Katalog

* ıızere Louıs Althusscı tarahndan doğru dan clogıuya daktıloda ya/ılmış, yalnız uyaıı sayfasının yaznıada yer alaıı ılk bı çıını ıle sonıakı daha gclıştııılmış yazılı ınırıın Paukttc Taıcb tarahndan başka ş bu makınede yapıldıgı anlaşılıyot Elya/ılı başlık saylasına Louıs Althus Gelecek U/ıın Suıcı dıye y y yazdıktan K Th d b l sonta B Karılın Kısa Tarıhı dıyc bır alt Bu K l başlık cklemış, buııu çızıp altına Bır Ge cenın ^afa^ı dıyc yeıu bır başlık atmış, sonra bıınu da çızmış Bu son başlık al tında kıtaba bıı gmş yazmaya başlamış, daktıloda ya/ılı ılk doku/ sayfası elde olan bu ılk deneme bıı cumlenın oıta sında kcsılıyor Gelecek Uzuıı Surcr'ın pekçok sayfa sında daktıloda yazılmış satırlaıın ara sında, kcnaılarda, hatta kâgıdın aıka yu ziınde, dya/ısıyla bırçok duzeltme ve ek leme notlaı bulunuyoı Bu cklcntılcrın metnm okunuşunu fa?Ia guçleştırdığı du rıımlarda Louıs Althusscr saytayı yenı den yaznıış, anıa bunda da yenı du?elt mclcr yapmış Uyaıı sayfası ıle cınayetı anlatan ıkı gırış sayfasının (Bolum I) dı şında, ılk vetmış bır sayfanın du/eltılmış yasılımını ayıı bır dosvada saklamış Bır ya/ılıştan otekıne yapılnıış (pck onenısız) değışıklıkleıın ı/knnıcsıne olanak veren bu duıum dışında Louıs Althusseı'ın ar şıvınde mctnımı/ın bıı tek ozgun yazılı nıı bulunuyoı îjıı nokta da eklenmelı Louıs Althus seı bazen yazmanın sayralaıı arasına, gondeınıe yapılan savladakı bır cumleyı ya da duşuncevı ıleıde venıden ele alma nıyetını yausıtan bır soıu va da M çok kı sıa bıı not KjCicn Ytıkstk Oğrctmcn an tetlı kuçuk roıma beya/ kâğıtlar da sıkış tıımıştı Ayııca bırkaç yerde sayra kena rına çoğunlukla keçe kalemlc yapılmış kımı çızımler dc, metınden tumuyle hoş nut olmadığını ve duzeltmeler yapmayı dıışundug*ıımı gosterıvor Bu ya/ına aynı /aınaııda yazarın, ya/dı ğı nıctnın bolumleıını bırkaç ayrı duzene gore yerleştırmeyı tasarlamış olduğunu da gosterıyor, sayıları dordu bulan ayrı sayfa duzenı soz konusu, ama bunların uygulanmasıyla oıtaya çıkabılecek yenı va/ılımları saptamamız mumkun olmadı Ancak, elımıze geçtıgı ve şımdı yayımlan dıgı şeklıyle bu ya/ma, yazar tarafından Roma rakamlarıyla numaralanmış, bırbı rını buna gorc ızlcyen bır dızı bolumden oluşuyordu (yazarın başlangıçtakı onem sız bır unutkanlığını gıdeımek ıçın bız yırmı bır yennc vırnıı ıkı bolum numara lamak /orunda kaldık bu bolumlemcye gore son halıylc yazmanın sayfaları 1 den 276'ya kadar numaralanmış oluyordu Bu sayta duzenı, bazı sayfaların yer dcgı şımını ve bırkaç eklentıyı hesaba katmı yordu kı /aten bunlaıın yerlerı konusun da yazat açık seçık ışaretler bırakmıştı) Lhnızdekı basım ıçın ışte bu yazılım esas alındı Son olarak belııtclım kı, Gelecek Uzun Surcr'ın bu basımında "Makyavel" ve Spıno?a" başlıklı ıkı bolum yer almı