Katalog

gibi görünür. Kimi zaman trenin bir tünelden çıkıverişi öyküyü de, öykünün yarattığı gerilimi de yıkayıverir. Tünel Çıkmazı'ndaki en ilginç öykü, Röntgenci adını taşıyan öyküdür. Düencilik yaparken çevresindeki güzel kadınlann bacaklannı dikizleyen bir adam anlatılır bu öyküde. Öyküyü anlatan kişi bu adamı, güzel bir kıyarede, seçkin bir lokantada görünce de bakışlanndan tanır. Merak ettiği şey, adamın burada ne işi olduğudur. Oykünün sonunda güzel bir kadın gelir düencinin masasına. Dilenci de, bol bahşiş verip garsonu savar ve kadının koluna girip gider. Alptekin, küçük aynntuardan öyküler çıkanr. Yaşanmışlığı açık öğrencilik öykülerinden avarelık öykülerine kadar, hepsinde, uşul bir sesle okuruyla söyleşir gibidir. Öyküsünü, bugünlük bu kadar, hadi bana müsaade der gibi olağan bir sesle bitirir. Siz onun yeni öyküsünde, gözden kaçırdığınız hangi aynntıyı yakalayacağını merak edersiniz. Ne var ki kitap bitmiştir bile. Mahmut Alptekin'in gerçek dısı tek öyküsü Yangın Seyreden Kalabalık adh öyküdür. Simgesel bir tat taşıyan bu öykü, seyretmekten başka bir şey yapmayan kalabalıklann mutsuz ettiği bir adamı anlatır. Adam, sevgilisiyle bu amaçsız kalabalık yüzünden buluşamaz ve onu yitirir. Bir Deniztn tki Kıyısı'ndaki öykülerse benzer bir söylemi sürdürseler de, beklenilmeyen sonuclarla bütünlenen öykulerdir. Tünel ÇiKmazı'ndan daha önce yazılmış ve kitaplaşmış bu öykülerde öyküyü sonlandıran olan olay, öykünün doğal sonucu da olsa öyküye bir sürpriz tadı katar: Düşünde develer gören çocuk, bunun anlamını merak ederken gerçekten bir deve sürüsüyle karşılaşır; Çanakkale türküsünde adı geçen Aynalıçarşı'yı gazilere soran gazeteci, gazilerin yoksuıluğunu öğrenir, çarşıyı kimse görmemiştir; şehri yadırgayan delikanlı, bir plaida bir yengeç görünce, sıkıntısının nedenini anlar, şenir yengece benzemektedir. Bir Denizin tki Kıyısı'na adını veren öykü, Ege'nin iki kıyısından karşıya göçenlerle ilgilidir. Yakın ve Uzak Komşuluğun Şiirleri'ni anımsatan konusu, öykunun başansını engellemiyor. Bir yanda karşıdan gelecek düşmanı bekleyenler, bir yanda goçtüğü topraklan özleyenler... Küçük bir mizah dalgası vuruyor yüzümüze. Mahmut Alptekin'in tek romanı Aşksız Kimliksiz, 1990 yılında basılmış. Tünel Çıkmazı'ndan tanıdığımız, Bir Denizin tki Kıyısı'ndaki Genelev öyküsüyle bütünleyebileceğimiz bir "durgun adam" öyküsü anlatılıyor. Yaşama yeni atıldığında yaşadığı yoksulluklann bütün girişimlerini, buna aşk da dahil, engellediğıni duyumsayan birinin öyküsü bu. llk gençlik aşkıyîa karsılaşmak bile onun kararsızlıktan çok aluırışsız izleni mini veren durgunluğunu, ikircimini dağıtamayacaktır. Içki masası bile sonunda sızmayı getirdiği için seçilmiş bir sığmaktır onun için. Ö hep avnı şeyleri yineleyen bir