Katalog

0 K U R L A RA Vramız yazıir ve yayımcı Maurıce Nadcau'mtn "Onu durmadan keıfedıyoruz, onu keıJeUnek bıç sona crmıyor Ve onun sayesınde durmadan kendımızı ke^fedıyo ruz," dcdığı Wıtold GombrınvKZ ytrmıntı yüzyılın en httyuk, en ozguıı, en ılgınc yazarldnndan bırı sayılıyor 1904 Polonya dog'unılu (toıı/hrowtız yazarlıh yaştinn boyunuı edcbıyatın farhlı dalIdrında yapıtlar vcrdt Tıyatrosu, de&iik bır erotızmı ıle ronıanları, yapmaaklı bır biçimde ıcten gumesı, sanai duynam bapımiz tulumlart ıle koıdısım eleştırenlenn bıle saygısım kazandı V)67'de"Ko\mos" adlı ronıanı ona uluslararau edcbıyat odulunu kazandırdı Nobel Edebıyat Odulunu ıse bır oy farhla japon romancı Kaıvabata 'ya kaptırdı Bu kabına sığmaz aykırı yazarın yapıtlan ardı ardına dtlımızde de yayımlanmaya başladı "Pornografı", "Kosmos", "Atlantık Ötest'mn hemen ardından 20 yuzydın doruk ramanlarından sayılan "Ferdydurke'\ı de dılımtze ahtarıldt Gombroıvıcz'ı çeşıtlı yönlen ıle aktarmaya çalıştık sızlere Dergımızdekı bır başka dgınçyazı ıse ılk romam ıle karşımıza gelen Huseyın Peker'e aıt Peker, romam "Yazıcı ya da Bır Yol Romam" nın çıkış noktalanm anlatıyor bızlere Onumuzdekı hafta umunda, TUYAP Ankara Kttap Fuarı ıçın bır özel sayı hazırladığımızı da duyuralım Bol kıtaplı günler' TURHAN GÜNAY Kitap Eki'mizin bulmacalarmı hazırlayan îlker Mumcuoğlu, sayfalarımızın dışına çıkarak bu kez uç bulmaca kıtabıyla geldı bulmacaseverlerın karşısına. Mumcuoğlu'nun bulmacalarını değerlendiren bir ya/ı ve kcndısiyle yapılmıs bir soyleijiyi sunuyoruz aşağıda. TURGAY KANTURK tıraf cdıyorıım Ben bır bulmaca okıııu vum Fvet yanlış okumadınız Bcn bıı JL bulmaca okuruyum Nasıl olur demcvin 1 olııvor ıştc Cocukluğumdan bu vana bılmc ec bulmaca ve oyuna duşkunluğum olmuştur zaman /aman Okumavı sokup dc okumanın bıı alışkanlığa donuştuğu yıllarda oyunlara bılmecelere ga/cte vc dergllerdekı bulmaca lar ı\â cklcndı (,oğu ke/ ımzasız ha/ırlavanı bcllı olmayan bulmacalan ço/meye calışıp çc şıtlı kaynak kitap \olculuklanna çıktığımı da anımsıyorum Nc kı bulmaca çozııcusuydum yalnı/ca Cîa?ctc ekleıı vc dergıltr arasında başlavan bu volculuk va/ınsal ovunlara da MÇ ramıştı /amanla buna da ahştım Her şcyc alıştığımi7 gıbı Yazınsal alanlarda urujı ver mcye vazı çızı ışıylc hcmhal olmaya başladı ğım ılk /amanlaıda oyun valnızca 'kevıf verı yorılu ban.