Katalog

GULTEKİN EMRE X. Istanbul Antika ve Dekoratif Sanat Fuarı 8 13 kasım tarihleri arasında yapılacak X. tstanbul Antika ve Dekoratif Sanat Fuan'na Bcrlin' den Ex Oriente Lux da katıhyor. Ex Oriente Lux, Türkiye'deki kitap koleksiyoncularını heyecanlandıracak hangi kitaplarla Sanat Fuarı'ndaki Stand E 2'de olacak, biliyor musunuz? 60 sonrası Avrupa'ya göçün, kalıcılığa dönüşmesi ve gidilen ülkelere yerleşmcye başlamaların sonucu, daha kalıcı girişimleri de ortaya çıkarıyor artık. Kısa sürede "köşeyi dönme" düşleri, yerini "Biz artık Avrupalıyız"a bırakalı çok olmadı. Ülkcye kesin dönüş düşüncesi yüreklerden silinmedi henüz; iki ülke arasında gidip gelen bir salıncakta geçiyor yurtdışmda yaşayanla rın yaşamı. Ex Oriente Lux, bir dönem Ararat Verlaq'ın sahibi Dr. Ahmet Doğan'ın sanat galerisi, öyle sanıyorum ki, alanında da ilk. Bir ara oryantalistlerin tablolarını galerisinde sergileyen ve Türkiye'deki resim alıcısına sunan Dr. Ahmet Doğan, galerisinin gelişimini şöyle anlatıyor: "Galeri, 1889'da kurulmuş olan Kunsthaus Ferdinand Wehner adlı sanat galerisinin bir devamıdır. Bu galeri, çeşitli eller değiştirerek kuruluşundan başlayarak bir yandan 16.19. yüzyıl Avrupa sanatçılarından tablolar ve gravürler pazarlaya gelmiştir." Ahmet Doğan, "19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Avrupalı Ressamlar Gözüyle tstanbul Görünümleri ve Oryantal Tablolar" başlığı altında önemli resimlerle Istanbul resim piyasasında heyecan yaratmıştı geçen yıl. Heinrich Leitner'in "Dolunayda Istanbul, 1881", Erns Karl Eugen Koerner'in "Rumeli Hisarı, 1916", Wilhelm Hors'un "TestiliTürk Güzeli, 1892" gibi tabloların Istanbul'da hemen satıldığını da söyleyelim. Amacım, Berlin'deki fiız elli bin Türkten bıri olan vc burada galeri açan ilk Türk olarak da ünlenen bir vatandaşımızın reklamını yapmak değil. Amacım, bu vatandaşımızın ülkemizdeki kitap koleksiyoncularına neler götüreceğini duyurmanın yanında, kimi önemli kitabın lstanbul'ageleceğinin haberiyle meraklılarda heyecan yaratmak. Sanat Fuan'nın, belki de, en nadide ve en önemli kitaplan olacak söz edcceğim kitaplar: Sıkı durun tşte ilk bomba! Ibrahim Müteferrika Matbaasi'nda basılan 22 ciltten oluşan 17 kitap lstanbul'da!. Kitapların hiçbiri fotokopi ve tıpkıbasım değil, takımın tamamının orijinal olması, nasıl, sizi de heyecanlandırmadı mı? 500 ila 1000 basılan kitaplan daha çok Avrupalılar satın almış; Türklerden, o Kitap koleksiyoncuları, mujde! Ol 3 kasım tarihleri arasında yapılacak X. îstanbul Antika ve Dekoratif Sanat Fuan'na Berlin'den Ex Oriente Lux da katıhyor. Ex Oriente Lux, Türkiye'deki kitap koleksiyoncularını heyecanlandıracak kitaplarla Sanat Fuarı'ndaki Stand E 2'de olacak. döncmde de, kitap okuyan fazla değilmiş. Meraklılar, fuar'da, Ibrahim Müteferrika Külliyatı'ndan şu dört kitabı vitrinde hemen görebilecekler: "Tarihi Seyyah, 1729; Takvimü'lTevarih, 1733; 2 ciltlik Tarihi Naima, 1734; CO*H.T» « r ı c ı ı Ferhengi Şuuri, 1742". Özdemir înce Sözel Kültürün Tehdidi başlıklı yazısının bir yerinde IA matbaacılığımıza ilişkin şunları yazıyor: "Guten>t< un \tt\ia. J«ı NOnı. d«t vcrba. kdeı MI"«TM berg'in basımevi 1434 yı,««tc it lında çalışmaya başlamışurt f bııcuıı O'«'«S <"••'••»'«. tır Avrupa'da ve basımevinin Istanbul'a gelmesi için tam 295 yıl geçmiştir. Bu 295 yıllık gecikmenin nedeni dinsel baskıdır ve Osmanlı toplumunun Müslüman kesimiyle ilgilidir. Osmanlı toplumunun öteki dinsel kesimlerinde aynı gecikmenin * COKSTANTIMOPlf söz konusu olmadığını görüyoruz: Osmanlı Yahudiîeri