Katalog

Ruhun sınırsızhğını arayan birfılozof: Nietzche îyinin ve Kötünün Ötesinde / F.Nietzsche / Çeviren: Prof. Dr. Ahmet Inan / Ara Yayıncılık /, 9.500 TL BÜLSELİ İNAL 'Yeterince insan mısınız?' •nsaaf mıştı. Bütün sınırsızlığına karşın kendi içinde tuhaf özendirmeleri ve yükseklikleri taşıyan biri olarak Nietzsche, İsa ile gerçek anlamda tanıştıktan sonra ruhunun yüksekliklerini barındıracağı bir eser verme fantezisi ve arzusuyla yazmıştı Zerdüşt'ü. Yeterince insan mısınız? İşte Nietzsche'nin yakıcı sorusu, tüm insanlığa yönelttiği soru. Özgür istemin düşcüsü Nietzsche, tüm yapıtlarında zihinsel yetilerin doruklarını yoklayan, ruhun sınırsızlığını yılmadan arayan sistemler dışı filozof, aşkın olanın savunucusu. AntiChrist'ten sonra dilimize çevrilen ne mutlu çevirene de okuyana da îyinin ve Kötünün ötesinde Qenseist Von Gut Und Böse) filozofun sınırsız ruhunun ve düşüncesinin pekçok formunu içeriyor. Anti Christ'te Hıristiyanlığın insanı nasıl uyuşturduğundan yola çıkarak dinsel bütün dogmalara ve yaptırımlara karşı duruşunu ve isyanını tatmıştık. Oysa Nietzsche'nin en popüler eseri Böyle Buyurdu Zerdüşt İncil'e duyduğu hayranlık ve kıskançlık sonunda yazıl Zaman ve mekândan bağımsız bütünlük Bir / Richard Bach / Çeviren: Belkıs Çorakcı Arkadaş Yayınevi / 220 s. Richard Bach, bir pilot. Bütün uçmasını bilenler gİDİ yerçekimi yasasını yenmiş. Özgürlük tutkusu onu yeryüzü dünyasının kabuğuna çakılı olarak kalma zorunluluğundan kurtarmış... Kozasını delerek yeni ufuklara doğru uçmasını keşfedeni anlattığı o güzelim Martı'sından sonra Mavi Tüy, Sonsuza Uzanan Köprü adlı kitaplanndan da tanıdığıımz Richard Bach'ın dilimize bir kitabı daha çevrildi: Bir... Richard Bach ve Sonsuza Uzanan Köprü kitabında okurlarına tajııştırdığı eşi Leslie, Bir adlı romanda bizleri değişik zaman ve mekânlarda gizemli bir yolculuğa çıkarıyor; bir insan yaşamına yön veren, bir kimliği belirleyen yol aynmlarında gezdiriyor, sevgi ve aynlık, yenilgi ve direnç, yaşam ve ölüm duraklarından geçiriyor. Bir'de, kaos içinde bulunan bir dünyada insanın denee arayışı mistik bir üslupla anlatıhyor. Richard Bach da mistık bir yazar aslında. Bİr'de anlatılanlartn us ve mantık dışı, önceden kestirilemeyen bir boyutu olmakla biriikte, yalnızca bu nedenle us dışı ya da us karşıtı olduğu, düşünceyi dışladığı söylenemez. Değişik eerçeklik düzeylerinin, bir 'varlık' olan insanın 'bir'den çok boyutu olduğunu anlatıyor Bach. Saygı ve kuşkunun iç içeliğini vurgularken bir yandan da kuantum fizi&i'yle el ele vererek zaman ve mekânı aşıyor; tabii bir de Holografi Tcorisi var işin içinde: Görüntüler dünyasının başka biçimde kavranması olayı. İlginç bir kitap, Bir. Dünyamızın geleceğini belirleyecek olan toplumsal kararlarla; savaş ve barış, din ve şiddet kavramlarıyla hesaplaşırken bir bakıyorsunuz, bilinci aşan 'bir' düzene geçmİşsiniz. Îyinin ve Kötünün Ötesinde'de, eleştirel armoni oldukça yüklü ve çarpıcı. Felsefeciler, filozoflar, idealizmin büyük düşünürleri kitapta delik deşik edilir. Filozofun kafa yorduğu, çırpındığı, uğruna kanat gerdiği tek varlık insandır. Elinde tuttuğu büyük bir zümrüt taşını insanlıeın üzerine büyüteç gibi tutarak onlara saf züm1 rüt ışığı altında bakmak ister. Sorusu açıktır Nietzsche nin, insanlar özden ne kadar pay almışlardtr, ne kadar yaratıcıdırlar, ne kadar teslimiyetçi. Büyütecinin açık yeşiKışığında Avrupa insanını, özellikle kendi ulusunu inceler ve buruk bir tatla konuşur. Avrupa insanında yakaladığı sonu gelmez zihinsel kayış acı vericidir ona göre Düşüncenin çürümesi ise uygarlıkların çürümesine neden olacaktır. İnsan toplumlarındaki yapay iyi kötü ayrımını alaycı bir edayla