ı Bulmacanın satır aralarına doğru bır yolculugun başladığı vıllardı sanırım o yıl lar O yıllar da gcçtı Her şcy gıbı Vc okııma nın çozmck oldugunu anlamakta gecıkmedım Yazınsal alanda vcıdığım urunlerde çozucu olmanın ctkılerını de gormcvc başladım za manla Kaynak kıtaplara yaptığım yolculuklar ugradığım lımanlar urunlcıımde bırcr hayalcl olarak rol alıyorlardı ve ıtırat edıyorum yıne 'hıç dc az sayılmazlardı 'Kcyıt bır sorunsal olarak gerı donuyordu, sankı Yaşamın tum alanlarının vapıtıma yJn sıması doğaldı Doğaldı da yalnızca 'keyıl' ve 'zaman geçırmek ıçın çozulen bulmacalar, ya nı o kuçuk adalar kcndı toprağıma karışıyor, verımı etkılıyordtı Gıdcrek dığer yaratıcıların da bu 'sevımlı kabusu yaşadıklarını ayrımsa dım Bu kabustan kurtufmak ıçın onlar da ovun kuruyorlardl Bcn de oyle yaptım Kor kulacak bır şey yoktu Yaşam bır ovun değıl mıydif' Shakcspcarc dcn Poe'ya Mıro'dan Ravel'e Asal Halct tcn Oğuz Atav'a uzanan kırık dokuk çızgı gıdcrck bchrgınleşıyordu Korkacak bır şey yoktu (,o7meye dev am cde cektım Çozdukçc bulmacanın emek kısmı da ılgımı cekıyor Ercan Altazlı Sedat Yaşa yan gıbı adlar belleğe ka/ınıyordu Bcn de ka re bulmacalardan kurmayı yaratmavı denıvor ve her seferınde batkıva uğruyordum Oyun cu değıl scyırcı olmak gerekıvordu açıkçası Nc zaman mı bulmaca okuyucusu olmaya başladımr1 Tam olarak bılcmıyorum Yaşa mınıdakl bırçok başlangıç gıbı, bunu da bıle mıyorum doğrusu Anımsamak ıçın de yon tem kurmak gerekır Ovsa buna zamanım yok Sanırım İS 80 lı vılların ortasında olmalı Olmaz demeyın llkcr'den sonra scksenlı yılla rın ortasında yıne okursanız olur Hangı dergı ya da gazetede karşılaştıöımı anımsamıyorum Ilker Mumcuoğlu'nun bulmacasıyla Hatta adını bıle oğrenmeden once olmalı Yalnızca soruların bıraz garıp oldugunu anımsıyorum bugun 1 M ınsanlı Dulmacalara daha dıkkat le yaklaşıyor, bulmacalardakı yazar çızcr ço ğunluğu dıkkatımı çekıyordu Yalnızca sodyu mun sımgesını, dunyanın bılmem kaçıncı na rıkasını, eskı bır Mısır tanrısını, dunyanın uy dusunu sormuyordu, bu 'garıp bulmaca yapı cı' Tanıdığı ya da sorduğu tek şaır Orhan Vclı dcğıldı Yalnızca ansıklopedık yolculuklara çı karmıyordu bızı Guncel olanın ardından da koşuyor, gunumuzun değerlerıne dıkkat çek meye çalışıyordu sankı Onun bulmacalarında henuz ılk kıubını çıkarmış bır şaır adayına rastlamak olasıydı, hatta kımı kez daha da uca gıtmıyor dcğıluı Henuz ılk şıırını yayımlamış bır saır bıle onun bulmacalarında boy gosterıyoruu Sevdığı bır dızeyı, bır şıırı başkalarıyla paylaşmak ıstıyor gıbıydı O/cllıkle edebıyata tutkulu yaklaşımı ya /ınsal tercıhlerını ıtade edercesınc ısımler us tunde durması gercktığınde bulmacalarına bcllı kuşakları konu edınmesı onu dığer bul maca yapıcılardan ayırıyordu Gızlı bır yayt nevıydı Ilker Mumcuoğlu llkcr Mumcuoğ lu nun bulmacalannda lkıncı Ycnının Keşışı SAYI 325 Bulmacanın ucbevi Fcc Ayhan, E",B, sıklık la hayalct İ7?ct Yasaı O^u/ Atav va tla dıgcr vaıattıjiı kaıaklci Icı 80 Kıısağı olaıak ,\<\ landırılmava başlanan bıı loplulıık cirıt atı vor kımı ıle ıcssamlar t o p m o d c l k ı sıncma \c tıyatro o) unculaı ı buMik bıı cumbıış sah nesındc oyunculuk edıyorlardı İS 9()'lı vıl laıda bulmaca vapıcımı? kcndınc o/gu bır bulmaca dılı bıçcmı gc lıştıııvoı bıılm ıcaııın da (ovıııuın L\A) bıı dıl oldıı ğıına dikk.it cckı\ou!