Katalog

Ikikadın araştırmacının erkekler hakkındaki düşünceleri davranmak için gerekli olan bu. "Her şeye karşın bize öğretmenlik yapabilirler. Bunda Erkekler (Kadtnlar tçin Bir Kullanma gucenecek bir şey yok. Akıllı kadın kendinc sunulan kiilKılavuzu )/ Cheryl BenardEdit Schlaffer tiir devrimi şansını kullanır ve korkak köylüler gibi hâlâ modası geçmiş inanç kırıntılanna yapışıp kalmaz" (s. 24) Çeviren: Leman Çalışkan / Afa Yayınları Kimlik bunalunında kıvranıp dururken, birdenbire bu kadar çok kimlik sahibi yaptıkları için yazarlara burada te206 s. / 14.000 TL. / GKK Kod No: şekkürlerimi sunuyorum. Artık kim olduğumu biliyo011.151 rum; önüme gelen kültür devrimini elimin tersiylc iten, hem de büyük bir memnuniyetle, akılsız ve de korkak bir köylüyüm ben. Erkeklerin öğretmenliğini istemiyorum, İNCİOZKMI hatta daha da ileri gidiyorum, üstiime vazife olmadan, öğAdı çarpıcıydı. tnsanın kadının rendiklerinin tümünü bir an önce unutmalannı tavsiye ilemek daha doğru galiba son paraediyorum. Şimdi burada yazarlara sinirlenip, işi bir başka sını vcrip alacağı geliyordu. Bcn de uca götürüp, yazarlarca, 'tipik kadın tavrı' olarak adlanO»r,l İ.UM / *•'I ıMlTlı aynen öyle yaptım. Bu zamanda ert RK V K I K H dırılan bir konuma düşmek istemem. Ama şu tavsiye edikeklerle şu ya da bu biçimde ilişkiyc len erkek özelliklerine bakar mısınız liitfen: giren hangimizin bir kılavuza ilıtiya Hedefi hep göz önünde tutarak davranmak. "Ercı yok ki? Onlarla konuşurken, onlakekler şaşmadan kendi yollanna giderler, isterse bu yol rı dinlerken 'Fransız' kalmıyor eğriyöne doğru gidiyorolsun" muyduk ya da en iyi ihtimalle anladı Yanılmazlık. Aynen şöyle deniyor: "Engeller ve bağıtnızı dUşündiiğümüz zamanlarda şansızlıklar büyük bir gayret ve demagojiyle öyle bir çerhep yanlış anlamıyor muyduk? Gerçekten de yabancıyçeveye ycrleştirilir ki psikolojik açıdan pohpohlayıcı, topdık, ama uzak dcğil, her yerde onlar vardı, çiinkü ve henüz lumsal açıdan etkileyici, maddi açıdan verimli, duygusal 'vazgeçme' zamanı gelmemişti, belki de hiç gelmeyeaçıdan üzüntüden uzak yaşanıp gidilir." cekti. Bu haleti ruhiyede gezinirken birdcn vitrinde "ErArtık bu noktada erkcklere bile haksızlık edildiğini söykekler (Kadınlar Için Bir Kullanma Kılavuzu)"nu görlemek gerekiyor. Ya da bu bir şaka. Acaba yazarlar ironik düm. Aldtğım gibi okumaya başladım. Ve işte yine yanlış bir biçimde erkekleri mi eleştiriyor diye bir soru bile geleanlamıştım. bilir akla, ama kitabın tümünü okuyunca ne kadar ciddi ve Cheryl Bcnard ve Edit Schlaffer adındaki iki kadının bir o ölçüde tehlikeli şeyler söylendiğini anlıyorsunuz. grup 'başarılı' crkeklc konuşarak gerçekleştirdiği araşErkeklerin özelliklerini öğrenmeye devam edelim: "Ertırmayı anlatıyordu kitap. Bugiine dek kadınlara yönelik