Katalog

1 Iaklısınız, bana gelen mektuplar da bunu gordum Karşılaşmalarımız da soyleyenler oldu, yakın çevremde de sozluğun ışe yaradığını bılıyorum Sozluğun beşıncı baskıya ulaşması da bunu gostenyor sanırım O sozluğu hazırlamamın ılgınç bır oykusu var, bır arkadaşım çocuğuna bır ad bulma mı ıstedı Onerdığım bır yığın adı be ğenmedı Oysa onun ılk çocuğuna da ben ad koymuştum, daha doğrusu onerdığım bırkaç addan bırını yeğle mışlerdı Bu kez oylc olmadı Onun uzerıne ben de Seçtlmış Çocuk Adları Sozluğu'nu hazırladım, yayımlanınca onagonderdım Sozlulcleıİgılftekaykırı tepkı Attılâ Ilhan'dan geldı Benı ırkçılılda suçladı Attılâ Ilhan bır yazı sında Ona gore Ahmet, Mehmet vb gıbı adları, bılıyorsunuz bunlar Arap adlarıdır, sozluğe almamam ırkçılıktı Yazık1 Attılâ Ilhan Osmanlıcı ve Os manlıcacı, bunu bılıyordum ama Arapçıolduğunubılmıyordum Arap çıolacaksın, Kurtçu vb olacaksınama Turkçu olmayacaksın, çunku Turkçuluk ırkçılıktır, otekıler ırkçılık değıl dır, çağdaşlıktır Attılâ tlhan'a gore Turkçecılık de ırkçılıktır, sozcuklere pasaport sorulmaz Kım soruyor soz cuklere pasaportu? Attılâ îlhan'ın ıstedığı sozcuğu kullanmasını onleyen bır yasa mı çıkarmış Turkçecıler Turkçecılık, Orta Asya Turklerıyle de aramızı açmış, onlar "şart", "vatan" vb dıyormuş,bız"koşul", "yurt" Attılâ Ilhan "veten" desın (bılıyorsunuz Azerıler boyle soyluyor), bız "yurt" demeyı yeğlerız Âtaturk son yılında Turkçecılıkten donmuş Attılâ Ilhan'a gore Oysa, bılındığı gıbı Ataturk, Turkçecdığın ozel bır kurum olarak yaşaması ıçın Turk Dıl Kurumu'na kendı kesesınden gelır bağlamıştır Bu bıle Attılâ tlhan'ı yalanlar Turkıye Turkçesı'nı, Arapça ve Farsça'nın, Rusça'nın etkısındekı Turkçelere yaklaştırmaya çalışmak yerıne o Turlcçelerın Turkıye Turkçesı duzeyıne ulaşması yolunda çaba harcamak daha doğru bır tutum değıl mıdır? Turkçe'nın ulaştığı aşama bugunku Turkı ye Turkçesıyle doruğundadır Dış Turklerle anlaşabılmek uğruna onun yıne Osmanlıca olmasına çalışmak buyuk bır aymazhktır Ben bunu bılır, bunu soylerım Sıztn ılgınç sozluklertntzden bın de Yasar KemalSozluğu Oyle samyorum kı bu sozluk Turkıye'de alamnda ılk çahşma Ünlu bır yazarın yapıtlarım tarıyorsunuz, o yazara ozgu sozcuklerı sap tayıp sozluk yaptyorsunuz Yaptığınız bu tur bır sozluğun o yazarın doğru tanımlanmasındapayı nedır? Doğrusu, Yaşar Kemal Sozluğu, tam bır "yazar sozluğu" sayıimaz Ya ıar kemal'le ılgılı başlıbaşına bır ınceeme değıldır, o dennlıkte değıldır Ben, o sozlukte Yaşar Kemal'ın yazın dılıne kattığı yerel sozcuklen, deyım Ali Puskulluoğlu nun şairliği, yazarlıgı MEHMET GULER Y azarlar vardır, edebıyatın pek çok dalına kol atarlar, ama en çok bunlardan bın olarak kalırlar Alı Puskulluoğlu da bunlardan ışte Elbette kı lyı bır sozluk hazırlayıcısıdır o Flbette kı ıyı bır çocuk edebıyatı yazarıdır Ama en çok şaırdır "Şaır