Katalog

••" yorlar. Onların uzmanlık alanları. Ben şunu gorüyorum, insanlar, Melih Cevdct'i düşiıncrek, Melih (Cevdet'in sa natını ırdeleyerek ve değerlendiıerek za man içinde güzel yapular ortaya çıkarıyorlar. Romanı nedir? Şiiri nedir, denc meleri nedir, bu çok boyuthı insanın, her yönünü clc alarak, tekrar tekrar inceleyerek düşünmemize olanaklar sag'lıyorlar. Bana da düşen, onur duyduğum bir işlcv, Melih Cevdet'in dostuluğu, kimliği, kişiligi, arkadaşlı£ı konıılaıı... Melih Cevdct, "Yahıı, sen kimsin? IMiyc bcni böyle ele alıp da, irdeliyorsun?" da diyebilir. Çünkü bu, .insanları, çok iyi tanımayı gerektiriyor. Bu yetkıyı, bu dostluğu bana verdi£ı içın tabiı onur duyuyorum vc kendısıne çok teşekkür ediyoıum. Melih Cevdet nasıl bir insan dedi&imiz zaman, ilkin eapacanlı bir insan. Yani, yaşarken canlı olmayan insanlar da vardır. Yaşarken canlı olan insanlar da var. Canlı olmak, bir anlamda üretmcklc eşanlamlı. Mclih Cevdct, espri üretir, fıkra üretir, kahkaha üretir, dostluk üretir, güzellik üretir. Yani gÜ7el bir yaşam Me lih Cevdct'inki! Giizel yaşam derken, tabıi güzel yaşamın değerlendirmesi dcğişik. Güzel yaşam dcyincc, hanlar, hamanılar, apartmanlar otomohiller, köşkler, yalılar gibı şcyler de akla gelebiliyor. Melih Cevdet, zannediyorum, inşallah türü kaybolmaz, türü yavaş yavaş kaybolabilecek bir insan. Çünkü, öyle bir yaşama biçimine dönüyor ki Tiirkiye bu belki yeni dünya düzeninin yaşam anlayışmdan doğuyor ben dikkat ediyorum, arabayla gazcteye gidiyorum, sanki otobüs durağında bcklcmek ınsanlara ayıp biı şcy gibı geliyor. Fğer arabası olmazsa insanın, ya da lüks arabası olmazsa, başarısız kişiymiş gibi bir izlcnim doğmaya başladı toplumda. Adeta yaya yürümek ten insanlar utanır gibıler. Nasıl olur da yaya yürünür? Çünkü, zamanımızda bir insanın degeri hanlarıyla, apartmanlarıyla, paralarıyla ölçü, p ı v a ç ııllü lüyor. AlçaKgonul vnnçsvîyn olmak, galiba başa rısızlıkla eşanlamlı olmaya basladı, Vmmt MDHOMO Oysa, yalnız Mclih Cevdet deöil, Melih Ccvdet'in kıışağı, ki Türkıye'nin edebi yatında, sanatında cn büyük ürünleri vcrmişlerdir, çok büyük şeyler yarat Tanıdık Dünya/ nıışlardır, l'üıkiyc Mclih Cevdct Aııday Cuııılıuıiyeti'nin /Adam rönesansını doruk Yavmaltk/Mi noktalarına ulaştır mışlıirdır; sanatımı zı, edebivatıınızı, şi irimi/.i. Bu iıibanfaıın çoğu alçakgönüllüydü. Çoğu demeyeyim. Bir yaşam biçimidir, yani hiçbir zaman, yaşamua paranın, pulun, görkcmın, iktidarın id l Iaıdır. Divelım ki, ,>ı.. .. •... » • • Kişiligi, basın ve yayın çevresiyle... Melih Cevdet Andav sandı. Kimseye de mctclik vermedi. ötekine, berikine, bakanına, cunıhurbaşkanına, işadamııid, paralısına, pullusuna... Insana insan dıye bakan, insan diye de ğer biçen... Böyle insanlar! Konuşurken de, gayet edepli olmakla birlikte, bu şairlcrimiz, ressamlanmız, yazarlarımız, doğrudan do^ruya karşısındakı insanın ger çek dcğerlerıne ıılaşmaya çalışırlardı. f'l^er, karşısıınlaki bir ınetelik etmczse, onu kavrayıverirdi. Bunu ben, çoğunlukla degerli yazarlarda gördüm. Sonra bir AiriHCL de, insanlar ne konuşurlar, insanların koııııştukları şcyler, bilim