Katalog

'Türkiye Sanat Yıllıgı2000'i Zeynep Rona ve Ahu Antmen hazırlamışlar Nihavet bir bellek "Türkiye Sanat Yıllığı2000"in editörleri Zeynep Rona ve Ahu Antmen yillıkta öncelikle demokratik bir tutum geliştiriyorlar. Tuvalmiş, enstalasyonmuş, fotoğrafmış ayrımına girmeden olan biteni önümüze koyuyorlar. na kaçılır, herkes her şeyi önce kendi yaptıklarından ve en yakınında olan bitenden ibaret sanır. Bu zinciri lurmak icin yazılı medyayfa kurduğunuz ner iletişimde de nedenini anlayamadığımız bir önyargı yine karşınıza çıkar. Doğrusu bu ya, aslında Türkiye'de sanatçüar kendilerinden çok öncelikle medyadaki bu eksik, cahil, popülist tutumları hiç eleştirmediler. Hafimizden memnunuz bir bakıma. Sesini yükselten arkasına dönüp baktığında yalnız kaldığını görüyor. "Bellek' diye nitelediğirrj bu yıl sonu değerlendirmelerinde, sessiz sedasız açılıp kapanan kimi sergiler, "iz bırakanlar" listesine girdi, kalabalıklann doldurduğu kimi sergiler de önyargıya ve ilgisizliğe kurban gitti. En yeni girişimler, en iddialı eylemler donup dolaşıp birkaç kişiye mal edildi. Yetişnıekte olan genç kuşak sanatçı adayları her şeyı salt medyadan görmenın yanlışlığı içinde, örtülü de olsa, bu durumdan bir güvensizlık ve redirginlik duymus ola bilir. Hiç de öyle değil oysa, kiinse lcimseyı yok saymakla yok olmuyor ya da var saymakk var olmuyor. Sanat böyle bir şey, yaptığınız bir gün gelıyor kendı ortağını da buluyor. Cîörünen o ki Avrupa'ya kar§ı merkezçevre savaşımını veren Türkiye ne yazık ki kendi içinde mcrkeziyetçi. Rirınci Ankara Sanat luan'ndaki konuşnıasında Handan Börüteçene'nin bir önerisi bu bağlamda düşündürücüydü: Niye Diyarbakır'da bir bienal olmuyor? Peki ben sözü niye bu kadar uzattım? Elimde tuttuğum 333 sayfalık bu bellek çalışmasını incelemeye koyulurken bazı şeylerin öyle olmadığını tekrar natırladım. Türkiye Sanat Yıllığı2000"in editörleri Zeynep Rona ve Ahu Antmen yillıkta öncelikle demokratik bir tutum geliştiriyorlar. Tuvalmiş, enstalasyonmuş, fotoğrafmış ayrımına girmeden olan biteni önümüze koyuyorlar. Mehmet Cüleryüz Yılda 1000'in üzerinde Ortıan Peker, desen. I FERHAT OZGUR 2 001 Ocak ayında sanat kitaplığına farklı bir çalışma katıldı. SanatBilgiBelge Ltd. Şirketi tarafından çıkanlan "Türkiye Sanat Yıllığı2000"i Zeynep Rona ve Ahu Antmen nazırladı. Ninayet bir yıllık diyoruz çünkü gerçekten de uzun süredir, Türk sanat ortamında son bir yıl içinde neler olup bittiğini, kimlerin neler yaptığını, nelerin tartışıldığını, nelerin tartışılamadığını ortaya dökecek bir bellek eksikliğinden yakınıp duruyorduk. "Türkiye Sanat Yıllığı2000' bu eksikliği büyük ölçüde gideriyor. Türkiye'de bu yönde bir girişimin getireceği zorluklan tahmin eaebiliriz. Etkinliklere ilişkin yazılı ve görsel belgelere ulaşmak, bunları sınıflandırmak, içlerinden üzerinde durulması gerekenleri saptamak, kimi konuları tartışmaya açmak veyansız bir bellek oluşturmaya çabalamaK, işin çok zahmetli ama o oranda da zcvkli bir böliimü gıbi görünse de Tür kiye'de sanat kitaplanna gösterilen ilginin hiç de tatmin edici boyutta olmadığını hepimiz biliyoruz. Çeşjtli gazetelerde her yıl sonunda yapılan Türkiye'de sanat etkinliklerine iliskin yıllık değerlendirmeleri de bir tür bellek olarak kabııl etsek bile bu değerlendirmelerin ciddiyeti ve samimiyeti pek de güven verici değildir aslında. Şöyle ki, bu gibi durumlaraa çoğunlukla işin kolayı 1 • 1 Hhan Berk, desen. sergi açılan bir ülkede tüm bu etkinliklerinlcaydını tutmamak, bunları bir büyüteç altına almamak hiç doğru olmazdı. Her ilk çalışma gibi onun da eksiği gediği var elbet, ama bir ilk olmadan kusursuz bir ikinci de olmuyor. Yıllığın editörleri Türkiye'yi kapsayacak bir bellek oluşturmak düşüncesiyle aslında çoğulcu bir yaklaşımı hedefledıler. Bu çalışmada Zevnep RonaAhu Antmen'in yazılannın dışında bu miithis ikiliye Ankara kanadınçlan her şeyi habire elestiren ben Ferhat Özgür, îzmir kanadından Mümtaz Sağlam da katıldı. Ali Akay, Beral