Katalog

Sevgi Özel'i dil üzerine yazılarından ve kitaplarından tanıyoruz, ama Özel bu kez karşımıza yetkin bir öykücü olarak geliyor. ERHAN BENER evgi Özel'in UkA öykü kitabı, "Devrimciler Âşık Olamaz (dı)." (*) Eleştirmenler, bir yazarın ilk kitabına genellikle kuşkuyla bakarlar. Ellerinde büyüteç ve ctmbız, dizgeleri gözden geçirir,. Türkçe ve mantık yanhşları ararlar. (Hoş, kimüerinin, kendilerini kanıtlamış yazarlara.karşı tutumları da.pek farklı değildir ya!) Oysa, Sevgi Özel, yıllann deneyimli yazın emekçisi. Gençyaşlarından başlayuruk, kendisini anadilinin gönenmesine adamış bir savaşçı. Önceleri Atatürk'ün Türk Dil Ku rumu'nda uzman olarak, daha sonra, her şey özelleştirilirken bu kurum devletleştirilince, Dil Derneği'nde Genel Yazman olarak çabalarını sürdüren Özel, 12 Eylül'den bu yana, uzunbirsüre, Bilgi Yayınevi'ndeçalıştıktan sonra, emeldiliğinin ardından bu kez de Ümit Yayıncılık'ın Yayın Yönetmenliği'ni yiirütüyor. Onun bu niteliklerini saymamın nedeni, ne kadar deneyimli bir yazın insanı olduğunu belirtmek içindir. Özel, bu ilk kitabının tertemiz dili, zengin Türkçesi, sapasağlam anlatımıyla, bu niteliklerinden kaynakJanan bilgi ve deneyim birikimini büyuk bir başarıyla kullandığınıkanıtlıyor. Sevgi Özel'den bir ilk öykü kitabı: Devrimciler Aşık Olamaz(dı). Devrimciler Âşık Olamaz (mıydı?) dcvriinciivr lâ>ık olanuu(dı) miyle evlilikler, bilinenlerı yınelemeden, ince bir alayla eleştiriliyor, Bu ince alay, "Goncagül Erken Soldu", "Bağışla Sevgili Kadın", "Roman Yaşamın Ikinci Cildi", "BunuDeğil.Ötekini Tanıyorum" öykülerinde olduğu gibi, daha çok kişisel sorunlar bağlamında ruhsal çözümlemelere koşut giderken, zaman zaman bir toplumsal eleştiri yoğunluğu kazanıyor. ("Türbe Yeşillerine Taşınıyoruz", "Belli mi Olur", "Sorma Ne Haldeyim", "Yükselen Değerler" öykülerinde olduğu gibi.) Kimi kadın yazarlarımızın, kendilerinden kadın romancı, kadın öykücü, kadın şair diye söz edilmesinden hoşlanmadıklarını biliyorum. Salt roman, öykü, şiir yazma bağlamında bu tutumlarına elbet hak veriyorum. Ama bir çocuğun, bir aşk acısını dillendirmesi, bir milyarderin, Hintli bir paryanın derisine bürünmesi ne kadar zorsa, kimi kadınca duygulanımlar, kimi kadınlara özgü ayrıntılar vardır ki, bunu ancak, küçük yaşından beri bir kadın olarak yetiştirilmiş. insanlar bilebilir, anlatabilir. Sevgi Özel, kadınlığını hiç yadsımadan, ancak abartmadan da, başarıyla giriyor bu ayrıntılara, bu özelliklere. Sevgi Özel in öykülerinin, kısa bir tanıtma yazısıyla ziyan edilmemesi gerek. Umarım, değerli ve yetkin eleştirmenlerimiz, eğilirler bu yapıtın üzerine. Onları buna zorlayacak olan da okurlar. Arayın, bulun ve okuyun bu kitabı. Özellikle de, yeni yeni edebiyata ilgi duyanlar, bu öykülerde, zorlama yenilik arayışlarına girmeden nasıl başarılı öykiiler yazılabildiğini göreceklerdir. • S Ege'nin öte yakasından... YunancaTünkçe Sözliik BULENT BERKOL tina'da bulunan, 1990'da Sait Faik Abasıyanık'ın öykülerinin bir kısmını Yunancaya çevirtip Stelyanos Hrisopulos Gcmisi adıyla kitaplaştıran Radamos Yayırıevi bu kez de 120x170 mm. boyutlarında, 1. hamur kağıda özenle basılan 892 sayfalık bir YunancaTürkçe Sözlük yayımladı. Sözlük hazırlamak güç bir iştir, önceki çalışmalara dayanmak zorundadır. YunancaTürkçe, TürkçcYunanca Sözlük hazırlayacak olanlar ıçin böyle bir olanak vardır. 