Katalog

2 Sağlık CBT 1475/26 Haziran 2015 ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Günde bir kucaklaşma ilaçtan daha etkili Araştırmalar kucaklaşmanın insanları hastalıklardan koruyucu bir etki yarattığını ortaya koyuyor H iç tanımadığınız yüzlerce kişiyle kucaklaşmanın doğal olarak insanları mikroplara daha açık duruma getirebileceğini ve buna bağlı olarak da hastalık kapma olasılığını arttırabileceğini düşünebilirsiniz. Ne var ki, Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yapılan araştırma, özellikle de fiziksel temas yoluyla oluşturulan, başkalarına bağlanma duygusunun insanları gerginlikten kaynaklanan hastalıklara karşı koruduğunu gözler önüne seriyor. Sosyal destek, genelde güç dönemlerde kişiye sağlanan ve ruhsal bir destek işlevi görebilen anlamlı ilişkilerle ilgili algı olarak tanımlanabilir. Daha açık bir biçimde belirtmek gerekirse, sevgi ve sevecen her akşam katılımcılarla söyleşerek onların bu süre içinde başkalarıyla ne sıklıkla çelişkiler yaşadıklarını ve onlarla ne denli sık kucaklaştıklarını anlamaya çalıştılar. Son olarak da, karantinaya alınıp kendilerine soğuk algınlığı virüsleri verilen katılımcıların sergiledikleri hastalık belirtilerine bakıldı. Sonuçta son derece ilginç bulgulara tanık olundu. Araştırmacılar katılımcıların genelde güçlü bir toplumsal destek duygusuna sahip olduklarını, sormacada elde edilen ortalama değerin oldukça yüksek olduğunu gördüler. Ayrıca, bu kişilerin çelişki yaşamaktan çok (on dört günlük sürenin ortalama %7’si), birbirleriyle kucaklaştıklarına (on dört günlük sürenin ortalam %68’i) tanık olundu. Cumhuriyet B L M VE TEKNOLOJ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1475 26Haziran 2015 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ Can Dündar SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Abbas Yalçın YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, 3. sayfa haberi Bahçeşehir Üniversitesi’nin,“Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. Genel Müdür: Özlem Aydan, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü, Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya, Reklam Müdürü: Ozan Altaş, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET REKLAM liğin dışavurumuyla sağlanan duygusal destek anlamına geliyor ve bu da bilgiye ya da başkaca bir desteğe ulaşmayı da içerebiliyor. Söz konusu araştırma kapsamında katılımcılardan, “En özel duygularımı, kaygı ve korkularımı paylaşabileceğim kimsem olmadığını düşünüyorum,” türünde farklı tümceleri değerlendirmeleri istenen bir sormaca ile toplumsal destek düzeyi ölçüldü. Ardından araştırmacılar iki hafta boyunca Gelgelelim araştırmadan elde edilen en önemli sonuç, araştırmacıların “gerginliği yatıştırıcı” olarak değerlendirdikleri etkiydi. İnsanlar arasındaki çatışmaların çoğu kişide gerginliğe yol açtığı ve bunun da bağışıklık sistemini güçsüzleştirdiği bilinen bir gerçek. Ancak katılımcıların yaşadıkları çelişkiler ne denli yoğun olursa olsun, toplumsal destek duygusu güçlü olanlarda soğuk algınlığı belirtilerinin bu destekten yoksun olanlara kıyasla çok daha az olduğu görüldü. Benzer biçimde, daha sıklıkla kucaklaşan kişilerin, başkalarıyla aralarında çok daha sıklıkla gerginlikler yaşasalar bile, hastalığa yakalanma olasılıklarının daha düşük olduğu da görüldü. Bir başka deyişle, toplumsal