olur, felsefe olur, tarilı olur, euebiyat olur, şiir olur... Bıınun ılışında konuşmak, tabii havadan su dan da konıışıılur, ama havadan sııdan konuşurken bile, Melih Cevdet, o havadan sudan bir konuşma dc^ildir. Havadan sudan konuşurken dc o, güzelliği, kendı içjndc bir cstetiği içeren bir konuşniadır. Btınun yani sıra, kusurları da vardır. Mesela, rakı içer. Şimdi diyecek ki, llhan o kusur degil, meziycttir, crdemdir. /VSliICtVDfi üoHan d * Rakı içer, tiirkü söyler, gider eğlenir dostlarıyla, ama tartışırken de dost olsun olmasın, ayrım yapmadan, kendi fikrinin irdelenmesinde, kcndi kişiligini sonuna ka dar denetleyen ve savunan bir zihniyete sahiptir. Ga7.cteye pek gelmiyor artık. Bizim için o bir eksikliktir. Eskiden daha sık gelirdi ve her zanıanki gibi çevresinde dostlarıyla vinc böyle konuşur, ama bu araııışın elbette bir anlamı var. Nedir anlamir' Şimdı yaşadıgımız çagı düşündü^ümüz zaman, bu bir aydınfanma çagı yaşıyoruz. Aydın lanma çagı yaşıyoruz dedigimizde de, bu ilk bakışta çok basit bir şey gibi görünü yor. Yani içinde yaşadıgımız çagın anlamını kavramak bizenasip oluyor. Belki Batı da böyle bir şcy yoktur. Aydınlanmadan önce hiç yoktu. Yani insanlar inançlarıyla yaşadıkfarı zamanlarda, zaten yaşaJığı ça^ın ne olduğunu irdelemezdi ki, düşiinmezdi ki, kurcalamazdı ki, akıl yoluyla ıli diklemezdi ki. O kcndine birtakım değer yargıları, kiliseden veya camidcn cdinıniş, o deger yargılanyla düşünüyor vc yaşadıgı çnğın anlamını düşünınüyor. Yasadığı çagın anlamını duşünmck içın silkelenıe ye başlamak gcrekiyor değer yargılarını. Batıda bu dana önce olmuş. Rönesans, Refornı, arkasından Aydınlanma. Tiirkive'de de aydınlanma çagını yaşıyoruz, da nabitmedi. Kant'ın dediği gibi, aydınlan madık, aydınlanıyoruz. Batıda da aynı şeyler yaşanmış, yaşanınış ama bizim şöyle bir müşkülümüz var. Biz bir büyük si vasi kavganın içindeyız. Hem dışardan, hcm içerden. Mclih f^evdet dc şair olmasına karşın, bu kavganın içinde. Bu müthiş bir kavga! Ve insan her zaman bunu bütün vücuduyla, bütiin gözenekleriyle duyumsayabiliyor, eğer hakikaten o ay dınlanmanın tadına varabilmişsc. Bu büyük kavgayı anlamak için felsefcyi anlamak lazım ki, içinde insan diişün cesinin gelişimi var. Felsefe insan diişün cesini gün gün, adım adım geliştirecck, o /1NDKY AHO >1NDKY Rahatı Kaçan ğ ç Mclih Cevdct Andav /Adam Yavwalık/\llh Güneşte/ Mclih Cevdct Aııday /Adam YıivınalıL'/77s Yaimurun Altında/ Mclih Cevdet Andav /AıLını Yüyınııld'/6h Kolları Bağlı Odysseus/ Melih Cevdet Aııday /Adam Yayınahk/UOs. MEUH aVDETANDAYİ «SsAMAKl MtÜF fll/inTAMlAYİ tMRE OHMANI.ABIİ MOİH L£VUETANU«M YITSNSfrZ . ı ;. ,. ı Saıt Faık Saıt laık, sokaklarda dolaşan, keııdine goıe biı iıı SAYFA 4 c r Olumsuzluk Ardında G l ı g a m l ş / M,./,/, {xvdct Anday/Adam Yayıınıld/lt)S \ Celeceği Yaşamak/ Mclih Ccııdcl Aııday /Adam ) a yıııc ////•/ i SY) s \mee Ormanları/ Mclih Cevdct AııJa\ /Adam Yayıııalıbl4(,') \ Yiten Söz/ Mclih Ccıdct Aııday 'Adam ) a\ ııit ılıL'/47K\ Giınleri/ \lazırla\an ^ui'rıı Lrha) /lidebıyatçdar Derııefo/ 2U C U M H U R IY E T K İ T A P SAYI 2 9 3 Melih CtvıiıM /MIIIMV