Katalog

yazılar dışında da, soyleşı teknığı ıle yoğrulan anlatımın tadına varabdırsınız Şaınn ıznını almaksi7in şurı psıkotera pıye çekmck, bılımsel ataştımıa ozgurlu fiunun bır parçası sayılabılır Hatta geç de 1 kalınmıştırbukonuda Neyse, kımseyı ad landıımıyor Alper Salt ben Fergun Ozellı denen o hınzır şaırden kuşkuluyum Bakarsınız bıı gun 'dıkta şaırler'ın iistesinı gorunur bır yere asiveıır Işte o zaman ışımız zorlaşır On lan yuksek katlardan koparıp psıkolojık 1 tedavıye /orlamak akıl kârı deg'ıl pek Ga yet kulhaııı bır tavırla tedavıyı reddede ccklcrdır Umaıım F ergun boylc bır zırzopluk yapma/ Onlar da S ııı ve Psıkıyatn Kav şagı'nı sessı/ce edınıp gızlı gulı bıtev ol manın erdemıne ulaşırlar • (*) Şiir ve Psikiyatri Kavşağında/ Yıı sııl AlfnrlOkyanus Yiyııi/ l Ba\wı/!}tt hıit 200!/ 126 i Aforistika ya da ULUS FATİH karşısına Para dıyerek gunlenmızı ge ^ınyoruz, para yokba okıımak da yok, para yoksa şuradan şuraya gıtmek yok, kı lını kıpırdatmak yok ne kazandın, nasıl kâr ettın dıye bıtmeyen bır soru kalnıa dı artık dunyada Lıdyalı Krezus, para nın, bır gun taun tahtın yerını alaca£ını bılbeydı ne du&ıınıırdu acaba Iste tum bunlara kaısın paranın padı ijahlığından u7ak guzel bır kıtaba sahıp olmanın ha7zını ya^amak ve oncelıkle okumak, bır kıtaptan bır ^ey ogruımenın erıncını duymak ıstıyoısanız, harflerın bah(,ivanının gulıstanındakı, yenı koku nıın adını si7e soylemck ısterım Aforıs tıka ya da Ozeldeyibler ya7arı Hulkı Ak tunç yayımcısı ıse Sel Yayıncıük Kıtap, bu7 beyazı kapag" ıyla ozenle hazırlanmış /arıfbırbaskı kıtapseverlerıçınbırmus, tu, kııtbanmi!}, ku(,ıık bır armağan nıtelı gınde Kıtapta, kısa oykunun ustası Borges'e tas, çıkartan, aforıstık bır oykıı var, Bor geb ten de kısa oykıı yazılabıleeeğını mımlcdığı gıbı, oyku ıunde oykıı barırı dıııyor danası pek (,ok oyku yazılabılır bıı kısacık oyku uzerıne, ışte o aforıstıka (10) "Alçaklıgm Tarıhı'ne katkt Abdtılhamıd donc mındc bır jurnalcı a\akları\la yazmahtaydı ıhharlarım Llyaznı kola\ca tamnır dıyc Bu mınormetın o kadar <,ok şey «,agrı^ tırıyor kı tlespotı/m uzerıne \c ınsan ru hunun katmaş,ıklig'ı ıi7erınt o>k kaotık (,ıkma7İara saplanıyor kı ııiban Raskolnı kov Faust 1 lannusen bır bır tanlanıyor ve ınsan bır kc7 daha umarsı/liga kapılı yor ve yaş.amın doğıulugundan ve ger ı,eklıgınden bır kc/ daha ^uphe ederek nıtNtısi7iTK doğru yelken açıyor a(,mayı aı/uluyor Borçes t gorc Unutmak lıagı^lımak mı^ " Insan her kotııluğu unutuyor so nıı^ta ve ben de dıyorum kı Abdumâmıd 7amanında, tahta kurıısıı so/cıığunu kullanmak yasakmı^ "tahtın kıııusıın" anlamıni(,ağıi!5tııdıgı ı^ın tnınasıni7gel mıyor değıl mı tvtt hıçbıı/aman ınan mayacağı? hıçbıı /aman kabullenmek ıs tcmeyeceğız ama, Poe'nun dedıgı gıbı "Inbanoğlunun korkıı ve deh^etın ıkrı darından ba^ka gorup gorebılecegı hı^ bır şey yoktıır dunvada Dunyaya adımlaıınızı atarken umutla nnı/ı gerıde bırakın so/ııne katılır nıısı ni7 bılmcm ama yıne de ınanmak ıstemı yoı ve buttın bunlar bır abartı dıye dıı şunuyor ınsan !jımdıkı aforıstıka ıse bu karamsarlık ların U7trıne tııy dıkıyoı ve dıyorsıınıi7 