Katalog

Tartışma CBT 1471/29 Mayıs 2015 19 Göçün Türkiye’de iller üzerindeki demografik etkisi Baştarafı 9. sayfadan devam gençler iş bulmak ve eğitim için Paris’e göç ediyor (Baccaini, 2007). Ülkemizin doğu ve batısı arasındaki yoğun göç, illerin yaş piramidini ve dolayısıyla iş gücü pazarını geniş çapta etkilemektedir (Tekeli, 2008; Yazgı, et al.,2014). İş gücü ve eğitim tesisleri bakımından iyi gelişmiş olan batıdaki iller, örneğin, İstanbul (Şekil1 ve Şekil2 Ön sayfalarda) Ankara, Bursa, İzmir ve Kocaeli gibi, yaş gruplarının dağılımı açısından tam olarak dengeli yaş piramidine sahipler. 20002010 yılları arasında, İstanbul’da her yaş grubunda hızlı bir artış görülmekle birlikte, bilhassa 2535 yaş arasında büyüme daha fazladır. Az gelişmiş ve dolayısıyla, çok göç veren illerde ise, yaş piramitleri son derece dardır ve 2000 ve 2010 yıllarındaki durum karşılaştırıldığında, daha fazla daralmaya devam ettikleri görülmektedir. Örneğin, Tunceli (Şekil3 ve Şekil4), Siirt, Erzincan Doğuda; Sinop, Gümüşhane ve Artvin Karadeniz Bölgesinde olduğu gibi. Bu şekilde, çok daralmış olan yaş piramidi formu, doğum oranı çok az olan ve aynı zamanda, yıllardır yurtdışına genç nüfusunu çok göç veren İtalya gibi ülkelerde de görülmektedir (Caselli, 2005). Mamafih, gelişmiş bir bölgede yer almalarına rağmen, izole bir konumda olmaları veya yeterince yatırım alamamaları nedeniyle çok göç verdikleri için bazı illerin yaş piramitleri de çok dardır. Örneğin, Marmara Bölgesi’nde Bilecik ve Kırklareli; Orta Anadolu Bölgesi’nde Çankırı, Kırşehir, Nevşehir ve Niğde; Akdeniz Bölgesi’nde Burdur ilinde olduğu gibi. Şekil 4 2010’da, Tunceli plinin yaş piramidi Şekil 3 2000 yılında, Tunceli ilinin yaş piramidi şehirlere, genellikle, gelir düzeyi dengeli dağıldığı için gelişmiş ülkelerden çok, gelir düzeyi dengeli dağılmayan, gelişmekte olan ülkelerde rastlanmaktadır. Bu şehirler, çok büyük altyapı yatırımları gerektirdiği, işletmeleri çok pahalı olduğu ve ayrıca idareleri gelişmekte olan ülkelerin sahip olduğu teknoloji ve maddi imkânların çok ötesinde olduğu için bu ülkeler için etkin değildir. Bu şehirlerin sebep olduğu spekülasyon ise sadece belli bir grubun geliri arttırırken, diğer taraftan büyük kitlelerin maddi sıkıntı çekmesine sebep oluyor. Ayrıca, büyük şehirlerde güvenlik, hava kirliliği, psikolojik ve sosyal problemler de sorun olmaktadır. Bunlara ilaveten, eğitim ve sağlık tesislerinin inşaatı bu şehirlerin büyüme hızına yetişemediği için talebi karşılamakta daima problem çıkıyor. Dolayısıyla, az gelişmiş illere biran önce yatırım yapıp, hem onları ekonomik olarak kalkındırmak ve hem de büyük şehirlerin daha fazla büyümesine destek vermemek ülke menfaatinedir, diye düşünüyoruz. Caselli, G.(2005) Demography: Analysis and Syntesis: A treatise in Population Studies, Burlington, MA: Elsevier, s.32. Clark, D.E. ve Hunter, W.J. (1992) “The impacts of economic opportunity, amenities and fiscal factors on agespecific migration rates,” Journal of Regional Scienece 32, 3, 349365. Liaw, K.L. (1990)” Joint effects of personal factors and ecological variables on the inter provincial migration pattern of young adults in Canada,” Geographical Analysis 22, 3, 169208. Lundholm, E. (2012) “Returning home? Migration to the birth place among migrants after age 55,” Population, Space and Place 18, 1, 7484. Plane D.A., Henne, C.D., Perry, M.J. (2005) “Migration up and down the urban hierarch and and across the life course,” Proceedings of the National Economy of Sciences of the United States of America 102, 43, 15313 15318. Roger, A. ve Raymer, J. (1998) “The spacial focus of US interstate migration flows,” International Journal of Population Geography 4, 1, 6380. Tekeli, İ. (2008) Göç ve Ötesi, İstanbul: Tarih Vakfı. Tobler, W. (1995) “Migration, Ravenstein, Thornthwaite, and beyond,” Urban Geography 16, 4, 327343. Walters, W.H. (1994)”Climate and U.S. elderly migration rates,“ Papers in Regional Science 73, 3, 309329 Yazgı, B., Dökmeci, V., Koramaz, K., Kıroğlu, G.(2014) “Impact of characteristics of origin and destination provinces on migration: 19952000,” European Planning Studies, 22, 6, 11821198. Şekil 5 2000 yılında, Urfa’nın yaş piramidi Diğer taraftan, az gelişmiş bir bölgede bulunan ve dolayısıyla çok miktarda göç veren Urfa (Şekil5 ve Şekil6) ve Diyarbakır gibi illerin yaş piramitlerinin tabanı, doğum oranları çok yüksek olduğu için, son derece geniştir. Bu tip yaş piramidi az gelişmiş ülkelere mahsus olup, Hindistan ve Kenya gibi (Caselli,2005), halkın eğitim seviyesi, dini ve kültürel özellikle bu durumda rol oynuyor. Sonuç olarak, serbest piyasa ekonomisi ve doğudaki illere yeterince yatırım yapılmayışı, bilhassa gençlerin devamlı surette batıdaki metropoliten alanlara göç etmesi, doğu ile batı arasında gelişmişlik farkının artmasına sebep oldu. Bir yandan, doğudaki illerde yeterince genç nüfus olmadığı için, yatırımcılar işçi bulamam endişe ile yatırım yapmaktan kaçınıyorlar, diğer taraftan batıdaki büyük metropoliten alanŞekil 6 2010 yılında, Urfa’nın yaş piramidi larda aşırı derecede büyüyor. Aşırı büyük bile çok güçtür. Bilim dünyasına katkı günümüzde ancak belli ları” ile iyi geçinen, onlara uyum sağlayan adayların “çok babir alanda derinlemesine çalışmak ile mümkündür. Her alanda şarılı sınav” vermeleri kural iken, bir şekilde “bizden olmayan” başarılı bir Leonardo da Vinci yaratmak bugün olanaksızdır. adayların ise bilimsel niteliklerinden bağımsız olarak “kötü bir Diğer bir yaygın rastlanan düşünce kalıbı ise, “Türkçe” sınav” geçirmelerine sık rastlanır. Yazılı olarak yapılması çok yayın yapmamış ise adayın başarısız sayılmasıdır. Türkçe’nin daha objektif ve adil olabilecekken, sözlü sınav yapılması günbilim dili olarak kullanılıp geliştirilmesi bir gerekliliktir ancak bu cel deyimle “manidardır”. