Katalog

K İ T A P Ö D Ü L L Û B U L M A C A İLKERMUMGUOâil Gregory jusdanis'ten : Gecikmiş Çağdaşlık Estetik Kültür Önce aşuğıda tanımlan vcrilcn sozcükleri bulmaya çalışın vc her bir harfi bir yatay çizgi üzerinegelecekbiçimde yazın. Sonru çizgilerin ahlarındakisayılaragöre bu harfleri bulnıacadakiaynı sa yılı karclcrc akrarın. (Kiira kıtrcler iki sözciik arasını gösterir. Bir satı nn sonunda kara karc yoksa, bu, sözcüğiin alttaki ADI, SOYADI:. satırın başına ADRESİ: sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların kaışılıgı olan söacüklerin ilk harfleri yukarıdan aşagıya doğru bir Rus yazarın adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, "Ivarıov" adlı oyununda bir alınn ortaya çıkacaktır. Tanımlar ye sözcükleriniz: A. Aydın Öztürk'ün bir ştir kitabı. 17 18 28 37 72 13 63 64 Edebiyat, Ulusal Kimlik ve Cafldaşlasma L "îhtiyarladılar, harap oldular/ Hurma bahçderindc ceylan kadar,/Put kadar güzel... kızları." (Mustafa Seyit Sütüven). 53 31 16 47 78 68 45 J. tlk uzun metrajlı f'ilmi "Ve Tann Kadını Yarattı" olan Fransız film yönetmcni (önce soyadını, sonra önadını yazacaksınız). 22 79 32 51 34 57 2 46 59 36 Profcsör Gregory Jusdanis, Çin'den Yunanistan'a pek çok 'geri kalmış' iilke elitinin Batı'yı yakalamak için edebiyattan medet umduğunu söylüyor. Jusdanis'in "CTecikmiş Çağdaşlık Estetik Kültür: Milli Edebiyatı Kurarken" adlı kitabının çevirisi Metis Yayınevi'nden çıktı. Jusdanis ABD'de Ohio State Üniversitesi'nde Yunan ve Latin Dilleri Departmanı'nda öğretim üyesi. Yunanistan Makedonyası'nda 1955 yılında doğmuş. 2 yaşındayken ailesiyle Kanada'ya göçmüşler. Kendisiyle edebiyatın modern ulusdevlet kuramındaki yeri hakkında konuşurken, Yunanistan ve Türkiye kültürlerinin benzerliği bir kez daha dikkatimizi çckti. AYGUL OZKARAGOZ "1 ı debıyattn Batılılaşma ve mofi Jvrnlcşmcyle ilişkisi ncdir? A J Yunanistan'cla çaödas ulııs dcvleti kurulurkcn ulusal cdcbiyata çok büyük birönem atfeclildiğini KÖrüyoruz. 1leri sürülcn görüş 200 yıldır ncp aynı: 'Avrtına trenini kaçırmak üze~ rcyiz.' llginı,' olan da treni yakalamak için ckonomi ve politikadan ziyade kiil türc rinem vcrilmcsi. Yunanistan 1H27 yılında bağımsızltğını kazandığı zaman ulusal mo(Tcrn devletin ön koşulıı olarak diizenli bir oıdu, bayrak vc paılamcnio cdindi. Ancak yönctici clit, Avrupalı ol mak için bunların yctmcdiğini grirdü. Avrııpa'ya okumaya giden öğrcncilcr, bi lim adamları aradaki (aıkı görüncc şok gcçirdilcr. Amstcrdam'da ticaret yapmak niyc bu kadar kolay da bizdc dcğil diyc sormaya başladılar. Avrupa'nın kiil türünü kopyc cdcrck st*l'*!("ce'<lerinc inanıyorlardi. Ama yüzyılı aşkın dene yim Avıupa kurumlarını 'ithal' clmcnin öylc kolay olmadığını gösterdi. loplum bu kurumları içinc sindirmcyc hazır dcğildi. Ayrıca kilise ve toprak ağaları da çıkarlarına ters düstüğü için karşı koyııyorlardı. Edebiyat bu engellere karşı tck silah olarak bcnimscndi. Yunan cdchıyatınt Batı edebıyatından nc ayırdediyor? Ânna Karenina gibi bir roman Yıınanistan'da aynı yüzyılda yazılaınazdı. Yazılmadı. Anna Karenina bozulan bir evliligirı, bir kadının ruh haline yansımasını irdcliyor. Ama kendi poransiyeline tam olarak ulaşamamasını dcrt edinen bir kadın Yunanlı okuyucııya hitap etmiyoıdu. Jane Austin burjuvaların davranışlarmı konu aldığı sırada Yıınanistan'da orta sınıf hcnüz scrpilınemişti. Komancılar köylüleri işliyorlardı eserleıindc. Çünkii ulusal kiiltiirün özü köylülükteydi. Köy lıayatının yiiccltilmcsi Hollanda, tngiltcre ve Fransa'dan ilk 'geri kalan' ulus olan Almanlar'la başlaclı. Bilim adamları hcr yerdc, Finlandiya'dan Yunanistan'a, kırsal kesimdeyaşayan insanların şarkılarını, öykülerini, danslannı kayıla alnıaya başladılar. hdcbiyat tiimden 'köy edebiyatı' olarak ge li^ti. Ulusal kimlİKİc özdcijleşti. (jiiniimüz Yunanistan'tnda cdchiyat hıî/ıî çok. önenıli ıni? Yunanistan'da yakın zamanlara kadar şiir gecelerinde stadyunılar dolup taşardı. Gcnçlcr roman ve şiir okumaya GECİKMİŞ meraklıydılar. YüzyıMODERNLIK lın başında insanlar edebiyat yüzünden ölüyorlaruı. Antik piyes yazarı KsKÜLTÜR kilos'un Oresteia üçlüsü yeni Yunanca'ya çevrildigi zaman kıyamet kopmuştu. 