Katalog

O K U R L A R I Yirminci yüzyıhn ikinci yansına damgasını vuran, düşünce aktmlanm olduiu kadar, politika felsefesini ve pratiğini derinlemesine etkilcycn Vransızfüozofu Louis Althusser '68 kusagının belki de en öncmli düşünsel önderiydi. "Marx Için" ve "Kapital'i Okumak" adlı kitaplanyla Marksist düşünccye yeni biryorum getirmiş ve yeni bir düsünür kuşag'ının yetismesine katkıda bıdunmustu. Yüzyüımızın en parlak zckâlarındcin biri olan Althmser'in, göz kamastıncı kimliğine karşın, çocukluğu, anababası, geçmişi ve kadınlarla çok öncmli sorunlan vardı. Belki de bıınun sonucu olarak, 16 Kasım 1980 günü çok sevdiği karısı Helene'iboğarak öldürmüstü. Cinayeti işlediği sırada bilincini yitirmiş oldıığu yönünde verilen doktor raponmu göz önünde bulunduran yargı organı, Althusser'in yargdanmasının gcreksiz olduguna karar verdi. Bu ünlü düşu'nürün iki kitabı birden yaymlandı: "Gelecek Uzun Siirer" ve "Kapital'i Okumak". Althusser'in yapıtlarının yeniden detierlendirilmesini dileyerek, "Gelecek Uzun Sürer"in Sunus'unu aktarıyoruz sizlere. Enis Batur'un Nedim Gürsel'in "Bogazkesen'i üzerine yazdığı eleştiri, ilginç noktalardan yaklasıyor bu romana. Yeni ydımzın mutlu ve bol kitaplı geçmesi dileğiyle... TURHAN GÜNAY \/[iınlln ii Albastı Defterleri ve Dostlara Mektuplar Fikret Mualla üzerine Yapı Kredi'den çıkan ve Ferit Edgü'nün hazırladığı iki kitabın Mektuplar ve Albastı Defterleri sanatçının çok daha yakından tanınabilmcsi için sevindirici bir olay olduğunu belirtmek gerek. FERHAT OZGUR "Ne aleııı habalık, nc aklıbozukluk, ne dilcncihk nc de üçkâğftçıltktan haşlanıyorunı. Namuslıı^ dürüst bir çevrede olmayı özliiyorum. Özcllıklc sanat çevresinde." Fihret Mualla, 1956. ihi ' yıpvıihitdt) kinıi zaman ifirençtir. Hani neıedeyse ha vasıyla suyuyla en güzel yer onıın için veu L ' ' î " ' ' ' ' V 'fı "vfıı«ıı nlan kiiciik Reilln s^ff. tin çözme işlemine girişmek pek doğrıı olmaz. Karşımızdaki, bir edebiyatçının yazınsal bir eylcmi değildir. Entelektüel nir kaygı aramak boşunadır. Tersine burada pek fazla da tasarlanmamış bir bellek söz konusudur. Sanatçının katıksız gcrçekliğinin kanıtıdır bu izdüşümler. Bütün bu resimli metinler, ahlaki ve estetik kontrollerden baöımsız olarak gelişen, dolayısıyla Mualla'nın bilinçaltının emirlerine verdigi otonıatik bir ccvabın göstergesidir. Mualla alt alta di/.diği bu sözcük gruplarının kendi aralarında anlamlı organik bir ba^ kurmasını düşünmüyor, ancak süratlice çizilen desenler bu notlara destek oluyorlar. Kendi başına uçuşan, savrulup giden, her biri kendi dilini konuşan mctinler, bütün bir kitap göz önüne alındığında, sanatçının sataşganlığını, imnikligini ve dünyanın gidişatından rahatsızlığını imleyen ortak bir dile döııüşüvorlar. "Albastı l)elierlerı"ndc köpüıen Mualla "Mektuplar"da daha uysal gibi görünse de yakınmalar yine dcvam etmektedir. Çok yoksuldur, durıımu trajiktir. California'da yaşayan zengin dostları Bolin'ler ve Abidin Dino'ya göndcrdij*i mektuplar, kartlar Cannes'dan, Paris'ten, Palm Beach'ten ve Monaco'dandır. Yani gezmeyi, ycr değiştirmeyi sevmektedir. Bir bakıma kendine en uygun yeri aramaktadır. Mualla için Fransa şantajcı bir ülkedir, Paris ise F ikret Mualla Saygı üzerine Yapı Kredi'den çıkan ve Ferit Edgü'nün hazırladığı iki kitahın Mektuplar