Katalog

Son yıllarda G7 ulkelerının ve bu ulkeler merkezlı çokuluslu kuruluşlann borçlan mayı teşvık ederek, kendılen ıçın belırlı bır manevra alanı yaratabılmıj olan ulkelen de Guney Kore, Meksıka, Brezılya IMF ve Dunya Bankası tarafından dıkte edılen Ya pısal Uyum Programlan'nı kabule zorladık Iannı goruyoruz Bu Yapısal Uyum Programlan'nın arkasında omeğın Guney Kore şırkedennın hısselennı alabılen çokuluslu sırkedenn varlığını açıkça gorebılınz Ancak borclann en çarpıcı sonucu yığınlann yok sullaşmalandır Nufusunun yansı Dunva . Bankası tarafından gunluk 1 dolar ola 7 •Y> rak tanımlanan yoksulluk sınınnın al 25 ytl once kapıtalızm ıdeolojık olarak su tında yaşayan pek çok ulke mevcut anda olduğundan çok daha az monoltttk mr tur yaptya sahıptı Neolıberalızmtn zafertm, ana Fakat kıtabıntzda bu tantmlamayı elestı ekonomık ve poltttk dusuncede hâkım bır rtyorsunuz pozısyona sahtp olmasını nastl açtklayabtlt Evet, çunku Brezılya'ya ya da Senegal gı Spectre dergisi, " Ya Paranı, Ya Canını" adlı yeni kitabında m? bı daha yoksul bır ulkeye gıdersenızgunde güçlü devletlerin ve bu devletlere dayanan uluslararası Sıstemın 1970'lenn başındakı donum 1 dolar ıle yaşayamazsınız Insanlar bu panoktasından berı sermayenın korkunç bır şirketlerin, gelişmekte olan ülkelerin borçlarını, yoksullar ra de yaşayabılıyorlarsa bunun sebebı nakıt saldınsına tanık olduk Bunun arkasından uzennden değıl de karşılıklı vardım, kadınpahasına kendi ceplerini doldurmak ve yağmanın sürmesini neolıberal dusunce hâkım konuma geldı lann ev emeğı ve pazar ılışkılennın oluştur Daha once farklı okullar vardı, fakat şım sağlayan güç ilişkılerini geliştirmek amacıyla nasıl duğu yapının dışındakı enstrumanlar uzedılerde eğer kendınızı Keynesyen olaraK nı kullandıklarını anlatan Belçikalı yazar Eric Toussiant ile nnden ışleyen kolektıf dayanışmadır telersenız neredeyse devrımcı olduğunuz 3u korkunç yoksullaşmanın bazı etkılen görüştü. Aşağıda bu konuşmanın çevirisini sunuyoruz. duşunulecektır Bu neo lıberal okul gunu Lusaka'da AIDS konusunda toplanan son muzden çok daha once oluştu yuzyılirı ba konferansta dıle getınldı Belb bazı Afnka şında 10'luve20'lıyıllarda Buyuk Depres tarafından yapdacak yenı bır duzenlemenın sızlığı vb 'y' suçlamaya başladılar Orneğın ulkelermde Uganda, Tanzanya, Ruanda yon sırasında mudahalecılığın yenıden po gereklılığını gorduler Ekonomık dengesız su dağıtımının kamu mulkıyetınde olması yaşama umudu onumuzdekı on yıl ıçınde 12 puler olmasıyla beraber etkısını yıtırdı uklere, bpekulasyonun hızla artmasına ve nın ya da yıyecek dağıtımının kamu gorevyıl duşecek Bu durum, AIDS'ten en fazla Neo lıberaller ızole edılmış olsalar da Ha bazı onemlı finansal kurumlann çokuşune lılerı tarafından duzenlenmesının genel çı etkılenen ulkelenn sağlık eğıtımı ve sağlık yek ve Fnedman gıbı duşunurlerı, Chıcago tanık olduk karlara daha uygun olacağı konusunda da hızmetı ıçın harcadıklan paranın 4 katını Unıversıtesı çevresı, Montpelenn çevresı, ha çok sayıda ınsan ıkna oldu Bu, "sosyaDahası, hukumetler tek tek dengesızlık dış borç gen odemesınde kullandıklan goz karşı saldın ıçın hazırlık çalışmalarına de bst kelımesı bırçok ınsanın gozunde Doorneklerının buyuk olçekL knzlere doğru onune akndığında doğrudan borç knzıne vam ettıler 1970'lerdekı ters yuz oluşla be ğu'dakı Stalınızm ve Batı'daTa sosyal de evnlmesını onlemek amacıyla mudahale et bağlanabılır raber ve her şeyden once Thatcher ve Re mokrası tecrubelerı nedenıyle ıyı bır kotıler orneğın ABD