ıı ^ ıllaıdıı okıını ılst ı ol dıığıımu/ ( ıımhııı ı\cı Kitap I kı nın kitap bul macasını sapı\oı llkcı Mumcuoı<lıı (,oğıımu/ gıbı bın tlc bu bulmaca nın tııvakısHilıııı /aman /aman bıı bulmacalarda ycr aldıgımı tla gı/lcvc mcvcccğım Bcnım gıbı bıı soıu vumagı ıırclı cısının soru olaıak kaışuna c,ıkmasmı g ırıpsc mıvor dcgıldım ılk 7<ımanlar 1 lcı ^c\ gıbı bu na da alı^tım lijte bulmaca okııılugumun kısa hıkavcsı Hcr şcv boyle başladı Şjmdı llkcı Mumcııog lu ım/alı bulmacalan ço/nıııvoı okııvoıum Bulmak dcğıl İM nun nc vaptıgını ınlamak ıçın bakıvorum bulmaı ılatına (Dıgci bıılma calar mı' Onları ço/uvoııım tabıı) lkı ınsanın scn ın \c bcn ın kaışılaşmasıvla gelışmcye başlayan kultur onu da varattı \A şam ovunsu? olmııyor (.ıt gıdc \aşamı /oılas tıran bızler, ayrımsanmadan başlanan gıdcrck derınleşen kulturlc kucaklaşan ovuııa katıl madan cdcmıyoruz Yanıtlanacak soıu çok Çıınku ycrvuzu sorulardan ıbarct Kcndı sıkıntısını ouınla a/alıırken, bı/ı dc ovnamaya çagıran \e sıkıntımı/ı azallan tum bulmaca vapıcılara ve llkcr Mumcuoğlu na tc ijckkurle Ditırıyorum bu ovııııu Ojunun sonıı \ok ama ne yazık kı bu yazı bıtmck zorunda ve bıttı • B M NYA III I.>l V«A 7IMOUMAIII îlker Mumcuoğlu'ndan bulmaca dergüeri Ortaköy de bir akşam OuuzhanAkay kucuk Iskender.liker Mumcuoğlutönde) Bulmacamız insan emzirir abiler" ENGİNTURGUT t vgtlı îlker Mumcuoğlu, ' Hayat, gokyuzu altında oynadılımız bır oyun" mu İ^J dcHiıştı PavtsL fahat \ının $u çıftt kav 'tlnıuş (,ı/tc Çttrtfıl oyunların sanıyoruın ınsanlara uıtıdug'un o\unlardan \adıcı bırtsı Harf/crlı ktlımtUrU mctınUrU dızclırh duşup halkttg'tn bı llı Ya^adıg'ımız onıa tuzaklar dan sonra bızlcrı dayatılan onca ıçı bosaltılı?n\ bır suru dcğırvz dıgır'J hrdın )orulduğıımuz doğrııdıır Oktnucmu lıhlıkılı Oyttnlar dan bıraz olsun uzaklaştırıp onları bcm bılgtlendtrınık htm dc hoşça vakıt gıçtrlmık nasıl bır g Aslında hayat gerçekten bır oyun Burada Erıc Berne'den, Gılles Delleuze'a, Shakespe arc'e ve sevgılı Oğuz Atay'ımıza kadar bırçok unlu yazar ve felsefecı hemfıkır Fakat çoğu zaman ınsanlar, her şeyın bır oyun oldugunu unutup, yaptıkları ışlerı gerçek ve cıddı ola rak algılamak egılımıne gırıyorlar ve yıtırıyor lar Çocukları yıtıyor, buyuk adam oluyorlar Pcter Pan da Romy Schneıder da arkalarından aglıyor bu çocuklannı vıtıren cemaatın Romy Schneıder ne demıştı "Çocukluğunu al ve kaç Zıra sahıp olduğun tek şey budur " Soruna gelınce, oyunlarımızı