Katalog

Güvenç Elman'ın şiirinin çağcıl hüznünü ve DLI hüznün tcayna£ı olan çağdaş insanın taşıdığı korkıılan, öyküdc başarıyla yakalayan yazar ise Tanseli Polikar. Yazarın, yeni çıkan ilk kitabı Yarının Tarihi'nde yer alan öykülcr gerçekten çok değişik kurgu yapısına sanip. TANSU BELE iirlc öykünün bıçaksırtı gibi bir yerde kesişıııesi nedendir? Ikisi dc 'kmk'tır da ondan: Ikisinin dc hii/ün, sözcük ırmağının k;ir;i sıı yunun debisidir (akış hızı). Hüzün, şiirin sulanna apaçık vc köpıik köpiik kanat vımırken, öykünün dip tortusuna bir yumruk gibi çöker, otıırur. Oyküyle şiirin kesiştikleri noktada ayrılmalarının nedeni de bııdıır zaten: Şiir, köpürürken düşündürür, öykü ağır ağır dibe çökcrkcn... Güvenç Elnıan hüznü, şiirinin sııla rında köpük köpük kanatlandırırken okııyucuyu inccdcn inccye düşündür meyi de başaran bir şair. I'akat onıın dizelcrindeki hiiziın, bilincn, sıradan duygıısallıklarm çok ötelerinc taşınmiş oluuğundan, düşündiirdükleri dc çarpıcı ve değişik: Güvenç Elman'ın şiirinin ırmağından akan kara su çağdas olmanın yükümlendiği kavgılan, acıları, vıırulmuşlııkları vc koıkuları işliyor. Onıın lıüznü, romantikliğin sımrlarını kırıp aşıyor, çiinkii günümüz insanının gitgide artan nir ısrarla bir tehdide, canalıcı bir yıkıma dönüşen yaşamını ir deliyor. Yani bu lıüznün kaynağtnı, çağdaş in sanın öniine çıkan çağda!; tuzaklar vc bunların yarattığı korkular nereılcysc Kafkasal boyutlar taşıyan bir irkiltilcr yunıajiı vc yalnızlıklar olıısturuyor. Çağdaş insimın hü/.nürum nşkırdı^ı kt>rkıı odaklarını vc bunların bu^ün için çözümsüz diizeve ıılaşmış yapılan malarını gerçekten kırık, buruk bir biçimde scrgiliyor. tnsan, hugün gelm baglandığı çağdaş yalnızlıklar ortasında bir 'kırık': Nc yana dönsc onıı yeni yal nızlıklar beklemektc, öyle ki bu durum artık neredeysc onıın varlığına bilc göz diker olmıış. !jimdi insan yalnızlıklarının hüznünii, yiireğini yiyip bitiren korkunıın ahta pot kollarıncfa yaşamakta... Çağın insanı bu: îjair bunu dizelerinde şöyle dile getiriyor: ÜRPER'IİLHRİN THKTİR DlLl: bir sararmış foroğraf yolculuğun da/ ve paslı çıngıraklar arasında/ durmadan kaldırım degiştinyorum/ hangi pencereye kossanı/ birilcri küçiilüyor sokağın ucuntfa/ yüreğimdc bir tuzağın çöküntüsü/ .../ bir öksürük parçalandı kapıda/ gelcn belki dc hic olınamış ablam/ rıhtım ayrılıklanna benzer yiizii/ kaçış yok bu sancıdan nc yapsanı/ üstelik hiçbir dilc çeviremiyonım/ (ilk UsSAYFA 10 Bir siirden bir öyküden... tamdı Gece adlı yapıtından). İÇ.İMİZ RİK DARAĞACI: korku insanın darağaci/ özellikle ansızın kurulnıuş köşebaşlarında/ bir sinsi yılan çörckfenmiş/ çığlığımın içimdc büyüyen çöllerinc/ sessiz tuğlalardan bir duvar/ duvarda idamlık diplomalar/ karanlık çöktü/ ucunda yağmur/ kimbilir/ bu kaçıncı gcce dcrsi/ bir öç alınıyor ıslanışımdan/ ayaklanmış caddeler... (İlk Ustamdı Geee adlı vapıtından). Güvenç Hlman'ın, hüznü çağcıl ve çoğııl ürküntülcrin anaforunda yakalaan ve günümüz insanının bu ürküntücr çağında tıkanan sevi/sev gi/umut/aranış/çıkış yollarınındaki karmaşayı başarıyla sergileyen ve okuyucu yu da bu durum ustünde düşümncye çaguan şıiılerı iki vaıiıtında toplamış: Vardiyalı Hiizün ve İlk Ustamdı Gece. Biri Dcmct Yayıncılık'tan, öbürü EA Yayıncılık'tan çıkan bu iki yapıtta yer alan şiirlcr, çağdaş bağımlılıkların yarattığı korkuyu vc onun getirdiği hüznü okuyucuya aktarıyor. CJüvenc Elman'ın şiirinin çağcıl hüz niinii ve nıı lıüznün kaynağı olan çağtlaş ıns.