Katalog

Bir yayınevi, bir cevirmen ve iki kitap CENK KOYUNCU Altıkırkbeş, Reha Akçakaya, Camera Lucida ve Fotoğraf Uzerine... ıcedır çatısını kıırdıığum, fakat $u dünya işjerinden zaman bulup da ba^ınaçökemediğim bir roman taslağı var elitnin altında, temize çekilmeyi bekleyen: Fotoğrafçı! Ana merkezde gördüğü/yaşadığı her $eyi aklında fotoğraflayan bir adamın hikâyesi. . Geçtiğimiz günlerde art arda iki kitap çıkardı Altıkırkbeş Yayıncdık: Camcra Lucida (Fotoğraf Üzenne Dusunceler) I Roland Barthes ve Fotoğraf Üzerine/Susan Sontag; her iki kitabın da çevirmerıi Rcha Akçakaya. Roland Barthes'in 1979'da, neredeyse iki ayda va/dığı Camera Lucida, fotoğrafın kıiı anlık odabrını anlatıyor! Vi/6r. Benim bakıjjima bakı^ katar. [çimde, bevnimdegormek istediklerirnin içıne f arkında olmadan aına bilinç altı bir savunmayla aslında, gormek istemediklerimi dekoyarkareye. Belgedir fotoğraf! Tarihsel bir işlevi vardır. Dışımızdan, öncemizden gelir bıılur bizi. Aramıza girer, içimize işler. Zamana kala tutar, yener onu! Başkaldırır fotoğraf! Çerçevelediği göriıntııde, akan zamanla haşkalaşır; yüklendiği anlam ağırla^ır zamanın koyu çizgisiyle... Fotoğraf meraktır. Görmek ya da göstermek istediğimizi çekeriz/ çektiririz. Bir ana mührünü vuran deklanşör, o an'da ya da ydlar sonra vurduğıı yerden ses getirecektir! Bu; hüznün sesidir! Ölenlerin fotoğraflarındaki bakı^ dalıa anlamlı bir hal alır! Artıkkırışmışbiryüzün.aklardüşmüş N Geçtiğimiz günlerde art arda iki kitap çıkardı Altıkırkbeş Yayıncılık: "Camera Lucida " (Fotoğraf Uzerine Düşünceler) / Roland Barthes ve "Fotoğraf Üzerine'VSusan Sontag; her iki kitabın da çcvirmeni Reha Akçakaya. Bu kitaplar sayesinde fotoğrafa bakabilmemiz biraz daha kolaylaşıyor. ya da dökülmü^ ^açların gençlik fotoğrafları, 'hey gidigünlerhev!' nidasının ardından derin bir 'off çektirir. Kabul edelım ya da etmeyelim fotoğranarunız, serüvenlerimizdir. Yaşadığıınız uzun yoldaki duraklarımızdır. Yıllar sonra da gelip bizi bıılacak veyeni yolcululdara çıkacaktır. Yırtıp attığımız fotoğraflar vardır, makasla yanımızdaki insanı/insanları kesip attığımız fotoğraflar. Yaktığımız ve yüzlere çarptığımız, yüzümüzç çarpılan fotoğraflar vardır. Bu an'larda gdip takılır içjmize bencillik. Ardından: thanet! I lakkı yenmiştır fotoğrafın Çok şeydir fotoğraf! Roland Barthes, Camera Lucida'da fotoğrafı derinden sorguluyor. Fotoğraf nedir? "Ddimi, uysal mı? Fotoğrafya biridir ya da oteki: Eğer onun gcrçekligi bağıl, estettk ve de deneye dayanan alışkanlıklarla yumujattlmış olarak kalırsa (kuafbrdc, dı'içide bir magazini kantfırmak) uyialdır; eğer bu gerçekçılikmutlaksa ve sözgelışı özgunse, seven ve korkmuş bılinci zaman 'a geridönrneye zorunlu kılıyorsa, delıdir: Nesnenin gidvjnı tersıne çevıren ve burada sozumu bıtırirken fa Barthes ve Sontag fotoğraflarda saklananları gösteriyor. Birbirinden habersiz ama bilerek!.. Her ikijkitabı da Reha Akçakaya dilimize çevirmiş: Altıkırkbeş Yayıncılıktan öğrendiğim kadarıyla 1963'te Ankara'da doğan Akçakaya, Robert Kolej ve B.Ü. Makine Mühendisliği'nde okumuş. ABD'de cam uzerine uzmanlık eğitimi yapmış. Araştırmacı olarak çalışıyormuş. 1981 yılından bu Roland Barthes VVıllıamKleın Kucuk Italya NewYork, 1954. (Kıtaptan bir fotoğraf) SAYFA 10 toğrafik esritne dememgereken, duygula rt kesmltkle altust eden bir barekettir. Fotoğrafın tkı yolu ışte bunlardır. Seçım arltk bana ait: Görünumünu kusursuz yanılsamalarm uygar koduna sunmak, ya da onun ıçınde yolagelmez gerçeklıkle yüzyüze gelmek" diye bitiriyor kitabınt Barthes. Fotoğrafın yüzünü gösteriyor okura! Susan Sontag ise denemelerinin toplamında fotoğrafın resim, yazın, mimari ve müzik gibi sanat dallarıyla ilgisini kurcalamakia kalmtyor, değişen dünya tarihiyle gelişen sana'tların içınde doğan, büyüyen fotoğrafı anlatıyor. "Planton un Mağarasında, Fotoğraflarda Amerıka'ya Puslu Bir Bakış, Melanholı Nesnelerı, Garmenm Dünyası" bölümlerini içeren Fotoğraf Uzerine; sonunda, fotoğraf için düşünmüş, konuşmuş, yazmış insanların gorüşleriyle, ba/ı reklamları içeren bir seçkiyle kaparuyor. yana uğrastığı fotoğrai ile çeşitli yarışmalarda ödüller almi|. 1991'de ilk kişisel sergisi "Düşler Ulkebi'ni kızılötesi siyahbeyaz fotoğratlardan oluşturmuş. Kitaplardan belli oluyor ki, yazınımız yeni bir cevirmen daha kazandı... Bugün çektirdiğimiz vesikalıktan, odamızın duvarına astığımız fotoğraflara kadar ince bir beğeninin içınde yavaş yavaş yerini almaya başhyor fotoğraf. Bu da bizim için gizli bir tarihin içinde yol alan fotoğrafın günliiklerini sunan kitapların basımını ister istemez zorunlu kılıyor ki Altıkırkbe% Yayınları bu görevi severek kabullenmenih bilincinde fotoğrafa bakmayı vebaktırtmayıüstleniyor... • Camera Lucida/ Roland BarthesFotoğraf Uzerine/ Susan Sontag/ Altıkırkbeş YayJ PK. 114 AabademIstanbul. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 8 5