Katalog

Nursen Karas, değişik I anlatım tekniğiyle, bir öyküde çeşitli görüntüler çizerek, çeşitli kişileri karşımıza çıkarıyor ve insanlar arasındaki kadın erkek eşitsizliğini, erkeklerin kadınlara yanlış bakmalarını ve değerlendirmelerini anlatıyor. MUZAFFER UYGUNER Ceviz Sürgünleri Nursen Karas'tn öyküleri ursen Karas, hikâyelerini Ceviz Sürgünü adlı bir kitapta toplauı. Karas'ın Ceviz Sürgunü, bir gecekondu ıiiahallesi diyebileceğimiz bir yerde otııran genç bir kadındır ve o kadın, o mahalledeki yaşamı da "Ceviz Sürgünü" adlıhikâyede karşıııııza çıkmaktadır. Karas ın bu kitabındaki hikâyeferde hep kadınlar vaı. Onıın kadınları, erkeklerce aşağı görülen, yürürken arkalarında bırakılan, ev işlerini yürütcn ve sevgisizlikten yakınanlardır. Kadın ve erkek eşitsizliği işlenmiştir bu hikâyelerde. Bu yüzden de onlar birer ceviz sürşünüdür."Kuyıuğuna Kuşlar Konan Kara Kediler' adlı hikâyesinde iki kadın bu konuyu tartışır. Erkeklerin sevgisizliklerinden, kendileri ile iyi konuşma düzeni kurmadıklarındanyakınırlar. Birisi şöyle der:' Kocalarımız da bizi hep kendilerinden aşağıda, rstemediğimiz, beğenmediğimiz bir yerlere yerleştiriyorlar. Nekadarkarşıçıksatc, üst çizgilerde olduğumuzu düşünsek de sonuçta onİann bizi oturttuğu yerde kalıyoruz". Bu "yerin iniş basamaklan" ise onlardan birine göre, "Birincisi bağımlılık, parasal bağımlılık, hukuksal bağımlılık, ruhsal bağımlılık. sanırımhepsidebu. Dahaneolsun!"dur. "..kurallarını erkeklerin belirlediği düzenden kaynaklanıyor, doğadan değil. Doğadan değil. Doğa bize doğurma, üretme gücünü vermiş" derken biri, öbürü de "Onlar üremenin onurunu da sahipleniyorlar" diye ekler. "Kadın parasal bağımsızlığını kazanınca da kurtulamıyor ki haksızlıklardan; adaın hem kadının dışarda çalışarak sağladığı olanaklardan yararlanıyor nem de evde aynı rahatı sürdürüyor." "..ev hizmederinin sersemliği ancak kültürel ortamda nötrleştirilebiliyor; tiyatro, konser, konuşmalar, sosyal kulüpler." Bu hikâye ile birlikte kitabın son bölümü olan IIiç Sevgi bölümünde yer alan "Hiç Sevginin Umarsız Sularında" ve "Konuşmak: Yaşamanın Yarısı" ile yukarıda andığımız hikâyede, bu kadın erkek eşitsizliği, sevgilerin bıtimi, horlanmalar çok yoğun olarak ele alınmıştır. Kadınlardan birini, sevgi Konusunda şöyle konuşturmuştur: "Kediler en kolay sevgi verip sevgi alabileceğiniz yaratıklardır. Hem de her zaman, canınız istediğinde/ ../ Rvet. Bir kediyi istediğiniz anda kucaklayıp göğsünüze bastırabilirMniz." Buradan yola çıkarak diyebiliriz ki, Karas'ın hikâyelerindeki kediler bu sevgiyihepsürdürencanlılardır. "Ceviz Sürgünü' ile "Konuşmak: Yaşamanın Yarısı" adlı hikâyelerinde kedilerin önemli yeri olduğunu söyleyebiliriz. Sevgisizliğin yanında mutsuzluk da gelişir. "Kadın içinse düşüncelerini, dııygulannı aktaramamak mutsuzluk'tur, hem de "Sürekli mutsuzluk. Çünkü o birlikteliğe kendini vermiş"tir. Ama, "Mutluluk kişilere göre değişmez mi? Sözgelişi, yeni bir tayyör diktir N olayın hikâyesi olup dinlediği bir olaya dayannıaktadır."Ceviz Sürgünü" hikâyesi, toplumca da dışlanan, pek yanaşümayan ve yadırganan bir genç kadının karşılaştığı durumları anlatır. Kendini, yalnızlık duyguları içinde oyalamaya çalışan kadının evinin soyulması da ayrı bir olaydır. Karas, kişilerinin port relerinin, dış görünüşlerinin çizimine de yer verir; ama, bunlara