Katalog

• onubilemiyorum. Milliyet'teki köşe yazılarınızın dışında dergilerde de yazan ve yazı yelpazesini çok geniş tutan bir yazarsınız. Bunu nasıl başarıyorsunuz? • Bençokokuyanbirinsanım.Türkiye'de kendi ilgilendiğim alanlarda çıkmış olan her kitaba ulaşmaya çalışırım ve onları okurum. ü bakımdan insan ister istemez ilgi alanını da genişletiyor. Ben bunların hepsini sonunda bir potada eritmeye çalışıyorum. Benim dünyaya, sanata bir bakışım var. Yaşadığım toplumu, yaşadığım zamanı da anlamak istiyorum. O zaman da tek bir alanın içinde gitmek olanaksız. Kendi zamanınıza, toplumunuza karıştığınız zaman, karışmak istediğiniz zaman, ister istemez açılıyorsunuz. Bir de çağımızda kültür çok uzmanlaştı. Konular birbirinin içine çok giriyor. Bir yandan müthiş bir uzmanlaşma var, ama öte yandan uzmanlık alanlarının birbirleriyle örtiişmesi olgıısunu da yaşıyoruz. Biraz felsefeyle uğraşıyorsanız, ister istemez toplumbilime girmek zorundasınız.Orayagirince kitle iletişimininde içine giriyorsunuz. Yeni söylem biçimleri doğuyor. Onları okumadan, bilmeden belki edebiyatı da fazla kavramanınolanağıkalmıyor. Onun için bakıyorum, etrafta neoluyor ne bitiyor, onları anlamaya çalışıyorıım. Biraz da diişünmeye başladığınız zaman yazmak isteği duyuyorsunıız. Aldığınız şeyleri kendi söylemimize yedirirken kendi dünyanıza içkinleştirirken birtakım yollara gidiyorsunuz. Çeşitli yazın alanlarına gidiyorsunuz. Bir resim kitabındaki belirli bakış açıları da sizi ilgilendirmeye başlıyor örncğin resim alanında da bir şey söylüyorsumız. Aslında o kadar da zor bir şey değil, okumayı yazmayı seven insanlar her zaman bu işlere zaman bulabilirler. Ben Cumhunyct Dönemi Edebiyatı nm büyük bir bölümiinü giinde on saat gazetede çalışırken yazdım. Büyük bir özveri olduğuna inanıyorumben... Aşk diyelim. Yaptığınız işe aşıksanız, kitaba, kültüre, resme, müziğe, hepsine zaman bulunuyor. Artan televizyon veradyo kanalları size göre edebiyatı ne ölçüde etkiledi ? Televizyon ve radyo kanallarının doğrudan doğruya edebiyatı etkilediğine, etkileyebileceğine inanmıyorum. Bunların üretim araçları da, üretim alanları da ayn ayrı. Kültürün görselleşmesi var. Bu sadece televizyon olayında değil, dergilerde de görülen bir şey. Kültür, bir tür görselleşiyor. Benim son şiir kitabım BirSanrı İçin Cece Müziğfnde de bu görsellik olgusundan yararlanma var. Eninde sonunda orada ağırlık, biçimin boşaltılması amacıyla değil, insanlara vakit geçirtmek için değil, tam tersine görsel öğeden vurucu ve uyarıcı biçimde yararlanma amacı.Aslında olumlu etkiden S A Y F A 1 4 AhmetOktay (Börtecene), 1933 yılında Ankara'dadoğdu. Yazmayaçokerkenbaşladı:ortaokulsıralarında. llkşiiri, 19491950 yılları arasında Gerçek dergisinde yayımlandı. Öğrenimini lisede yarım bırakarak çalışmaya başladı. Ahmet Oktay, 1950'li yıllarda tkinci Yeni hareketine öncülük ettiği söylenebilecek olan Mavı Pergisı içinde yeraldı, yazıları ve şiirleriyle etkin bir rol oynadı. 1961 yılında Yeni Istanbul gazctcs\nin Ankara bürosunda "parlamento muhabiri" olarak profesyonel gazeteciliğe başladı. Ankara Eksprei, Iktısat ve Pıyasa, Vatan gibi gazetelerde muhabir olarak çalıştıktansonra 1965 yılında TRTHaberMerkezi'ndeçalışmaya başladı. 1976 yılında, siyasal iktidar değişince TRT'den istifa ederek Akajans, ardından da Dünya gazetesi haber müdürlüğü görevlerini yürüttü. 1978'de yeniden TRT'ye döndü. 1982'de buradan emekliliğini isteyipayrıldı. DanasonraM////;y£Vgazetesinegeçti. 1993 Şubat'ındayazıişleri müdürlerınden biri olduğu Mılltyel'teki bu görevinden ayrılarak kendini tümüyle yazmaya verdi. Ressam Tülay Tura Börtecene ile evli. Yapıtlari: Şiir: Gölgelen Kullanmak (1963), Her Yüz Bir Öykü Yazar (1964, YeditepeŞiirOdülii),Dr. Kalıgarı'ninDönüjü(1966),Siirgün (\919),SürdürülcnBırŞarkının Tarthı(1981 ),KaraBırZamana Altnlık(1983), YolÜstündeki Semendcr (1987, Behçet Necatigil Şiir Ödülü), Ağıtlar ve Övgüler (1991,Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Şairi Ödülü, BtrSanrıtçın GeceMüInceleme/Araştırma: Bir Yazı'nın Arayışlart (1981), Yazın, llettşim, Ideolojı (1982), Yazuanla Okunan (1983), Toplumcu Gerçekçilig'in Kaynakları (1986), Kültür ve ldeohft (1987), Toplumsal DegUpne ve Basın (1987), Karanfilve Pranga (1990), Raffaello'nun Dıremşı (1990),Zamanı Sorgulamak (1991), KabulveRed (1992),Şatr ile Kurtarıa (\992),Sanat ve Siyaset (1993), Türkıye'de Popüler Kültür (1993), Cumhurıyet Dönerni Edebiyatı1923/1950 (1993). Anı/Anlatı: GizliÇekmece (1991). Oyun: Kurl Diji (1971 ve 1973 yıllarında DevletTiyatrolan'ndasahnelendi.). çok olumsuz etkilerı var. Yıne kitle kültürü olayına dönmek zorundayız: Kitle kültürü insanları durmadan 'EğlenceSanayii'diyeadlandırdığımız.insana hoşça zaman geçirtmek, anında tüketilmekzorundabırakılanfaktörlere itiyor. Postmodernist söylemin en büyük özelliği bu. Her şeyin sanat eseri olabileceğini öne süren yaldaşımları var. Bunlar işi olumsuz yönde etkiliyor ve bozuyor. Kültürel atmosferi bozan olgular bunlar. Ucuna gittiğimiz zaman, tersinden ele alırsak 'her şey olabilirse hiçbir şey olmayabilir demektir'. Bu da eninde sonunda varolan statünün korunmasından başka hiçbir anlam taşımaz. Her şey olduğu gibi kalır. Bu teslimiyetçi bir yaklaşım. Ben insanlann ve toplumların teslımıyetçilik duygusundan kurtulması gerektiğine inanıyorum ve bunu söylemeye çalışıyorum. Televizyonda kültür programı yapılıyor, zaman zaman ben de yaptım ama bu programlar genel çerçeve içinde emilen, anında etkisini yitiren işlemlerdir. Yapılan programların etkisi olduğunu sanmıyorum, çünkü bu kültür programları kitleleri avlayacak biçimde, kolay biçimde yapılıyor. Fransız televizyonunda olduğu gibi 23 saatlik bir kültür programı var mı bizim televizyonlarımızda. Yok! bu yüzden hemen yanından, arkasından başlayan bir eğlence programı tarafından sizin söyledikleriniz anında unutuluyor. Edebiyatın belirli bir meraklısı, alıcısı, okuyucusu, dinleyicisi var ve onlar televizyon olmasa da o kitapları alıp okuyorlar. Bu programlar reklama yarayıcı işler. Oraya gidip kitabımızı gösteriyoruz, çok razla olumlu etkisi olduğunu sanmıyorum. Fakat yarın, ileride daha kapsamlı bir edebiyat programı yapılırsa o zaman olabilir. Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı kitabının 2. cildinde 1980'e kadar geleceğinizi söylüyorsunuz... Bu 30 yıllık dönemde kaç kişi var. 19501980 arasında yaklaşık 90'a yakınkişiolacak. 1950'densonraTürk edebiyatında büyük patlamalar oldu. Ne kadar kişisel yakfaşırsam yaklaşayım, bu sayıyı azaltmak olanaksız. Bu kitap çok daha kalın bir kitap olacak. 19501980 hiç ele alınmış bir dönem değil. Daha önce yapılmış böyle bir çalışma yok, bu kitap ilk çalışma olacak. Aynı zamanda yakın bir takibi de gerektiriyor değil mi ? Elbette. Biyografileri bulmak, yapıtları toplamak çok uğraştırıcı bir iş. İlk sorumu yanıtlarken biraz değindiniz, bunca üriin arasında şiiriniz 2. plana atılmış bir Ahmet Oktay portresiyokmu? Hayır, olaya böyle bakma. Beni gazeteci olarak tanımazlar. Gazeteciliğin mutfağında çalıştım, onu da bilmezler. İlk iş olarak ekmek parasını oradan kazandım ama gazeteci olarak tanınmam. Ben şairliğimle, yazdığım kitaplarla tanınırım. Şu olabilir: Denemeci, araştırmacı yönüm, şair kimliğimi 2. planda göstermiş gibi bir yaklaşım var ama bu da bence pek doğru değil. Kulakları çınlasın, Memet Fuat yazdı bunu Adam Sanat'ta. Ben ve Enis Batur için yazdı: Yazarlığımızı çok ön plana çıkardığımız çin şair kimliğimizin 2. planda kaldığını söylüyordu. Ornek olarak da sayılar veriyordu, işte 20 kitabından 8 tanesi şiir kataloğu falan diye. Bence bu bir gösterge olmamalı. Çıkmış şiir kitaplarının içeriği nedir? Ne yapılmış? Ona bakmak daha doğru.Genç okur kitlesinin varlığını biliyor ve görüyorum. Beni arayıp buluyorlar. Kitaplarımın çoğunun baskısı tükenmiş durumda buna rağmen fotokopi çektirerek çoğaltıyorlar. Demek ki şair kişiliğim ikinci planda değil. Çünkü şiirim ilgilendiriyor onları. ..Bu yıl ya da gelecek yıl toplu şiirlerim basılacak. Masada bekleyen tasarılar var mı hocam? tnsanda tasarı bitmiyor. Bu yıl bir şiir kitabı yayımlamak istiyorum. Yeni şiirler olacak. Bazı örneklerini Hürriyet Gösteride yayımladım. Daha değişik, sakin, yaşlılık şiirleri gibi şiirler. Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı mn 2. cildi biterse başka bir düzlemde, yine kültür alanındabir araştırmam var. Çok teşekkürlerhocam. Benteşekkürederim. • KİTAP CUMHURİYET SAYI 2 1 1