Katalog

Vitrindekller Modern Iran ve Afgan Öyküleri Anto\o\isi/Hazırla yan ve Çevıren Mcbmet Kanar/Yapı Kredi Yayınlan/122 ı Mehmet Kanar'ın hazırlayıp çevirdiği "Modern îran ve Afgan öyküleri" adını taşıyan antoloıide, büyük bölümü Turkçe'ye ilk kez çevrilen çağdaş iranlı ve Afganistanlı yazarfardan öykiiler yer alıyor. Özellikle aynı kültür çcvresindc bulunmanın etkisiyle, tranlı ve Afganistanlı şair, yazar ve düşünürlerin yapıtJarı Türkiye'de 19. yüzyıl sonuna kadar büyük ilgi gördü, ders kitabı olarak okutuldu, bu yapıtlara şerhler ve nazircler yazıldı. Yirminci yüzyıl başlarında ise, Iran ve Afganistan'da edebiyatın Batı'ya yönelmesindc, bu ülkelerin aydinlarının "Batı'nın kapısı" olarak gördükleri ülkemizin büyük katkısı oldu. üysa, şimdiye kadar, bu iki ülkenin modern vazarlarınaan Sâdık Hidâyet, Samcd Behrengi ve Sâdıkı Çubck gibi İranlı bir ikisi dışında çok azının yapıtlan Türkçe'ye aktanldı. Modern Iran ve Afgan Öyltüleri Antolojisi, işte bu eksikliği biraz olsıın gidermeyi amaçlıyor. Sâdık Hidâyet'ten çevirdiği "Diri Grimülen" kısa bir süre önce cıkan Mehmet Kanar'ın hazırlayıp çevirdiği anto loiiae, 19 İranlı, 9 Afganistanh yazardan titizlıklc seçilmiş 71 öykü yer alıyor. Yaratık//o/w Foıules/ Çeviren: Serdar Rifat/ Yapı Krcdi Yayınları/ 4R4 s. John Fou'les'un "Yaratık"ı (A Maggot), Serdar Rifat Kırkoğlu'nun çevirisiyle çıktı. Kendini inanmış bir lanrıtanımaz olarak tanımlayan l'owles, kitabını Hıristiyanlığm az tanınan bir mezhebi, Shakers üzerine kıırmuş. Ama "Yaratık" aslında uzlaşma vc karşı çıkma üzeıinc bir roman. Üçü de beyazperdeye uyarlanmış "Koleksiyoncu", "Büyücii", "Fransız Teğmcnin Karısı gibi kitapların yazan olan John Fowles, ilk kitabı Koleksiyoncu" ile, olağanüstü hayalgücüne sahip, yenilikçi bir yazar olarak isim yapmıştı. Daha sonrakı kitaplan da onun bu ününün boşa olmadığını kanıtladı. "Yaratık", yazarda saplantı haline gelmiş bir imgeye sııret kazandıran, 17'nci yüzyıldan kalma bir kadın resmi ile, yazarın hayranlık duyduğu bir başka kadının, Shakers mezhebinin kurucusu Ann Lee'nin kişiliğinin bir araya gelişiyle doğmuş. Ama yaşamöyküsel bir roman değil, çünkü Lee'nin doğuşuyla son buluyor. Yazarına göre, tarihsel bir roman da değil. Kendine özgü, tuhaf bir tür. Fowles, "Yaratık"ta özgün bir yöntem izlemiş. Kitabını, bir rilüm olayıyla bir kaybolma olayının soruşturması ve ilgili kişiferin sorgulanması üzerine kıırmuş. "Yaratık", olaylann başlamasını anlatan bir giriş, sözü geeen sorgulamalar, mektuplar, gazete kupürleri ve yazarın sondeyişinden oluşııyor. John Fowles, "Fransız Teğmenin Karısı'nda olduğu gibi, gene bir esrar seriyor ortaya. Üstelik burada, virtüozluk düzeyindeki tekniöi ile, çok daha cesurca bir yapısal deneye girişmiş. Yazarın gözükara imgelemi, iki btıçuk yüzyılı tarıyor. Bu ilginç yazarın dana önce çıkmış kitaplarını oKumıış ya da kitaplarından yapılmış filrnleri gördünüzse bu kitanını da kaçırmayın. CUMHURİYET KİTAP SAYI 276 Dosdoğru Giinlük/ Fı'krel Ürgüp/ Hayrlayan Mcltt'tn VarâarLcvent Yılmaz/ Yapı Krcdi Yayınları/'120 s "Dosdğru Cıünlük", Cumhuriyct dönemi öykücülerinden, Sait Faik'in yakın arkadaşıvc doktoru, marjinal kişiligiyle tanınan l'ikret Urgüp'ün günlü^ünü okur öniine çıkarıyor. 