yor Louıs Althusscı bunları kendısı me tınden çıkarıp yerlerıne, burada 232 237 sayfalara rastlayan "ozctı" koymuştu 2 Fransa'da solun gelecegı ve Komunıst Paıtı'nın durumu ustune sıyasal analı/le re ayrılan bolumun (burada XIX bo lum) son kısmı3 ıçın de durum aynıdır Louıs Althusber 'ın, kıtabından çıkardıgı bu sayfaları Gerçck Materyalıst Gclenek konusunda bır başka eserde kullanmak ıstcdığını duşundurecek nedenler var Ancak, bu yarıın kalmış kıtap tasarısı hakkında yukarıdakı adı taşıyan o/el bır dosyaya konmuş, altmıs bır sayfa tutan bu uç bolumden başka nılgı ya da ıputu yok Bu sayfalar, o/ellıkle Makyavel ve Spıno/aya ılışkın ıkı bolum, ılerde belkı yayımlanacaktn Sonuç olaıak, Gelecek Uzun Surer'ın eldekı metnını, ya/arın sayfa kenaılarına duşup de asıl metınle bag'lantılarını kur madığı ve bı?ıın dc dıpnotu olarak verdı ğımı/ eklentıleıden başka hemen hıçbır değışıklığı gosterıiKksı/ın yayımlama yo lıınu sn,tık bıı konuda araştırmacılara hazıılık dosyasına ya da yazmaya başvur CUMHURİYET KİTAP SAYI 307 adanıakılllı şışırece^ım sondakı "cklcr" bc>lumune de outun belgelerı dolduraca ğıııı Nc dcrsııı' Bu aynı zaınanda polı tıkanın hcm ıçyıızu hcm de dış yuzu olacak ayrıca araya /ulfuyare dokunacak bazı katı geıçckler sıkıştırmak da mum kun olacak \ 1 Yayıncı olatak bu ıkı o/vabamoykusu nu, metnın anlaşılmasının tehlıkeye gır dl^ı ender bırkaç nokta dlşında, bu açık layıcı notlar vı^ını altına gonımckten ka çınmayı vcjilcmcmı/ aslında bunlaıın statusuncıen kaynaklanıyoı |ean (acqucs Rousseau'nun Itıraflaı ı ıle Karcfınal De Rctz'ın Anılar'ı nc kadar "o/yaşanıoyku su" ıse, bu ıkı metın de o kadar oylcdır ve nesnel bırer ozgeçmış olarak okunma malıdır Gelecek U/un Surer'e ılışkın, "Ikı Soz" başlıklı ılk onsoz tasaıısında Louıs. Althusscr, çocukluğunu oldugu gıbı ve aılesının ııyelerını de gerçcklıkleıı ıçınde anlatmak de^ıl, yaşadıkça kafasında on lar hakkında yavaş yavaş oluşturmak du rumunda kaldıgı /ıhınscl "tabloyu" be tımlemek nıyetınde olduğunu bclırtıyor du "Onlardan ancak onları algıladı^ım Fantazüerin tarihi Louls Althusser ve karısı blrllkte Varım kalmış bir kitap hakkında malaıını onerırı/ Gerı kalan no'ktalarda Louıs Althusser'ın bıraktığı tok acık se çık yonergclcr (altı tı/ıletek sozler, yerle n değışecek paragraflar, eklentılcrın yer lcştırılcccğı noktalar, vb ) bıre varıncaya dek ızlenmış, yalnızca tumlelerde eylem zamanlarının uyumu, noktalama ışaretle rı vc metındc geçcn kiM adları gıbı alan larda ufak tefek duzeltmeler yapmakla yctmılmıştır Olaıı bıtenleı \ tarılılcılc < ılgılı yanlışları oldu^u gıbı bııakrık bun ldiın 'dogıulanmasr ıstenecek olursa okurlaı, ya/aıın bu kıtapla aynı /amanda çıkmakta olan yaşamoykusune başvura bılııleı Hcı şeyt karşın bırkaç ytrde metnın daha ralıat