Katalog

0 K U R L A RA Edebiyatımtzın büyük ustalanndan Orhan Kemal'i 2 Haziran 1970 günü, tedavi için gittiği Sofya'da yitirmiştik. Asıladı Mehmet Raşit Öğütçü olan Orhan Kemal, edebiyat yaşamına mrle başîamış, Birlikte hapis yattıklan Nâzım Hikmet'in yönlendirmesiyle öyküye yönelmişti. İlk öykulerini dergilerde yayımlayan Orhan Kemal'in ilk kitapları da 1949 yılından itibaren kitapçı vitrinlerinde görütmeye başladı. Ekmek Kavgası" ve "Baba Evi" 1949 yılında yayımlandı. Butarihten 1970 yılına kadar kırkın üzerinde kitabt yayımlandı Orhan Kemal'in. Adına bir roman bir de öykü ödülü konan Orhan Kemal'i bir kez daha saygıyla anıyoruz. Dergimizin sayfalannda yer alan yazılar bu hafta epey çeşitlilik gösteriyor. Şiirden tiyatroya, gezi rehberlerinden romana, biyografilerden mizaha uzanan kitaplarla ilgili yazılar hayli ilginizi çekecektir samrız. Bu hafta da bol kitaplı günler'!... TURHAN CÜNAY Yazgeldi, tatile çıkacaksınız. Peki... Ayvalık'ı gezmek ister misiniz? Tatil için güney sahillerimize incn kitapseverlerin yolu mutlaka Ayvahk'tan geçmiştir. Ayvalık'a uğrayıp da Geylan Kitabevi'ni ve sahibi Ahmet Yorulmaz'ı tanımamış bir kitapsever düşünemiyoruz doğrusu. Işte bu Ahmet Yorulmaz, içinde yaşadiğı kenti, kcntini ziyaret eden insanlara anlatmak istemiş. Elimizdeki kitap bu çabanın sonucu olarak ortaya çıkmış. MUZAFFER UYGUNER Akademi'nin Yunan Ortodoks Kilisesi'nin bağnazlıkla işe girişmesi olarak yorumlamıştır ki dogrudur. Bu kilise, "Çarlık Rusyası'nın, imparatorluk tngilteresi'nin sürekli destekledigi Megalo tdca (Büyük ldeal).. düşünde olanlankörüklemiştir." Ayvalık'ın Ulusal Kurtuluş Savaşı'nda ise önemli bir yeri olmuştur. Ali Çetinkaya, Batı Anadolu'daki ilk karşı koymayı burada başlatmıştır. Ali Çetinkaya, "Vatan görevimin gercktırdiği savunmayı yapacağım" diyerek işe gırişmıştir. Ayvalık'ın bugünkü görüntüleri, bugünkü toplumsal yaşamı da kitapta geniş ycr tutmaktadır. Zeytın ve zeytinyagı üretim merkezidir. Balıkçılık bakımından da Edremit Körfezi'nin önemli bir yeridir. Ayvalık, TürkRum degişimi sırasında büyük bir göçün oldugu bir yerdir. Şimdi oturanlann hemen hepsi Ege adalarından gelip yerleşmiîjlerdir. Bu bakımdan köyleri dışında geleneksel bir görüntü göstermez. Evleri ve sokakları ise eski durumlannı korumakta, yeni yerleşım yerlen ile değişik, tarihsel aynlıklar göstermektedir. Bugün Ayvalık'ta 26.121 kişi (1990 sayımı) yaşamaktadır. Çevresindeki köylerde de yaşayanlar Ayvalık ile sıkı ilişki içindedir. Otobüsler, minibüsler, taksiler hem köylerle hem de çevresindeki öbür ilçe merkezleri ile gidiş gelişi sağlamaktadır. Yorulmaz'a göre Ayvalık turizmi 1960 yılından sonra iyice canlanmıştır "Plajlar, pansiyonlar, oteller ve gazinolar, bu tarihtensonra canlandılar, harckctc geçtiler. Bu önemli sosyoekonomik gelişmenin baş itelcyicisi olarak s.ımdı artık aramızda bulunmayan bir karayolcuyu" anmaktadır. Sarmısaklı plajı bu yıllardan sonra hareket kazanmış, birçok kamplar açılmıştır. Bugün, "Ayvalık merkezinde, Sarmısak'ta, Alıbey Adası'nda ve Altınova'da toplam yatak sayısı 19.000'dir. Bu yataklar 30 otelin, onu izleyen 9 kamu kampının, yıgınla motel ve kampıngin yataklarıdır" Türközü Köyü'nde cilt hastahklanna çok iyi gelen kaplıca da vardır. Şeytan Sofrası da turıstlerin ilgısinı çeken bir tepedir. Yorulmaz, yemekler konusunda da bılgı vermiş, yemeklerin