Katalog

AT CAPAN Gary Snyder/ Şiirler/ Çeviren: Azize Özgüven Gene de seçiyor Boğa Burcunun Alçalıp yükselişini: dört çatallı geyik Farlann önünae dansediyor ıssız yolda Değirmen havuzunu bir mil geçe, arabayı durdurdum, vurup auşürdüm O vahşi sersem gözü körleşmiş yaratığı. Çekip çıkardım sıcak bağırsaklannı sert çıplak ellerle Gecekırağısı dondururken dili vegözü Soğuk boynuz kemikleri. Avcı kemeri, oracıkta göğün altında Bagaida ılık kan. GeyİKkokusu, o sarkık dil. Ölmek istemiyor geyikler benim ıçin. Denız suyu içerim Yağmurda kıyınuı çakılları üzerinde uyurum Ta ki geyik razı olsun ölmeye acıyıp da ıstırabıma. Uzun Saç Av mevsimi: Her yıl bir kez, geyikler insanları yakalar. Insanlan karşı konmaz biçimde yanlanna çekecek türlü şeyler yaparlar; her biri belli bir adamı seçer. Geyik adamı vurur, adam da onun derisini yüzmeye, etini evine götürüp yemeye mecbur olur. lste o zaman Geyik adamın içındedir. Orada bekleyip saklanır, ama adam bunu bilmez. Yeterli sayıda Geyik yeterince adamı isgal ettiğinde hepsi birden harekete geçecekler. İçinde Geyik olmayan adarnlar da neve uğraaıklarını bilmeyecekler ve her şey değiştirecek birilerini. Buna "kaleyi içinden fedıetme denir. Geyik izleri: Geyik izleri yandaki tepeler üzerinde koşuyor şehırlerarası ulaşım yollannda pislik çukurlanndan kemikbeyazı • * • ahşap evli çiftliklere, • yuvarlanıp iniyor. '• '•" Manzanita(l) fidanlan boyunca bele yükseliyor Yapışkan, dikenli. çıtırdayan altın renkfi kuru yaz otları arasından. Geyik izleri suya yöneliyor, Yanlardaki tüm yollara gidiyor En iyi tek patikaya doğru daralıyorVe bölünüyorVe yitip gidiyor hiçliğe doğru. Geyik izleri çevre yollannın altına kayıyor kentlere sızıyor ekinlerde ve meyve bahcelerinde ileri geri salımyor okulların çevresınde hızla dolanıyor! « ^'..; «xi. Geyik izi ve tozlu çapraz hatlar Bu evin içinde: ve duvarlardan çıkıyor: t "Sessizlmi / doğanın / ipimizdeki" Gary Snyder 8 Mayıs 1930'da San Francişco'da doğmuş, Oregon ve Washington'da yetişmiştir. Lisans derecesini 1951'deReed Üniversitesi Antropoloji bölümünaen almıştır. Daha sonra Kuzeybatı Pasifik'te Orman Hizmet Ekibi üyesi ve tomrukçu olarak çalışmış, 19531956 arası Berkeley'de Doğu dilleri tahsili yapmak üzere California'ya geri dönmüş ve bu arada Jack Kerouac, ADen Ginsberg ve öbür Beat kuşağı üyelerine lcatılarak 1960'da Mitler ve Metinler adıyla yayımlanan şiirlerini yazmıştır. (Kerouac, Snyder'e Dharma Serserileri romanının kahramanı olarak yer vermiştir.) Snyder 1956'dan 1964'e kadar çoğunlukla Japonya'da yasamış, bu arada Hindistan a bir yıl süren bir ziyaret yapmış, ayrıca Hint ve Güney Pasifik okyanuslarındaki bir Amerikan tankerinde işçi olarak çabşmıştır. 1964'te Berkeley'deki California Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmak üzere Birleşik Devletlere geri dönmüş, sonra tekrar MahayanaVajrayana okulunda Budizm öğrenimi görmek üzere Japonya ya geri dönmüştür. Buradaki aeneyimlerinden bir kısmı Japon tarzı şiirsel seyahat günîüğu biçimindeki Earth House Hold (1969) adlı düzyazı eserinde anlatılmıştır. Şiir kitaplarında eski ve yeni Japon şiirinden çeviriler yer alır. Snyder 1975'te Pulitzer Ödülü aldı. Iki kez boşandıktan sonra şimdi Tapon eşi ve oğlu Kai ile birlikte California'da kuzey Sierra Nevada dağlarında YuTba nenri kıyısında