eleştirir ve onun ötesinde duranı görür; çok daha saf olanı, temiz olanı, düşlediği insanı. Nietzsche'nin eskimiş olana düşkünlüğü, hem ilk insan uygarlıklarının çok daha özgür ruh taşımasından hem de çağımız toplumlarından umudunu yitirmesindendir. Uygarlıklar, sistemler, ahlak hep baskı üzerine kurulduğundan hepsini reddetmektedir filozof. Binlerce yıldır yıkılamayan ahlak dogmaları Nietzsche'nin elinde tuz buz olur, ahlak felsefecilerini ise yapay ve saçma bulmaktadır. Uyumun her biçimini, uzlasmanın kirliliğini ve girdiği biçimleri eleştirir, kutsal olanı yıkar geçer. İnsanların ya da sıradan düşünürlerin yarattığı iyi ve kötü tanımları ona hiçbir şey ifade etmez. İnsanoğlunun yeryüzündeki gidişi, kan emicilik, soysuzlaşma, düşüncenin çürümesi Nietzsche'nin öfkeyle insanlığa duyurmak ıstediği olgulardıı^ İdealist fılozoflara gelince tutuk ve teslimiyetçi buldukları, çok ilginçtir ki Kant (Nietzsche, Kant için böyle bir tanım kullanır: "Könisbergli Çinli") ona göre yalnızca bir eleştirmendir, Kant'ın kategorik imperatif ini, Schopenhauer'in temel ahlak önermelerini ve ahlak üzerine düşünen filozofları bayatlamış ve küflü bulur.Çünkü felsefi sistemlerin çoğunda (Spinoza hariç) kendiliğinden bir teslimiyet, ulu varlığa yaslanma vardır. Nietzsche'nin ahlaka, insan erdemleririe ja da insan yapısına bakışı çok ötelerden; özgür istemın boyutlarından, birbirine taviz vermeyen ruhların içindendir. Ona göre her insan kendini sınamalıdır, bağımsızlığa mı yazgılı, boyun eğmeye mi! Okuyucu kitapta, düşünürün içinde kopan fırtınanın şiddetine ve diriltici atmosferine kolaylıkla girebilir. Nedenivse kullandığı dilin tazeliği ve yakıcılığı! Nietzsche1 nin bütün karşı çıkışlarını ve ruhunun fırtınalarını anlamak için okuyucu cümle aralarındaki boşluklarda biraz oyalanmalıdır. Art arda gelen düşünce bombardımanıyla serseme dönüp yönünü kaybetme tehKkesiyle de karşılaşabilir çünko. Okurun, onun bulunduğu yamaçlara tırmanıp oralardaki buz gibi havayı soluması gerekir. Tüm bunların yanı sıra taviz vermeyen bir ses olarak Nietzsche gerçekte yasamı bir şenlik olarak eörmek istemiştir, tanrılara yaraşır bir şenlik. Kadınlarla ilgili düşüncelerine gelince; bir gün Nietzsche ile bir yerde karşılaşırsam L>unu ona soracağım. Nietzsche'nin bütün yapıtlarını önce incir ağacında yaşayan yaşlı yılanlar okudu sonra da bizler. D Nietzsche Friedrich Wilhelm Nietzsche, 15 Ekim 1844'te Almanya'nın küçük bir kasabasında; Röcken'de doğdu. Babasını beş yaşındayken kaybeden küçük Fritz ortaöğrenimi ünlü klasik okul Schulpforta'da tamamladı. Yükseköğrenim için önce teolojiye başlayan Nietzsche, hocası ünlü bilgın Ritschl'in etkisiyle filolojiye ve eski Yunan eserlerine yöneldi. Bonn ve Leipzig üniversitelerinde okuduktan sonra daha doktorasını vermeden 1869 yılında Basel Üniversitesi'nin Klasik Filoloji Kürsüsü'ne olağanüstü profesör olarak çağnldı. İIK yapıtı, Musikinin Ruhundan Tragedyanın Doğusu. Kitap hem ilgi uyandırdı hem de şimşekleri üzerine çekti. 1879'da gönüllü olarak katıldığı 1870 savaşında geçirdiği hastalıkların artmasıyla üniversitedeki görevinden ayrıldı. Sağlığını koruyabilmek için kışları İtalya'da, yazlan İsviçre dağlarında yaşayarak kendini yazılarına verdi. 1883'te Rus asıllı kadın şair Lou Salome'yi tanıdı ve Böyle Buyurdu Zerdüşt'ü yazmaya başladı. Bu kitabını Îyinin ve Kötünün Ötesinde adlı yapıtı izledi, 1887'de Ahlakın Soykütüğü yayımlandı. Sonraları başka büyük yapıtlar tasarlayan düşünür sırasıyla Wagner Olayı, Putların Batışı, Der Anti Christ, Ecco Homo ve Dionysus Dityrambosları adlı kitaplarını yayımladı. Nietzsche 1900 yılında öldü. D S A Y F A 19 C U M H U R I Y E T K İ T A P : SAYI 23