Katalog

ğım sıralarda genç bir muhabir arkadaş vardı Tamer Özdemir diye. Benim yanımda yetişti, sonra Tercüman gazetesine geçti. 70'lerden sonra Türkiye'de şiddetlenen, tırmanan siyaset ortamı içinde, o biraz daha tutucu, sağa yatkın görüşleri olan bir insandı. Kardcşi de onun tersine sola yakınlık duyan bir insandı. O günlerin şizofrenik havası içinde bir tartışma sonunda kardeşi, Tamer'i öldürdü. Ben onun fotoğrafından yola çıkarak, olayın etler Kiiltür kitabıyla yoğun bir ilgi toprafında tekrar bizi 12 Eylül'e getiren ladınız. Bu kitabın oluşumunu anlatır siyasal çalkantıları ve bu arada da tamısınız? Oluşumundan sonra gelen rihsel bir mekan olan tstanbul'daki tepkileri nasıl değerlendiriyorsunuz ? birtakım dönüşümleri ele almak isti Kitle kültürü olayı çok tartışılan bir yordum. Olay Tamer'in bir fotoğrafı konu. İletişim araçları, medya topluctrafında örülü idi, fakat sonradan mu, bilişim toplumu denen olgu çok çerçeveyi biraz farklı bir konuma tartışılan, eleştirildiği kadar da savuoturttum. Şunu yapnulan bir konu. Ben mak istedim: Müthiş * Kitle kültürü olayı çok bu son gelişmelerin, bir nostalji verilmek postmodernist çertartışılanbirkonu. istendi 12 Eylül'den çevede öne sürülen sonra ve birçok yaIletişim araçları, medya birtakım varsayımzımda ben bunu öne ların daha çok egetoplumu, bilişim sürdüm. Siyasetin yemen sınıfların çıtoplumu denen olgu rine nostalji ikame karına yaradıedildi. Bu bence bir ğını düşünü çoktartışılan, gerilemeydi. Bu nosyorum. Kitle eleştirildiği kadar da taljinin içinde, Istaniletişim sasavunulan bir konu." bul elden gidiyor hinatçılarını kâyesi içinde, aslında n da bu yeni yaşam biçiminin, 12 Eylül'c'en bu egemen sınıfların sonra Türk toplumuna bir ölçüde içbakış açısının yerselleştirilen yaşama biçiminin aslında leştirilmesinde başka şeyleri erozyona uğrattığını gösbaşlı başına bir termek istedim. Bunlar nedir? Insani rolü olduğuna değerler, politikanın öncelliği gibi soinanıyorum. runlar. O zaman da birtakım ciddi Türkiye'de olayları anımsatmak gereğini duyPopüler Küldum. Siyasi olaylar, devletin uyguladıtür'de bunu biğıterörgibi... raz daraltılmış bir alanda gösTüm bunların yanında insanların tetermek istedim. kilserüvenleri.Buçerçevedeböylebir Bazı kitle kültün. kitap doğdu. Marx'tan olsun, Nietzsızıntılarının che'den olsun alıntılar var ama insanen iyi sanatsal larla siyaset arasındaki diyaloğun yeyapıtlara bile niden kurulması gerektiğini ve siyasal sızabileceğini pratiğin önemli olduğunu vurgulaorada kendimak istedim. Istanbul'a ters bakışlaliğinden birın varolduğunu, bir yandan Abdülçim de içerebileceğini, o söylemin ister hak Şinasi Hisar ne kadar yüceltirse istemez anlatılara da geçebileceğini Istanbul'u ve Osmanlı uygarlığını, göstermeyi amaçladım. buna karşılık ondan daha eski bir dönemde yaşamış olan Tevfik Fikret Sis Kitap çıktıktan sonra tabii alınanlar, şiirinde feci şekilde eleştirir kendi. Bu gocunanlaroldu.Bunu cUnormalkarterslikleri; bir şehrin sadece iyiliklerşılıyorum; çünkü ben kitapta birtakım den ibaret olmadığını, bir yığın da ködergileri, bazı yazıları örnekledinı. tülük barındırdığını, barındırabileceNormaldir. Romanlardan parçalar alığini ve ancak iyilikleri bizim bulabileyorum ve bunlar her zaman yanlış anlaceğimizi göstermeyi amaçladım. Işte şılmaya uygun olan girişimlerdir. Örböyle bir kolaj metin çıktı ortaya. Taneğin bir romancının bir yapıtında masarımı uzun sürmüş, yön değiştirmiş çoluk ögeleri vardır ama bu o romancıama yazım süreci oldukça kısa sürede nın doğrudan doğruya maço olmasını toparlanmış bir kitap. Yani esküerin gerektirmez fakat böyle algılamak da deyişiyle: bir tür ilhamla, esinle yazılolağandır. Bu tip tepkilere, alınanlara mıştır, yayımlanması çok uzun zaman ben bir şey diyemem. Sonunda onlar almasına karşın yazım süresi kısadır. da bir kitap yazarlar, bu iddialan çürü Sizin kitle, iletişim, kiiltür ve ideo türler. Ben örneklemelerini yapıyorum, ne olduğunu gösteriyorum. loji üzerine uzun çalışmalarınız var. Türkiye'de 12 Eylül'den sonra yerÖzellikle son çıkan Türkiye'de PopüC