Katalog

Boyutları ülkcmizde yeterinee bilinmeyen, şair, ekştirmen, çarpıcı bir edebiyat adamı ve romancı Alain Bosquet'nin 1 laubert'si bir romanı yayımlandı Türkçedc: • "Claudette Diye Biri". Bosauet'nin, yaşamında tanıuığı birçok kadından 'uyarladığı' bir tip olan Claudette Lcvassaeur'ün bir ses kayıt cihazına scki/ bölümde okuduğu bir roman. HALİL GÖKHAN E debıyat yapıtları içinde, son Avrupa özgünlügünü taşıyan bir tür olarak romanın, okuduğumuz ve joluduğumuz alanın ı>rta yerinc patla yarak düşmesi bıiyük orarıda okunma sına bağlı gibi görünüyor günümüzdc Bir roman için patlama ncuir.' Hele gü nümüzde, medyatik destekli, yazarın vc yapıtının sıınum linışine nerdeyse burun burıınu gırdıgi bir dıırıımda patla nıanın aldığı oıneklcı neleıdır.'1 Tclc Hiper? Süper? Ultrar' Rnnıan, ça£in trajiğini saklamaya, açıklamaya dcvaın etmcli m\? Yoksa artık ne vapmalı.' Çugın trajigini va imtı sanatı ve bu sa narın .ılt başlıklaı ıv a dıklemcsinc kesen vc tipik biı Avnıp.ılı ckseni oluşturan roman gidcrek nıclez bir yüze kavuijiıyor. Romanın rengi yeniden kovuşturu lııyor. Bu arada... boyutları ulkemizde yeterince bilinmeyen, şair, eleştirmen, çarpıcı bir edcbiyat aılamı ve romancı Âla in Bo>>c|iıet'don Flaubert'si bir roman patlıyor Türkcede. (llaudette Diye Biri. Bosquct'nin, yaşamında tanıdığı birçok kadından 'uyarladığı' bir tip olan Claudctte Levahsaeur'ün bir ses kayıt cilıa zına sekiz bölümdc okudu^u bir roman. "Hayatımıl.ı çok kadın tanıdım" dcrken Alain Bosqutt, < laudette'i birçok kadına, lıatta devim ycrindcyse (Türkçede ancak böyfe anlatılabilır) gerçck bir parcaya bölüyor. Birçok parçadan oluşmuş bir roman kahramanı. Etiyle biKiiıyla, Lili vc Lola'sıvla (Claudcttc'in memelcrine verdif>i ad bunlar) bulıın ma/. bir parça. Yazınsal crotivmdcn yer yer yazmsal pornografıye kayan (Ma udette gerçekte tek bir crkcgi, sadecc ve sadeee o eıkcği anlııtıyor. Sevşilisi Aııtoinc'a. Ailesi, altmışlı, yctmişli yıllardaki gençli^i, kızı, evlilikleri, naşka scv^ililcrı ve aşklarıyia birlikte bütün yaşamını, kırk vaşına kadar olanca avrıntısıyla döküyor Antonie'nin önüne. lçinde banndırdıjiı birçok kadmla ("laudette aslııula birçok kadını tenısil ediyor. Bütün aşk seriıvcnlcrini, vaşam içindcki iniş ve çıkışlarını hikâyelerini Antoinc'a topal bir serseriye, onun ^i Alain Bosquet'nin Türkçcde ikinci romanı Claudette Diye Biri zcmli çekiciligine adamakla bayrak ıııdircn kadın tcslimiyetini tcmsil cdiyor. Bosqııet'nin bu romanla, romanın rengıni ve vüzüııü kovuşturtlugu söyle ncbilir. Nasıl mı.'' "Kendinizi Claııdctte'in yerinc koyar gibisini/'" sorıısuna hiç çekinmeden Rütun Flaubcrt'lerın adı tmma Bowarv'diı denukle, bııtiin Bosquet'leriıı adı Ol.ıııdetic Lcvasse ur'dür demeyc gctiriyor. (îelecekle ılgili bir hcsaplaşma içinde nlduğu açık Bosquct nin. "llayatımd.