kı ınsan varatıkların en masumfanndandıı dahası ıçıni7 scvgıylc doluyor Derın du ijunduuıcıı \c o kadar ' ıçlcr acısı" bır aforıstıka kı bu îsa'nın ıçını/de en gıı nahsı/ olan atsın ılk ta^ı deyı^ı gıbı, hem urpeııyor ve hem de duydıığunuz yaşam sevıncıyk gorduâunıi7 ılk ınsana sarıla sıııi/; gelıyor çıınku (13) ş Nıınet ' Herkı s \aırdır çunku ruya gorur" n da var (21) Kavak, Turkmendtr Çınar ıse Osmanlt Dunyanın parçalı gcreekcilık uzerıne kıırulduğuııa ınanıum kımılerı bunada Minık ger<,ekçılık dc dıyor bu bakımdan kıtapta sıınulan alorıstıkaların her bırı bır dunyavı her bırı tanrının yeryu/un dekı golgcsı olan ınsanın gı/leıle dolıı ıç âlenıının bır burgacını ımler Şımdıkı ato rıstıkanın yorumunu sızlere bırakırken, ulumseyeeeğını?! ıımarak, argonun da asjlı başına bır dıl vc ılctısim aıaci olclıı ^unu anımsanıanuı ısterdım (48) Abazanlar 'pezeveng e yenı bır ad hulmuş Ambul ctrii \ ler kıtap Atlantıs'e uzanan bır yoldur ama her kilawi7 o yolu bas,ka turlu yo rumlar vc hcrkesin laıklı bır adası vardır Bu kıtap si7in elıni7c de£dığı anda be nım metatorlarım olmus, olacak sızdcn bır ba^kasına geçer geçmez de sı/ınkıler olecek ve dıibjemlcr cl değiijtırerek son sıı/a dek surup gıdecektır Çıınku kıtap ko/mosun kendısıdır ve bır 'anlam' ola rak sahıp olabıldığımız tek şeydır Son so7 Dun\adü)i unıutlu bılge her sabah ağlayarak/ Dun^adan umulsıız htlgi her <:a hah gııL rth ıı dın ^ıkarmış/ Bılgelcnmız SüMİii da utururLır/ Bulabıhr mısınız ı vı nıJ / [Izırftncsın / Dag'ların engınınde bahar/ DuLtnnş yedı rengını' 7 Sayfalara ıtin ı (reıı kulunuz/ Rtıhuır u ı ıneceh/ Yal nızlıLlar bıtc ct klır dostlarım/ Ütların du dakları kurumadan/ Kıtap okuyunuz • Aforıstika ya da Özeldeyişler/ Hulkı Aktunç/ Sel Yaytnalık/ 64 s E şantı ıçınde olduğuna değınmı^Ur Ufa cık bır nedenden dolayı bırbirını vurup olduren kışıler de şıırlerınden bırınde dıle getırılmıştır "Memleketımde Ço cuklar" şıırı de "Kaıakovuk koyunde ço cuklar/ Suya gıderken gordunı/ Sımsı yah ^ırılçıplak" dızelerı kaışımi7a çık makta ve yaşamdakı 7iu\p,\ ortaya koy maktadır" dızelerı kaışımıza cikmakta ve yaşamdakı zıtlığı ortaya koymaktadıı " Ağıt" adlı şıırınde ıse ' Sıragoz kopru sune gelıp de durmuş/ Bır eskı ıeep ıçın debırgeıın Ayşe/Doğum sancıları' ıun de kıvranmaktadır ulkemızde "Dılck Içın Ağıt" da ınsanımızın yaşantısına do nuk bır au dolu şiııdır Pancar avansını almadan onulmaz bır hastalıguı gotuı duğu ınsanımız da varelbette "Elım Ke sılmıs Kanıyor" şıırınde ıse ınsan yaşan tısından başka bır goruntu ortaya koy muştur Bır şıırınde de ' Işçı Kurumun da kayıtsi7/ Gııvcncesı/, prımsız sendı kası// Yırmı dokıi7 yıllık ağır ışçı"nın dıamını ortaya koymuştur ü n a gore, "Kotu adamın golgesı olma7/ Tanık bı rakmadan gıder dunyadan" Oaun ıçın ağaçlar dıkmelı, lyılıkler yapmalıdır ya şaıken Ulkemlzden goruntuler Sjıırlermde kotuluklerın karanlıklaı ın karşısında olduğunu da ortaya koymuş tıır Ulkemı/, bıı kararsı/lık ıçındedıı ona gore Onun ıçın de "Mustara Kemal Cîclecek Dıye" beklemektedır "Bıra/ Daha' adlı kısa şıırı şoyledır Sc« bozatakun hczırgantn