Katalog

Gökyüzü CBT 1480/31 Temmuz 2015 9 Ağustosta gündüz 59 dakika kısalacak Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri esenoglu@istanbul.edu.tr GÜNEŞ Ağustos ayı boyunca gecelerin uzaması (gündüzlerin kısalması) sürecek. Geçen aya göre bu ay 59 dakika daha fazla karanlıkta kalacağız. Resim ve çizelgede 1, 15 ve 31 Ağustos’ta sol(sağ)dan sırasıyla: karanlık gece (6 saat 44 dakika), astronomik tan (39 dakika), deniz tanı (36 dakika), günlük tan (30 dakika) ve gündüz (13 saat 47 dakika) ortalama saatlerinde verildi. Gündüzün beyazlığından gecenin karanlığına geçişler (ufuk kızıllığı süresi) günde toplam 3 saat 29 dakikayı bulacak. Parlak Gök Cisimlerinin Doğuş YükselişBatış Saatleri (saat:dakika) GÖKTAŞI YAĞMURU 17 Temmuz–24 Ağustos 2015 tarihleri arasında yağan ve özellikle en fazla sayıya 12–13 Ağustos 2015 tarihinde Çarşamba’yı Perşembe’ye bağlayan gece yarısında Perseid göktaşı yağmuru gerçekleşecektir. Saatte 100’den fazla göktaşının sayılabileceği olayın yeri gök atlasında gösterildi. AĞUSTOS AYINDA GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ gün saat:dakika 2 2 3 4 7 07:06 13 07:42 08:18 Bir elde Güneş diğerinde Ay Ay Yer’e en yakın (362230km) Bir elde Güneş diğerinde Ay Bir elde Güneş diğerinde Ay DOĞA OKUMALARI– ESİNLENME–DÜŞÜNCE–FİKİR– SÖZ t Günün SiyahBeyaz ve ara tonları (ssaat: dakikad) “yeryüzü kaşifi” Macellan’ın seyir notu onu “gökyüzü kaşifi” de yaptı “Macellan Bulutları” galaksilerinin ismi coğrafya derslerimizden bildiğimiz denizci–gezgin–kaşif Ferdinand Macellan’dan Macellan bulutları gerçekte çok daha önceleri ortadoğu ve güneyküre halklarınca da biliniyor olmalı… Benzer şekilde Macellan’ın ve halkların düşüncesini Ay yüzeyinde de işletebiliriz; orada da yer değiştirmeyen “bulut” benzeri yapılar görünmektedir tıpkı Dünyamızın atmosferindeki siyah bulutlar gibi… buna göre “Ay’ın bulutlu atmosferi var” notunu geçmişin defterlerinde kayıtlandırmış olmalı insanoğlu… şimdi biliyoruz ki Ay’ın atmosferi “yok” seyreklikte ve pudra şekeri inceliğindeki beyaz Ay toprağında görünen karanlık bulut benzeri şekiller de susuz Ay denizlerinin dipleridir… Resimlerde güney yarıküreden çıplak esinlenilmiştir tıpkı “Macellan Boğazı” yada Büyük Okyanus’a sakin (pasif) görünümünden dolayı “Pasifik Okyanusu” isim babası gibi… Macellan uzun süren deniz yolculuklarında hava açıkken bile sürekli gökyüzünde yer değiştirmeden gördüğü bulutları “seyir defterine” işlemiş/etrafındakilerle paylaşmış olmalıdır (1500’lü yıllar)… kendisinden sonra astronomlarca da bu bulutların birer galaksi oldukları açıklanmıştır… Macellan’ın bu özel seyir notu/paylaşımı onu “Yeryüzü kaşifi” iken “gökyüzü kaşifi” de yapmıştır… Macellan’ın bilgisi ve hava durumu tecrübesi gördüklerini “bulut” olarak not ettirmiştir, gökbilim bilgisi de olsaydı gördüklerini belki “atmosferimize ait olmayan nesne” olarak kayıt defterine işleyecekti… Hemen başlarının üstündeki 05:03 SON DÖRDÜN 7 07 Merkür Jüpiter’in 0.6 derece kuzeyinde 9 03 Aldebaran Ay’ın 0.7 derece güneyinde ve örtülüyor 12 23 Göktaşı yağmuru 14 17:53 YENİ AY 18 06 Ay Yer’e en uzak (405835km) 22 19:31 İLKDÖRDÜN 22 20 Satürn Ay’ın 3 derece güneyinde 25 18:15 Bir elde Ay diğerinde Güneş 26 18:35 Bir elde Ay diğerinde Güneş 27 18:55 Bir elde Ay diğerinde Güneş 29 18:35 DOLUNAY t Yazın Gölge Kışın Güneş Aranır Güneş bu ay, geçen aya göre 7 derece 55 dakika daha yüksekte olacak (Güneş ışığı dik gelecek). Ay boyunca da Güneş 10 derece 50 dakika alçalacak. Yükseklik (derece) 30 03 Neptün Ay’ın 3 derece güneyinde 30 18 Ay Yer’e ikinci kez en yakın (358295km) Saat gözle görülen Küçük ve Büyük Macellan Gökadaları, bulut görünümlü Ay ve Cape Town (Güney Afrika)’da ilk kez Macellan galaksilerini seyreden kuzey yarıküre gökbilimciler verildi. GÜNCEL HABERLER 1– TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin düzenlediği 18. Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliği 20–23 Ağustos 2015 tarihlerinde Antalya Saklıkent’te düzenlenecektir. Ayrıntılı bilgi için adres: http://tug.tubi Akşamın karanlığına dolunay aydınlığı tak.gov.tr/tr/gozlemsenligi. 2– Türk Astronomi Derneği ile Çukurova ve İstanbul Üniversitelerinin destekleriyle “Temel Bilimciler için Astronomi” konulu Hakkı ÖGELMAN Yaz Okulu 7–11 Eylül 2015 tarihlerinde Çukurova Üniversitesi “Uzay Bilimleri ve Güneş Enerjisi Araştırma ve Uygulama Merkezi”nde (Adana’da) düzenlenecektir. Ayrıntı için adres: http://www.tad.org.tr/haberler/2015/hakkiogelmanyazokulutemelbilimcilericinastronomi.