Katalog

0 K U R L A RA Afrika düşüncesi ve Âfrika felsefesi üzerine esaslı görüşler sunabiliciğimi sanmıyorum. Bu bir başlangıç. Burada, Afrika felsefesiyle ilgilenme çabası, en başından, diyalog içinde olma niyetini taşıyor. Özgün sorular ve tezler, burada yapılmaya çaltşılan "yaklaşımlar", her şeyden önce, Afrikalı filozoflann sözlerini, duyulabilir kılma işlevini görüyorlar. Bir kültürlerarası felsefe tasansı, her şeyden önce, bir başka kültürün felsefesinin belirli sorunlara yanıt olarak ve belirli tezlere tepki olarak kendini nasıl dile getirdiğini dinlemeye, ona uzun süre kulak vermeye dayanır. Dinlemenin de öğrenilmesi gerekir; dinleme açıkltk, dikkati toplama, disiplin ve yöntemsel olarak uygulanan bir teknik gerektirir. Tıpkı çok sonra gelen anlamak gibi, dinlemek de bir sanattır." diyor "Afrika Felsefesı'nin yazarı Prof. Dr. Heinz Kimmerle. Afrika kıtasının felsefi yapısını anlamak için ö'nemli bir kapı açan "Afrika da felsefeAfrika felsefesi" bize kılanın b'nemli bir yanını tanıttyor. Dergimiz bu hafta felsefe ağtrlıklı olarak yayımlantyor. Bu konudaki bir diğer önemli bölümümüz ise Nermi Uygur Hocamızla yapılan bir söyleşi ve yeniden yayımlanan kitabı "Felsefenin Çağrısı" üzerine iki yazıdan olusuyor. Bu söyleşi ve yazt da önemli konulara parmak basıyor. Bol kitaplı günlerl... TURHAN GÜNAY Dünyanın her ülkesinde, her siyasi rejimde görülebilen ama ülkemizde görüldüğünde bile kamuya kolaylıkla aktarılamayan, genellikje de hiç aktarılamayan siyasal yolsuzluk olayları günümüzde, her dönemdekinden daha cesur ve uyanık araştırıcı gazetecilerin ilgisine muhtaç olarak duruyor orta yerde. Doğan Akın "Uçuran HoldingÇiller'in Can Sıkıcı Belgeseli" adlı kitabıyla, bir araştırıcıgazeteci olaralc üzerine düşeri sorumluluğu mükemmel bir şekilde yerine getirmiş . LAIKA FUNDA ŞENOL Uçuran Holding gelir. Bunların üstünde en önemlisi ise, araştırıcı haberin "birilerinin bir yerlerde basılı olarak görmek istemediği şey" olduğu düşünüldüğünde cesaret gerektirir. Sayılan tüm bu meziyetlere ve olanaklara sahip bir gazeteciyi bir de kendisi dışındaki engeuer beklemektedir. Araştırıcı eazetecinin hedefi her türlii güç odağının kamunun zararına olan veya bu potansiyeli taşıyan karar ve eylemleridır. Güç odağı denince akla ilk gelen siyasi iktidar olmasına rağmen, her türlü iktidarı elinde bulunduran kişi ve kuruluşlar da bu kapsama dahildir. Araştırıcı gazeteciler uygulamada kamu adına onun bilme hakkını, iktidarların karar ve eylemlcrinden haberdar olma ve gerektiğinde bunu engellemek için mücadele etmek hakkını kullanan kişilerdir. Bu nedenle siyasal ve toplumsal yozlaşmaların arttığı dönemlerue bu kişilere olan idealize edilmiş gereksinim artar. Ülkemizde Özal Hükümeti Dönemi de böyle bir dönem olmuştur. 80'li yıllarda 24 Ocak Kararları ile yerleştirilmeye başlayan liberal düzen, politik, ekonomik ve sosyokültürel anlamda birçok yozlaşmayı da beraberinde getirmiştir. Hısımakraba kayırmacılığı, kredi teşvikleriyle zenginleştirilen bir kesim ve siyasal yozlaşmalar, muhalif basının Ozal eleştirisinin odak noktaları haline gelmiştir. Araştırıcı gazetecilik çalışmaları da Özal Dönemi'nde yoğunluk kazanmıstır. Ozal'ın sosyoekonomik anlamda devamcısı sayılabilecek Tansu Çiller iktidarı dönemi de araştırıcı gazeteciler için verimli (!) oldu. Başbakan'ın adı birçolc yolsuzluğa karışıyor, ancak büyük gazeteciler bu söylentileri irdelemek konusunda ihtiyatlı davranıyorlardı. Söylentilerin üzerine ilk kez cesaretle giden Cumhuriyet Gazetesi Ankara Haber Müdürü Doğan Akın oldu. Akın ilk kez Cumhuriyet'te yayımlanan, Başbakan Tansu Çiller ve ailesinin servctinin kaynağını araştıran çalışmasıyla ön plana çıktı. Bu çıkış, adı araştırıcı gazeteci olan gazetecilerin henüz araştırıcı gazetcciliği tekellerine alamamış olduklarının göstergesiydi. Akın gazetede bir bölümü yayımlanan bu çalışmasını daha sonra "Uçuran Holding"adıyla kitaplaştırclı. Akın, kitabın girışinde araştırmaya nasıl başlauığını anlatırken Çiller ailesinin basına yansıyan ticari bağlantılarından yola çıktığını söylüyor. Bunun üzerine Marsan Marmara Holding A.