guzel oynamak ıçın bılgıye gereksınmemız var, oynamak ıçın de eğlence ye Hayat da bır ovun oldugu na gore, oyun ve bılgı her za man kol kola gıdecekler. Ya rattığım oyunlarda, oyun bılgı dcngcsını koruyabılıyorsam, ben de gu?el bır çocuğum de mektır Tersı kotu 1 Bırçok yerdc bulmacalar ha zırlıyorsun Bıltmadamı cıddı lığtnde yoğun bır cmck urunu bunlar Elbıttc once wnı bu ba\arılı <,altşmalarından oturu kutluyorum Okurun burada, bılvtsı taztUnıyor mırak vc zevkı bır arada keyıftı n bavala ra uçuyor Kcndı adıma oyıı nun aktl zckâmı lahrık etmısı bır yana tczgı zckâmı da hanketı gcçırmcunı ıstcrım Zckânı açılsın ıstcrım Yazla pop ya da fazla hıltm\(,l soruların cıddı okuru ktpırdat/tğına ınannor musun? lnsanların hayatlartnt 50 100 hclı mcyh ıdamc cttırdıklırtnı duyınunck bulma ta, okurların kılınıı haznılırırıı gılijtırmesı acntndan oni.mli bır ı\h v gormuyor muJ Engın, sorularını yavaş yavaş alayım Bul macanın tabıı kı bılgıyı tazeleme ışlevı var Daha once sozcuk vc bcllck haznemıze yuklc mış olduğumuz bılgılcıı anımsama açısından bır yararı oldugu hatta yaşlanmı^ bcvınler ıçın, bu ışlevının çok onemlı oldugu soylcnc bılır Ayrıca senın zekanı bıle tahrık cdebıle cek şaka oyunlarımı/ var lnsanların zekâla rının açılmalannı, yaşama zekâvla, oyunlarla ve esprıyle bakmalaıını en çok ben ısterım Bu konudakı başarı dıi7evımı okurlara sormak gerck Fazla pop ya da bılımsel soruların 'cıd 1 dı " okuru yerınden kıpırdatmatlıgını sanıyo rum Yukarıda dedığım uzere oyun bılgı denklemını eşıtlıktcn fazla uzaklaştırmamak gerek Bır suru pop kırıntısıyla ya cla bır suru ansıklopedık bılgıyle derlenmış bulmacalan ben çok sıkıcı buluyorum Tabıı pıyasada bu turlcrın guzcl omeklerı de bulunuyor Ece Ay han'ın dızelerını donuşture lım "Bulmacamız ınsan em zınr abiler" Dedığın gıbı ınsanlar, hayatlarında çok dar bır sozcuk naznesıyle varolabılıyorlar Bulmacanın, sozcuk haznesı nı gcnışletmek gıbı bır ışlevı de var Ayrıca cocuklar ıçın bu yonu cok daha onemlı bence Bulmacanın çocuöun dıl gelışımıne yardımcı olciıı ğu, kavram gelışımını hızlan dırdığı ve dıkkat suresını art tırdı^ı psıkologlar ve peda goglar tarahndan kabııl edılı yor Lrdal Albayrak bır yazı sında bulmacanın "somut duşunceden soyut duşunce yc geçışe vc halıza gelışımıne katkı sağladığım' beiırtıyor • SAYFA 3 Ilker Mumcuoğlu ile bulmaca üzerine KtTAP Imttyaz sahlbf Bertn Nadi o Basan ve Yayan Yenicun Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A ş CenetYayın Yönetmeni Ortian Erinç Cenel Yayın Koordinatörü Hikmet Cetlnkaya OYazıi$lerl Müdurterl Ibrahim Yıldız (Sorumlu) , Dinc Tayanç 0 Yayın Yönetmeni Turhan Cunay • Crafik Yönetmen Dilek llkorur OReklam MedyaC CUMHURİYET KİTAP