Katalog

itrindekiler Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı/ Doç Dr. Erman Artun/Akçağ Yayınları/ 432 s. Âşıklık geleneği, kültür varlığımızın önemli bir bölümünü oluşturmak tadır. Âşıklık, çağlar süren dene yimlerden geçerek biçimlenmiş, kendine özgü icra töresi, geleneğe dayalı yapısi, âşık olmak, âşıklığı siirdürmek için uyulması gerçken kuralları olan bir gelenektir. Âşık edebiyatı, ozanbaksı geleneğinin Anadolu'da yaşama biçiminin değişimıyle ortadan kalkması üzerine oluşmuştur. Âşıklık geleneğinde sazlı (relden), sazsız (dilden) doğaçlama yoluyla, kalemle (yazarak) veya birkaç özelliği birden taşıyan geleneğe bağü olarak şiir söyleyenlere "âşık", bu söyleme biçimine "âşıklık âşık lama", âşıkları yonlendiren kuraJlar butününe de "âşıklık geleneği" adı verilir. Âşıklık geleneği; kültürel değişim ve gelişim bakış açısıyla oluşum, gelişinı, biçjm, tur, uslııp, içerik ve terimler yöniinden incelendi. Âşık karşılaşmaları, deyişleri, toplantıları, fasılları ör neklerle vertldi. Ayrıca kitapta geçmişten günümüze yüze yakın âşık ve şiirleri yer almaktadır. Zor Zamanlar/ C.cmalettın Aykın/Belge Yaytn/arı/71)1) s ginlerin de dikkatini çekti. Ve kimilerinin başaramadığını kahve kisa sürede başardı: Avrupa'yı ve Yeni Diin ya'yı tethetti... Kahvenin dünyaya yayılma sürecinde neler yaşandı? Kahvehaneler kültürel ve siyasal yaşamımızın nasıl bir parçası oldu? Kahve kahvehanenin kültürel ve siyasal yaşamımızın nasıl bir parçası oldu? Kahve ve kahvehanenin kültür tarihi bir fincan kahvenin keyfini aratmıyor... Umut Elde Var Bir/ Pandelis Efthimiu/ Çeviren: llcrhiil Mıllas/ Adam Yayınlanf 52 s Pandelis Ethimiu (19231996) Rodos'ta Gennadi'te doğdu. Annesi tırnuT olde var bir ile babasının ayrılmaları yüzünden üköğreniminin ilk üç yılını annesi nin yanında Sianna'da tamamladıktan sonra Gennani'ye dönüp ilkokıılu orada bitirdi. Daha sonra Venetokleion Lisesi'nde ortaöğıeni mine başladıysa da orada iki yıl okuduktan sonra bir yıl özel öğrenim gördü, dördüncü suııfı ise Pire'de doktor olan babası ile bir sürgün hayatı yaşaya rak okudu. Beşinci sınılta şiir yazmaya başlayan Iirthi miıı, 194l'de Âtina Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne yazıldıysa da savaş yıllannın sıkıntıları içinde açlık ve yoksulluk yüzünden seyyar satıcılık ve kunduracılık gi bi işlerde çalıştı. Babasıyla direniş hareketine katıldı. 1946'da iç savaş sııasuıda Rodos'a dönen Efthimiu, Cîennadi'de seramik fabrikasuıda çalıştı ve bir süre sonra oranın yöneticisi oldu. 194X'de evlendi ve sera mik tabrikasından ayrılarak önce bir kahve, sonra bir bakkal dükkânı açtı. 19561964 ve 19751982 yıllarında Gennadi'deki yerel yönetimin başma geçti. On dcirt şiir kitabı olan Efthimiu 1996'da Rodos'ta öldü. Çağdaş Türk YazınıYazın Öğrenimi tçin Temel Bir Kaynak/ / \azırlayan. Zehra tpşiroglu/ Adam Yayınlart/ 267 s "Sanatın hiç olmadığı bir dünya nasıl bir dünya olurdıı?.. Yazının işlevi ve konumu nedir? Günümüzde roman, öykü, şiir, tiyatro gibi temel yazınsal türler nasıl bir gelişim gösteriyorlar? Yaşadığımız gerçeklerle bir hesaplaşmaya girebiliyorlar mı, girebiliyorlarsa nasıl, olanakları ve sınırları nedir? Geleceğe yönelik nasıl bir yatırım vapıyorlar? Daha somut bir deyişle, bilgisayar dünyası içinde doğup yctişen yeni kuşaklara ulaşmak, onları okumaya özendirmek ve ilgilerini