Katalog

Vitrindekiler Doğudan Yükselen Güç: Moğollar/ Rohcrt Murshatll Çfvırcn. hüsıın Doruker/Sabah Kitapları/ 7 57 v. 13. yüzyılın ortalarında Avrupa henüz feodal dcvletlerin oluşturdıığu bir yamalı bohçaya benzerkcn, Doğu'da tarih sahnesine yepyeni bir güç çıkıyordu. Daha bir kuşak önce basit göçer topluluklarından ibaret olan bu güç, kısa zaman içinde Asya'nm nercdcyse tümünü fethetmekle kalmayacak; fırtına hızıyla, Avrupa içlerinc kadar yaytlacaktı. Bu yeni güç, Moğollar'dı. Moğol ordıılarının gerçekleştirdiği fetihlerin hacmi bugün bile hayal gücünün sınırlarını zorlamaktadır. Doğu bozkırlarından yükselip, yalnızca kırk yıl içinde, önlerine çıkan her ycri, Çin'i, Afganistan'ı, Hindistan'ın önemli bir kısmını, tran'ı, Kafkaslar'ı, Rusya'yı ve Doğu Avrupa'yı fethctmişlerdir. Bir koldan Tuna Nehri'ni geçerken, diğcr tarafta Kore'ye yayılmış ve |aponya'yı istila hazırlığına başlamışlardır. "Doğudan Yükselen Güç: Moğollar", bu solıık kesen öykünün, somut bclgelcrc dayanan, bilincıı tarihsel kalıplardan farklı bir bakış açısıyla yazılmış, sürükleyici bir anlatımı. Şair/Şiir Yazıları/ Mın/ıi/n Öııcş/ Oğ/al' Yııytnları/ 107 \ Flcştiri, edebiyat ürününe boyut kazandırır, yapıta farklı larkli kaAhmtt HaşıU Cuhtt S pılardan girilebilecegini gösterir. Bu anlamda yadsınamaz bir işlevi vardır. Anıa öte yandan cleştiri kendi başına da bir estetik ürünüdür; haz vcrir. Nesnel eleştiri yönEray Canhafy temlerinin başarılı uygulayıcısı lama u î d Maol Bthıunıoijlu Mustafa Oneş çağdaş Türk şiiri fifimnrn i nin kurucıılarındaıı Ahnıet Haşiın'le başlayıp 1960 kuşağımn haıeketli şairlerinden Süreyya Berfc'yc varıncaya şiirimiz on önemli adııı merkezinde incelerken, eleştiri okumanın ha/.zmı da yaşatıyor. "S^ıir/Şiir Yazıları" Türk edebiyatının kıılenıli sjir elcştirmcninin otuz yıllık verimlerini derleyen ilk ve tek kitabı: llk yazıldığı günlerdeki gibi ycni... Ilk yazıldığı günlerdeki gibi dinamik. On Türk şairinin şiirine vcnidcıı giriş yolları gösterivor Oneş'in kitabı. Papatya Bahçesi/ Mıiry We\lcy/ Çvvırcıı. Vlher lı/a/ Tctn\ Yayıııalıl'/ İS2 \ Cuthbcrtson ailesinin Qırn \valldaki cvindc her yaz tatilc gelen bcş kuzen, onların aileleri, arkadaşları... Kuzcnlcrin çoğıı için 1959 Ağustosu'ndaki talil, bu törcnscl bulıışmaların sonuncu.su oluyor. Kayıplar, aşklar, savaşın zorunluluklanyla yolları ayrılıyor, ycniden birleşiyor. Weslcv, Ikinci Dünya Savaşı yıllarının I.ondıası'nın çok canlı bir tablosunu çiziyor. Ama zor yıllar olarak dcğil, kıtlıklara, karnclcre, kayıplara karşm tıı hal bir biçimde eğlenccli yıllar olarak. Çünkü "hazlar daha haz verici, şaşırtıcı olaylar daha şaşırtıcı, aşklar daha çılgıncasına"ydı o yıllar. zihinler ö/gürleşınişti; insanların ıılkıı vc bu arada ahlak sınırları da alabildi ğinc gcnişlcmışti.. "Papatya Bahçesi', ayrıntı zengınliğiyle, tlikkatli gö/lomlerlc, olgtın yaıgılarla, gcııişlik vc derinlik ka/andırılmış bir romaıı. I layatın hızı vc gerçck doktısu var onda. Olaylar hızla ve korkunç bir sürükleyicilikle akıp gidiyor. Ama kolay ve zcvkle okunan bir kitap olmasının ncdcni bu dcğil. Iddiasız vc sanki zahmctsizcc sağlanmış dcrinliği tle çarpıcı. Gubbio Kapıları/ Dtıııiclv Sallcntivc/ Çcvırcıı • licv SAYFA 16 Kork'ut/ U'/(t\ Yuyıııcılıh/ İ24 s. Toplumu Kafkaesk bir atmosfcrin kuşattığı, adı belirsiz bir ülkede, anlatıcının pck az tanıdığı