kekler kendilerini azla yetinen insan kabul ederler. Yaröportajlar yapmış araştırmacılar, bu kez erkekierle erşam felsefeleri iyice küçülmüştür, daha az içerik daha az kekler hakkında konuşmuşlar. Başarılı ve çoğu Avustursorun." yalı olan erkeklerdcn erkekleri öğrenmişlcr, biz kadınlar Herhalde burada duygusal ilişkilerdcn soz ediliyor. Eriçin. Araştırmacılar kadınların crkeklerden öğreneccği keklerin azla yetindiği, yetinmeyi seçtiği tek alan bu çiinçok şeyin olduğu kanısında. Çiinkü onlar başarılı. Kadınkü. Yoksa yönetimlerindeki dünya gözleri doymuş, ihtilarsa gittikçe yükselen kadın hareketine rağmen, "ne tck rasları frenlenmiş olsa, nükleer başlıkların tepcsine otutek ne de topluca ctkili olamadılar, kendilerini savunamarur muydu? Ama işin çehresi anlamlı, bütün, paylaşımcı dılar", yani başarısız. Ve artık yapılacak olan erkeklerin ne bir ilişki isteyen kadının karşısmda değişiyor. O zaman azdenli duygusuz, yüzeysel insanlar olduğunu söyleyip durla yetinen biri olup çıkıveriyorlar. Aslında bu bile tartışmak değil, bunu nasıl başardıklanna bakmak ve aynı yönmalı. Bclki de sayısal olarak azla yetinemediklerinden, tcmi uygulamak. Hayatta kalmak bunun tanımını da yaiçerik olarak 'az'ı talep ediyorlardır. Biz kadınların üzülpıyorlar: Karar vermek, planlar yapmak, duruma göre mememiz için erkekler gibi tavır almamız gerektiği söyleniyorsa, şunu belirtmeliyim ki bu iflas etmiş bir politika. Bugüne dek gözlemlcrim tabii ki yanılmış olabilirim erkekler gibi umursamaz olmaya çalışan, ilişkilerinc pek de önem vermez gözüken (gözüken diyorum, çünkü gerçekte bunu başarmalan pek de mümkün olmuyor) kadınların, böyle davranmakla çok daha mutsuz olduklarını gosterdi. Çünkü o zmnan kendilcri olma şansını da yitiriyor ve âde.a deplasmanda oynuyorla:\ İşte, vırarların onerisi taın da böy. bir şey. Kadınlara dilinizi, biçimınizı, ülkcni/i terk edin, erkekler ülkesinde yaşayın diyorlar. Kitabın son satırlarında, "Kadınların ülkesı gerçi daha iyidir, ama henüz Benard ve Schlaffer "Erkekler her seye karsın blze ujretmenlık yapabıllrler Bunda gucenecek orada yaşamal' olanaksızdır" deniyor. D bir sey yok" S A YFA 2 0 Kılavuzu erkek olan G E Ç M i * I N Nasıl bir kimlik G E L E C E f i l Osmanh Kimliği /Taner Timur /Hil Yayın,1986 / 168 s. MaiNGEVDETMIOilV Atatürk devrimleriyle, özellikle Lâtin abecesinin benimsenmesinden sonra geçmişimizle aramızda bir kopukluk olduğu savı ikide bir ortaya atılır. OSMANLI KİMLİĞİ Atatürk'ün dc yanlışlart olduğu söylenince bu sav daha güncel bir duruma geldi. Ama "Neymiş bu yanlışlıklar?" diye sorulduğunda açık seçik bir yanıt alınamıyor. Sayın Taner Timur'un "Osmanh Kimliği" adlı Uginç yapıtınt bu nedenle ycniden okudum. tlk okuyuşumda bu kitabın öneınli bulduğum ycrlerini, alt çizgilerle öylesine çarpıcı