ı çok kadın tanıdım. Claııdette'tc biıinin prorili, otekinin teni, üçüıuüsiınün /ekâsı, dördüncüsıınun geccyarısı hırıllısı var " Yapay kaılını, ( J.ıııdetle i biı roman kişisi yapan denkliöi geiçek yaşam.ı in diren Bo.squet şöyle eklivor: "lleı ka dında birçok kadın vardır; âşık kadın, isyankâr kadın, boyun cğen kız, yırtıcı anne, scrüvcncı!" Karısının ölümüslc u/.manlık .ıl.ınını kanser aıaştıım.ılarına kavdıran babası vc kardcşleriyle Lvon'dan P.ırı.s'ın kibar bir seıntine göçen (.laudette l.evasseur, kiinııula Dcscartcs'ı, bcyninde Valerıy'yı tasırkcn inançlarını ıl.ı Kai~ka, Dostoyevski ve Wagner'den alan bir di şi profili; azize vc kinıi zaman bilgiç. Inançlarından caymayan, mihrabı ye rinde bıra? da karışık bir Fransız kadı? nı Hatıa I ransa onun gibi kadınlarla dolu vc oyleyse o Fransa'nın ta kendisi. Antoine (romanın zorunlu olarak erkek kaluamanı), aynı adrcslcrin kcndi nc görc olmadığmı soylevcn ve aşk tekliflcrini ilk ba^ta gcri çevırcn, sonra da yarıda bırakıp gitlen, şimdileıin dcyimiyle eool bir erkek. Tek yasası, hiçbir adreste ^aklı kalmamış olmak olan bir liaydut iş.nl.ımı, lıatta hırsız ve katil. Aşkı, (ilaudcttc ve ötekı yapay kadınlaıdan daha çok sevcn ve (llaııdctte ıçin başkal.ırınm vanındaki tek erkek, Claudetle'nııı arada sırada bir tanıı olup olmadığım kcndinc soıdugu <ulam. Frkeğin dikey, kadınınsa yapay ckscnı işgal ettıgini ileri sürüyor CJaudette; crkckliklcriıı, onu önünde taşıvan crkcklcıc ait olm.Rİığını, bağıniMz olduklarını sovlerken. Antoine adına, kişisel sohbetiııin bu \erintle, bclki dc birçok crkc^i rahatlatacak bir cümle bağışlı Claudette ve kadınlar yor: "IZrkeklerin yüzyıllardır ikiyu/lıı olmaya hakları var. Bizse gozlerimizi vcıc iiKİirirken eteğimi/.i dc indiıiıi/." (,unkıı dikevin vatavı kestijiı kertede bir dcnklik ya d.ı eşitlik aı.ınıak lıiç kıışkıısıı/ cşvanm ıloğasma a\fkırı ol.ıeaktır. Zira o noktada "s.ıl;;ı be/.lcri vc salgılar hiçbir onyargı tanımaz". Aynı kadın, lis>edc edcbiyat ö^retnıeninc şunları söylcycccktir: "Şiır satın alınmaz ama karşılığı orgazm olarak ödenir " İçindcki birçok kadını oynam.ıyı bir kılıktan kılıöa girme cylemi kılan (Ja udette için kuşkıiMiz dünyanın zihinsel bir boyutu vaıdır. Toplumsal ve siyasal tarihin içinde nerede durduguyla ya kııulan ilgili olan bir kadın, Kuzey Afrıka da peşindcn gitti^i 1 lintlı bir diplo nıatın yakınında durmak için belirli bir uzmanlık alanına giıen okumalar ıla >apar. Sonuç olarak, dünvanm birçok yeri, birçok erkek, dünyanın birçok görünü mü vc dcrdi olanca ağırlığıyla Claudette'nin aklına, belleğine ve bcdcninc binmiştir. Kendini Antoine a adayan C.laudette'nin bu tcslımiycti hiçbir za maıı ımıtlak de^ildir. Zira o, aynı /a manda çajjın bülün uçlarının sorumlusudur, bütün uçlara gidip gelmeklc... • Claudette Diye Biri / Ahını ('.an Yayııılart / 246 sayfa Dünyanın zihinsel boyutu CUMHURİYET KİTAP SAYI 291 SAYFA 9