ilk matbaalarını H. OCC. »«• Gutenberg'den 59 yıl sonra lstanbul'da kurdular, ikincisini ise 61 yıl sonra, yani 1495 yılında Türk Cramerlnln İlk sayfası. Selanik'te kurdular. Osmanlı Ermenileri 1567 yılında, Osmanlı Grekler ise 1627 yılınOttomanische Baukunst (Osmanlı da matbaa ile tanıştılar. Sabırlı MüslüMimarısi), kataloğunu yayımlar. Bu man Osmanlılar ise 1729 yılına kadar önemli kataloğun 28 sayfası Osmanlıbeklediler. Bu kadar bekleyişten sonca, 86 sayfası FransızcaAlmanca, 14 ra, 13 yıliçindetarih.sözlükvecoğrafrenkli 189 taşbaskı planş ve 35 x50 cm. ya kitaplan türünden 17 kitap bastıkSizi heyecanlandıracak bir başka kitan sonra 1742 yılında kapatıp 1784 taba geçiyorum şimdi; Bonneval, yılında tekrar çalıştırmaya başladılar. Comte de ClaudeAlexandre, "MeAma bu arada Avrupa'da 1.5 milyon moriesNouvelle edition avee des nokitap iki milyara yakın adet basılmıştes historiques", Paris, Capelle et retı."(Gösteri,Eylüll994) nand, 1806. 1675'te Fransa'da doğan Siz yayıncılıgımız üstüne düşüneduBonneval, Bourbon hanedanı prensirun, biz de, lstanbullu kitapseverleri, dir. Genç yaşta ülkesinden ayrılır ve koleksiyoncuları heyecanlandırmaya Avusturya ordusuna katılır, 1716'da devam edelim: mareşal olur. Bonneval, 1729'da Matbaanın yeniden açılmasından Prens Eugen ile anlaşmazlığa düşünce yüzyıl sonra, 1873'telstanbul'da, Edhapsedilir, hapisten kaçıp Osmanlılahem Paşa 1873 Viyana Dünya Fuarı ra sığınan mareşal, Müslüman olur ve için, "L'Architecture Ottomane/Die Ahmed adını alır. Patrona Halil ayak GRAMMAIRE TVROJ/E ou lanmasından sonra, 1. Mahmud'un sadrazamı Topal Osman Paşa, Bonneval'i tstanbul'a getirir ve humbaracıbaşılığa atayarak kendisini topçu ocağını yenilemekle görevlendirir. Üsküdar Âyazma Sarayı'nda modern Humbaracı Ocağı'nı kuran Bonneval, 1733'te Sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa tarafından "beylerbeyi" rütbesiyle ödüllendirilir ve Humbaracı Ahmed Paşa olarak anılmaya başlar. 1747 yılında lstanbul'da ölen Bonneval'in mezarı Istanbul Galata Mevlevihanesi'ndedir. Bu çalkantılı yaşamın anılarını içeriyor yukarıdaki 2 ciltlik kitap. Altın yaldızlı pergament ciltli Banduri, Anselmo'nun kitabı, "Imperium Orientale sive Antiquitatos Comstantinopolitanae", Paris, JeanBaptistee Coignard, 1711'de basılmış. A. Banduri'nin Bizans dönemi Istanbul üzerine yayımladığı önemli yapıtın 2. cildi. 36 sayfa metin, 80 sayfa zeyl. Kitapta Latince ve Yunanca açıklamaların yanında Bizans nümizmatiği hakkında 8 planş, Istanbul'daki Theodosius sütununun kabartmalannı gösteren 18 katlanır planş, 9'u Bizans sanat ve mimarisine, 5'i Ayasofya'ya ait bakır baskı gravür, ayrıca Osmanlı dönemi mimarisine ilişkin Sultan Ahmed vc Süleymaniye camilerinin röleveleri bulunmakta. 39x27 cm. Sırtı altın yaldızlı deri ciltli Büttner, David'in kitabı, "Turca Religosus/ Das ist eine kurtze jedoch gründliche beschreibung der ganzen Turkischen Religion...", Zvvickau, Melehior Göpnern, 1664. Kitap, Islam dininin doguşu, peygamberin yaşamı, Islamiyetin Türk toplumunca uygıılanışı konularında Arapça, tbranice, Yunanca ve Latince kaynaklardan yararlanarak derlenmiş. Bu değerli kitap, bilimsel içeriğinin yanı sıra, basıldığı dönemin matbaa tekniğinın ola^anüstülüğünü de yansıtıyor. VI11 + 168 sayfa ve 16 sayfalık Martin Luther zeyli, 18x15 cm. Ehrmann, Thcophil Friedrich, "Neueste Kundevon Asien", Prag, 1812. Kitap, 502 sayfa ve 4 katlanan haritadan, 19 bakır baskı gravürden oluşuyor,20xl2cm. Peki bu kitaba ne diyeceksiniz bakahm? CUMHURİYET KİTAP SAYI 244 SAYFA 14