olunmaz, şaır doğulur" dıye bır soz var bızde Bana fazla doğ ru gozukmuyor bu sav Yeteneğı fazla abartıyor, tembellığe çok pırım verıyor gıbı gelıyor Bu sozu Alı Puskulluoğlu'na uyarlayacak olur sak, o hem şaır doğanlardan, hem de şaır olanlardandır Alı Puskulluoğlu soyleşımızde şoyle dıyordu "Ozanlığımın sozluk yazarlığıma çok yararı, sozluk yazarlığımın ozanlığıma çok zararı do kunmuştur " Bızkatılmıyoruzbugoruşc Şaırhkledılkulturunu,soz cuk kulturunu karşı karşıya getırır gıbı bır sav goruyoruz Puskullu oğlu'nun doğrusu olsa olsa nıcelık yonunden olabılır Sozluk yazarlı ğını daha çok şıır yazmama engel oldu anlamları taşıyabılır " Yakup Kadn'nın zorakı dıplomat" olması gıbı ben de "zorakı sozlukçu" ol dum Ben ozanım, butun zamammı şııre ayırırım" sozu de bır genel doğruyu, şaır tıtızlığım yansıtıyor Bır de zorla nıtelığı değıştırılen Turk Dıl Kurumu'nun şımdıkı uyelerıne karşı olan tepkısını Yoksa sozluk yazarlığının şaırlığıne nıtelık olarak zarar verdığını duşunmek zor Puskulluoğlu'nun bırkaç yıl sozlukle uğraşmasını, başını kaldı rıp şıırı gormeye zaman bulamayışını elbette kı şıır adına ovecek değı lız Ama yıne de şıır kaçağı dıye bır şey var Eğer has şaırsenız, en yo ğun olduğunuz donemlerde bıle yaman bır şıır avcısı olabılırsınız Sız şıırı bulamasanız bıle şıır sızı bulur, kaygılanmayın Bızce Turkçe'nın kurallarını, bunun altmış ıkı yıllık gelışım seruve nını bılmek, dılın tutkunu olmak şaırolmaya hıç de engel değıl Elbet te kı şıır dıl kuralları uygulanarak yazılmaz Ama dılın ve şıırın kural ları (burada kuralsızlıkları denılebılır) bılmmeden de yazılmaz Bılı rız kı şıır dıl ıçınde yenı bır dıldır Dılın kalıplaşmış kurallarını boz mak, alt ust etmek, onu şurın ıkıncı dılıne donuşturmek ıstıyorsanız, bozacağınız kurallan da bılmek zorundasınız Alı Puskulluoğlu'ndakı dıl tutkusu zorunluğa dayanmaz Gonullu bırbağlanmadıronunkı llkgençlıkdonemınde Kadırh'de "Dıl" dıye bır gazete/dergı çıkardığını bılıyoruz 1979 80 yılları arasında çıkar dığı " Yusufçuk" adlı o guzelım şur dergısını de unutmuş değdız Ya TDK'da yaptığı yırmı uç yıllık dıl emekçıbğı? Pukskulluoğlu tum bunları daha sonrakı yıllarda kızacağı TDK ıçın yapmamıştı herhal de? "Zorunlu dıplomatlık" ıçın hıç yapmamıştı Puskulluoğlu'ndakı dıl ve şıır tutkustınun bırbırınden kolayca ayrı labıleccğını sanmıyoruz Bıze gore ondakı şur seruvenını besleyen on celıkle bu dıl tutkusudur Gıderek bunlar bırbırlennı karşıhklı ola rak etkılemış, ozgurleştırmıştır Alı Puskulluoğlu'ndakı dıİ sevgısı o kadar ılerı gıder kı, başlı başına bır ıdeolojı halını alır Bunda hıç de yadsınacak, şaşılacak bır durum yok Başı sonu bellı olmayan bır dıl tutkusunun geleceğı en son noktadır bu Bu tutku uzerınde ınatla durmak, dıl sevgısını, ıncelığını beslemek olsa olsa şaır tıtızlığım artı rır onun Puskulluoğlu'nda da gorulen budur