yaşamakta ve California Üniversitesi Davis kampusünde ders vermektedir. Riprap(l) Yerleştir bu sözcükleri Zihninin önüne, kayalar gibi, sapasağlam oturtulmuş, ellerle Yerîiyerıne, konmuş Zihnın bedeni önüne uzamda ve zamanda: Katılığı ağaç kabuğunun, yaprağın ya da duvarın şeylerin ta§ gibiliği: Samanyolunun parke taşlan, Yolundan çıkmış gezegenler, Bu şjirier, bu insanlar, yitık midilliler Sürüklenen eğerleriyle ve yalçın güvenJi geçitler. O dünyalar lci sonu olmayan dörtboyudu bir Dama oyunu gibi. karıncalar ve çakıitaşlan Kil harç içinde, her kaya bir sözcük . , derede yıkanmış bir taş Granit: granitleşmiş Ateşin ve ağır yükün azabıyla Kristal ve tortu sıcakken kaynaşmış Her şey değişiyor, düşüncelerde, Ve o ölçüde şeylerde. (1) "Dağlarda atlara yol açmak üzere sivri kaygan kayanın üzenne yerleştirilen parke taşı." Dışıtnızdaki sessizliği doğanın içimizdeki. güç içimizdeki güÇ dışımızdaki. yol, yol olan her şeydir tek başına hedefdeğil. hedef şudur, lütuf huzurşifa bulmak, biriktirmek değil. şarkı söylemek kanıtı kanıtı içimizdeki gücün. Alageyik için bu şiir "Dansederim ben tüm dağlarda Beş dağda, dansedecek yerim var Ateş açtıklannda bana, kaçarım O beş dağıma" Iskaladım son atısta Erkek geyiği, saf A vakti Geri dönduk bu yüzden kayarak ^uru dikenleri üzerinden serin çamlann, Urküttüm bir tavşanı Kapıverdim tüfeğı Uçurdum kafasını O Deyaz vücut sarsdıp yuvarlanjyor Karanlık dere yatağında Koşarken biz tepeden aşağı arabaya geyik adımlanyla dağ eteğinden aşağıya Picasso'nun yavru geyiği, Issa nın yavru geyiği, Güz dağındaki geyik Bir bilge gibi bağırıvor Gergin yay gibi zıpfayışlarla kar tarlaJarından aşağı Baş geriye atılmış, önayaklar ileri, Sert, kıl torba içinde hayalar gergin însan ruhunu tasadan arındıran güz dağında , Duruyor güneş batarken, kulak tıtrivor Kuyruk titriyor, altın sarısı sinek bulutu Burun deliğınden gözlerine çevrilip dönüyor Akşam eve dönüş goz sarhoş Ve geyik dolaşmış saçlarıma. Bir Düve Güçlükle Tırmantr ' «v' Saddle Dağı Üzerinde Kar Güvenilebilen tek şey kardır Kurakake Dağı üzerinde. çayırlar ve ormanlar çözülür, donar ve tekrar çözülür, niç mi hiç güvenilmez. doğrudur, maya gibi kabaran büyük bir kasırga koptu bugün yukarılarda, gene de tek küçük umut kaynağı kardır Kurakake Dağı üzerinde. güçlükle tırmanır bir düve(2) keçisağan kuşu dışan uçar atlar ayaklannı sürüyerek döner çiftlik avlusuna. örümcek parıldar yeni ağında ' . çiy düşmüş çatıya, arabaya, , " ,, posta kutusuna. ,j r köstelbek, soğan ve böcek son verır savaşlanna. Dünyalar adım atar gün ısıöına, erkekler ve kadınlar kalkar, bebekler ağlarken çocuklar öğle yemeklerıni kapar ve gider okula. . • ' " ', • radyo haber verir süt sağılan ambarda ise giden arabada Çam Ağacının Tepeleri Masmavi gecede kırağı sisi, gökyüzü panldıyor ayın ışığıyla çam afiacı tepeleri eğilır karmavisi, rengi döner göğün rengine, kırağıya, yıldız ışığına. Çızmelerin gıcırtısı. Tavşan izlerı, geyik izleri, bilir miyiz dana neler. UMHURİYET KİTAP SAYI 558 içip sarhoş olacak ve eğlenecek" Rusya, Amerika, Çin, şairleriyle şarkı söyleyip, hamile ve lütufkâr, çiçekler ve dans eden ayılar göndererek tüm başkentlere '"' karnı ••'>< burnunda mudu ülke. •' ' 'f "bu geçe bütiin ülkeier '''• ' 'î"" ! (<> , (1) Bir tür elma (2) Yavrulamak üzere olan ınek SAYFA 19