Merkez Bankası vadelı Bu ulkelerdekı ınsanların çoğu temel sağ agan'ın zaferlerıyle, neo lıberalızmın gerı numda değılse de olaylara sosyalıst bakış satış fonu Uzun Vadelı Sermaye Yonetı lık hızmedennden yararlanamıyor ve hâlâ donuşu gerçekleştı tarzının gen donuşunu gostenyor Son se mı'nı kurtarmak amacıyla doğrudan ve oto borclann gen odenmesı gerekıyor Bu konAncak, şımdılerde yenı bır knz olgunla çımler ınsanların Blaır ve Schroder'e bak nter yontemler kullandı Gercek bır neolı feransta hıçbır G7 ulkesının bakanının bu sıyor, çunku savunulan ekonomık modelın tıklannda gorduklen şeyden memnun ol beralşoylesoylerdı "Bırakınbatsın, devlet lunmaması da oldukça çarpıcıvdı G7 ulke kendısı de krızde Sanayıleşmış ulkelerde madıklannı ortaya koydu hıçbır zaman mudahale etmemelıdır, kımın kı buyume oranlan duşuk sevıyelerde sey batıp kımın çıkacağına pazar karar verır " Kttabtmztn ve polıtık çalt$malartntztn lerı bu yıl ıçınde daha once Cologne'da topredıyor ve modelın buyuk başanlan olarak Bırçok ınsan, "Guzel, madem bu ınsanlar ana teması Üçuncu Dunya ulkelertnın borç landıklannda Borçlan Iptal Komıtesı 2000 lanse edılen Guneydoğu Asya ulkelen dev kendı kurallanna zengın yatırımcılan kur lart Afrtka ulkelertnın coğunun ve başka tarafından uzerınde, Bono (U2 grubunun sorunlarla boğuşuyorîar Neo lıberal mo tarmak soz konusu olduğunda saygı goster coğrafyalardakt daha yoksul ulkelertn, gen solıstı) gıbı unlu kışılenn de yardımıyla top delın başanya ulaştığı ıddıa edılen uç buyuk mıyorlarsa o zaman neden ınsanlığın genel odenemeyen borç batağına saplanmalartntn lanan 17 mılyon ımzanın yer aldığı dılekçe bolgede Latın Amenka, Orta ve Doğu Av kendılenne takdım edılınce bırtakım yanıt çıkarlan soz konusu olduğunda bu kuralnedenlenm ozetleyebtltr mtstnız7 rupa ve Guneydoğu Asya sıstemın krızle lar ortaya atmak durumunda kaldılar Da iardan tamamen kurtulmuyoruz?" sorusu Yoksul ulkeler 1970'ler boyunca Batı nne tanık olduk Kamuoyu gıderek artan ha sonra medyanın ılgısı bu konudan uzak uzerınde duşunmeye başladı Bunun sonubankaları tarafından borç almaya ozendı bır şekılde modelı ve onun dayandığı fıkır cunda dunya nufusunun gıderek artan bır laştı ve net bırtakım yollar onermeye sıra nldıler Dk olarak 1982'depadakverenbu len sorguluyor Orneğın ozel gırışımın her bolumu ana elemenderın su.hava, çevreve geldığınde bu devledenn başkanlan orta gunku borç krızı, ABD Merkez Bankası fa koşulda kamu mulkıyetınden daha etkın besın kaynaklan ozel mallar değıl de kamu dan kayboldular ız oranlannın 1979 sonundakı anı yukselı olması fikrı malı olduğu fıkrıne gen donmeye başladı Kısa vadede ne yapılabtltr ya dane yaptl şı, ıhracat gelırlerının azalması ve bankalar Gerçekleştırılen butun ozelleştırmeler dan gelen fon akışının kesılmesının yarat malt'' Insanlar delı dana nastalığından, her tur açıkça soz konusu !)irkedenn kamu hızme tığı ortak edcıler sonucu ortaya çiktı Bu Borçlar ıptal edılmelı AncJc buna ulaş lu çevresel felaketten ve ınsanların, yıyecek tıyle her turlu bağını kopararak yapılanın knz, sanayıleşmede belırlı bır sevıyeye gel mak ıçın bugunkunden çok farklı guç ılış lerın genetık manıpulasyonu ıle tehlıkeye doğru olmadığını gosterdı însanlar devlet mış ve bundan dolayı belırlı bır finansal ya kılen oluşturmalıyız Uçuncu Dunya ulke atılmasından dolayı ozefleştırmeyı, duzen SAYFA 14 CUMHURİYET KİTAP SAYI 519 pectre: Kıtabıntzda ele aldtğıtttz konulardan bırı de servetın gtderek azalan saytda ınsanın ellerınde toplanması Bu konuda