19. vüzyılda 10'un üzerinde bu tür sözlükler hazırlanmıştır. Bunlann en ünlüsü bugün de kullanılabiiecek olan 1897'de lstanbul'da yayımlanan Yovanaki Panayotidis'in YunancaTürkçe Sözlük'üdür. Yakın yıllarda yayımlanan bir sözlük de Menelaos Dimitriadis'in YunancaTürkçe, TürkçeYunancaSözlük'üdür. 1962 1984 yıllarında Atina'da 1989'dadalstanbuTdabasılan bu sözlük, seçilen sözcüklerin azLğı, karşılıklarının da eskiliğine karşın yıllarca gereksinmderi karşılamıştır. Elimizde bulunan Radamos Yayınevi'nce pkanlan YunancaTürkçe Sözlük her bakımdan farklılıklar göstcmıcktedir. 9yıl gibi uzun birsüredehazırlanan sözlük, iki dilı iyı bilen çok sayıda gönüUü kişinin katıldığı ortak çalışmanın güzel bir ürünüdür. Sözlük 40.000 Yunanca sözcük, 7.000 atasözü ve deyimi kapsamaktadır. Seçilen sözcüklerin günlük konufma vey*n dilinde olmasına dikkat edilmiş. Türkçe karşılıklan ile birlikteeşanlamblan da verilmtı, anlamın tam anlaşılması için açıklama da yapılmıştır. Yunanca atasözleri ve deyimler, aym anlama gelen Türkçe atasözleri ve deyimlerle karşılanmıştır. Uslu uslu oturmak, suya sjbuna dokunmamakgibi. Sözlük teYunandilbilgisihakkındaverilenbilgiler.öğrenenlereyararsağlayacaktır. Yunanca sözcüklerin Türkçe söyleyişi Türk abecesi ile ayraçiçindeverilseydi iy> olurdu. Sözlüğü bugün lstanbul'da bulnıak olanaksızdır, bir an önce kitapçılarda satılmasını dileyelim. Sözlük, Yunanca ileilgilenenlere, öğrenmek isteyenlerebüyük kolaylık saglayacaktır. Böyle birortakçalışmayıdüzenleyen.eşgüdümleyen, çaLşma kümelerindedegörevalan FrangoKaraoğl an Hanım'aveemeğigeçençalışmaarkadaşlarınane kadar teşekküretsekazdır. Radamos Yayınevi'nin TürkçeYunanca Sözlük'ü, Türkçe açıklamaiı Yunan dilbilgisi üe Yunanca açıklamaiı Türk dilbilgisini yayımlamasını bekleyelim. • Kitabın adına bakarak, içinde yer alan 12 öykünün de, 68'ler kuşağının devrim scrüvenlerinden esinlenerek yazıldığı düşünülebilir. Kitaba önsöz niyetine konuJan Halk....ım....ız....a başlıklı yazı da bu sanıyı güçlendiriyor. Oysa, bu öykülerden, yalnızca kitaba adını veren öykü ile "Dinle Beni Canım" başlıklı olanı uygun bu sanıya. Aslında bu iki öykünün birbirini tamamladığı da düşünülebilir. Özel, bu iki öyküsünde, "Hadi Bakalım", "Zaman Değişti", "Türbe Yeşillerine Taşınıyoruz", "Goncagül Erken Soldu" başlıklı öykülerinde de kullandığı, yeni ve değişik bir kurgu uyguluyor. Bu öyküler oirbiri içine giren iki zamandanoluşuyor. Zamanın, insanları ne ölçüde ve nasıl etkilediğini, nasıl değiştirdiğini ya da değiştirmediğini yüreğinizde, onun deyimiyle efil efil sızılar duyarak okuyorsunuz. Bu iki zaman boyutu, "Hadi Bakalım"da, daha da çok dikkat çekiyor. "Zaman Değişti"de, görücü yönteC U M H URİ YET KİTAP SAYI 248 Devrtan serüvenlari A Ba^anb öykütar (*) Devrimciler Âşık Olamaz (dı)/ Sevgt Özel/1994/ Ömıt Yayınlan. EllinoturkikoLe»ko/YunancaTürkçe Sözlük/ RadamosYayınevı/Atma/1994/892 * Y Doç Dr Trakya Ömversıtest Eğıtım Fakülteu öğrelım Üyesı SAYF A 13 s