ının t.ıjidıgı koıkuları, oyküde başarıyla yakalayan yazar ise, Tanseli Polikar. Yazarın, yeni çıkan ilk kitabı Yarının Tarihi'nde yer alan öykülcr gerçekten çok değişik kurgu yapısına salıip: Bu öykülcri okurken, zamanın kalkan Miıırlannın ötesine geçerck, insanın varolıış sorunsalına çok değişik, ürperti vcrici boyutlardan yaklaşma olanağı buluyorıız. Tanseli Polikar, felscfi bir bakış açısıyla, insanın çağdaş yalnızlığını varlıkyokluk ikilemi karşısındaKİ elikolu bağlanmışlık çerçevesinc başarıyla oturtuyor. însanın cn büyiik korkusu ve açmazı ölünı, aemın, yalnızlığın ve yıkımın doruğu bir çağda günümüzdc nercdeybc bir kurtarıeı rolüne bürünerek çıkıyor karşımıza: Günümüz insanı ölümün, varlığının Tek karşıtı oldıığunu elbette bilmckte: Ama içinde bıılunduğu, içine sürüklendiği ağa onıı oyle bir noktaya gclirmiş ki, sanki bilc istcyc arıyor onıı, ölüme, tıpkı bir sevgiliye randevu verirccsinc... Bu sevgili onıın eanına kasteden bir düşman olsa da, bunu bilsc de, onun çekimi ağır basıy(ir. Çiinkii ölüm, onea dayanılmaz, katlanılmaz sevgisizliklcrin, yalnızlıkların ötesindc bir kurrarıeı gini neredeyse artık; insanın ıımarsı/ca peşinc diiştüğii... Ama aynı zamanda da onunla hesaplaşmasının sonsuza dek süreceğini Tanseli Polikar ve Güvenç Elman'ın kitaplan Ş Tanseli Polikar. Çağdaş bağımlılıklar r, hiçbir zaman gözardı etmediği... Olüm, bazen orta vaşlı bir kadının karşısına çıkan yakışıklı, genç dclikanlı: onıı doyumsuzluğunun ve yalnızlığının orta yerinde yakalayıvcren (Sevişmenin Vü eudu adlı öykü), bazen bir kadınla bir lokantada tanışan temiz yüzlii genç: Ona verdiği adresin, nıe/.arlık oldıığunu ve adamın da ölü oldıığunu sonradan keşfertiren (Temiz Yüzlii Adam adlı öykü) ya da onıı, gelcceğini göstcrme vaadiyle yollara düşüren bir falcı... (Parti ve Yarının Tarihi adlı öykülcr). Olüınün girip çıktığı bu çeşirli kılıklar, gerçekte sanki yaşamın insan önündc yarattığı gösteriler, insanın yoluna dök tüğü bir çeşit oyunlar, çclıııelcr, kandırmacalar... İnsan, onunla randevusuna gitmesin de ne yapsiıir' Enindc sonunda buluşacak bir yerlcrdc onunla, ama işfe bunun kaçımlma/lığı dcğil mi zaten insanın elini kolunu bağlayaıir' Sevmek ama neyi?: Yaşamın onu yapayalnız bırakan çağdaş koşullanmalannı, kirlcnmiş yüzüniı mii? Yoksa ona yokoluşıınun davanılmaz acısını sunan ölümün çckiciliğini mi? Işte bu varoluş ikileminin yarattığı bunalımı, çağdaş insanın içine Jüştügü ağı ve bıından kaynaklanan lui/nünü, yazar öykülcrinde başarıyla ortava koyuyor. Yarının Tarihi adlı öykiı kitabında... (Yarının Tarihi, Vidaş Kültür Ürünleri yayını.) Sanırım şiirle öyküyü kesiştiren hii/.ııüıı, insanın çağdaş yangınında lıem buluşan hem de ayrışan yanını vurgulayabilen, scrgileyen bu yapıtlar oııiarı ayrı ayrı özgün kılan yanlarını da ortaya koymakta: Güvenç Elman, in sanın çağdaş korkularını şiirinin hüz nüyle yoğururken, Tanseli Polikar aynı korkuyu öykülerinin dip tortıısıına oir vumruk gibi vııruyor, ama bu kez hüznün felsefi kanatlarıyla... • Vardiyalı Hiizün /(.iiivfiı^ lilnıan / Dcnıct Yayıııald' / (>4 \ îlk Ustamdı Gece/d'/V/T//^ FJmaıı / lia Yayıııctlıh / 62 \. Yarının Ta.nihi l'laınelı Polikar / d Kültür llrünlcri /U)2 s. CUMHURİYET KİTAP SAYI 292 Cuvenc Elman.