baska bır yerde, aym gozlemt yapan BM însant Geltşme Rapo ru'ndan bahsedebıltrtz Altnttyaptıgtnız tab loya gore 1996'da 348 ktst 1000 mılyar dolartn sahtbıyken bır sonrakı ytl aym mtktan bır araya gettrmek ıçtn 225 ktşı yettyor Ay m zamanda tabtı kt yoksulluk oranlart dane redeyse her yerde yukseltyor Bu sureç aym zamanda kapıtaltzmın kendtst tçtn de zararlı değtl mt? Bu gorusu paylasan onde gelen btrçok ekonomıstten altnttlaryaptyorsunuz Eğer bu doğruysa pekı neden oluyor? Bu sa dece hırsta» mı kaynaklanıyor yoksa bu, sıs temın doğastnda var olan bır ozelltğt mı ? Eric Toussiant: Öncelıkle venien gun celleştırsek ıyı olacak bence, çunku banset Uğınız raporun en son yayınmda sayı 200'e duşmuştu Sayt her sene duşuyor Sorunu za gelınce, eğer kapıtaiızmın genel çıkarlannı koruyan bır global hukumet var olsay dı aym zamanda global talebın de duşmesı anlamına gelen servetın yoğunlaşmasını az once bahsettığım çıkarlara aykırı bulurdu Ancak boyle bır hukumet yok ve sıstemın genel yonetımı de soz konusu değıl Ote yandan kapıtalızm de bır yere kadar ışleyı şınde anarşının soz konusu olduğu bır uretım bıçımıdır Global yoksullaşma gerçeğı uretılen mal toplamını frenleyerek buyume oranlarında problemler yaşanmasına yol açıyor ancak DU tek tek her kapıtalıstı uc retienn duşurulmesını de ıçeren acıl çıkar lannın peşınde koşmaktan alıkoymuyor Bunun sonucunda ner kapıtalıst bu yok sullaşmaya kışısel olarak katkıda bulunmuş oluyor Aynca her kapıtalıst dığer kapıtalısderle olan rekabetınde avantaj sağlama peşınde koşuyor ve bu da mulkıyetın yoğunlaşma sına, gaddarca devralmalara ve benzen du rumlara neden oluvor Bu surecın sonucun da oluşan olıgopol pazara bırkac fırmanın hâkım olması ornefın teknık buluşlar yap ma kapasıtesını azalttığı ıçın kapıtaiızmın genel çıkarlarına aykırı olabıhr Sorunuz boylece sıstemın kapıtalısdenn bıreysel çıkarlan ıle sermayenın genel çıkarlan arasın dakı en buyuk çelışkılennden bırıne temas edıyor S Dünya Bankası ye IMF'nin Üçüncü Dünva Politikaları Eric Toussiant'den 'Ya Param Ya Canını pıya sahıp Uçuncu Dunya ulkelen ve Doğu Avrupa ulkelennı, bağımhlık dongusune ye nıden sokabılmek amacıyla Kuzey ulkelen ve çokuluslu finansal kurumlar tarafından yonetıldı Bu ulkelenn en gen kalmış. ulke ler gıbı, onde gelen sanayıleşmış ulkelenn çıkarlarına olan bağlılıklan arttırıldı 1982 ve 1998 yıllan arasında çevre ulke lerı yanı Uçuncu Dunya, Orta ve Doğu Avrupa ulkelen borç aldıklan mıktann dort katından fazla bır meblağı gen odedıler Bu na rağmen toplam borçlan aynı oranda bu yudu Uluslararası kredı kuruluşlan IMF, EKınya Bankası, Pans Kulubu (Batılı kredı veren uluslar grubu), Londra Kulubu (Ba tılı ozel bankalar tarafından oluşturuldu) borçlu ulkelen dıze getınnenın bır aracı ol maktan ote bır şey olmayan kosullarını Ya pısal Uyum Programlan adı altında dıkte ettıler Bu borç yukunun bu ulkeler uzenndekt ve uluslararası alandakt etkılen nelerdtr? Borç sıstemı Guney'ın emekçılerı ve ku çuk uretıcılennden Kuzey'ın ve Guney'ın kapıtalısderıne kaynak aktaran korkunç bır mekanızmadır Bundan yararlanan yalnızca zengın ulkelenn kapıtalısden değıldır, aynı zamanda Uçuncu Dunya ıçındekı ımuyazlı bır elıt de kendı ınsanfannın yoksullaşma sından kazanc sağlamaktadır 1998 yılınaa 250 mılyar dolar Uçuncu Dunya ulkelen tarafından gerı odenmış ve sadece 40 mılyar dolar kalkır cınma yardımı olarak elde edılebılmıştır Bu kaynak trans ferı dolaylı olarak zırvedekı sanayıleşmış uluslann G7uyesı ulkeler hâkımıyennı art tırmaktadır