19.14'te do^up 1977'de ölen Fikret Ürgüp, Galatasaray Li>csi ve Istanbul Üniverhitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdikten sonra Amcri; ka'da psikiyatri ö^renimi gördü. Ülkemizde konusunda ilk özgün örnek olan "Şizofreni" başlıklı bilimsel bir monografi hazırladı (1964). Çagımız insanının yalnızlıklarını, geçerlikteki değcrlere karşı yabancılaşmasını mecaz, alegori ve simgeler aracılığıyla anlatan öyküler yazdı; bu öyküleri iki kitapta topladı: "Van" (1966) ve "Kısa Lodos Hikâyeleri"(1968). Meltem Vardar ve Levent Yılmaz'ın hazırladı^ı "Dosdoğru Günlük"te Fikret Ürgüp'ün 19681973 yıllan arasında kuçük kâğıt parçalanna, kopuk dcfter sayfalarına, tarih sırası izlemeden, çoğıı kez sarhoşken yazdığı yüzlerce sayfalık bir toplaın olusturan notları yıllara görc gruplanarak bir araya getirilmiş. "Dosdoğru Giinlük', yakın dönem edebiyat ve sanat dünyamızın bu ilginç, renkli ve gölgede kalnuş kişiliğinin kim olduğunu (ya da kim olmadığını), bir nebze olsun gözler önüne seren bir kitap. "günebakanbir"Alternatif: Aydın/ Enıs Batıtr/' Ark \ayıncvı/ 496 i. "günebakaniki"Saatsız Maarif Takvimi/ Enis Batur/ Ark Yaytıu'vı/ 496 s. "Günebakan" genel başlığı altında (iki ayrıkitaba, "Altcrnatif: Aydın" ve "Saatsız Maarif Takvimi"ne topladığı kültür denemelcrini, kültür siyaseti yazılarını, çıkrnalarını, yirmi yılı kapsayan bir süre içinde (19751994 arası) çeşitli gazetelerde, haftalık ve aylık nergiıerde yayımlamııjtı Enis Batur. Bu yazılann yarıya yakını, daha önce, "Alternatil: Aydın"ın ilk baskısında (1985, Hil Yayınları) ve "Küçük Kıpırtı Tarini"nde (1992, Boyııt Yayınları) yer almıştı. Ötekiler ilk kez Lurada kitaplaşıyorlar. tlk ciltte "avdın olmak" izleğinden harcketle felsefe, düşünce, dil, edebiyat, sanat arasında mekik dokuyan denemeleri bir araya getirmiş Batur. lkinci ciltte ise insanlar, olaylar, şehirler ana ekseni oluşturmuş. Bu yazıları daha önce "köşebentler" olarak vaftiz ettiği anımsanacaktır Batur'un: "Gerçekten de, iki kitap birlikte düşünüldüğünde, son yirmi yılın kültür yaşamına ilişkin bir fotoğraf albümü ortaya çıkacaktır gibi geliyor bana." diyor F.nis Batur. Islanıda Kadın ve Cinsellik/ üralÇaltşlar/ AFA Yayınları/ 216 i. "Kitabımı, Islamiyetin kadın ve cinselliğe bakışı ile sınırlı tuttum. Bu konudaki şüphesiz ilk kitap bu deftil. Fakat bugüne kadar yazılanlardan belki önemli farkı, lslamiyeti övmek veya yermek gibi özcl bir amacının l m a m a s l . ç u n k u jncelediğim kayn e m e n t u m ü n c j e f, ö y l e b i r açmaza rastladım. Islamcı yazarlar, Islamın tezlerini haklı çıkarabilmek ve ideolojik tutumlarını karşı tarafa kabul ettirebilmek için özel bir övme çabasına girmişler ve bugün