okunması ıçın, araya bır sozcuk ya da deyım sıkıştırmayı ge reklı goıdug\ımuz de oldu, bunarı koşclı ayraçla gosteıdık Olanlaı'm "elya/masma" gelınıe, bu da daktıloılan çıkma pck A/, duzeltme vc eklentı ıçeren bıı nıetın, değışkeler (\arı antes) çok oncmsı/ ve o/ellıkfe ılk parag rafların dı/llışıylc ılgılı Louıs Althusser arşıvınde, bunun bırbııını uleycn, bırbı rınc çok yakın ıkı yazılımını yansıtan ıkı ayrı mtokopısmı saklamış Burada yayımlanan, ıkıncısı, ama ınet nın daha once bır ya da bırkaç rcdaksı yondaıı geçtıgı bcılı, çunku Louıs Alt husser 1976 ya/ında Sandra Salomon'a ya7dıgı bır mektupta nıyetını şoyle açıklı yor "( ) 'ozyaşamoykumu' yenıden >a/ mak fırsatını bulacağım Bu kez onu ger çek ve sanal bırçok anıyla (Papa XXIII Jean'la ve De Gaulle'le goruşmclcrım gı bı), ozellıkle anlattıklarımın analızıyle ve duyumsadıgım gıbı soz edıyorum, pe kâlâ bılıyorum kı, tum psışık algılamalar da oldııgu gıbı, onların gerçcktc olınuş olabıleceklerı "şcy", oteclen berı, ve her zaman, bcnım bunaltımın yapıntılık (fan tasmatık) yansıtmalarında yer tutmuş ve yerını korumuştur " Denıek kı yazar burada kendı duygu lanım ve etkılcnım durumlarının (af fects), kendı zıhınsel yapıntılarının (tan tasmcs) bır tur tarıhı nı kurmuş Sozcu^un Montaıgne çağında t.ısıdığı anlamia (ya nılsama, hatta sanrı) tam bır 'fantezı" ortamındayız Gelecek Uzun Surer'de şoyle dıyoı "Gerçckten de butun bu anılar ve çağrışımlar zıncırı boyunca bcn olgulara sımsıkı baglı kal maya buyuk onem verıyorum, ama ya nılsama vc sanrılar da bırer olgu değıl mı>" tşte bu nokta bizı bu metınlerın en sıvrı, en çarpıcı ozgunluklcrıne goturuyor. Bunların her bırı ayrı bır "duzeyde" (regıstre) yer alıyof Olanlar komecji "mociunda", Gele cek Uzun Surer ıse tra)edı ' modunda" çalışıvor her ıkısı de, bıyogıafının sınırlarıııı bclııkmckle gorevh oldu^u dog ru/yanlış gıbı ıkılı ol çutlerın erışemeyeceklerı bır yerde bulıı nuyor4 Pekı bu boylcdıı dıye gcıçeklık ten kopup kurgusaldan, yanı kendı ken dısının gostergesı olan metnın sımgescl sıstemı ıçınc kapanmış bır sanallıktan va i IIJ mı atlamıi; oluvoıu7' Bıı anlamda boylc, clımı/dekı metınleım son dcrece ışlenmış nıtelıöı ve geçırdıklerı çeşıtlı A^\ malar olasılıkla ılerde, her cdcbıyat uru nundc olduğıı gıbı bunlarda da, oncelı ;ın ıçsel eleştırıyc verılmebine yol açabı ecektır Ama ote yandan her şcyc kar şın bunları Althusseı'ın anmaktan hoş landığı ıkı yazardan omek veıırsek Celı ne'ın bır romanı ya da Borgcs'ın bır oy kusu gıbı okuyamayı/ Bu ıkı metınle fantezının, sanıının ya zı dunyasına gıııyoısak bunun nedenı, bunların "konusunun ' delılık olmasıdır, başka deyışle, o/ne ıçın kendını dclı, sonra katıl, buna karşın heı /aman fılo 7of ve komunıst olarak "çekımlcmenın " tck volu budıır Buıada dehhk ustune