1930'larda yeni ncsil Yunanlılar'ın karşısına J a m e s Joyce, Virginia Woolfe'un ycnilikçiliği çıktı. Avrunalılar artık şiiri serbest vezinle yazıypr lardı. Yabancılaşmayı işliyorlardı. Ö t e yandan taklit, şizofren b i r 'psikoloji' yaratıyordu. Taklit edince aşa^ılık k o m p leksine k a p ı l m a m a k , taklit edilene bir yandan hayranlık bir yandan ncf ret duym a m a k olanaksız. H a t t a t r a n ' d a Batı'yı t ü m d e n dışlayan elitler alternatif bir kültür olarak dinsel değerlere sarılıyorlar. Yclpazenin öbiir u c u n d a Yunanistan yer alıyor. Simitis ülkeyi herhangi bir Avrııpa ülkesi haline getirmeye azmetmiş. Ama ııc pahasına? Uzun uzun yencn öglc yemekleri, öğle den sonra uykuları kayboluyor, ailenizlegeçirdi&iniz zaman azalıyor. Artık Yu n a n i s t a n ' u a b u edebiyat eseri ulıısa! kimliği yansıtıyor mu, diye sorulmuyor. Kü reselleşen d ü n y a m ı z d a yazar okuyucus u n u yalnız k e n d i ülkesinden b u l m a k z o r u n d a değil. Orhan P a m u k gibi. Ya şar Kemal gibi. Yunanistan'da edebiyatın çağdaslaşması, getirdifcinden fazla götürüyor mu? Patras'da ncryıl yapılan edebiyat ton lantısına kimyacısından, avukatına, dokt o r u n d a n , eclebiyatçasına kadar herkes katılıp eserlerini sunabiliyordu. Böyle birşey Ban'da d ü ş ü n ü l e m e z . Ancak kon u n u n uzmanları o l d u ğ u kabul edilen kişilere özgiidür böyle toplantılar. Aynı bilim adamlarıyla kitap eleştirmenlerinin tiimden farklı kişiler oldıığu gibi. Ba tı'da bilim adamları her gün gazete köşelerinde okuyucularıyla buluşamazlar. Ama Batı'da roman ciddi bir krizle kar şı karsıya. O k u y u c u s u giderek azalıyor. Belli rormüller dışma çıkan romanlaıı bırakın satmayı, bastırmak olanaksızlaşıyor. Çağdaşlaşmaya göniil veıenler b u sonuçlarını da dikkate alıyoılar n n ? • G e c i k m i ş M o d e r n l i k ve Estetik Kültür /Gregory Jusdanis / ÇevtretrTnnaıy •egory j Birkan / Metis Yayınları / 247 SAYFA 23 52 44 75 10 25 65 81 4 15 43 76 27 B. "Yaşar Nabi..." (1933'ten bcri Varlık Dergisi'ni çıkaran, 1946'da Varlık Yayınevi'ni kuran şairve yazar). 82 5 60 38 48 C. Papağan, kartal gibi kuşlarırı kancrlı gagası. 69 41 6 80 21 39 D. "Hiçbiryer'e Dönüş" adlı romanmı yayımlayan yazar. 30 29 35 E. Kaplan. 8 73 70 24 61 26 20 40 23 54 446. sayıımı çöriimü A. Erbain, B. Labada, C. Şiyah Eşya, D. Ağzı Çiçekli Adam, E. Tilmiz, F. Rifat, G. Irfan Yıldız, H. Osman, I. Lntn, J. Elgin, K. Tütün. Metin: "Çift dildc yazmak, çift cşli olmaya benzer, insatı hangisini aldattığını bir türlü anlayamaz." F. Hı/lı. 1 66 12 33 3 445. sayımızdan kitap kazananlar: Utanbul'dan: Şcnay Kara, Ali Yükseliyor, Orhan Ulkan, Ankara dan: Tuna Şcnyuva, Güven ()k, Savaş Siinmez, Aydm'dan Suavi Vardar, Ayla Kılıç, Akay Yı\mav.tBalıkesır'den: Sevcan Bilgin, Yusuf Çankaya, Deniz Akyol, lirc Can Selek, Evrim Senem, lzmir'dcn Mümlaz Aslan, Bıma'dan: fsmet Çiçck, Menin den: Şükran Emrealp, uenizlt'dcn: Atilla Oguzhanoğlu, Çorum'dan: Ibrahim Cîösterir, Antalya'dan: Hasim Sarısoy, Osman Olcay Inal, Mufcu dan I labibe Turgut, CJülscn Keskin, Antakya'dan: Lale Elmas. G. 1978'eGenelkıırrruıyBnşkanıykenycinetime cl koyan 1983'tc Dcvlct Baijkanı olan, 1986'da 5 yıl için cumhurbaşkatıı sccilen, halkırı baskicıyönetimegöstcrdigi tcpki sonııcıı 1990yılında istifa edetı, kaçakçılık vc görevini kötüye kullanma suçlanndan yargılanarak 10 yıl hapis cezasma çarptırılan, Barıgladeşli askcr vc dcvlet adanıı. 49 42 14 7 9 H. Gazeteci Hasan 'l'ah.sin tarafından Izmir'de çıkarılan günlük siyasi gazetc. 55 62 50 74 77 19 67 56 58 71 11 CUMHURİYET KİTAP SAYI 447