Katalog

Sahaflık Nedir? Bir bilim dalı mı, yoksa bilime yardımcı olan bir meslek mi? Kitap seven, araştırma yapan kim olursa olsun, bir sahaf dükkânına girdiğinde, orada saatlcrcc kalabilir. O eski kitaplar, fotoğraflar, belgelerle bezenmiş atmosfer ortasında; her kitap, fotoğraf, belge merak konusudur. Her birindc bir ya da daha fazla dünya vardır. Bu dünyaları anlamak isteyenler, zamanın nasıl geçtiğini bilemezler. Aradıkları bir şeyi bulduklarında mutlulukları yüzlerinden okunur. SAYFA 18 MEHMETBESERİ er şeyden önce bir meslektir. Belki bir büim dalı değildir ama her türlü bilime yardımcı olnıa özelliğine sahip olan bir meslektir. Yelpazesi geniştir. Tek başına bir bilım dalının yerini tutmaz, ancak, bahaflıkla beslenmemış bir bilim dalının güdük kalacağı ortadadır. Çünkusahaflık: GEÇMÎŞTEN GELECEĞE BİR KÜLTÜR KÖPRÜSÜDtİR. Dün bilinmeden bugün anlaşılamaz; dün ve bugün bilinmeden yarın tahmin edilemez; yarına yönelik çözümler, fikirler üretilemez. Hangi meslek ve bilim dalı ile uğraşılırsa uğraşılsın, onun geçmişi bilinmek zorundadır. Bugünü iyi anlamak ve yarının ne olacağını kestirebilmek için çaba gös H terenlerin uğrayacakları başlıca mekanlardan birisi de sahaf dükkânlarıdır. Ancak oralarda geçmişin derinliklerinde kalan bir olayı, bilgiyi, yaşamı; tanımak, bilmek, öğrenmek şansını elde edebilirsiniz. Tarihçi, psikolog, fizikçi, ya da herhangı bir koleksiyoner kim olursanız olurı mutlaka sahafların kapısını çalmak zorundasınız. Çünkü, araştırma yaptığınız alanda, dilediğiniz kaynakları hiçbir yerde bulamamak gibi bir imkânsızlık olsa dahi, yıne bir gün bir sahaf dükkânında bulabilirsiniz. Sahaflar, hızla "değişen" tüketim toplumunun dayatmalarıyla atılan eski eserler kervanının bir kısmının kapısında konakladığı hanlardır. Araştırma yapan herkes bu hanların kapısından içeri girmek zorundadır. Belki denecektir ki:" Amma abartılıyor, yeni kitapçılar ve kütüphaneler ne güneduruyor?" Buna verilecek cevap: Yaklaşık her on yılda bir askeri darbenin yapıldığı ve kitapların "suç aletı" olarak bombalar ve silahlarla yanyana konulduğu ve hatta, bugün dahi kitapların yasaklanıp yakıldığı iilkemizde; yeni kitap yazmak, yayımlamak, dağıtmak bayağı riskli bir iştir. Ayrıca, ekonomik ne denlerden dolayı, en çok kepenk ka patma olayının kitapçılıkta yaşandığı ya da kitapçıların kırtasıyecı halınc dönüştüğü bilinen bir gerçektir. Yaklaşık her haha 50100 arası kitap yayımlanmaktadır. Bu kitaplardan birer tane dahi bulundursa hiçbir kitapçının yeri buna elvermez. Çoğu kiracı olan bu insanlar, büyük yerlerin kirasının da altından kalkamazlar; ancak veni çıkan kitapları ve her zaman satma şansı bulunan kitapları raflarında bulundururlar. Yeni kitapçı cephesinde durum budur. Kütüphanelere gelince: Devlete bağlı resmi daireler olan bu kurumlar* da her istediğiniz kitabı bulamazsınız. Çünkü, çoğu sakıncah diye alınmamıştır. Alınmış olsalar dahi en ücra depolara atıldıklarından şüpheniz olmasın. Bakmayın öyle "Nâzım Hikmet Lapseki Kütüphanesi'nde, Attilâ İlhan Hakkâri Kütüphanesi'nde sizleri bekliyor" manavallarına. Gidin bakın, hangi kitapları var.. Yine, herhangi bir konuda araştırma yapmak nıesai saatleri ile sınırhdır. Çoğu araştırmacı çalışıyor olduklarından bu yüzden de yeterince kütüphanelerdenfaydalanamamaktadırlar. Ama sahaflar öyle değildir. Bazen 1618 saat dahi çalıştıklan olur. SAIIAF KİTAP DOKTORUDUR Eline geçen her türlü kitap, dergi, belge, fotoğraf; her ne ise özenle elden geçirir. Yıprananyederinionarır. Ona canlılık kazandırır, ömrünü uzanp Onlara gül muamelesi yapar. Çünkü onlar, incitmekten korktuğu sevgilileri gibidir. SAHAF DÜKKANLARI BÎRER AYNADIR Toplum ve yaşantısı sadece bize iletilen, gösterilen, gösterilmeye çalışılan kısımlardan ve imajlardan ibaret değildir. Bunlar, aysbergin su yüzünde kalan kısmıdır. Asıl aysbergin altı diye nitelendireceğimiz, toplumun dokusunun açıkça ortada olduğu bölümü vardır. Bu bölümü iyi anlaşılamadan, toplum bilinemez. Işte sahaflık, bu aysbergin altını gösteren bir aynadır. Gezin bir sahaf dükkânını, orada, her biri bir ya da daha fazla yaşama tanıklık eden kitaplar, belgeler, fotoğraflar, mektuplarvb. görursünüz. Busaydıklarımızın çokluğu, o toplumun hızla tükettiğini ve tükendiğini gösteren bir C U MHU R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 8 5