Puskulluoğlu'na alaylı bır şaır de denılebılır O, turlu nedenlerle ıyı bır eğltım yapamamıştır, ama kendını yaşam okulunda, dıl okulunda eğıtmesını bdmıştır Dılımızın çağdaş gelışımını en ınce ayrıntılarına kadar bılırken, bunları şıırıne yedınrken halk dılınden de kopmarrîış tır Onun dılı Ceyhun Atuf Kansu'nun, Emın Özdemır'ın dılı olduğu kadar Yunus'un, Karacaoğlan'ın da dılıdır Puskulluoğlu'nun dılı Turkçe'nın gelışım yasalarıyla, onun ıç dınamıklerıyle beslendığı ka dar, halk dılının yalın kaynaklarıylla da beslenmıştır Şu şıırı ay ışığın dayıkanmışgıbıdır "Ayışığında Bırgeceydı/Saksıyasığmıyorduçı çekV Yel desen, delıceydi// Baykuş Ağacın dılı olsaydı/ Ötun dılı, bahçede/ Benım dılım pas ıçındeydı/ Sarmaşık Ah bılsen, neydı/ Ko nuşsa konuşsa ko nuşsa/ Bırden Turkçeydı " Ozanlar yurdun has çocuklarıdır Kımse onlar kadar sevemez ulkesını Dıl sevgısı ulus sevgısının, yurt sevgısının bır parçasıdır Hem de en onemlı bır parça sı "Benım vatanım Fransızcadır" dıyen A Camus'u duşunun Bırde anadılını çok sevdığı ıçın zaman zaman yasakçı yonetımlerın hışmına uğrayanAlıPuskulluoğlu'nu Şu şıırı ozanlığının yurt sevgısının tanı mı gıbıdır "Yaraşır mı yaraşır mı sana bu/ Acıların ulkesı yurdum/ Kııcak aç ozanına, sev onu/ Hep boyle kalacak değılız/ Yaşlanacağız yan yana, seıîınle/ Uzak değıl gunlerı aşkın " Alı Puskulluoğlu'nun çocukluğu Akdenız kıyılarında geçmıştır Onun şıır hamurunda bu yorenın sıcak, comert doğasından, dıl ozcl lıklerınden ayrınttlar buluruz Onun betımlemelerınde hıçbır raman aşırısus.bezekgoremeyız "Adana Oozledığımkent/Çocukluğum da ağaç altında yatardık/ Yaz gecelerı ve daıma goçte/ Bıhyorum yıl dızların sessızlığını/ Ama gormedım suskun bır ulke // Yolları taştan Adana Duruyor ışte oradaAUlaşıyor sıcak bır yaza, solgun bır guze "Yurtsama" adlı şıırınde yıne o yoreden çocukluğundan kalan ızler vardır "Bembeyaz bulutlara/ Ata bıner gıbı bınerdı/ Acılar ıçınde de olsa/ Dızlerı kanarken gulerdı/// Orada kaldı çoktan orada/ Gunler sıldı butun her şeyı/ O çocuk var varsa da/ Kım bılır nerdc şımdı ? " Puskulluoğlu'nun şıırınde doğalhk bazen o kadar ılerı gıder kı, gunluk konuşma dılının ıçındekı ayrıntı gelıp de yerleşır şııre "Bır adam soruyor bana Atabınmeyıunutmadınya Puskulluoğlu, en bırçycı gozuktuğu yerde de ne yapar eder, top lumsala açar şurını Bunu bağırıp çağırmadan yapar Çok soz, çok laf dauretmezbusırada Şurekonomısıneonemverır,yalın azsozungu cuneınanır "Dıyor,kırılsa kanadısevgının/ Nasıl uçar,goklerde/ Dı yorum, o bır umuttur, bılesın/ havalanır yıne de " Umudu da hıç ek sık etmez dızelerınde "Gozyaşı saklar çıylı yaprak/ Nerde pekı kaya yıdelenpınarr"" Alı Puskulluoğlu'nun son şıırlerıne baktığımızda goruyoruz kı onu kuşatan onemlı ızleklerden bırı de olum Boyle olduğu halde olum bır korku değıldır onun gozunde Bır bıtış, bır son da