Yalamn dolanın paranın Us/uneo\nanan humarın Bıraz daha dog'rıdsan yertnden Lvınden { / / •\uni\tn /' > / Usttme u\lum. karanlıgın (s 8) Pamuk kararmadan, zeytın kııruma dan yapılması gerekenın yapılmasindan yanadır "Kapalı kapılar ardında/ Pa7ar lık yapamazsın gâvurla/ Ova benım, 7ey tın benım sıı benmı/ Ustune kııl dıışer seolurum" dızelerını dehemen anımsa malıyi7 "Ntırlu ııfııklar/ Kuçuk Amerı ka derken" mılletın solıığıınun kesıldığı goruşundedır Vatanın selamctı namına O7gun bır şeyler yapnıak gerektığı kanı sındadır bır şıırınde belırttığı gıbı "Ko tuye geçıtyok/ Buğday tarlaları çignene mez bır uaha/ Nukleer denemeler yasak" olmalı Denızlerın kıılenmesi de onu tcdırgın etnıektedır Seçımlerde de ' Barışa kardeşlıge evet/ Soyguna ka ranlığahayır" demek gerekmektedır ()n katlı apartmanlann goruntuyu bo/masi da onu tedırgın etmektedır Şıırlerınde ulkemızın çeşıtlı yerlerın dengoruntulerdevaıdır "lzmıı denYa zıyorum" adlı şıırı hemen anıımanan bıı şıırdır "Sınop'ta Kale Duvarlarının So nunda" şıırını anmalıyım Bıınun gıbı daha bırçok şıırınde, gorev yaptığı yer lcrle doğduöıı Merzıfon ıle ılgılı dı/clcr gorulmektedır Ulkemı/dekı bazı olay lar hapıslık durumları da şıırlerınde go rulmektedır Şıırlerındc ozlemler de gorulmektedır Sozgelımı,' Deni7 Kıyısında" adlı şimn de annesının o/lemını duyumsamakta dır "Mer/ıfon" adlı şıırı ıse doğduöu kenttekı yaşamm ve bıı aktıklarının 07le mı ıle doludur Berın Taşan şıırlcrını yaşantının ıçın den çıkarmiştıı Anlık gıınlukduyumsa ınalaı onu bıı duyumsamalarını kâgıda dokmeye yonluıclırmıştn Ba/en dc ki7 gınlıklarını coşkıılarını şııre dokmuştuı Duyumsamalarını şıırc yansıtmıştır dı yebılırım başka bır yonuyle Şıırlerınde dılımi7in olanaklarından çok gıi7el ya rarlanmış sağlam tlı/elcre dayanan şiır ler ya7mıştır Şıırlerınde sozcuk ve di7e yınelemelerı pek az gorulmektedır • Şahdamarından/ Berın lasan/ Seçmc Şıırler/ loplum Yayınevtl' Ankara, 2001/ I18s SAYFA 17 O tedenberı a r o r 17 m a s o 7 c ıı ğ ıı ntın aroro/la bır bağlantisi olabıle ceğını dıışıııuıt, uıgı/ısyonun so ruştıırma aforo /un bır kaıaı afo ımnanmdabuka rarı içeren kisa ve vurııcu so7cııkler olduğunu duşu nurdunı M I .ıro ıısse ansıklopcdısıne baktığımda aforız manın lralyanca kokenlı olup 'özdeyış' oldugurıu, aforozuıı ıse Yunanca apnoıismos so/cıığunden kaynaklanıp uışla ma dınsct ee/a anlamına geldığını og reııdım Aphorısmos ıçin hır kez dana baktığımda bıı sutıında Aphoıısmen 7ur I ebenswei!>heit (Yaşama bılgeliğı ıızerıne ozdeyışler) adiı Schopenhauer'ın ya pıtıyla karsılaştını auhoıısmen burada ozdeyiş anlamına geldığıne gore bu ıkı so7cuk arasmda vınc de bır bağ var dıye dui}Lindıımse de daha ılcrı gıdemedım, TV Henry'nın Kanossakapısındabekle yışı gıbı dıırakaldım Vatıkan, Henry îçin aforo7iınıı gcrı almadı, bana da sozluk ler ne ya/ık kı yardımcı olmadı Bu ko nuda bıra7 daha çaba gosteı nıcra gerekı yordu Okuvuşlaıın Manıtusıına dııa edcrek, çabaiırıını sıırdıuınek u/ere bu bahsı kapattım1 'Unutmak, bağışlamaktır" Berin Taşan'ın Şahdamapından MUZAFFER UYGUNER B Atorizmanm alanı Aforızma, lıareketlı polıtık yaşamımu nedenıyle SO'lı yıllarda gazete sutunları nın mızalı koşeieıınde gııncel polıtıkayı ııoni7e eden sayfalarda boy gosterdı ıl kın daha sonra yavgınlaşarak ya?