uyandırmak için ne tür yayınlar sunulmakta? Tüm bu gelişmelerin içinde çağdaş Türk yazınının yeri, işlevi ve konumu nedir? Yazınsal yapıtları cok yönlü bir anlama süreci içinde sorgulaması ve değerlenaiımesi gereken yazın eleştirisinin işlevi nedir ve bizde nasıl uygulanmakta? Elinizdeki kitabın amacı tüm bu sorunları çeşitli bakış açılanndan çeşitli boyutlarıyla incelemektir..." diyor kitabı hazırlayan Zehra Ipşiroğlu. tlkçağ Felsefesi Tarihi/ Ahmet Cevizcı/ Asa Kitabevi/ 528 s. Felsefe tarihinin bu ilk ve en yaratıcı dönemini sistematik ve sınıflayıcı bir biçimde ele alan kitap, sırasıyla Sokratesöncesi doğa fclsefesini (Milet Okulu, Pythagorasçılar, Elea Okulu, I lerakleitos ve Plüralistleri) Sokrates ve Sofistlerin insan üzerine felsefesini, Platon ve Aristoteles'in geniş kapsamlı sistemlerini ve nihayet I lelenistik dö nemin dört önemli felsefe okulunu (Epikürosçuluk, Stoacılık, Şüphecilik ve YeniPatonculuk) tanıtmaktadır. SosyoEkonomik Perspekri^ Derleyen: Uğur Dolgun/ A\a Kitabevi/ 341 s. Bağımsız bir bilim olarak, 19. yüzyıl Batı Avrupası'nın çalkantılı ve kaotik ortamında ortaya çıka(rıla)n sosyoloji; Fransız Devrimi ile Sanayi Devrimi'nin nedenlediği yapısal dönüşümlerin yol açtığı huzursuzlukları gidermek ve vahşi kapitaliz min toplumsal yaşam içinde ortaya koyduğu yıkımlar ile bu paraleldeki toplumsal arayışlara yönelik radikal bir yanıt olarak güç kazanmaSAYFA Seçme ŞiirlerSüreyya Berfe/ Adam Yaytnlart/ 71 s. Süreyya Berfe, lkinci Yeni akımının etkin oldıığu yıllarda başladı ğı şiirini kendine ozgiı bir dıınyaya taşımayı bildi. 1960 kuşağının önde gelen şairlerinden biri ola •rak anılsa da, hem kendi kuşağından hem dçönceki kuşaklardan ayrı, "insanlarla uzaktan uzağa veya yakından dertleşmek" isteyen bir şiir dünyası kurdu. 1966'da Tıirkiye Milli Talebe Fe derasyonu'nun yanşmasında "Kasaba" adlı şiirinin birincilik kazanmasıyla tanuıdığı ilk döneminde yurt insanının sorunlarından yola çıkan şiirler yazdı. Günümüzc dek ıızanan sonraki döneminde ise insanın ve doğanın türlü durumları ustııne derinlikli yaklaşinılara yöneldi. Düzyazının sınırlaıında gezinen, yalın, .ırı gereçlerden oluşmuş bir şiire ulaştı. Dünyanın alılanmasını amaçlayan özgürliikle ve derviş sabrıyla ypğurulmuş bir şiirdir bu. 1991 Cemal Sııreya Şiir ()dülü'nü kazandığı Şiir Çalışınaları adlı kitabının adı, sanki onun şiire yaklaşımının da anlatmııdır. Colombus'tan Davidofa Tütün ve Kültür/ Detlef liluhm/ Dost Kitabcvi/ 164 s. Colombus'un "Keşlettiği" tiitünün tarihini okurken bazen çok zevklenecek, bazen de şaşırın hii zünleneceksiniz. Tutünün okuma ve yazma, düşünme ve düş kurma üzerindeki etkisi bu mucizevi bitkiye neredeyse ilahi bir anlam yüklüyor. Bir zamanlar devrimin, özgürlüğün, isyanın simgesi olan pipo, puro, sigara tarihte hayli duman savurmuş. Edebiyatla ta rilı arasındaki o görkemli koprüyiı kuran bu kitap kültür lanhinin nadide bir ineisi. Cîeorge Sand, (iharles Baudelaire, Honore de Balzac, Albert Einstein, Thomas Mann, I'Viedrıch Dürrenmatt, Paul Auster ve daha pek çok ünlü bu kitaba eser ve portreleriyle katkıda bulundu. BhagavadgitaHinduların Kutsal Kitabı/ Çevıreıı Korhan Kaya/ Dosl Kitabcvi/ H6 y Yedi yüz beyitten oluşan, temiz ve akıcı Sanskritiyle birçok Hint kutsal kitabı arasında özel bir yeri olan Bhagavadgita, Veda döneminin Güneş tannlarından