kabul edilemeyecek birçok düşünceyi eskilerin devimiylc tevil etmeye, gözden uzak tutmaya gayret ctmişler. Bu tutumlarını tamamen anlıyorıım, ama böyle davranmanın bir ise yaramayacağını düşünüyorum. Diğer vandan Batılı ilıristiyan bakış açısı da, lslamiyeti anlamamış ve kendi konumunu haklı gösterebilmek amacıyla Islamiyetin Hıristiyanlıktan dalıa geri bir din olduğunu kanıtlamaya çaba göstermiş" diyor kitabın yazarı Oral Çalışlar. Elimizdeki kitabın 5. Laskısı. o n a k ] i j n n Demokratik, Laik, Çağdas Eğitim Politikası/ Mahmut Âdem/ Ankara, 1995/yu 1+246 i Ulusal eğitim günden güne sulandırılnıakta, yozlaştırılmakta, hatta soysuzlaştırılmaktadır. 1950'lerdcn sonra iktidarıyla, muhalefetiyle sanki elbirliği, gönülbirliği etmişçesine ulusal eğitimimiz; cumhuriyetten önceki çok kanallı eğitime yönelik olarak, amacından saptırılmaktadır. Ülkemizde, birçok eğitim kurumunda Atatürk düşmanı, gerici, yobaz ve 1400 yıl öncesine özlem duyan şeriatçı bir kuşak yetiştirilmektedir. Böylece perşemoe günleri "padişahım çok yasa" diyen "mahalle mektebi ve medrese öğrencilerini' çağrıştıran imamhatip mezunlan, din görevlisi değil nakim, savcı, kaymakam, vali, doktor, mühendis olabilmekte; bunun sonucu Sıvas'ta aydınlar, yazarlar, ozanlar, sanatçılar diri diri yalulmakta, üniversitelerde oruç tutmayanlara saldırılmakta, öz olarak insanlarımızın günlük yaşamlannda şeriat kııralları hakim kılınmak istenmektedir. Bu ortamda anti laik eğitim yerine laik eğitimi, Atatürk düşmanlarına Atatürkçülüğü, çağdışı eğitim özlemcilerine çağdas eğitimi ve Atatürk'ün öğretim birliğini, dogmatik uini eğitim yerine demokratik eğitimi, keyfi üniversite yönetimine karşılık özerk ve özgür üniversiteyi özgün örneklerle tanıtmak amacıyla, nazırlamış bu yapıtını Prof. Dr. Mahmut Âdem. Bu yapıtın cumhuriyetçi, laik, çağdaş ve aydın insanlara, öğretmen ve eğitim bilimcifere, öz olarak demokrat olan herkese yararlı olacağı umanz. El Greco'ya Mektuplar/ Nikos Kazancakis/ Çeviren. Ahmet Aııgıtı/ E Yayınları/ 49S s. Edebiyatın birçok alanında yapıtlar veren Nikos Kazancakis dünvaca ünlü bir Yunan yazarı. Yapıtfarında, doğup büyüdüğü ycr olan Girit'in özgünlüğüne kendi, derin gözlem ve duygularını katarak eşine az rastlanan bir dil yaratıyor. "EI Greco'ya Mektuplar"; Kazancakis'in kimi anılarını ve gezi gözlemlerini içeren bir yapıt elimizdeki. Bu anıfar ve gezi gözlemleri çerçevesinde Kazancakis, tüm yapıtlarında rastlanan bir hesaplaşmayı; yaşamın tüm alanlarıyla kendisi arasın daki hesaplaşmayı ön plana çıkarıyor. üfkeyi, dini, doğayı, yaratıcılığı, Isa'yı, felsefeyı, kurumları farklı bir bakışla; kendi deyimiyle "Girit Bakışı"yla clc alarak okurun karşısına çıkıyor. Nikos Svoronos'un deyisiyle Kazancakis: "... Ânlatım diliyle evrenscl, esin ve Dİçim açısından tümüyle Hellen tarzıyla çok yönlü yapıtlarında çağdaş düşüncenin akımlarını insancıl bir yapıta birleştirme ustası." Okuyun Kazancakis'in bu önemli yapıtını. SAYFA 21