Katalog

Yaratmaktır asıl büyük yüreklilik. Ve bizim yaptıfiımız iştir. Bu iş, iyi olacak. Ama biz, Dachau'da ögrendik parolayı, ()ğrenıp, çelik gibi sertleştik. İnsan kal, arkadaşım, Scndc kalsın crkeldik, Tam yap işini, sarıl arkadaşım: Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgür kılar, Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgür kılar! PEPÎTO'NUN ŞANSONU Hazırlayan: Cevat Capan • ' ! , . Şiirler/]ura Soyfcr/Çeviren: Âhmet Cemal "Bak şu yokluk içindeki insana, bir yana atılıp unutulmus bile" JURA SOYFER Bircr tanrı yerine koydular bizi, Bcyaz deriliyiz diye, . Vc pek istcrlcrdi onlara kalsa " Bi/lcrc kahıaman falan göziiyle bakmayı. Ama sonradan öörendiler Aldıkları derslerle gerçek yüzümüzü, Oysa inanın, yctcr artaıdı bile, Yalnızca bircr insan olabilseydik(îelgelelim asıl bııydu işin zor yanı. ' • . * Nc olduğunuı/ konusıında ise, Kimscnin kuşkusu olmayacak bugündan sonıa. Bır bakın şu cfendi gcçinenler oruusuna: 1 lepsi birer şeytanama nc zavallı şcytan! Bugün ycrc kapanıyoruz birinin önünde, Ama yarın, ağzımıza bir parmak bal çaldıgında Bir başkası, hemen tükürüvcrıyoruz ötekınin suratına. Görün işte, budur dünya tarihinin iç yüzü! Bugün gcçilmiyor soytarılıktan, Hazırol durmalardaıı vc selam çakışlardan Yarın ise tepesinc yıyiveriyor yumruğu sclamlanan Ve düşünüyorlar cski yağcıları: Şu bunaga bak, Utanıyoruz şimdi senin yüzünden kendimİ7dcn! Bır çcmbcr çızıp durmakta dünya. I bç kuşkıı yok böylc oldug'una. Biı silkinme vc kahramanlığın böylesi Yıtıp gidiyor şeytanın snııııda. tNSANLARIN SATJN ALINABll.İRLtĞt UZERÎNE Goklerin maviliginc yükscliyoı lıam madıle fiyatlan, Gcnç kon|onktürünün ııeşeli habercileıi kimliğiylc. Pazar şiındıden canlanmış, vc utangaç bir iladcylc Borsaya özgü yaradılışın kırılgan ıçgüdülcrı bclirgın lcşınekte. Ve yalnızca bir kur ayak uyduramıyor borsadakı yük selişe, • . yalnızca tek bir mal fıyatlarla boy ölçüşcmcden Iın ucuz meta olarak kalıyor hcr ülkcde: O da, adına "insan ' denen rire. Bugün insanm ortalama fiyatı On para, ama yalnızca parça başına, Akıflı davranıp tasarrur ediyor teslim giderlerinden, Etiylc vc kcmigiyle, kendi kendisini teslim ediyor. Kendini hazır satıyor dahası, insanlık onuruna sarılıp sarmalanmış olarak, Vc seıı, ey alıcı, yetmezse eğer paran, O zaman küçük taksitleıle de ödeyebilirsin karşılığını. Ve bugün de, yarın da ödeyemcyecckscn eğer, Satın almana bak yine de, satın al kitlcler boyu. Para yerine çiirük ideallerle öde borcunu, İnsan kendini nasılsa her fiyata satar. Pek çoktur çünkü kcndi cinsinden olanlar, O da öyle davranır bıldi^i için bunu Ve bilir büyük borsa oyunlarındakı kuru; Ruh ucuzdur, et ise panalı mı pahalı. Bekleyenler: Sözde uzmanısın işin ama, pek tutmuyor bu hesap, Fazla abartır gibisin alacakiının sabrını. Yoksa bizc vcrecek ekınck ve bir çatı altı, Taleplerimizle dıkilivcrıriz senın başına. Borçlu hiçbir zaman ödemiyor senedin karşılığını. Metalaştırılan insan da artık istemiyor meta olmayı. ŞEREFÎN ŞANSONU Sıcak bir yer mi istiyorsun kendine ocak başında? Ve başkalan için de, yanında? O zaman bırak yakınmayı maddi acılardan, Kendini daha yüce çabaiara ada. Yüksel, insanla hayvanın farklılaştığı O manevi dünyaya, Düşün, evet, düşün şerefini. Gece gündüz onu düşün yalnızca. Amansız bir katildir kış mevsimi , Soguga gelince acı bir bcreket. CUMHURİYET