bir müzisyen, ona, tuttıığu günlüklerden oluşan birkaç dcher vcrir. Defterlerde, politik baskı kurbanı bir başka müzisycn ile, uğradığı politik baskının yanı sıra ailcsiyle ve dostlarıyla da sorunları olan bir mimar söz konusu edilmektcdir. Sorgulama, bcdensel işkence gibi bilinen baskı yöntemlcrinin izine rastlanmaz Gubbio Kapıları'nda. Sorguya çckilen ve soluksuz bırakılan hayatın kcndisi, düşünce ve sanatsal yaratıdır. "Mekân" dcğişcbilir, anlatılanlar "olmuş"tur, "olmakta"dır ve "olabilir". Anlatının hangi eylem zamanıyla yazıldığı hiç önemli dcğildir, öteki zamanları da içermcktedir. I'ransız yazınının en ilginç yazar vc sanat düşünürlerinden biri olan Daniele Sallenavc, "Gubbio Kapılan"nda yoğun, karmaşık, çarpıcı bir dünyayı benzersiz bir zenginlikle yansıtmakta vc insan zilıni ile ruhunun topoğrafyasmı çıkarnıaktadır. 198ü yılı Renaudot ()dülü'nü alan "Gubbio Kapıları", clcştirmenlere göre, sön elli yılın en önemli I'ransız romanlarından biri. "Gubbio cvlerindc iki ka|iı vardır: Biri gcniş, ikincisi dar. Biri canlılann, öteki dc ölülerin geçmesi içindir." Direncin Kuşları/.Vc/'^/ Ozcl/ ('»/// Yıiymahh/ 175 \ "Bu kilaptaki öykiilere oıtak ad koydıım. Isterseniz, içindekileıi yok sayarak, her öykiiyü Direncin Kuşları başjığıyla okuyabilirsiniz. ()ykülerimi bcğcnmcyen, bu adı hiçbirine yakıştırmayan da çıkacaktır kuşkusuz. Bcn, kalemim ve yüreğimlc Direncin Kuşlan'na cşlik etmeyi sürdüreceğim, onlardan biriyim çünkü. ()zgürce solıık alabilmeleıi yasak, ayıp, günalı... Bir avııç yeme ulaşmaları çok zor... Direncin Kuşları tekcr tckcr kanat çırpıyor... Umarsızlığı yazgıyı belleyip umutsuzluğa kör uçu% yapmaları isteniyor. Direncin Kıışları gerçekte scvinin, coşkunıın, paylaşmanın, gü/.elliğin ta kcndisi... Bircr birer dc, topluca da tavus gib rerıkli onlar. Direncin Kuşları birer allı turna olmalı, çığlıkları KafDağı'na ulaşmalı artık. I lep birlikte kanatlanınalılar... Bu kitaba Direncin Ku^lan'ndan bir bölüğünü sığdırabiltlinı. ()yle çoklar ki... I lele yuvayı yapmak için didiııcnlcr... Uçmayı öğretip dc uçamayanlar... Acıması/, karanlık tuzaklara düijiirülcnlcr.... Oykülerini yaznıayı bcccrcmcmiş olsaın bilc Direncin Kıışları ile birlikte kanat açıııaya hazır olduğıımu dııyumsatabildiğinıe inanıyorum. Direncin KıışlatTna güvcniyorum çiinku." diyor Scvgi ()/el. Son Yüzler/ C.czıni Ersöz/ tlctı^iın Yayııılan/ İS s "Cezmi F.rsöz'ün röportajlarında, yapmak isteyip dc yapanıadığımız cylcmleri yapan, korıımak isteyip dc koruyamadığınıız dcğcrlcri korııyan, gerçckleştiımek tıııkusuyla yaşayıp da gerçeklcştiremediğimiz düşlcri gerçeklcştircn insanlarla ve bu insanların havat tarzlarıyla kaışı kııısiya gcliri/. ^ı'nItıı/Iık, meslck, ttılkıı vc dcğcrlcıc davalı Inıvat taızı gibi tlileklcri dcrinlcmcsine içsellcştircn hayat tarz landır bıınlar. Işle, (iczmi I'rsöz'ün, röportajlarının ayırıcı özelligi, sözkonusıı i/.lcklcrin aıılanısal niieli ğinden kaynaklanmaktadır. O halde, ııcdir bu i/leklc rin anlamsal nileliklerir' Son Yüzlcr'i olııştıuan kişilcı mutlak bir yalm/lıkla ıralanan bir toplumsal vaşantı içindcdirlcr. Bııradaki yalnı/lık nilelemesi, bu kişilcrin tercihli bir yalnızlığa malıkum olnıalarından bir düzcn oluşturamamalarına kadar geniş bir anlam alanını içcrmektedir. Oıtcga Y Gasset'in "1 Iayat tümden yalnızlıklır" sözünün somutlaştığı bir içeriğe denk düşmektetlir bu durum. Yani, kişinin belli bir dıırıım vc zamanlarda yaşadığı yalnızlıktan çok, bütiin bir hayatın yalnızlığıdır, burada sözkonusıı olan. Son Yüzlcr'in yalnızlığı, bu kişilcrin, toplumun vc hayatın kötülük makincsinin dışında yer almalarından kaynaklanan bir yalnızhktır..." diyor Yücel Kayıran kitaba ilişkin bir yazısmda. tnsanı Tanıma SanatıBen Kimim, Siz Kimsiniz?