avara kasnak olmayı rahat bulur. Aşksız ve kimliksiz midir? Öyle olmayı nru seçer? Bu soru okuru tedirgin eder sık sık. Sorumluluklardan mı kaçmaktadır bu görunüşte dingin yaşama oiçimiyle, pekbilinmez. Aşksız Kimliksiz, kendisiyle yüzleşmeye bile korkan bir büyük şehir yorgununun öyküsüdür. Onu bunca üşengeç yapan koşulların bir bölümünü okur bulmak zorundadır. Ne ki, bir romanı bu tempoda yazabilmek ustalık işidir. Mahmut Alptekin'in Derman Bayladı ve Nail Ekinci ile birlikte hazırladığı Cumhuriyete Kan Verenler belgeseli, yakın tarihin tanıklanyla anlatımı yönünden önemlidir. Öykulerin anlatddığı biçimde, doğal aktarımından doğan bir üsfup özelliği vardır: "Bizim yonümüz Bursa ya doğruydu. Düşman muşman bırakmadık oralarda. Mudanya'ya kadar gittik. Ben tezkereyi Sapanca dan aldım." Çanakkale'yi yaşamış bir gazinin anlatımıyla başlayıp Izmir'in kurtuluşundan sonraki bir olayla sonlanan bu kitap, Kurtuluş Savaşı ile ilgili çalışma yapmak isteyenler için de önemlı bir malzeme. Mahmut Alptekin'in yaptığı incelemelerden en önemlısi, kuşkusuz Bir Öykü Ustası Sait Faik adıyla kıtaplaşmış olandır. llk iki bölümünü Sait Faik'in yaşamı, sanatı ve öykülerindeki temalaruı irdelenmesine ayıran Mahmut Alptekin, kitabın üçüncü bölümünü Sait Faik için yazılanlardan seçmelerle oluşturmuş. Dördüncü bölümdeyse Sait Faik'in öykücülüğü ve Türk öykücülüğündeki yerini saptayan bir soruşturmayla, Sait Faki'in öykülerinden yapılmış küçük bir seçme oluşturuyor. Mahmut Alptekin, edebiyatın bir zincir oluğunun farkında bir yazar olarak böyle bir incelemeye emek vermiş. Çünkü edebiyat bir bütündür. Bir dönemin gerçek profili o dönemde yazan yazarların tümüne bakmadan görülemez. Mahmut Alptekin bu profıun bir parçasıdır. • Büyük "olay'ların arasında küçük bir u hadise" Aıix Bey Hadiseıi. knıda koıjede kalmış, gürültülü arku M>kuklurdu sessiz yaşayun. fark eıiılnıeyen ınsunlıınn oykulcrı. Tamburı Azız Bc\. Kndın Hıkâyelerı }üzunden aıJlı (iykıınun tuhafıyecısı. Soğuk Geçen Bir Kış'ın Semavı Be>'ı, Kar iolcusu'nun Eşl)er'ı, Mikail'in Kalbi Durdu'da Mikaıl ve "rakip"ı, Kırmızı Azap'ta (>ykü kişiai, kurmaca gerçeldikte bulduklart hayallarıyla hayatımıza kıırişiyor. degerleriyle degerlerimize göndermelerini yapıyor OE3O VAH KltfDİ VAnNUUM KtTAMVUHİ • ISTANHUL 212 293 08 24 / fW2 • IZMİR 232463 82 90 • AN KAR A 312435 85 94 £ po»t« yhhultiK*yhyfcultur com tr • W»b SlUK www ykykuHur com tr • IManıvt Htlf. mrw «IM* •n»«rowWw e«M/rhv YAPI KREDİ KULTUfi SANAT YAYINCILIK TİC VE 9AN A % 212 293 06 24 252 47 00 AşksaKMksta Omer seyfettlnln doâduflu evln önünde. Soldan saga: M. Alptekin, Atlla sa\Tallp Apayın, Asım Atlla Sav, Bezlrcl. Avukat sedat, 1990. Üstteteeömer seyfettln övkü ödülü törenlnde SAYFA 6 Kitapçılarda... Bayilerde..