KİTAP SAYI 302 1 912 yılında dngan ve 1939 Şubat'ında biı Alınan toplama kampında ölen Avusturyalı şair ve ya/.ar Juıa Soyfcr, 26 yıllık çok kısa yaşamı boyıınca kendini hep laşizınlc savaşa ve insanca bir toplıını ıığruna çaba harcamaya adadı. fjiirlerinden başka, özellikle politik kabare türünde çok sayıda oyun kalcmc aldı. Gerek bu alandaki eserlen, gerekse şiirleri güniımüz elcştırmenlerincc Brccht'in politik söyleminin vuruculuğuyla eşdeğerde tutulmaktadır. SIRADAN İNSANIN ŞARKISI Bclkı dc insanlık bir /amanlar ya dü insan olacagı/ güııun birindc, bürünüyle ıyılcştıgımızdehcr şeydcn. Aına bııgiin insan değilsek, neye yaraıV Pasaporta yazılınış bir adız yalnızca, aynadan yansıy.ın diisı/, bir görüntü, bır sürü boş lahn çarptığı duvarlar vc ölü biı yaııkının y.ınkiları. Çoktan ayaklar altında bütüıı insanlık, bıırada ro! yapnıayalım boşu boşuna! Bizler, ınsnnlıgını çoktan yıtırmış bu kentlerde, lıâlâ insan ııu diya.egi? keııdimizer' I Iayır! Büyükkcnt yollarının to/u topragıyız yalnızca, • bircr numara kadastro sayfalarında, uzun kuyruklarıyız bir belge damgalatmanın, vc kcndi kendinıizin gölgeleriyiz, o kadar. Kurtulacaksa içimızdeki insan günün birinde, ancak bir yol gidcr bu özgiirlüğe: Saatbası sormak, bizier insan mıyız? Vc saatnaşı vcrnıck yanıtını: Hayır! Bi/ler, daha resmi çizılmemiş ınsanın kütü bircr taslağıyız yalnızca. Zavallı bir mmldaıuşı sonıaki büyük şarkının. tnsan mı dıyorsunuz bizlcrc? Bckleyin daha! DACHAU ŞARKISI (Dachau toplama kanıpmın giriş kapısırun üzerinde şu yazı vardı: "Çalışma özgür kılar.") Dikcnli tcllcr, öliinı yüklü, Çckilnüş dünyamızın çcvrcsine. Üzerinde acımasız bır gökyüzü Souuğu ve güncş yanığım göndermcktc. Çok uza^ımızda kalıyor bütün sevinçler, Vatan vc kadınlar çok uzakta, Bizier, bınlcrccmiz, sabah karanlıgında, 1 Iiç konuşmaksızın çalışmaya gittig'imizdc. Ama biz, Daclıau'da öptrendik parolayı, Oğrcnip, çelik gibi scrtlcştik. tnsan kal, arkadaşım, Scndc kalsın crkeldik, Tam yap işini, sarıl arkadaşım: Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgür kılar, Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgür kılar! Silahların gölgcsindc Yaşıyoruz gccc gundüz. Yaşam bir dcrs oluyor bizc burada, DüşündügTımüzden çok daha güç bir dcrs. Kiınsc saymıyor artık giinleri ve haftaları, Vc kimilcri var ki, nc dc yıllan. Vc yıkılanlar oldu içimizdcn, Yüzlerini dc kım bilir ncrcdc. Ama biz, Dachau'da öğrendik parolayı, C)ğrcnip, çelik aibi sertleştik. liii.au kal, arkadaşım, Scndc kalsın crkeldik, Tam yap ışını, sarıl arkadaşım: Çünkü çalışma, çünkü çalışma ozgur kılar, Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgur kılar! Kaldır taşı ve çek arabayı, Iliçbir yük agır gclmcsin sana. Nc idiysen uzak zamanlarda, Bugün çoktandır o degilsin artık. Sapla kazmayı toprağa, Kendıne acımanı da iyicc dcriııc göm, Ve çelik gibi, taş gibi ol, Kcndi terinde yıkana yıkana Ama biz, Dachau'da ögrendik parolayı, Öğrenip, çelik gibi sertleştik. İnsan kal, arkadaşım, Scnde kalsın crkcklik, Tam yap işini, sarıl arkadaşım: Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgür kılar, Çünkü çalışma, çünkü çalışma özgür kılar! Cıün gelecck, sircnlcr çajıracak: 1 laydi bakalım, sayım için son tckmile! O zaman dışarda, bulıınduğumuz ycrdc, Şcn de lıazır olacaksın, arkadaşım. Ozgürlük gülccck bize aydınlık yüzüyle, SAYFA 14