Katalog

"Bu çalı$mada, mıtın kültürel bir güç olduğunu kanıtlamaya çalıştım, ama mıt yalnız bu deflıl 0 açık ki aynı zamanda bır anlatı da, bu yüzden de edebi bır yanı var trajedının tohumlarını taşır, halkların yaratıcı dehasının ve uygarlığın bılınçli sanatının bu edebı bıçımlerinde kullanılır " (Büyü. Bllım ve Dın) ) Mıt gclccüğın eposunun, romansın ve Antropolog Malinowski'nin 3 kitabı art arda yayımlandı İlkel insandan 'insan'a İSMAİL MUBOT ronislaw M a l i n o w s k i (18841942) gerek evrimci, gerek tarıhsel okula karşı çıkarak fonksıyonalist okulu kuranlar arasında ver alan, gorgül ve dızgesel yönteme dayalı kültür antropolojisinin öncülüğünu yapan bır araştırmacı. Malinowskı, yıllar sıiren ara^tırma gezilerınde daha ziyade toplumsal yapıya ağırlık vererek ilkellcrin toplurnsal örgütlenmesini, bunların siscematik ve karşılaştırmalı araştırmalarını yapmış, aralanndaki işlevsel ilişkilerı ıncelemiştir. Herhangi bir bilim dalındaki her ampirik (görgül) işçi gibi gözlemlediği olgular alanında kendisine görünen şeylerde genel / evrensel olanı seçme v :cyerlilerle kurulan gerçek bir ilişkiden doğan kuf « B ramsal çözümlemeler yapma zorunluğuna inanır. Bu görüşleri doğrultusunda Malinowski, tarıhsel araştırmalar açısından antropologların "aynı anda hem kendinin tarihçisi olmak, hem de kendi yarattığı kaynakların yöneticisi olarak çalışmak" zorunda olduğunu belirtir (Insan ve Kültür); mıtlerin incelenmesinde antropologların pratik üstünlüğünü Büyü, Bilim ve Din adlı kitabında da dile getırır: "Çünkü antropologun teorilerinin kanştığını ve fikir yürütme ırmağının kuruduğunu fark ettiğinde ilkelerin arasına çekilebilme gibi eşsiz bir ayrıcalığı vardır. Antropolog, kültürün tek tük kalıntılarına, kınk tabletlere, sararmış metinlere ya da bölük pörçük yazıtlara tutuklu değildir. O, dev gedikleri, hacimli ama hipotetik yorumlarla kapatmak zorunda değildir. Antropolog, mitlerin yaratıtısını elinde bulundurur (...) dahası, mitin doğduğu yaşamın bereketi kendini ona sunar." Kuşku yok ki Malinowskı ilkel topluluklar için araştırmalarını sürdürmenin "bereketini" derın bilgi birikımi ve güçlü çözümleme yeteneği ile birleştirmiş. Yapıtlarıyla ele aldığı kültürlerin zenginliklerini gözler önüne iererek yıllanmış önyargıları sarsmanın yanında ilkel denilen toplumlarla gelişmış toplumlar arasındaki bazı noktalarda derin yakınhğın farkına vardırtıyor. İlkel düjüncenin işleyişını anladığımız ölçüde bilim, büyü, mitler, din, kültür, cinsellik gibi insana ozgü kavramların gerçek işlevini eleştirel bir tutumla anlayabilir, günümüzdeki konumlarına ilışkın ipuçları ediniriz. Malinowski'nin yapıtları gerek bilgilendırme, gerek yöntem açısından özelde ilkel ınsanı, genelde insanı çözümlemede kolaycıhğa kaçmayan bir çerçeve niteliğinde. Malinow$ki'nin işlevciliği, insanın, kültür yardımıyCUMHUHİYET KİTAP SAYI 17. S A Y F A