en ortak nitelığinın zcytinyağı olduğunu yazmıştır. Ayvalık halkı taze ba7i otlara ve bunlardan yapılan yemeklere de fazla yer verir. Karışık ot yemekleri bazı lokantalarda bulunmaktadır. Alibey Adasf ndaki dcniz kıyısı lokantalarında ısc bol bol balık yemek olasıdır. Kitapta, eski bazı önemli binalar da tanıtılmıştır. Çok çe$itli fotografların da ycr aldığı kıtabın sonunda genış özetlemeler olarak Ingilizce, Fransızca ve Almanca çeviriler verilmiştir. Yorulmaz, yorulmadan giriştiği bu çalışması ile Ayvalık'ı tarihi ve bugünü ile herkese tanıtmıştır. Başka "yorulmaz"lar çıksa da kentlerinı böyle bir zenginlikle tanıtsalar... Kitapta, çevredeki adalar ve köyler de harita üzerinde göstcrilmiş ve otellerle motellerin, pansiyonlann adları ile telcfon numaralan da yer almıştır. Ahmet Yorulmaz, Ayvalık'ı Gezerken, mceleme, Geylan Kitabevi vayını, 20H savfa. (Geylan Kitabevi Avvalık adresinden suğlanabilir.) B Imtiyaz Sahlbl: Berin Nadl o Basan ve Yayatv Yenl cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. OGenelYayın Yönetmeni: Orhan ErincoGenelYayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya oYazıişleri Müdürierl: Ibrahlm Yıldız(Sorumlu) , Dlnc Tayanç OYayın Yönetmeni: Turhan Cünay o Crafik Yönetmen: Oilek llkorur OReklam:Medyac CUMHURİYET ilindiği üzere Ayvalık kentimiz Anadolu'nun batısında ve Ege Denizi kıyısındadır, batısında da büyük Midilli Adası görülür. Birçok yönüyle Ayvalık ilgi çeken bir kcnttir. Ahmet Yorulmaz, doğup büyüdüğü bu kenti her yönüyle tanıtan bir kitap hazırlamıştır. Şimdi geliştirilmiş dördüncü baskısı yapılan Ayvalık'ı Gezerken adlı bu kitapta her yönüyle Ayvalık'ı öğreniyoruz. Bu baskıya Ayvalık yemekleri ile ilgili bölüm de eklenmiştir. Kitapta, önee Ayvalık adının nereden geldıği, cskı çağlarda bu kendin adının ne olduğu üzerinde durulmuştur. Çok değişik yorumlar ve çok degisjk varsayımlarla bu adın bugünkü Ayvalık olarak ycrlcştigini anlıyoruz. Kitapta, Ayvalık coğrafyası da ele alınmış, Ayvalık'a bazı büyük kentlerimizden gelii) yolları ile uzaklıklan da gösterilmiştir. Bir zamanlar Istanbul'dan vapurlann işlediğinı biliyoruz; ama, artık bu seferler yoktur. Kentin genel görünüşü, iklimi, oluşumu da kitapta sunulmuştur. Ünlü Sarmısaklı Kumsalı, Şeytan Sofrası elbette bu bilgilerden U7ak tutulamazdı. Ayvalık, tarih içinde birçok ilklerin oluştugu yerdir. Sözgelimi 1770 yılında Ayvalık'ta hastane vardır. 1800 yılında baijlanıp 1803 yılında bıtınlen bir de Akademi bınası yapılmıştır, ki 1950'den sonra yıkılmış ve yerine Cumhuriyet llkokulu yapılmı^tır. ilk basımevi de Ayvalık'ta kurulmuijtur. Asıl ganp olan ise 1700 yılında Ayvalık'a Cezayirli Hasan ' Paşa tarafından özerklik verilmiş, "Batı Anadolu'nun bu kentindeki Rumlara devlet içinde devlet olma olanağı" sağlanmıştır. Bu çok ganp bir uygulamadır ve Yunanlılann bir tür Anadolu kazancıdır. Çünkü, Ayvalık bagımsız yönetilecek.Türk aileleri yakın köylere göç edecek, valı Türk olacak ama atanma ve atılma kent halkımn elinde olacaktır. Yargıçlar Türk olacak, Türk komutanlar ise Ayvahk'tan geçemeyecek. Böyle bir uygulama için söylenecek olumsuz söz bulmak olanak dışıdır. Yorulmaz, Ayvalık evleri, sokakları konusunda da belgelere dayanan bilgıler vermiştir. 1900'lerde kenttcki yaşantı için de belgelere dayanmıştır. Yorulmaz, 1803 yılında bıtinlen 276 K İ T A P SAYI SAYFA 3