Ş.'nin ve batırılan lstanbul Bankası'nın ticari künyesini ince Doğan Akından Bir araştırmacı gazetecilik örneği UÇURAN HOLDİNG A raştırıcı gazetecilik bizim gazetecilik geleneğimizde çok güç benimsencn bir uzmanlık dalıdır. Araştırıcı gazeteci olarak adlandırılabilecck bir gazctecilik türii olmadığını savunanların gerekçesi, "her gazetecinin esasında araştırıcı bir niteliğe sahip olduğu veya olması gerektiği" biçimindedir. Oysa haber oluşturma işi tüm meslekler içinde en fazla hız gcrektirenlerden biridir ve haber ekmekten daha çabuk bayatlayan bir tüketim malıdır. Bu durumda araştırıcf gazetecinin diğer rutin muhabirlerden birçok farklılığı olduğu söylenebilir. Öncelikle, ele alınan konu ayrıntılı ve uzun bir araştırma süreci gcrcktirir. Bu da zaman, emek ve para demektir. Ardından, yeterli ve sağlıklı bilgi toplayabilmek için iyi bir bilgi birikimi ve parlak bir zekâya sahip olma zorunluluğu liyor. Her iki taşın altından da Çiller ailesinin adının karıştığı yolsuzluk dosyaları çıkıyor. Böylelikle Tansu ve Özer Çiller'in mal varlıkları etrafında dönen spekülasyonların hem aslı, hem de astarının olduğu uzun soluklu ve yorucu bir çalışma sonunda ve Özer Uçuran Çiller'in dolaylı tehditlerine rağmen kanıtlanıyor. Buraya kadar sıradan bir habercilik çalışması ürünü gibi görünen kitabın aslında kendi kulvarındaki diğer çalışmaların birçoğundan önemli bir farklılığı var. Akın bu farklılığı önsözdeki "kitapta anlatılanların duygusal hiçbir boyutu yok" sözleriyle özetliyor. Son yıllarda en çok satan kitaplar listesinin başına yerleşen ve araştırıcı gazctecilik ürünü olduğu iüdia edilen kitaplara baktığımızda sürükleyici ve renkli anlatımlannın rahatlığı içinde aslında ülkenin en önemli sorunlarının bir macera romanı havasında sunulup tüketildiğini görmek şaşırtıcı oluyor. Ayakları yere basmayan ama mizahi üslubuyla ayakları yerden kesen bu tür çalışmalar kamuoyunu harekete geçirmekten çok, yazarının şöhretini arttırıyor. Belgelcre dayandırılmadan, kaynakfara gönderme yapılmadan yayımlanan bu kitapların yazarlarının alaycı ve saldırgan tarzı da yapılan işi ciddi bir araştırıcı gazetecilik olmaktan çıkarıyor, siyasi bir polemik haline getiriyor. Piyasadaki bu sürükleyici kitaplara karşın Doğan Akın'ın ÜSIUDU kendisinin de vurguladığı gibi hem "can sıkıcı", hem de can sıkıcı deyimini "sinir bozucu" veya "moral açıdan çöküntü yaratıcı" anlamıvla ele aldığımızda "sıkıcı". Çünkü rakamlar, isim listeleri, bankacılık ve ticaret terimleriyle dolu. Ancak yazılanların doğruluğu konusunda hiçbir şüpheye mahal vermeyecek beleesel kanıtlar var. Nitekim Başbakan Çiller kitabın yayımlanmasından hemen sonra ve genel seçimlerden hemen önce malvarlığının araştırılması için Sayıştay Başkanlıgı'na bir dilekçe vermek zorunluluğunu nissetti. Imtlyaz sahlbi: Berln Nadl 0 Basan ve Yayan: Yeni cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.$. o Cenel Yayın Yönetmenl: orhan Erinç o Cenel Yayın Koordlnatörü: Hikmet Cetlnkaya oYazilşlerl Müdürieri: Ibrahlm Yıldız (Sorumlu) , Dlnç Tayanç 0 Yayın Yönetmenl: Turhan Cünay o Craffk Yönetmen: Dllek llkorur OReklam:MedyaC CUMHURİYET KİTAP SAYI 312 T/UP Uçuran Holding Araştırıcı gazetecilik çalışmalarının asıl işlcvi ortaya çıkarılan olayın yarattığı ve/veya yaratacağı olumsuz sonuçların ortadan kalkması çin kamusal tepki yaratmaktır. Bunu yaratamadığı sürece politik malzeme olmak veya siyasi polemik aracı haline getirilmekten öteye gidemez. Dünyanın her ülkesinde, her siyasi rejimde görülebilen ama ülkemizde görüldüğünde bile kamuya kolaylıkla aktarılamayan, genellikle de hiç aktarılamayan bu türdcn siyasal yolsuzluk olayları günümüzde, her dönemdekinden daha cesur ve uyanık araştırıcı gazetecilerin ilgisine muhtaçtır. Doğan Akın bu kitapla üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmiştir. Şimdi sıra kitabın okurlarındadır. Son genel seçimler bu türden çalışmaların kamuoyunda ıımıılan ilgiyi veya tepkiyi yaratmadığını gösterse de, araştırıcı gazeteciliğn misyonu devam etmektedir: Belgeleyerek geleceğe bırakmak ve unutmayı önlemek. Çünkü Kundera'mn dediği gibi "Unutmaya karşı verilen mücadele, iktidara karşı verilen mücadeledir." • * Gazı Ünıvenıtesı lletişim Fakültesı Araştırma Görevlisı Uçuran HoldingÇiller'in Can Sıkıcı Belgeseli/ Doğan Akın/ Bılgı Yayıncvı/ 259 i SAYFA 3 "Kltap yaaldı da ne oldu" dlyenlere bipkaç 8öz...