olağjnclışı bır tanıklıkla karşı karşıyayi7 Freud'un ınceledığı Başkan Schıebcr'ın Anıları, ya da Mıchel roucault'nun sıın duğu Pıerre Rıvıere) gıbı "nosografık bclgelerdekı" anlamda degıl, ustun zekâ lı ve meslektcn fılo7of bıı entelcktuelın kendı delılığını, bunun rcsnıî psıkıyatıı kuruınu tarafından ruh hastalığı olaıak 'tıbbîlcştııılışını " ve burunduğu psıka nalı/ gıysılerını nasıl ' mesken tuttu^u nu ' bızc anlatması anlamında, olağanus tıı bır belge Bu anlamda, ana çckııdeğı daha Olan laı IİA açıkça gorulen bu o/yaşamovkusu bloğu, hlç kuşkusuz Mıchel I ouca ult'nun Delılığın larıhı adlı yapıtının va/geçılmez aıkadaşı \e tamamlayıcısıdır Yargıcıan bağışıklık kararıvla fılo/ofluğu lıılcıı elınden alınmış bıı msan tarahndan ya/ılmış, 'olgulaıın vc ' yapıtıların ' ayıklanması olanaksı/ bır karışımı nıtclı ğındekı Gelecek U/un Surer, loucault taıafından yerı gosterılen şeyı etten ve kandan yo^rulnıuş bır vatlıkta, deneyscl olaıak, açı^a çıkarıyoı tlehlıkle akıl ara sındakı ayırıu sınırdakı dalgalanma Du şunce, dchlı£c onun rehınesı ya da ığ rendıricı kaşıntısı olmaksızın nasıl yasla nabılıı * Bır yaşamın tarıhı boyle yoldan çıkıp delılığe kayar da onun sahıbı ve an latanı bu olay hakkında nası] bu kadar bılınçlı olabılır1 Bovle bıı escrın yazarını nasıl akla sıgdıımah'' "Althusser olayı" hekımlcre mı, yargıçlara mı, yoksa açıga vurulan duşunccylc ıçtcn ıçe beslenen ar zu arasındakı payJaşım çızgısının uyum lu duşuncelı savunuculanna mı bırakıl malı' Louıs Althusser, yaşamının tarıhını koydugu bu ıkı metınle, olum sonrası ya7gii.ında kuşkusuz bunlardan kurtul muş bulunuyor Bu anlamda, bu ozyaşamoykusel me tınler doğal olarak, hatta tam tcrımıyle soyleyelım yetkcyle, Louıs Althusser'ın yapıtının ıçınde kendılerıne duşcn ycrı, nem dc agırlıklı bıı yeı alıyoılar Clbettc ancak bunların okunması kı ıster ıste me/ coğul, çelışkılı ve tartışmalı bır oku ma olacaktır bu bıze bu metınlerın yapı tın butununde vc yapıta yoncltılen bakış larda ne gıbı çalkantılara, sarsıntılara ne den oldu^unu gosterebılecektır Bu çal kantılann doğrultusu ve genlıöı uzerınde şımdıden yargıda bulunmak olar ilanağı yok tur Î geri durmayacaklardı"dan sonrası (s 1 Bak Yann Moulıtr Boutang, Louıs Althusser, une bıographıe, cılt 1, Gras set, 1992 2 "Fakat, sozu Marx'ın kendısıne ge tırmeden ( )" (s 232) dıyc başlayıp, "lnanıyorum kı, onccsındc bcn/cn olma yan vc nc ya7ik kı sonu da gclmeyen bu duşunceyı tuketmış olmaktan henuz uza ğız," (s 237) dıyc bıten bolum 3 "( ) bunu onun başına kakmaktan 258) 4 Bu ıkı "ozyaşamoykusunde" gerçek yaşamla karşılaştııılınca ortaya çıkan /a man uyuşma7İıklaıı dıl vc mantık surç melerı ve boşlukların tartışılması konu sunda, bak Yann Moulıeı Boutang, Lo uıs Athusscı, une bıographıe, cılt 1, loc cıt SAYFA 5