kılmışım ki, bu kez nerdeyse yalnız o satırlan okumakla yetindim diyebilirim. Ama altı çizilmemiş satır çok azdı. Bu yazımda kısaca şu konular üzerinde durmak istiyorum: Arap düşüncesi IX. yüzyılda büyük bir kültür atılımını gcrçekleştirir. Eski Yunan felsefesinin özellikle Nesturiler eliyle Arapçaya aktanlması olayıdır bu ve Arap kültürü için gerçek bir aydınlanma dönemi sayılabilir. Bu dönemdc yetişen Farabi, tbn Sina, Gazali, Ibn Rüşt gibi büyük düşünürler Aristo'yu okur ve öğrenirler. Buraya gelindiğindc, ister istemez kuşkuya düşer kişi: özgür düşünccnin ürünü olan felsefc ile inanç temeline bir din nasıl bağdaştınlabilir? Bu soruyu Sayın Taner Timur da soruyor. Eüerinden geldiğince açık düşünceli olmaya çalışan bu ünlü bilginler tslam teolojisini Aristo mantığı iie güçlendirme amacıru güdüyorlardı. Böylece de ortaya bir tslam skolastiği çıkıyordu. Fakat ortodoks Müslümanhk buna başkaldırdı; başta Gazali olmak üzere din düşünürleri, sonunda fclsefeyi yasakladılar. Şuraya gelmek istiyorum; Ostnanlı düşüncesi sadece bu yasaklama ile benimsenmiştir, başka dcyişle Arap aydınlanmasıru yaşamamıştur. Hatta Gazali'nin yasaklama nedenlerini bile gereğince öğrenememiştir. Böylece ne oldu, felsefe yasaklanınca, bilimscl kuşku bir türlü yerleşemedi. Geri kalmışhğımızın başlıca nedeni budur. Sayın Taner Timur diyor ki: "Ancak bu 'aklî' ilimler de geniş ölçüde 'nakli' idiler. Unutmamak gerekir ki Osmanh zihniyeti güniimüzdekt anlamıyla ilme yer vermeyen skolastik bir zihniyetti. Osmanlılarda 'ilim' ve 'âlim' kelimeleri dini bir anlam taşıyorladı." lnıdi, Lâtin abecesinin benimsenmesiylc ne tür bir kültür hazmcsinden yoksun kaldığımız sorusu haklt olarak sorulabilir ve sorulmalıdır. Biz o büyük Arap düşünürlerinin yapıtlarını, az da olsa, ancak Cumhuriyet'ten sonra Lâtin abecesi ile okuduk. Sayın Taner Timur, yapıtının "Bir Tarihî Yanılgı Üzerine Gözlemler" adlı son bölümünde bize bir hikâyc anlatır. 1915 yılının ilk aylarında Osmanlı sarayında bir "Huzur dersi" yapılmaktaclır. Padişahın huzurunda yapılan ve güncel sorunların ayetler ve hadisler çerçevcsinde yorumlandığı derslerdir bunlar. Toplantıda Sultan Reşat'tan başka Talât Paşa, Enver Paşa ve Şeyhüllslam Musa Kâzım Efendi de vardtr. Dersi veren Gürcü Abdüllâtif Efendi, Kuran'm Yusuf suresini scçmiş, "Mısır diyanndan ayrılmayacağız" diycn 80. aveti okuyor vc "Şevketpenah! Beni İsrail'i kırk sene dalalete uğratan bu Tih sahrasını geçiş Orduyu Hümayun'umuzun çok güç, fukat eıi şanlı zaferidir" diyor. Sultan Keşat, Talât ve Enver Paşalar, Musa Kâzım Efendi sevinçten ağlamaktadırlar. Çünkü o sırada Cemal Paşa, ordusu ile Mısır yolundadır, Mısır'ı lngilizlerdcn alacaktır. Oysa bu ordu yenildi. Cahilliğimize ağlamahyız. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI S 9