destek ve kucaklaşma GERGİNLİK ORTADAN KALKIYOR kişiyi hastalıklardan koruyucu bir etki yaratmaktaydı. Bu araştırmayı yürüten ekibin daha önceki çalışmaları dostları, aile bireyleri, iş arkadaşları ve toplumla aralarında güçlü bağlar olan kişilerin soğuk algınlığına yakalanma olasılıklarının daha düşük olduğunu gözler önüne sermekteydi. Dünya çapında 300 bini aşkın kişiyle ilgili verilerin gözden geçirildiği bir araştırma, gerçekten de toplumsal desteğin az olmasının erken ölümlerde, sigara ve alkol tüketimi gibi yaygın unsurlara kıyasla, çok daha etkili olduğunu gözler önüne seriyor. Öyle ki, Dünya Sağlık Örgütü’nün toplumsal ağları sağlığın en önde gelen belirleyicilerinden biri olarak tanımlaması hiç de şaşırtıcı olmasa gerek. İlginç bir biçimde, toplumsal destek vericiyi olduğu denli alıcıyı da olumlu yönde etkileyebiliyor. Kaliforniya Üniversitesi araştırmacıları aralarında duygusal bir bağ olan eşlerine yanı başlarında elektrik şoku verildiği sırada katılımcıların beyinlerini taramadan geçirdiler; bulgular fiziksel temas yoluyla sağlanan toplumsal desteğin insanların zorlu durumlarla çok daha kolay baş edebilmelerine olanak tanıdığına işaret ediyor. Öte yandan, yalnızlık ve çok küçük bir toplumsal ağa sahip olmak grip aşısına tepki olarak çok daha düşük düzeyde antikor üretilmesine neden oluyor. Toplumdan soyutlanmış kalp ve damar hastalıkları olan kişilerin yaşamlarını sürdürebilme olasılıkları da, nüfusun özellikleriyle ilgili koşullar, hastalığın şiddeti ve ruhsal sıkıntı gibi etmenler göz önünde tutulduğunda bile, toplumsal bağları güçlü olanlara kıyasla çok daha düşük. Her üç kişiden birinin sürekli yalnızlık çektiği ve buna bağlı olarak da bu kişilerin sağlıklarını yitirme olasılıklarının iki kat daha yüksek olduğu belirtiliyor. Duygularını paylaşabilecekleri güvenilir bir kişiye sahip olmayan insanların sayısının 19852004 yılları arasında üç katına çıktığı düşünüldüğünde, nüfusun büyük bir bölümünün sağlığının da tehlikede olduğu son derece ürkütücü bir durumla karşı karşıya olduğumuz bir gerçek. Açıkça görülüyor ki, sağlığımız için beslenme ve beden alıştırmalarına ne denli önem veriyorsak ve sigara gibi kötü alışkanlıklardan ne denli kaçınmaya çalışıyorsak, en az o denli yalnız kalmamaya ve insanlarla ilişki içinde olmaya da özen göstermeliyiz. Hiç tanımadığımız insanlara sarılıp onlarla kucaklaşmak istemeseniz bile, dokunmanın iyileştirici gücünü hafife almamakta yarar var. Rita Urgan (Scientific American Online/ 17 Mart 2015) ÜNİVERSİTELER VE YILDIZ FALCILIĞI Aydın Üniversitesi Rektörü, üniversitenin “Sürekli Eğitim Merkezi” müdürlüğüne bir yazı gönderdi ve astroloji sertifika programının kapatılmasını istedi. Rektör Yadigâr İzmirli yazısında bu programın “üniversitemizi bilim çevrelerinde kamu kurum ve kuruluşları nezdinde zor durumda bırakmakta ve üniversitemizin bilimsel dokusunu zedelemektedir” dedi ve bundan sonra açılacak sertifika programları konusunda rektörlüğün izni alınması gerektiğini belirtti. Düzeltme ve özür 19 Haziran 2015 tarihli 1474 sayılı dergimizdeki “Son Araştırmalar” sayfasında yer alan “En Büyük Parçacık Hızlandırıcısı Yeniden Devrede” haberinde 3 tera elektron volt yerine yanlışlıkla, 13 tera elektron vat yazılmıştır. Düzeltir, özür dileriz. www.cumhuriyet.com.tr Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul