Katalog

TCAPAN Başkalarının çamaşırlarını da Aklanıncaya kadar Lavanta kokmazlar Kokusu küllü su ve klor Sıkarlar, silkelerler, yorulurlar Ama onlar bundan korkmuyor Kızanrlar, çatlarlar Hassasiyctlerini yitirir kabalaşırlar Birini okşamaya lcalksalar Okşamamn tadına varaınazlar Ünlü ellcr vardır Ve güzclleri de Eller şu gördüğünüz Kullanılır ev işinde "Bler şu gopdugunuz Kullanılır ev işinde" Kaestner 23 Şubat 1899 yılında Dresdende bir saraçın oğlu olarak dünyaya geldi. Yoksul ailelerin çocukları ancak ilkokul öğretmenliği cğitimi alabüiyordu, bu eğitimine başladı ancak Sovyet devriminin ardından bıraktı ve 1. Dünya Savaşı sırasında liseyi dışardan bitirdi. Ardından Leipzig'te Germanistik, tarih ve telsefe öğrenimi gördü. Savaşa, militarizme ve her türlü sosyal baskıya karşı olan Kaestner ince alay içeren gazete yazılarıyla tanındı. Kaestner katı bir moralistti ve aileden başlayıp toplumun her kesimine yönelik ahlakçı eleştiriler yazdı. Yazar birçok dile çevrilen çocuk kitaplariyla ün kazandı. Dilimize de çevrilen çocuk kitapları arasında Noktacık ile Anton, Emil ve Dedektifler, Hayvanlar Toplantısı, Palavracı Baron, Açıkgöz Budalalar'ı sayabiliriz. Yetişkinlere dönük ağır eleştirilerde bulunan Kaestner, çocuğa dönük bakışında onu çok önemli bir değer olarak algılar. Çocuğa sunduğu dünya, yetişkinlerden soyutlanmış, ancak gerçekçi ve akılcı bir temelde oluşur. Şiirlerinde sosyal eleştirilerin yanı sıra, çocuğa bakışını da görmek olanaklıdır. 29 Temmuz 1974'te ölen yazarın çocuk gerçekliğine ve akılcılığa dönük çocuk edebiyatı anlayışı günümüz Alman Çocuk Edebiyatı anîayışının temel dayanaldarından birini oluşturmuştur. NtNNKBir baba söylüyor) Uyu yavruın, uyu canım! Aramızda kan bağı var sanıyorlar Yine dc olabilir ıni ki? Bilemiyorum. Uyu yavrum! Uyu yavrum! Sakin ol uyu! En iyisi uyumak Ben çok büyüğüm, sense çok küçük Uyumayı beceren, hak eder mutluluğ'u Uyumayı hak eden becerir gülmeyı Bir kadının yanında yatarsız geceleri Kadır derki: Rahat bırak beni! Zerre kadar sevmez, o ne kurnazdır O cadının yüzünden ağardı saçlarım Söylcyin daha ne yapayım? Uyu yavrum! yavrum uyu! Bir şey kaçırmazsın gözün arkada kalmasın Düş görülür belki hani kont oluvermişsin Düş görülür belki hani kadının uysallaşıvermiş Ne güzel düş görmek Mücadele edersin, scversin, yaşarsın yersin Açıklayamazsın ki kendine Bütiin bunlar niye gcrekli diye O kadın diyor ki bana: Sen bana benziyormuşsun Umurumdaydı sanki canı cehenneme. Jyandırılmayan rahattır Olüler uyıır cn uzı uykuyu miler en uzun \ langi cehennemdedir anne kimbilir Sakin ol yavrum. Korkuttum mu seni? I liç ister miyim böylc bir şeyi Unut ayı! Uyu canım! Bırak parlasın yıldızlar Unut bcni, rüzgârı unut Hadi iyi geceler! Uyu yavrum Ve n'olur bırak ağlamayı... Alacaklan yerde gülüyorlar Kızıyorlar ya da bana Çckip giderken homurdanıyorlar Bilseleıdı oysa Kibrit! Kibrit alın! Üç paket yirrmiye! Babam yardım alıyor on