Katalog

Ama öznenin özgürlüğü artık sorun olarak ortaya konulabilecek bir şey değil. öznenin artık hiçbir pozisyonu kalmadı. Ne tarihte nc de bilgi içinde. Belki tüm imkanları özgürleşti, ama bu onun özne durumunu yok etti. Artık özne imkanlarının efendisi değil. Tüm imkanlarını artık başka şebekelerde vs. kullanabilecek. özne artık tamamen merkezinden (yörüngesinden) çıkmış dıırumda. Onun.nerede olduğunu bıılmak çok güç. Bağımsızlaşma ise tıpkı imajların özgürlüğü gibi, bu bir sayıklama, ama özgürlükten bahsedilcmez. Bunun da her şeye rağmen yabancılaşmayla bir ilgisi var. Eğer artık yabancılaşma sisteminde değilsek, özgürlükle ilgimiz de kesilmiş demektir. Özgürleşme nesnel bir süreç, bıı başka bir şey. Devrimci ideolojinin öteki yanına geçmişsek, bile o devam ediyor, hatta hiç bir fikir kalmasa bile, üzgürlük bir süreçtir. Sonuna kadar gider. Ama ııcu sadece katastrofiktir, kelimcnin biçimsel anlamında bu birbirini etkileyen zincirleme bir reaksiyon gibi, ister imajlar olsun, genelleşen bir şeydir. Sizin bir hıruzlık hikâyeniz var. Si'ituldsyorı olarah yapılan bir hmızlık ola ytna verilen cczeı gerçek hırsızlıktan daha Iivet, komik değil mi? CJerçek hırsızlıktan daha agır bir cezaya çarptmlan kımse, sımulasyon olan hırhtrsızlıkeylemi. Bu bakımdan iktidar sımulasyonu çok daha yeğin bir şey olarak kabul etmtyor ınu? Bu açıdan bu soruyu sormuştum. Çok daha tehlikeli belki de. • Evet çok daha tehlikeli. Tabii, çünkü tüm dengeyi bozuyor. Bu tıpkı bir güç ilişkisi gibi. Modernitede güç ilişkileri var, çelişkiler var. Simülasyonda artık çelişkileri yakalamak imkanı ortadan kalkmıştır. Ve bir şeyin gerçeklik ilkesini görmenin imkanı kalmadığı yerde, bu çok daha tehlikeli halegelir. Gerçeklik ilkesinekarşı yapılan hücıım bu işte, mesela bir ahlak ilkesine yapılan hücumla kıyaslarsak bu çok daha önemli oluyor. Gerçeklik ilkesi daha katı. Bu muhteşem bir suç. Bu anlamda simülasyon daha tehlikeli olarak kabul ediliyor. Ama aynı zamanda bu çok karmaşık birşey. İktidar niye ona karşı olanlardan daha gerçek olsun, iktidar da simülasyonun dengesizleştiriciliğine maruz kalmıştır. O da artık gerçekle karşı karşıya değil. Ne de meşruiyet, anık o da kendi gerçekliğini ele alamaz olur. O halde düzeni kuracak hiçbir merci kalmamıştır.Bu anlamda herkes aynı akımın içine sıkışmıştır. Sizin kitaplannızdan yola çıkarsak bir virüsün hucumundan bahsedebilir miviz? C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 8 5 Evet, virütik. Ama işin başında böyle düşünmemiştim. Simülakr vb. göstergebilimden, simgelerin tarihinden vb. kaynaklanmaktadır. Aslında virüs ideolojik, eğretilemeli bir terim değil, ama sonra bu bana çok uygun geldi. Virütik boy ut... Kelimesi kelimesine mi? Egretileme mi? Kelimesi kelimesine, ben burada bir tablo yapamam ama virüsün tarihine bakarsak ikişer ikişer yerleştirme ikiye bölme ile nesilleri ortaya çıkarmak, benzerlik, zincirleme reaksiyon, mesala virüs bir hücrenin genetik ko Bunlar kendilig'inden mi gerçeklefiyor? Hayır, ama, öyle bir sisteme giriyorlar ki, bütün modeller aynı anda işliyor, bu halde herhangi bir olay herhangt bir yorumu içinde taşıyabilir, modele göre, onun nerede işİeme sokulmak istendiğine göre yorumlanabilir. Bu birçeşit perspektivizm. Evet, perspektivizm. Ama nasıl? Nietzsche'ci anlamında bu pozitif bir şey. Bir yorum sanati söz konusu. Perspektivizm bir çeşit öteye geçme, halbuki burada ne olduğu belli olma " Modernitede güç ilişkilerivar, çelişkiler var. Simülasyonda artık çelişkileri yakalamak imkanı ortadan kalkmıştır. Ve bir şeyin gerçeklik ilkesini görmenin imkanı kalmadığı yerde, bu çok daha tehlikeli hale gelir." yan bir relativizm söz konusu. Dağılmalarla, kırılmalarla kayboluyorlar. Onların tarihi yönleri artık yok, kalmıyor. Düz çizgisel anlamt kalmtyor. Evet, düzçizgisel, sonucu olan değil. Olayların nasıl gelişeceğini önceden kestirmek imkansız. Herhangi biri istemeden başka bir olayın önceden çıkış noktası olabilir. Bu devingen stratejide artık hiçbir şeyi öngöremeyiz. Bu artık kimsenin stratejisi olmuyor. Ne iktidarın ne de direntjin değil mi? Evet, bu artık öyle bir iletişim sistemi ki, olay sadece çok yüksek dozda Aynı