Katalog

: E Y L 0 L 1 9 8 8 • Fethi Naci, Eleştiri Günlüğü'nde Danilo Kiş'i değeriendiriyor. 3.$ayfada • Erendiz Atasü, Thomas Mann'ın dev yapıtı "Büyülü Dağ"ı değerlendiriyor H.sayfada • Mehmet Açar, genç nomancı Murat Gülsoy'la konuştu lO.say/ada • Vivet Kanetti'den Sarraute'un "Açınız"ınınçevirieleştirisi H.sayfada Kemal Ateş Kemal Ateş 1947 yilında Kaman'da doödu. DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi.Doktorasını aynı bölümde yaptı. Radyo oyunları ve skeeler de yazan Ateş, Lionşjüri Odülü, Menmet Ali Yalçın Roman Ödülü, Sıtkı Dost Çocuk Oyunu Yarıması'nda.. mansiyon ve PENOrhan Kemal Öykü Başarı Ödülü gibi ödüllcrin sahibi. Gecekondu edebiyatımızın lokomotifi olarak nitelenen Kemal Ateş'i tanıtmaya çalıştık sizlere. MELTEM U2UN "T~\ u yıl hırkac kıtahımz yaytmlandt. İlk baskısı r4 1978yilında yapılan Çürük Kapı'dakiöykülerı~" i J nizle, yeni aykülerinizin yer aldığı, ilk baskısı 199.5 yilında yapılan Bir Şarkıyt Dinlcrken adlı öykü kitaplarınız geçliğimız aylarda Mılliyet Yayınları'nca ikisi bir arada yayımlandı. Bunun ardtndan Kültür Bakanlıı'nca yayımlanan "Gülten Daytoglu'nun Çocuk Roman•arı" adlı inceleme kitabınız geçti elimize. Dcrkcn bir çocuk romanımzın (Yitik Kuzular) yenihaskısıyapıldt. Konuşmamıza hangi kitabınızla başlamamızı ye&lersiniz? Önce öykülerimden, sonra romanlarımdan, cn son bilimsel çalışmalarımdan söz edelim derim. "Gülten Dayıoölu nun Çocuk Romanlan" adlı incelememi Kültür Bakanlıgı yayımladı. Bıı üç yıllık cmck ürününü konuijmamızda ikinci plana atmamın nedeni, "Onun arkasında devlet var," düşüncesinden değil. Yirmi yıldan bcri üniversitcdc öğrctim clemanı olarak görev yapıyorum. Kırk dokuz yaşında doktor oldıım. Bıı gccikmenin birinci ncdcni, ünivcrsitdcrin Türk Dili ve Edebi yatı bölümlerindeki gerici kadrolaşmalar, ça^dışi anlayış ise; ikinci nedeni, benim edebiyat biliminden önce, edebiyatın keııdine olan sevgim... ünce romanı, öyküyü sevdim, sonra onların önüne oturtulan bilimi... Güzel bir öykünün bir doktoıa tezinden daha önemli olduğıına inandım. FJbctte bana sunulacak böylesi ikili seçeııekte, ben öyküyü yeğlerim. Oykülerim iizerine konuşalım derim. Peki öykülerinizlc başlayalım. Ben Ankara'yı bildiCUMHURİYET KİTAP SAYI 498 Gecekondu edebiyatında bir lokomotif KITAJP Cumhuriyet P A R « S I Z EN g'imi samrdım. Oysa sizin öykülerinızi okuyunca bilmedig'im başka bir Ankara daha oldug'unu aördüm: Gecekondular... Gccekondulananlatan öykülerinizüzerinde duralım önce. Gecekondu dünyasından scctiğiniz kişileri umutlanyla, umutsuzluklanyla, içtenlikleriyle, ikiyü'zlülu'kleriyle, kavgalanyla, gündelik yaşam içindcki sorunlarıyla, ama hiç yitirmcdtkleri yaşama sevinçleriyle, kısacası bütün karmaştkltjhyla yün yumak ultnuş bir yaşamı öylcsinv canlı, inandırıcı gözlemlerle anlatıyorsunuz ki, bu zengin gözlemlerin oraiarda yaşanmadan elde cdilmesi olası de\il, siz gccckondularda yaşadınız rnt? livet, yaşadım. Yaşamimın yaklaşık on beş yılı eecckondıılarda j^eçti, hâlâ da yakınlarım var, gidip getİrim. Öykülerimdeki nıalzeme, uzun yılların ürünü gözlemlere dayanıyor. "Gecekondu" sözcüöünün yeni duyuldu£u yıllarda (1956) Kaman'dan Ankara'ya göçtiik. O yağmalama eünlerindeki kavgaları izlerken, çocuktum. Tamamıyla kaba gücün egemen oldıığu ilk yıllardaki günlerimiz, kimin olduğu bclli oimayan toprakları yagmalamak icin çıkan kavgalar, çok dehşet vericiydi. Kentlerdeki o toprak kavgasını, köylerde bile görmek olası de^ildi. Sonra giderek gelişen konışuluk ili^kileri, insanlık bilinci... Babam önceleri işçiydi, sonra bakkal dük kânı açtı. Gecekondu mahallelerinde bakkal önemlidir. Gecekondularda bakkal, öyle tepeden bakılan bir esnaf değildir. Mahallenin yarısı bizim veresiyeci müşterimizdi. Hepsi de griç acısını, gurbet acısuu yasamış insanlardı. Sıkıntılarını, dertlerini, sorunlarını, düşlerini, bizimle paylaşma gercği duyarlardı. Biri borcunu ödeyememişse, ncdenini açıklama gereği duyar, giderek özel sorunİarını, yaşamöyküsünü anlatmaya başlardı babama, bize içini dokerdi. Bu dükkânda, o dertli in sanlarıdinleyedinleyebüyüdüm.GençIikyıllanmdabir sün öykücü olacağım düşüncesiyle, daha bir ilgiylc dinledim onları. Aralarından öykü kahramanı, roman kahramanı olabilecekleri seçtim. Dost oldum, konustum, konuşturdum, kimini kendi ağzından, kimini konıı komşu aracılığıyla tanıdım. Kocaman bir mahallcdc, hangi acıların, nangi sevinclerin yaşandığını kolayca öf> rendim, sonra öykülerimdc, romanlarımda anlattım. Bu vözlcmlcriilkin Çürük Kapı'da dcg'crlendirdiniz. YaytmlcindıSı yıllarda bir de ödül kazanan bu kitabınızla düfündüklerinizi gcrçckle^tircbildiniz mi? Lise öğrencisiyken yazar olmayı kafama koymııstıım. 196O'lı yıllarda gccekondulann edebiyatımızcfa adı bile yoktu. Refik I Ialit Karay'ın Memleket HikâyeDcvamı 4. sayfada.