U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 211 pılabuir belki böyle bir şey ama, ben böyle bir insan değilim. Kendime daima bir ütopya boyutu bulundurmak istiyorum. Bu bağlamda, Bir Sanrı îçin Gece Müzıği kitabınızdaki dizelere dönmek istiyorum: Zaman ve uzamda aynı anda yer ve yol/ alıyoruz... diyor ve ekliyorsunuz: "Sunuldu ve Yasaklandt bize/YER "Yervarmıhocam? Yeraramakzorundayızama. Cumhuriyet Dönemi Edebiyatt 19231950 kitabınız yeni yayımlandı. Belli bir seçim yapılarak hazırlanmış bu kitaptaki seçimde neleri dikkate aldınız. Sççimde şunu dikkate aldım: EdeTürkiye'de Popüler Kültür / Ahmel Okbiyattarihineözgü birtakım çizgilertatay / Yapı Kredı Yaşıj'or kitap, amayinede tam biredebiymlart/ yat tarihi değil bu. Hele edebiyat ders Cumhuriyet Dönemi kitabı hiç değil. Oyle bir şeyi amaçlaE d by/ / madım. Dolayısıyla edebiyat kitaplaOktay/Kiılturftakanrında yer alan, ansiklopedik edebiyat U sözlüklerinde yer aian birçok isim bu kitapta yoktur. Ben burada 54 kişi üzeleştirilmeye çalışılan bir yaşama biçirinde yoğunlaştım. Kitabın başında da minin yanlışlığını burada göstermek 160 sayfalık teorik bölüm. Türk edebiistiyorum. Herkes bir köşeyi dönmek yatında 192350 arasında üretilmiş fikri, bir statüeldeetme peşinde koştuedebiyatın yapıldığı toplumsal, siyaruyor ve kendisine küçük bir imparasal, ekonomik ortamı ideolojik geİiştorluk kıırmak peşinde. Ben bunun meleri, sanat hareketlerini anlatan bir yanlış bir yaşama biçimi olduğuna inabölüm var. Onun dışında 54 yazar üzenıyorum. insanların birbirleriyledayarinde duruyorum. Bu dönemde kitap nışma duygularının yok edildiği, özyayımlamış, kendi zamanında adı etgürlükçü isteklerin gerçekleştirilmiş rafta dolaşmış kimi yazarları almadım. gibialgılanmaküzereolunduğuyolunDaha çok kendilerinden sonraya uzandaki gelişmelere ve düşüncelere de tı verebilmiş ve kendi zamanlarında karşıyım. Çünkü bunlara özgürlükler gerçekten yeni bir şeyler yapmış olduverilmişdurumda. ğunu varsaydığım yazarlar üzerinde Zaten özgürlüğün sonu da yok. durdum ama, ele aldığım yazarları da Belki de gerçek bir özgürlük, şimdiye kadar bu tip çalışmaların hiçgerçek eşitlik ve demokrasi, birinde olmayan bi r genişlikte ve bakış toplumsal homojenliğin her açısıyla ele almaya, o yazarların problezaman bir ütopya olarak kalmatiklerini açımlamaya çalışan yomasına yol açacak. Böyle olrumlargetirmeyeçahştım. Aynca 1 yaması gerekir. Böyle bir zar, 1 şair hakkındaki kendi yorumlaütopya fikrininer zarın dışında o insanlara ilişkin ilgînç baman taşıyabilmelikış açılarını da yansıtmaya çalıştım. yiz. Daha yapılaBaşka yazarların, eleştirmenlerin o zacak işler olduman için ne dediklerini, onlara farklı ğunu bilerek bir perspektif kazandıracak biçimde mücadele azele aldım. Edebiyatçılara ayrılan bömimizi sürdülümlerin uzunluğu bakımından, benrebilmeliyiz den önceki çalışma^Türkiye'de 12 larda bu genişlikte bir Eylül'den sonra çalışma yapıldığını sanmıyorum. Örneyerleştirilmeye ğin Cevdet Kudret, çalışılan bir yaşama Ahmet Hamdi Tanpıbiçiminin yanlışlığını nar'ı kitabına hiç almamıştır. Öteki çalışgöstermek istiyorum. malarda belli bir oyHerkes bir köşeyi lum içindedir. Ben, dönmek fikri, bir statü Nâzım Hikmet'i, Orhan Veli'yi, Yakup Yani, ileride daha elelde etme peşinde Kadri'yi25 sayfayazıde edeceğimiz işler koşturuyor ve yorum. Kapsamlı ve vardır duygusuna kaynakçasını çok gekendisine küçük bir sahip olmadıkça inniş yer tutarak, dipsan kendisine persimparatorluk kurmak notlannı da vurgulapektif çizebilir gibi peşinde. " yarak; hangi kitaptan gelmiyor bana. YaBir Sanrı îçin Gece Müziği / Abmet Oktay / Telos Yaytnalık ne alındı onlar görünsün istedim. Tabii bu'kişisel seçimlerimde bazı insanları almamakla hata etmiş olabilirim, bu da bir görüş açısıdır. Sonunda başka bir çalışmada belki ben kendimi tamamlarım, belki başka birisi bu kitabın daha kapsamlısını yapar. Şimdi bu kitabın 2. cildini hazırhyorum. 2. cilt 19501980 arasını kapsayacak. Sonu 1980'e kadar yani, günümüze kadar gelmiyorsunuz... Evet, 1980'e kadar. 80'densonrasını ben mi yaparım, başkası mı yapar, ı SA YFA 13