Vishnu'yu, çoban tanrı Krishna'yı» Upanisnadların Brahma felsefesi^ ni ve daha başka birçok unsurıı bir potada eritmiş muazzam eserdir. Yazın geleneği onu Nahabharata Destanı içerisine yerleştirir. Akrabaların savaştığı bir savaşın başlangıcında, ölümü sorgularken araya sıkıştınlan bu yedi yüz beyitte, aslında kişinin kendisiyle olan savaşımı sorgulanır. İnsanın gerçek düşmanı, yanlış yönlendirildiği bilincidir. Bu kitap, Krishna biçiminde bedenlenen tahrı Vishnu'nun ağzından, insanın doğasını değiştirmesinin yollarını anlatmakta, gerçek inanışın ise, eskimiş dinsel uygulamaları yerine getirmekten çok, tüm caniılardaki özün aynılığını kavramak olduğunu göstermektedir. lin büyük huzur, tüm zıtlıklara karşı aynı kalabilme durumudur. Bu eser aynı zarnanda, Sanskrit dilinden Türkçeye ynpıimış ilk kutsal kitap çevirisidir. Kahve ve Kahvehane/ [ ///</ / lc "Zor Zamanlar"ın konusu, XIX. yüzyılda, Tuna boylarına yakın bir Balkan kentinin (Plevne'nin) yaşamı açısından Osmanlı dünyasıdır. Roman dokusunu oluşturan, ayrı din, ayrı dil, ayrı kültür ve soylardan iki halkın, egemen güçlerle bunlar karşısında eşitsizliğin aşağılayıcı koşullarına katlanmaya aîı şanların yaşamlarıdır. Romanın yapısını belirleyen olaylar, imparatorlıığıın ağır akışlı çöküntü yılları yaşamında, yannı olmayan güvensiz insanların gerçekleridir. Bu ortamda, beklenti ve aldanışlar, acılar, ozlemlerle geçmekte olan zaman, yeni oluşumlar, birikimlerle, derinlerde değişim özlemlerini de olgunlaştırır. Yazar bu çalışmasıyla, bugünün ilgi alanlarına oldukça uzak bir tarih ve coğraf yadaki toplum ve birey gcrçeklerine, insanlığın yarattığı kalıcı değeıleıe bağlı bir duyarlıkla, çağcıl, evrensel bir gerçeklik boyutu sağlama amacı da güdüyor. Bu özeDikleriyle okuyucuya sunıılan, kardeşçe bir beraberlik, eşitlik ilkesi temeli üzerinde, insan varlığına saygılı bir anlayışın romanıdır. 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10/ Çetın Altan/ Hazırlayan • Snlmaz Kâmuran/ \nktlâp Kıtabevı/ 216 Î. Düş kurmak, düş yaratmak... Asurluların diş ağrısı duası... Fal... Atomdan etkilenmeyen tek yaratık: Akrep... Pastırmayı düşünmenin derinliği... Nohutlu pilav... Fritöz... Çetin Altan bu yazılarında, binlerce yıldır insanoğlunun aldını kıırca layan en çetin sorularda gezinirken, yaşamın sıradanmış gibi görülen ayrıntılarını da ihmal etmiyor; yaşam zevkinin boyutlanıp zenginleşmesinin asıl bu ayrıntılarda gizli olduğuna inanıyor çünkü... Bir yazı ustasıyla buiuşmak için, işte bir fırsat daha!.. Kardelen/ Öner Yağa/ tnktlap Kılabevı/ 142 s. Öner Yağcı, 12 Eylül dönemiyle il gili edebiyatımızın ve insani dırenişin simge yapıtlarından biri haline gelen Kardelen'de bir kız çocuğunun 12 Eylül dönemiyle hesaplaşmasını anlatıyor. Bu ilginç hesaplaş ma bizi bir yandan sarsarken, bir yandan da insana olan umudun ve güvenin hiçbir zaman tükenmeyeceği duygıısunu yaşatıyor. Kardelen, "Nanik yapan bir eylül çoeuğunun kumtulmuş çiçekler ve giivercinlerle dolu olan hasretliği"nin romanı... C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 6 1 4 ıse/ Çevıren MıiKtafa Tüzd/ Dnst Kıtabevı/ 204 s. Yemenliler bundan 500 yıl önce kahvelerini keyıfle içerken, kah venin tüm dünyada bu kadar popüler olacağını kestirebilirler miydi? Osmanlı Imparatorluğu'nda herkesin bayıldığı bu içe cek çok geçmeden Avrupalı gez J 21