Katalog

Çete arkadaşları: Ressamlar ve şairler İkisi de ayrı bir anlatımın, dilin ürünü olan resim ve şiir ilişkisi üstüne geçen hafta başlattığımız soruşturmanın ikinci ve son bölümünü sunuyoruz. Geçen hafta, ressamlarımız şiirle olan ilişkilerini anlattılar. Bu hafta da şairlerimiz resimle olan ilişkilerini anlatıyorlar. Melih Cevdet Anday "resim seyrederken onları şiire çeviririm" diyor. Fazıl Hüsnü Dağlarca, şiirin resmin de resmi olduğunu belirtiyor. Can Yücel ise "resim istiflemek, şiir ise zamanı sözcüklerle istiflemektir?" diyor. HAZIRLAYAN NUR BULUM Ressamlar şiirden, şairler resimden etkilendı mi? tum resım ekollerı arasında, şıırı, yazıyı en fazla etkılemıs oLın da emprcsyonı/mdır buiı.e Ahmet Haşim ı dusunun' Bıra/ tantezı katarak onun şıırınde kı/ıl a n ge tutkun bır ressam ayrımsanabılır Orhan Alkaya • bir • ran "Resim şiir ilişkisi si/ce nedir, aralarında nc gibi bağ vardır?" Etkilendiğiniz ressamlar var mı? Size şiir yazdıressam oldıı mu?" dunyayı alımladıgımı/ "göz"umuzun nesnelerı ve doğayı çarpıtmakla malul olduğunu soyleyen naturalıstler, "yanılsamayı okura iletme" gorevını yazara yukleyerek yazının merkezıne "göz"u yerleştırmışlerdı Naturalıstler, gıderek parnasyenler, ya/ıda (; ırde) oznel bır evren yaratmayı, bu evrenı "resmetmeyi" onemsıyordu Bu olçude dırekt bır ılışkı olmamakla bırlıkte, sanat yapıtının "sentetik"leştırılmesı surecı başladıgından berı kı bu konuda bır mıhenk taşı olarak Wagner'ın "gessamtkunstwerk" (bırleşık sanat yapıtı) kuramına da atıfta bulunabılırız, yazı'nın, sorunuz ozelınde şıırın resim sanatıyla sıkı bır ılışkısı hep olagelmıştır Sozgelışı Dada ve Surrealızm ^ıkı^ları, sık olarak resmin "tanıklığına" başvurmuşlardı İşı Apollınaıre gıbı, sozcuklerın govdesını resmetmeye kadar goturenler de olmuştur Zaten, oluşturdukları "çevre"lerde agırlık, şaırlerde ve ressamlardaydı Bızım "Genç Osmanlı" sıırımı/de, prımıtıf ressamların ızlerını bulmak da mumkundur Bu konuda, ozellıkle Cenap'ın surı <,arpıu bır ornek oluşturur Ama asıl etkılenme, empresyonıst resme donuktur 7aten, Fazıl Husnu Dağlarca Her ozan ayrı bır dıldır Şiir resmin de resmidir Şıır resmin de resmidir Rcsım gozumuzun gordugunun yorumlanmasıysa şıırın daha soyut bır yorumu olduğu bundandır. Buyuk ressamları bıraz geç tanıdım. 1950 yılında Parıs'te, Floransa'da onlarla tanışınca bu evrensel dıle şaşkınlıkla baktım Ressamlar ozanlardan daha şanslı. Çunku genel bır dıllerı var Gorulen ve hemen anlaşılan Hayır Ozanlar ressamlardan daha şanslı Ozanların dıllerı daha "tektir.' Çunku her ozan ayrı bır dıldır Fazıl Hüsnü Dağlarca Melıh Cevdet Anday Pıcasso yu şııre yakın buluyorum Resim seyrederken onları şiire çeviririm Şıırle resmin vakın ılıskılerı var Dunyaya bıçım verme bakımından bu ılışkı en ıyı gorunuşunu alır Ressamların resımlerını seyrederken onları şııre çeviririm Picasso'yu şııre vakın buluyorum Ayrıca butun surrealıst ressamları şaır kafalı goruyorum Mellh Cevdel Anday "Bakmak ve görmek"in aktivitesi tüm sanatların kökünde mühür olarak duruyor. "jıır ya da daha genış anlamda yazınsal metınle resim sanatının ılıskısı, şıırın (yazının) başlangıcına kadar gıdıyor aslında Homeros'u, ısteyen vakanuvıs, ısteyen gazeteu, ısteyen de şaır olarak tanımlayabılır Bu konuda onemlı olan, bızım, sozgehşı Troya savaşı ıle ılgılı "görüntüleri" ondan almış olmamızdır Yazınsal metınle lesım sanatının en mutlu buluşması, kuşkusuz, naıuralıstler ıktıdardaykcn ger^ekleştı Dıs S A Y F A 12 Orhan Alkaya ' Ahmet Ha9un ıduşunun onun şıırındekı kızıl renge tutkun bır ressam ayrımsanabılır (Fotouraflar YıldızUçok) CUMHURİYET KİTAP SAYI 41