ağırlıkvermez. İnsanların yaşadığı çevreye de zaman zaman eğilir; hatta, resimlerini bile çizer, ki "Yasak Danslar' da bütün Yedi Göller'in resmi vardır. "Kuyruğuna Kuşlar Konan Kara Kediler"de bir kent değişimini görüntüler."O güzelim köşk de evlerin ve gizemli bahçelerin yerle bir edilerek çok katlı, birbirinin aynı apartmanların hızla yükseldiği dönemde yıkılmıştı. Balkonundaki morsalkımlaryıkıntıların üzerinde bütün bir ilkbahar çiçek verip durmııştu. Yüzyıllık çamlann sökülmesi günlerce sürmüş, çevredeıı toplananlar çamlann buldozerlere umarsız ama yiğitçe direnişini izlemişlerdi. Şimdi artık ne çam vardı, ne güllü kameriye, ne salkımlı balkon ne de tahta oymalı köşk! Yerine yapılan apartmanın alt katı boydan boya dükkân, dükkân önleri betondu. Betonda değişik ev eşyaları sergile niyordu; vitrinlerde cicili bicili tabaklar, vazolar." Karas, değişik anlatım tekniğiyle, bir öyküde çeşitli görüntüler çizerek, çeşitli kişileri karşımıza çıkararak insanlar arasındaki kadın erkek eşitsizliğini, er keklerin kadınlara yanlış bakmalarını ve değerlendirmelerini anlatmıştır. Değişik görüntüler, kişiler ve sesler var hikâyelerinde. Kadınların ezilmişligine, hprlanışınayakınbirbakışıvar.Kendineözgübiryol çiziyor. • Ceviz Sürgünü/ Nursen Karas/ Hıkâyeler/ Karas Yayınıl Ist. 1993/ 117 s. htcmc AJrvu.P.K. 99 Suadiye lst. Nursen Karas mek bizler için hazır giyimin bile tüm olanaklarından yararlanamaoığımız şu dönemde harikulade bir olgu ise de, Monaco Prensesi için belki ancak kumaş ve biçim seçimine zaman ayırabilmiş, terzisiyle mankenleri arasında başlayıp bitecekbir'iş tir. Yani mutluluk 'görece'dir. Sizi güldüren, beni ağlatabilir ya da tam tersi". İşte bu nedenle, kedi sevgisi bazıları için bir mutluluk kaynağı, bazılarına göre ise afcsidir. Karas, bazı hikâyelerinde bazı gözlemlerini, gezi izlenimlerini ön planda tutmuş ve bunların arkasında gene kadınların alınyazısına yer vermiştir. "Yasak Danslar", "Bahkların Sesi", "Kaybolan Kurbağa", "Kolye Yapan Çocuklarım" ve "Hepi Fdovır" bunlar arasınuadır. "Yasak Danslar", Yedi Göller bölgesine yapılan bir gezi izlenimleri arkasında yalnızlık duyguları De çırpınan yaşlı bir kadının hikâyesidir. Onun hikâyesi çevresinde hem o bölgeyi gezeriz, hem de erkeklerin kadınlara yaptıklarının öğrenicisi oluruz. "Hepi Fılovır" da Bodrum'da turist kadınların bazı sorunlarına değinilmiştir. Sevgi ve sevgisizlik, yalnızca cinselliğe dönük bir sevgi. Bu sevgisizlik ye bir kadına karşı davranış, onun dışlanışı "Ceviz Sürgünü "nde de karşımıza <,ıkar. "Çöplükten Gelen Çocıık", bu sevgisizliğin başka bir görüntüsüdür. "Kürklü Güzel Gevrek Kurabiye ,birkedininanlattmıileortayaserilen sevgisizliğin hikâyesidir."Balıkların Sesi", Karas'ın özyaşamından izler taşıyor gibi. Bir bankadaki çahşması ile ilgili bölümler bıınun bir kanıtıdır. "Kaybolan Kurbağa" da bir görevle yurtdışına gönderilmesi ve İngiltere'deki izlenimleri ile ilgili. I latta, divebiliriz ki, butün hikâyelerinde onun yaşamından bazı görüntüler var. "Havıtlının Hörübü" bir türküvc neden olan Yeni Kitaplar: KediSimenon YanıkSaraylarSevim Burak Palyaço Ruşen Sevim Burak Alope'nin OdasıMehmet Güreli Gramsci'nin Külleri Pasolini Şiir ve Cinayet Salâh Birsel Sekiz Buçuk Fellini N İ S A N Y A Y I N L A R I S A YF A 7 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 9 4