zamanda olayların grevinden de bahsediyorsunuz • Sizin için artık olaylar bir bileşimden ortaya çıkabiliyor ve dünya çapında yaygınlaşabiliyor. Hatkalmadı mı? ta aktörler yeniden merkezini bulabil Evet burada grev sözcüğü gerçek seler bile. Romanya'da devrim örneğibir egretileme. Bu daha çok sahneye ni düşünürsek, bunlar daha ilginç hale koymabiçimi. Hiç olmamış anlamında gelir. olmasa bile yok olmak anlamında. Romanya'dan, Tienanmen'den, ÇerOlaylar olmadı denebilir, çünkü hernobiiden çok bahsettiniz. Bugünkü ethangi bir şekilde yorumlanabilirler. nik ve dini savatfar hakkında nc düşünü Artık onları nedeni ve sonucu belli yorsunuz? Buralarda gerçek oluler semolan kıstaslarla göremeyiz. Bundan bir bolik olmayan ama gerçek olan kanlı fidders alıp sonuçlarını düzeltmekten det olayları var. BosnaHersek'i düşünbahsedilemez artık. Bu tamamen mekteyim. AzeriErmeniçatifması. oyunsu olaylar, hatta çok şiddetli olabi• Buralarda yapılacak hata önemli, lirler, sorun burada yatmıyor. Ama bu aşılmış denilen bir toplum biçiminde olayların bütün yönlere gitme imkanı geri kalanları aramak, geh gelen bir tavardır. dunu kullanıyor. Onu gerçekleştiriyor. Kendi sonluluğunun da ötesinde gerçekleştiriyor. Bu bana ilginç bir karakteristik olarak gözüküyor. Zaten artık kurallı bir hücumdan çok bir sızma var. Bu tam bir Japon askeri sanati; diğerinin enerjisini kullanıp, kendini onun yerine koyüyor, dengesini bozuyor. Bu tam virütik bir görüntü. Daha önceden öngörülen görüngülerin çok daha ötelerine bizi götürüyor. îlginç olan bu. Bugün birçok şey yıkım halinde. Bıınlar anomaliler. Ama virüs bir neden değil kelimenin nesnel anlamında o bir biçim, viral bir biçim var, evet. rihi görmek olacaktır, yani çünkü imparatorluk çökmüştür ve burada arkaik aşılmış olayları yenidcn görmek mümkün olacaktır. Bu bir hata olacaktır; zannediyorum ki, olaylar her zaman günceldir, tarih yeniden tekrarlantnaz, ikinci versiyon yoktur. 19. yüzyıldaki milliyetçilik hareketleri ve hatta çok daha önceleri dini savaşlar. Olaylar yapılmakta ve bozulmakta olan tarihin içinde üretildikleri anlamınd*a aynı anlamı taşıma/l.ır. Onların anlamını veya anlamsı/lığını tarihte değil, ama bir güncellikte aramak gerekir. Tarihin çekmeceleriııde bulunan eski milliyetçilikleri, tekillikleri, dinleri vb. olayları değil. Yapılması acil olan, bunlarla ne yapabilir. İmparatorlukların yıkdmasından önceki ve sonraki olaylar aynı olamazlar. Bu söylediğim banal bir metod. Çok basit tarih metodu. Önce ve sonrayı karıştıramayız. Birşey olduktan sonra aynı şey aynı anlamı an ık taşıyamaz. Bugün daha çok kimlik uzerinde duruluyor. özellikle etnik kimlik "etniktemizlikten" bahsediliyor. Bu 19. yüzyıltn milliyetçiligUnden tabiıkı çok başka bir şey. Evet, zannediyorunı ki, bireyin kimliği, burjuva olsun hümanist olsun Aydınlanmadan gelen bir kimlik değil. Bir şekilde sentez bir kimlik. Bu kimlik bir öznenin etrafında oluşmuyor. îsterse bölünmüş olsun. Nasıl bilinçli bir öznenin etrafında oluşabilir? Bu kimliğin anık ötekisikalmamıştır. •Bag"daşıklaşttrılamayaıı. • Evet, ayrıca seriyel, tek değU. Herseridiğerlerindenfarklı olarak. Evet, tam öyle. Her seri kendi bitikliğinde kendini kaybediyor. Bir klonik, sonsuza kadar çoğalabilen bir sistem. Bu da biraz viral bir sistem. Bu kimlik de aynısının içinde yakalanabilir. Kendi kendini üretip çoğalıarak işleyen bir sistem. Bir şekilde kanserli bir sistem. Metastazlar yapıyor. Burada da hep eğretilemelerden bahsedebiliriz. Ama söylemek istediklerini söylüyorlar. Bu anık özne eğretilemeli bir kimlik değil. Bu anık öznenin metastazı. Aynı şey değil. Bu, zannediyorum gerçekten önemli kolektif bir sorun. Bu tüm neobireycilikler gibi, ama büyük bir karıştırma yapılabilir. Birdenbire her jey bireyleşiyor, ama bireyin tarihi dönemi amk aşıldı. Hatta uzun zamandan beri. Bu burjuva devrimiydi, dönemiıı lelsefesiydi. O bitti artık. Birdenbire yeniden ortaya çıkıp görüntüsünü kazanacağını düşünemeyiz. İlk halinde o kendi biçimini, diyebilirsek otanıik biçimini zatcn bulmuştu. Şimdi olan çok başka bir şey. Bu yenibireycilikler öznenin yok olması temelinde i^liyorlar. Bugünkü iletişim topluuuınun bir ürünü SAYFA 13