Madra, Tomur Atagök, Turan Erol, Hale Tenger, Paul McMillen, Mehmet Kavukçu ve Hüsamettin Koçan gibi sanatçıyazarlar yillıkta değerlendirmeleri olan diğer kişiler. Böylece üzerinde durulacak etkinliklerin yelpazesi epeyce genişletilmiş oldu. Yıllık yukarıda sözünü ettiğim önyargılan kınyor, uzun bir süre bakışını IstanDUI dışına çevirmenıiş tutumlardan ayrılıyor. Bu bakış, kimi zaman I lakkâri ye, kimi zaman Erzurum'a, Eskişehir'e kayıyor kimi zaman da yurtdışında Lon'dra'ya, Bologna'ya, Oslo'ya uzanıyor. Yıllıkta secılmiş altmışın üzerinde kişisel ve grup etkinliğinin değerlendirmesi, güncel olaylar, basında tartışılan sanat olayları, 2000 ydı içinde kaybettigimiz sanatçılar üzerine sıkıcı olmayan, alcıcı yazılar bulunuyor. Tabii kı ulaşılabildıği kadarıyla yıl içinde gerçekleştirilen panelleri, yarışmafarı, yurtiçi sergilerini, Türk sanatçılarının yurtdışı etkinliklerinin bir dökümünü, Türkıye'deki sanat galerilerinin telefon numaralarını, yurtiçi ve yurtdışındaki önemli güncel sanat sitelerinin adreslerini de bulmak mumkün. Yıllığın boyutu çok sık rastladığımız taşınamaz "tuğla kitap" foımatının dışında, yirmi üç çarpı on altı santim ebadında. Taşınabilir ve tasarımı zorlamasız. Sergi değerlendirmeleri görsel örneklerle destekleniyor. Tüm bu örneklere bakarak Türkiye'de sanatın hangi boyutta olduğunu okuyucular tartacaK elbette. Yıllık kişisel sergi ve grup etkinliklerini değerlendirirken elbette bir tutum belirliyor. O da sayfanın sınırh oluşuna bağlı olarak, çoğunlukla yazarlann sorumluluğunda gerçekleştirilen ve öncelikle etkinliklerdeki niteliği ölçüt alan bir tutum. Ayrıca bu değerlendirmelerin içinde salt övgüden ibaret olmayan yapıcı eleştiriler de var. 2000 Sanat Yıllıği'nın ortaya cıkardığı bir başka gerçek ise, çeşitli illerdeki Dev let Galerıleri'nın durumu. İlk kez 1960 yılında Turan Erol'un (jüzcl Sanatlar CJenel Müdürlüğü'nde çalıştıgı sııalarda "Her lle Bir Sanat Galerisi" onerisıyle baslatılan bu girışim sonucunda bııgün kırkın üzerindeki ilde Kültur Bakanlığı'na bağlı Devlet Güzel Sanatlar Cîalerisi bulunuyor. Yıllıktan öğrendiğimize göre, ancak bunlardan sadece Şanlıurfa ve Gaziantep'te birer kişisel sergi açılmış. Bu noktada "IstanbulHakkâri Sanat Köprüsü" hareketi tok yerinde bir tutum olarak değerlendirümelidir. Kültür Bakanlığı'na bağlı galeriler hem sanatçılann hem de Kültür Bakanlığı'nın üstünde durması gereken bir konu. Acaba bu mekânlar daha çekici bir noktaya getirilemez mi? îçlerinde öyle olanlarında neden nitelikli sergiler yapılmıyor? Devlet galerileri neden sağda solda "hobi resim Kursu"nu bitiren yaşı geçkin amatörlerin mekânı olsun? Neaen sergiler, yine üç büyük ilde toplanıyor? Bu noktada genç sanatçılann işlerini sereilemek için, mekân yoksunluğundan yakinmalannın yersiz olduğu ortaya çıkıyor. Yillıkta sergileme mekânlarına ilişkin bir tablo da bulunuyor. Tabloda her mekânın temel başlıklarla hangi kurumlara ait olduğu da belirtiliyor. Kanımca 2001 yıllığında bu mekânlann tck tek hangi kuruma ait oldukları da belirtilirse daha iyi olacaktır. Gelecek yıllık daha kapsamlı olacağa benzer. Çünkü Türkiye'de sanat ortamı yalnız kalacağını vc diş geçiremeyeceği mekanizmalar karşısındaki gücünü bile bile, her türlü krize ve felakete karşın inatçı bir biçimde varoluşunu sürdürüyor. Bu varoluş biçiminin seyrini "2001 Sanat Yıllığı" gösterecek. • "Türkiye Sanat Yıllığı2000"/ Uazırlayanlar. Zeynep KonaAhu Antmen/ Sanat Bılgı Belge Ltd. Yay./J34 s. YEMEN TÜRKLER MEZARUâl Cumhurtyet k ı t a p I a r ı Mustala BaHıay Yüz binlerce askerimizın can verdığı, gıdıp de dönmediği Yemen...Başkent Sana'nın yüzyıllardır değışmeyen mımansı...HudcydeSana yolunun bitmek lükcnmek bılmeyen kıvnmlan Taa Taız'dekı Osmanlı ızleri. Bu kıtap; bilimsel değıl, gczımsel bir çalışma. Çumhurtyet . kltap kuTübü Çağ Pazarlama A Ş. Turkocağı Cad. No:39/41 (34334)Cağaloğlulstanbul Tel: (212)514 01 96 SAYFA 10 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYl 589