ın erle rıını/de konuya ılgı gostcrdı sanıyoıum ve afori7manın alanı genışleyerek çarpı tı derınlık içeıen ornekler ortaya çıktı Işte şimdı de salt aloıı/nıalaıın yer al dı£ı bır kıtap var ya/ın dunvamı/da, bas kaca bır oı nek v ır mı bılmıyoı ıım yanıl mıyorsam bu bıı ılk anıa ne ya7ik kı nı ee guzel kıtaplar ' gece geçen gemıle re ben7iyorlaı Sı/ oıılata dıkkat etmcv senız, yolunu gO7İeme7scni7, onlar ıun bır damla bıle go7>aşı dokme?seni7 bır an be.kleme.den geçip gıdıyorlar Kuyrıık luyıldı/ değıller kı gunıın bırınde yıne donsıınlcr, ellerı ayakları yok kı yuruyc rek gelsınler, masal ku^ıı dcğıLlcı kı duş Ienrrn7e gırsınler, go/lerı kulakları yok kı bır haber veibinler1 Butıın bunlara karijin bızler ne yapiyo ru/? Mı, mı mu ne kadar soru varsa CUMHURİYET KİTAP SAYI 591 Sı/ de burada her ınsantn aynı coşkuy la as,ık olabılece^ını her ınsanın aynı se vıncle bır çiçe^ı koklayabılete^ını dıısııın muyor nuısıınıi7 ve aslında ıçımızdekı şıddet dııygusunun sankı varoluşumıı? dan değıl de go7 gore gore, aunası bır duyarsi/lıkla bııbırımı/e zorla katı bır anlayışsi7İıkla y uklendıgını ve aslında ço /ıımun ve (sonsıız) baıısın kuçutuk ham leler vc ınteuk cabalaıla sağlanabıletefı duygıibu geçmıyor mu ıtınızden her ın sanın o/undc ıyı ve masıım oldıığu ınan cına kapılmıyor musunıi7, hej)imızın dıışlerının ve ozlemlerının aynı olabıleceğını du^unmuyor mıısıınu7 Aforibtıkaların hoş bır sâdâ bırakanla erın Faşan, seçılmıs sııılerınden olıı^an Kitabını Şanaamarından adını vermı^ Bılındığı gıbı Berın Taşan'ın daha once Ellerim, Go7İerim, Yureğim (J%0), Yuzumun Bir Yanında (1%9) vcÖnce (1986) adlı şıır kıtapları yayımlanmı^tı Ta^an, butun sııılerınde olçu ve ııyak yonunden ozgurdıır Bıı 07 gur anlayışla lırızme dayanan urunler ya7mıştır $ıırlcıındc değışık anakonu larçıkaı kat^ımıza Seçılmı^ıırlennden olus,an bıı kıtabında da bu anakonuları buluyoru/ Uk siırının 1 Şubat 1946 tarıhındebır dergıde yayıınlandığını açıklamıştır bır Mirınde Sıırlerını yenulen ele alaıak ı^ leyıp ya7dıftına da değınmıştır bıı %ıırın de Bır baş,ka şıırındc dc ^unları ya/mış tır şıırlerı ıçın "Ben de kıık yıldır ııfra ^ıyoıum/ lam yeııne otıırsıın dıye so// Bırdenbıre canevınden vursun/ (^lum sıi7olsıın/Soylenırsoylenme7" (s 100) " t n hasını bulmak ıun sjiırın/ Sırago7 daglarım" eııttığını de atıklamiijtır bır ijiırınde S,nnn ılk di7esını ya/sa sonunıı getırdığınc dt degınınıştıı bır şıırınde "jıırlerını ımbıkten geçırırcesine bır uö raş sonıında ortaya çiKardığını da açık !amış,tir Dıl konusıındadatıtı/dır Bukı tabının ılk şıırındc "Bıırasi I ıırkıye dı ytrek/ tngılı/ce sozcııklerle/ Felsefe yap nıak yok di7elerı bunıın kanıtıdıı Dı Iımi7, Tıırkçemı/ S,"nmi7 baslıklı ^ıırı de dıl konusundakı tıti7İıgının kanıtıdıı Taşan'ın şıırlerınde ınsan konusıınun çokca ısjendığını goruyoru? " Aydın Kı şı" şıırınde bır koylu kızın yaşantısı çev resınde ınsanların nasıl değışık bır ya