Katalog

bında da "Türk Romanı" temel alınıyor. Özkırımh'nın bu kitabı romanı gerçekten seven insanları Yakup Kadri'den Sevgi Soysal'a uzanan bir geziye çıkarıyor. Nesnellikten ayrılmayan, kitaplara ve yazarlara yaklaşırken sevgisini de dışa vuran bir eleştirmen ve romanları tarihsellikleri içinde titizlikle inceleyen bir incelemeci olan Özkırımlı'nın kaleminden romanımızın kısa tarihini okumak keyif veriyor insana. Özgünlükleri ve kimlikleriyle seçilmi§ olan kimi romancılarımızın yapıtlarının incelendiği Romanlarm Dünyası ile Özkırımlı, Cumhuriyet dönemi romanımızın tarihine "giriş" yapıyor diye düşündüm. Kitabın Uk bölümü olan "Yakup Kadri'nin Roman Dünyası'nda, Yakup Kadri'nin Hep O Şarkı, Bir Siirgiin, Kiralık Konak, Nur Baba, Hükiim Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara, Panorama romanlanm inceliyor Özkırımlı. Kimi saptamalarını buraya almak istiyorum: "... Yakup Kadri romanının sunduğuyumağın çözülebilmesi, ipin ucunu Hep O Şarkı'dan tutabilmekle mümkündür"... "(Bir Sürgün'ün) içeriğinin günümüz açısından önemi ise bizi, Türkiyeli olamayan Osmanlı aydınının bugüne de sarkan temel yanılgısını düşünmeye çağırıyor olmasıdır"... "(Kiralık Konak) Türk toplumunun tarihsel gelişiminde yaşanan, bugün de etkilerini sürdüren bir gerçekliğin yansıtılması"... "(Yakup Kadri Nur Baba'da) Bir kurumu değil, onun yozlaşmi!j biçimını eleştırmekte, Bektaşilıği özünden saptıranları sergilemektedir. Roman üzerine nesnel bir yargıya varabilmek bu noktayı gözden ırak tutmamakla mümkundür"... "(Hiikiim Gecesi'nde) Ahmet Kerim'in dramı bir kuşağın dramıdır elbette"... "Okunması gerekli bir romandır Sodom ve Gomore (...) I ler türlü değer yitiminin insani olanı yok edişini de örneklediği için"... "Yaban, meziyetleri kusurlarından çok olan bir romandıı". . "Çağdaş Türkiye üzerinde düşünurken (...) Ankara romanının mut laka okunması gerekmektedir".. "Panorama, Yakup Kadri'nın romanlarının ve romaneılığının bütün tipik özelliklerini içerir..." Tüm bu saptama ve yargıfardan şunu çıkarıyorum: Yakup Kadri, Özkırımh'nın çok değer verdiğiveözellikle genç kuşakların, özellikJe şımdilerde mutlaka okumalanm önerdıği bir yazardır. Gelışen kozmopolitizme ve ulusal değerlerimizin yok edilmesini yaşadığımız kötü koşullara karşı Ya kup Kadri'nin romanlarının olcunmasının, yeni kuşaklar için zorunlu olduğunaben de inanıyorum. CUMHURİYET K İ T A P SAYI 248 yanı sıra aydınların durumunugündemegetiriş biçimiyle önem taşıdığı"; Kürk Mantolu Madonna'nın "kişileri belli bir gerçekliğe sahip, çağdaş bir aşk öyküsü" olduğu yargılarını okuypruz bu incelemelerde. Özkırımlı'nın, özel bir bölümle Sabahattin Ali'ye verdiği değer, yine genç kuşaklar için öğrenilmesi ve kavranılması gereken bir gerçekliği de vurguluyor "Günümüz Romanlarından Insan Manzaraları" başlıklı bölümde de Yaşar Kemal'in 5. (Yusufçuk Yusuf, Yılanı Oldürseler, Al Göziim Seyreyle Salih, Deniz Kiistü, Kimsecik); Pınar Kür'ün 3 (Yarın Yarın, Küçük Oyuncu, Asılacak Kadın); Ayla Kutlu'nun 3 (Kaçış, Tutsaklar, Cadı Ağacı); Vedat Türkali'nın 2 (Bir Giin Tek Başına, Mavi Karanlık); Çetin Altan'ın 2 (Büyük Gözaltı, Viski); Adalet Ağaoğlu'nun 2 (Fikrimin tnce Gülü, Bir Diiğün Gecesi); I ; eritEdgü'nün2 (Kimse,O);ve Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar, Selim lleri'njp Öliim tlişkileri, Peride Çelal'in Üç Yirmidört Saat, Demir Özlü'nün Bir Küçük Burjuvanın Gençlik Yılları, Oktay Akbal'ın însan Bir Ormandır, Kerim Korcan'ın Ter Adamları, Fakir Baykurt'un Keldik ve Sa Günümüz pomanları "Sabahattin Ali'nin Romanlarında Yaşayanlar" başlıklı ikinci bölümde de, S. Ali'nin üç romanı, Kuyucaklı Yusuf, tçimizdeki Şeytan ve Kürk Mantolu Madonna inceleniyor. Kuyucaklt Yusufun "Anadolu'ya açılan Türk romanının gelişim sürecinde önemli bir yer tuttuğu" ve "toplumcu gerçekçi bir ürün olduğu"; "tçimizdeki Şeytan"da "toplumsal gerçekliğin doğru saptandığı... siyasal içeriğinin mim Kocagöz'ün Tartışma adlı romanları eleştiriliyor, inceleniyor. Buradaki değerlendirmelerin bu sayfalann sınırlan içinde irdelenmesinin elbette olanağı yok. Değerli bir edebiyat tarihçimizin sevgi dolu yaklaşımının ürünleri olarak ajgılamak gerekir diye düşünüyorum. Özellikle, günümüzde yaygın olan "dününü yadsıyarak modern olmaya heveslenen yeni, seçkinci romancıların okuması gereken değerlendirmeler diye eklemek istiyorum yalnızca. Kitabın son bölümü, "Iki RomancıIkiAyrıDünya"başlığıaltında Attilâ Uhan'la ilgili "Üç Romanında Kurtuluş Savaşı" ve "Haco Hanım Vay" adlı iki yazı ile Sevgi Soysal'la ilgili "Tutkulu Perçem'den Şafak'a" adlı bir yazıdan oluşuyor. Bu yazılarda Attilâ Uhan'ın Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı ve Haco Hanım Vay romanlarıyla Sevgi Soysal'ın Tutkulu Perçem, Tante Rosa, Barış Adlı Çocuk, Yürümek, Yenişehir'deBirÖgleVakti,YıldırımBölge Kadınlar Koğuşu ve Şafak adlı kıtapları inceleniyor. Bu bölümdeki yazıların da, özellikle genç romanımız açısından değerli düşünceler, sorular, yanıtlar bulunabilecek kaynaklar olduğunu söylemem gerekiyor. Romanlarm Dünyasında'yı "roman sevenler" okumalı. • (*) Dil ve Antetım/ A/ıllu özkırtmlt/ Ümit Yayınalık/1994,194 s. Romanlarm Dünyasında / Atılla Özkırımlı / Ümıt Yayınalık/1994, 240 s. Yakup Kadrl ve yeni kuşaklar SAYFA S