Katalog

Daglarca ve çocuk şiirleri 11 Ne ucsuz bucaksız yasama bu, sasıyorum Bugün Daglarca adı "yaşayanen önemli Türk ozanı" olarak geçmekte ve hiç de yanlış, eksik ya da haksız bir saptama sayılmamakta bu;fakat yanına bir başka saptamayı da eklemek herhangi bir fazlalık yaratmayacaktır: Şiirlerinde çocuğu en çok barındıran Tiirk ozanı... utun dizeler yazılmadan önce, kaleme geçirilmeden önce sıfır yaşladırlaı ' diye yanıtlamıştı Daglarca sorumuzu. Belli ki haklıydı "Çocuklar için va/ılan şiirler" olmazdı ona göre. Olsa olsa ba/.ı dizeler, bazı şiideı "büyümemeyi" seçerlerdi; "ilk yaşlarda durarak" var ederlerdi kendilerini. Çocuk edebiyatı, çocuk şııri gıbi kavramlaştrrmalar yıllardır tartışılır. Çocuklat ıçın yazmak, çocuklar anlasın diye ayrı bir dıl kullanmak savunulduğu kadar karşı da çıkılan ve hâlâ çözume kavuşmamış bir tartışma konusu Bir taralta noıınal yazının, normal şıııın kaçınılma/. agırlığı, anlamsal yoğunluğu ve dil bakımından zorluğu ço cuklar için anlamayı zorlaştıran özellikler olarak engeller oluştururken, dı ğer taralian da basıt konular, basit söz cukler u/eıine kuıulıı "Çocuk edcbiyatf'c.ocukljrınsanıldığındançokotelerde olan düi} gu(,lerini muhayyilelerini kısıtlamakta, belki de köreltmekle... Önemli bir ikilcm bu, Umuyoruz ki, hem pedagojık olarak, hem de ede bi olarak a%üir,(,özümlenirbusorun. Aslında sözünü ettiğimiz sorun bir larafından aşdnıış da sayılabilir; yani en azından Daglarca nezdinde böyle bir ikilem sö/ konusu değildir. Yukarıdaki alıntı ve konu^malarında Dağlarca'nın anlattıkları bu sorunun ger(,ek bir sorunsal olmadığını göstermiyor mu.' "Sıfır ya^taki dizeler" kâğıda geçerken bazen buyürler, bazen aynı kalırlar; bu biitiin şairler için de geçerli değil mi? Üyleyse, çocuklar için yazmak diye bir $ey olmaz; sadece yazılanların bazıları çocukların dünyasına da 11 B ha rahat girer, o dunyada yer bulur ve bir dönem orada konaklar. Yazarken çocukbuyuk ayrımı yapmayan Daglarca "Çocuklarda" serisi olarak bugüne kadar on kitap yayımlamış durumda. Öğrendiğimize göre de yayımlanmayı bekJeyen on kitap sırada beklemekte. Bu kitapların bir bölümii de ilk kez okuyucu kar^ısına çıkacak "Gundü/ sokaklarca, gece yıldızlarca" arkadaşlan olan çocuklar için arıık seksen yılı doldurmu^ yüreğinde nice "kuş" taijiyor Daglarca ve fırsat buldukça da yolluyı>r onlaıı arkada^larına Ama, sanıyoruz ki, sadece "arkada^ları" karşılamıyor bu ku^ları, hâlâ ilk ya^larının ^aşkın huyecaıııın yaşayan bizler gıbı nıce " tanışık"ları da kar^ılamaya çalı^ıyor; onlarla "yeğnimek" ıstıvor.. ıstıyor.. Bugün Daglarca adı "yaşayan en onemli Türk ozanı" olarak geçmekte ve hiç de yanlış, eksik ya da hakbiz bir saptama bayılmamakta bu;fakat yanına bir ba^ka saptamayı da eklemek herhangi bir ra/.lalık yaratmayacaktır. Şiirlerinde çocuğu en çok barındıran Türk ozanı. "Anne, dedi ki yeni öğretmen/ Yaşı eşitmi^/ Yerle göğün./ ...Aramışlar bıılmuşlar/ Nice yıldız varsa/ ünca yaratık varmı$." (Yenı Eşitlik) Ve yerle gök birlikte Dağlar i eioğruakarmı^. 1967'den günümüze "Çocuklarda" adıyla yazdığı şiirlerinde bildiğimiz Dağlarca'dan başkasını göremeyiz. Bu, Dağlarca'nın "Çocuklarda" şiirleri için ilk tespit olarak belirtilmeli. Çünkü, çok önemli. Basta belirtmeye çalı^tığımız ıkilemı kendi bütünlüğün de aşan bir şaırle ve şiirleriyle karşı karşıya olduğumıı/u hiç unutmamalıyız. tkinci tespit olarak da şu önemlidir: Daglarca, bu şiirlerinde çok önemli bir şeyi one çıkartmı^tır, o da: Çocuklarla şairler arasında önemli btr lark yoktur. En rahat dilleriyle, en ra hal sjekilde anlaşırlar. Yeter ki aralart na "başkalan" gırmesın Bu şiirlerinde neyı, nelerı anlatır Daglarca? İşte /or soru budıır. Çıınku diyemeyız ki "vıldı/.ları anlatır", diyemeyiz ki "hayvatılara doğayı anlatır", "annelerı, babaları, oğretmenleıı anla tır", diyemeyız kr'okulu anlatır "... kısacası 'şunıı anlatır' dıvebilecegimiz hiçbirşeyesığmayacakşıırlerbunlar Elbette so/unu etıiğimiz her şeyı tek tek anlatır. Yıldızları da, kuşlaıı da, okulu da, doğayı da; ama, anlatan I^)ağlarca olduğundan belkı, belki de anlatılan "yegnık bir evren" olduğundan hıçbir şeye indirgenemeyecek kadar tanımsızdır.Veher şeyi kuşatacak kadar da geniştir.Dağlarca'nın deyi şiyle "yaşamanın anlatılmaz ağırlıksızlığı" kadar yeğnık ve genış. Orada en çok olan çocuklar değıldır, kuşlar da değildir en çok, gökyüzü, ycyuzu, doğrularyanlışlar da... En çok olan K İ T A P SA YI 19 4 SAYFA 18 C U M H U R İ Y E T