/ / /,/// rı V>vnüvı\/ Altm Kıldplar/ 126 s. Zanıan zaınan sorarız kcndimize: Bcn kimim, siz kimsiniz? Çağımızın abartmalar vc yalanlar dünyasında Kimim kimi kcz "kimliklcrimizi" gizlcr, süSiz rekli tleğişik maskelcr kullanır ve Kimsinia: kendimize de yabancılaşırız. "Ben Kimim, Siz Kimsiniz?"in her satırı insanın bu çözümsüz yanını sorguluyor, yanı sıra, kendimizi ve dünyayı tanıyıp özümsemede eşsiz bir "anahtar" niteliği taşıyor. Okuyun bu kitabı. Okuyun vc kimliğinizi ortaya çıkarın. Şaşıracaksınız! Gümüş Dağları'ndan Esen Hüzün/]ale Sinar/ Ulusal Yayınlan/ 247 s. "Toroslar... (Gümüş Dağları) Yal. JftLE SİNflR nızlığımı bir benle paylaşır. Zirvesıne dökülür sessizliğim. Karlarına sinmiş bir çığlık saklanır. Görünmez. Ve eicklcrintleki eflatvın mor kır çiçckleri düşlerim kadar giizcl görünür. Alır götürürbeni sizlcrc"... "Detaylar" yaşamımın tünıünü oluşturur hep. Vcözenlc korııdum. Istcscm de istenıescm de... Oncesi değil son bcş yıldır yaşaınınızda ne gibi dcğişiklikler oldu bilcnıem... Hiç kcndinize sordunuz mu yaşadıklarını /A? Kitabınıın bir sayfasında kcndinizc rastlayacaksınız.. Sıkı dıırun." diyor |ale Sinar. Günlük Yaşamın Psikopatolojisi/ Sıgınund FrctıJ/ Çcvıreıı: Şemsa Yeğin/Payel Yayıııcvi/ 5 5 / s. "Günlük Yaşamın Psikopatolojisi", ruhbilinıin yaygınlık kazanmasında Frcud'un tüm kitaplarından daha fazla katkıda bulunmuş bir yapıt. I'reud, bu kitabı, yüzyılın başında, ozclliklc gencl okurlar için yazdı. Yeni basımları çıktıkça, temel kııramlannı dğiştirmcdcn yeni örneklcr vc bölümler cklctli. l'ıeud'un hiçbir yapıtı bu kitap kadar sık ba sılmamış \c böylesine yaygın bir okur kitlcsi tarafından okunmamıştır, Elimizdcki çeviri, Frcud'un bu tanmnıış yapıtının cn gcnişletilnıiş ve eksiksiz olanıdır. Burada, il gi çckcn kısa örneklerle, herkesin gencllikle bildiği i)lguların yalın ama inandırıcı açıldamaları yer almakta: Ozcl adların, sözcük kümelcrinin, izlcnimlerin ve amaçların ansızın unııtulnıası; çocukluk anıları ve "perde" anılar; "Frcudcu sürçmeleı" diyc anılan o kiiçük ama önemli ılil ve kalem sürçmclcri, şansa iııanma, boşinanlar ve di ğerleri. Bu basımda ayrıca Frcud'un yaşamını ve fikirlc rini .ınl.ıtan ıı/.un bir incelemeyle kronolojik tablo bu lunmakta. Tunceli Kültiirü//1// Ktiyti/ Kcınlı Yciynıı/ 207 s. Ali Kaya, Tunceli yörcscl tarihi ve tasavvuf konulannda araşlırma çalışmal.ırını sürdürmcktc olan bir araştırmacı. "Tunceli külturve sanat ö/.elliklerinin korunmaması, gelecek kuşaklara karaktcristik ö/.el liklcrivlc ve olanlik yapılarıyla akıanlm:ıııı:ısı kaygısıııı lii^ıvorımı. Tiir kiyc'nin zcngin kültür ıınsıırlarından olan Tunceli kültür vc sanat dc ğcrlcrinin kaybolıııanıası, gcçmişin acıması/ dcrinliklcriııe gönıülmemesi için, kcndimi bu giizcl tleğerleı in ko runmasına yardımcı olmak için araştırma, incelemc yapmayı zorunlu gördünı" diyen Ali Kaya'nın kitabı aynı zamanda Tunceli kütürünü ayrıntılarıyla giin yiizüne çı karıyor. • CUMHURİYET KİTAP SAYI 345