değıldır, bır değışım, yenı bır ulkenın adıdır "Ben de yaşayıp oleceğını/ Us tumdeodarbıtecek //Ozan,kendıkulundendoğanyanı '"Gunun Herhangı Bır Saatı" adh şıırıne nakarat ettığı şu dıze de olumun adını kullanmadan olumu duşundururbıze "Saatı yuruyorgunun/her za manla hıçbır zaman arasında " Olumu ştırce tanımlayan şu dızesı de ılgınçtır "Ölumse.açılaneskı zaman sandığı " Alı Puskulluoğlu dostlarını yıtırdığı zaman da derın acılar ıçınde dır Şaırce bır duyguyla ağlar onların ardından Cemal Sureya ıçın şoyle seslenır "Soylence yaratandı o ve erostu/ Kendı okuyla kendını vuran/ Katılıyorum Can Yucel'e// Fırat'ı yazacaktı, yazsa yazsa o ya zardı ancak/ Ağzına gem vurulmuş kuheylan/ Katılıyorum Ulku Ta mer'e// Cemal'le kendımızı yıtırdık/ Şur ulkesınde yalvaç olan/ Katı lıyorum kendıme " Sevgıh dostu Bchçet Aysan ın ardından yaktığı da gerçek ağıttır Zumrutuanka kuşu gıbı kendı kullennden yenıdcn do ğurur onu " Kaç samanyolu fışkırır duşlerınden/ Kımbılır kaç çağ çı çeklenır/ Kaç denız olur kaç ozan yanar/ Bukulur boynun senın, ey şı ır/ Kal kendı kendıne/ Kal kendı kenduıe, duşunı// Çavdarların bıçıl dığı tarlalarda/ Gece, ay daha guzeldı/ Ve golgelerı ağaçların/ Daha bır uzar gıderdı//Ak kendı kendıne/ Ak kendı kendıne, yaşım " Alı Puskulluoğlu'nun çocuk edebıyatına da onemlı bır hızmetı var Çocuklar ıçın yazdığı şıırler, fıkralar, oykuler, soylenceler guzel Turk çemızden damıtılan an su damlaları gıbıdır Son derece ozgun urun ler vermesıne karşın bu alanda da hakkı yenmış, fazla one çıkartılma mıştır nedense? Alı Puskulluoğlu yırmı dort saat sanatçı, kalem en olan bırıdır Sanatçı olduğu kadar sanatçıüğı da yaşar o Bır sanatçıyı sanatçı yapan ogelerden bırısının de bu olduğunu duşunuyorum Toplumun medya bombardımanına tutulduğu gunumuzde, Alı Puskulluoğlu, şekere batırıldıktan sonra ustune turlu rcnklerden kurdeleler bağlanıp tcpsı ıçınde sunulmasa da, yıne de bır şaır/yazar olarak kalacaktır Şımdının ve geleceğın aşındırıcı oğelerıne karşı hem de • Hazırladtğınız yenı sozluğe, Arka das Turkçe Sozluk'edonelım Busozlu ğu hazırİarken hangı yontemı ya da yontemlerı kullandtnızySızın bu sozlu 9e, kendımze ozgu olarak katttğıntz ne ler var? Kendıme ozgu olarak kattığım dık kat veozen var, yoksa Amerıka'yı yenıSAYFA Î f lerı, atasozlennı topladım Yaşar Ke mal'de daha bır yığın dıl oğesı var, ılençler, sovguler, alkışlar, yakarüar ;ibı Onları da saptadığım halde, soz uk duzenıne koymakta guçlukle kar şılaştım Vakıtbulsam.oguçluğuyen meye çalışarak onları da Yaşar Kemal Sozluğu ne koyarım O sozlukte yer alan dıl oğelerı, benım bolgemın, Çu kurova'nın, ozellıkle Kadırlı yoresının yerel dıl oğelerı Onları sozluk olarak ortaya koyarken ayrı bır mutluluk duydum Yerı gelmışken soyleyeyım, Yaşar Kemal'ın Turkçesı hâlâ ıncelenmeyı beklıyor Yazarlıgı da oyle J S UMHURİYET KİTAP SAYI 24 4