ve Albastı Derterleti sanatçının Ankara ve Istanbul'da ekim ayı içinde dü/.enlenen sergileriyle aynı zamana denk düşmcsi çok sevindirici bir olj>uydu. "Albastı Defterleri" Mualla'nın 1953'te çeşitli aralıklarla kâgıda döktüğü yazılırcsimleri içeren iki defteri bir araya gctiriyor. I'erit Hdgü'nün dc belirttiği gibi Abidin Dino'nun bu defterleri, "sanrı karnelcri", "karabnsanlar", "içdökümleri" notları olarak nitelendirmesi yadırganmamalı elbet. Gerçektcn bu defterlerde Mualla, mektuplarına nazaran ılaha kendisiyledir ve kcndi içini kendine dökmektedir. Dilini kendine özgü bir şifrcye dönüstürmekte, sansürsüzce argo ve küfür kullanmakta ve sözcüklerle oynamaktadır. Kelime bozmaları yapıp yeni isimler türetmektedir. Mudanya Limanı, Moutanya (moutan: koyun) Limanı olmalcta, Yeşil Bursa'da da Yeşil Kara'ya, Bursa da Borsa'ya dönüşerek "Karaborsa Kebabı" ortaya çıkmaktadır. lill^ette bu sanrılı metinlerde anlam bulmaya çalışmak, bir tür me y ^ ^ ^ dine iyi bakmak istemektedır. Tek sermayesi sağlığıdır ama kendini bildi bileli yakasını bırakmayan hastalıklar ve alkole olan düskünlüğü bu scrmayeyi günden güne tüketmektedir. Sık sık hastanelere düşer. Mektuplarının kıyısına köşcsinc hastanede bcklcyenleri, kâğıt oynayanları, yatagı başında kitap okuyanları yoğun bir enerjiyle çizer. Aslında saglığı için istediği de bir sobası, bir banyosu, sıcak bir yatağı, mutfağı tilan olan bir evdir. Sonra da bir yudum sevgi ve ilgi. 1957de ijöyle yazar: Kendimi çok ölgün hissediyorum. Çalısmayı deneyen çevresindekilerin söylediklerine ve bir parça kabiliycti olduğuna inanmayı deneyen bir öliıyüm sanki. (s. 36) Küçük şeylerden tat alır. Bir ncfeslik temi/. hava, yt)öurtlu patlıcan kı/.artması ve rakıdan mutlanır. Mektuplarında dostlarından bir şey istemediğinc pek ıastlanmaz. Peanut Butter, bir konserve açacağı, bir kurşun kalem vs.'dir bunlar. 1957'de artık iyice bedbahtlaştığında, Mane'deki Düşkünler Yurdu'ndan bir kat çamaşıra ihtiyacı olduğunu bile yazar. Hkret Mualla ve yaşam serüveni 1953'tcn 1967'ye kadar Fikret Mualla'nın yaşam serüvenini özetleyen "Mektuplar", 1983'te Mualla'nın Fransa'daki son yıllarının dostu Vievvlıl taralından Abidin Dino'ya yazılmış ve sanatçının son günlerini anlatan çok güzel bir mektupla son buluyor. Fikret Mualla'nın bugün hayatta kalan tek dostu olan Taha Toros'un elindeki desenlcrdcn, fotoğraflaıdan, kart ve mektuplartlan oluşturacağı Mualla üzerine yeni bir bclgesel kitabın, "Albastı Derterlerı" ve "Mektuplar'a eklenecek önemli bir halka olacagına inanıyor ve özlemle bekliyoruz. • Albastı Defterleri/ Fikret Mualla/ Yapı Krcdı Yaymları/ 1W5/X5 s. Dostlara Mektuplar/ Fikret Mualla/ Hazırlayatı: Ferit Eagü/ Yapı Kredi Yayınları/l'J'J5/151 s. Fikret Mualla/ Hazırlaya/r Ferit F.dgü/ Yapı Kredi Yaymları/ 1995/ 72 v "Albastı Defterleri" ve "Mektuplar" KfTAP Imtiyaz sahibi: Bertn Nadi x Basan ve Yayan: Yeni Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.ş. • cenel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinc cenel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya Yazıisleri Müdürleri: Ibrahim Yıldız (Sorumlu) , Dinç Tayanc o Yayın Yönetmeni: Turhan Cünay ) Grafik Yönetmen: Dilek llkorur • Reklam: Medya c C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 3 0 7 SAYFA 3