mark Anam da küçük bir yüz Bir odamız var köşesinde muttak Aına kullanmıyoruz mutfağı biz '' ; . Erich Kaestner / Şiirler / Çeviren: Necdet Neydim ANNE VE ÇOCUK Sen erkek ol Emma kadın olsun Ötekiler saklasın şimdilik Dolaba örneğin ya da karanlık köşeye lsterse salona nereyi bulursa orası olsun Sonra atladi adam bir karton kutuya Uzunca bir geziye çıkmalıyım dedi Ve gerçi kim kanıtlayabilir aksini Balonla yolculuk Borneo'ya Adam koşar kapıya kadın hastalanır Aölar bağırır yolar saçlarım Ah kocacağım niçin gidiyorsun diye çeker içini Ve hemen dolaptan çocuklardan birini alır Mutlu olursun dönersen geri Gösterir Emma emekleyen çocuğu Lina koymak istersin auını Ve der: Hani erkek çocuk deli! Bazan birbirlerine sırt dönerler Bir oyun oynar kollar ve gözler Emma annesine çekip gitmek ister Ardından kavga çabucak geçip gider Yine de açıkça mutlu olmak zorundalar Sarmaş dolaş pencereden dışarı bakılır Çocuk yatağında bırden mızmızlanır Sutünü verirler uykuya dalar Ve yaklaşmakta yavaş yavaş zamanı Bir bebek almanın dolaptan yeni Rusya'da ya da Polonya dasın belki Borneo değil bilirim çok uzak orası Çiçekler getirirsin ona uslu erkek olarak En iyisi süpürge otudur ya da aslan pençesi Çünkü uzun yola en dayanıklısıdır onlar hem de en iyisi Piyanonun üstüne nc de yakışırlar Artık oğlumuz "ilk çocuk" Epeyce kilo aldı bu arada Okula gidecek Paskalyada Yıllar nasıl geçip gitti çabuk tkinci dışında öbür çocuklar Dolapta nâlâ iki bükJüm bekleyen Bunların kavgası zırıltısı yüzünden Artık tcker teker doğmak istiyorlar tnsanlar arasına karışmalılar bazen Maskcli baloda ya da tiyatroda Babandan kalan frak sırtında Biraz büyük ama sana yakışan Çocuklar tekrar sakianırlar dolaba Kavga çıktı yine çünkü, karardı her şey böylece Nasıl olur diye düşünürken gerçek aile Hep birlikte otururlar mutfakta Sohbet ederler, yüzlerinde saygın bir ifade Yaşamın güçlüğünden vc genel seçimlerinden Garson hesap diye bagırıyorsun birden Üzülme garson hâlâ gelmedi diye Emma yorgundur, fazla yorgun biraz Aile da^ılıyor herkes bir soluk alsın Ötelci çocuklar artık evlerine dönsün Böyle bir evlilik çocuk oyunu bile olmaz CUMHURİYET KİTAP SAYI 498 Dün babam iki şişe bira içti Isremedi onunla iemek anam "Ozgür yaşıyoruz biz" diye şarkı söyledi babam Kırdı pencereyi ardından Kibrit! Kibrit alın! Üç paket yirmiye! Boşalmadı henüz kartonkutum Dana yapmam gerek ödevimi Şimdi böylc yorgun olmasaydım Güleceğinize satın alın kibritleri Kahverengi vc siyah kundura bağlarıyla Elbette daha çok kazanıhrdı Üç mark gerck ilkin bana oysa Aina neraen bulurum parayı Kibrit! Kahverengi siyah kibritler! Üç çifti yirmiye! . • ÇAMAŞIRCI KADININ ELLERİ Ünlü eller vardır Ve güzellcri dc Eller şu gördüğünüz Kullanılır ev işinde Cila törnü bümezler Piyano bile çalmamıştır Eğlencelik de değildir Yalnız çamaşıra gider Kendi çamaşırlarının dışında Hamaratça yıkarlar KİBRİTÇİ ÇOCUK Kibrit Kibrit alın! Uç paket yirmiye! SAYFA 18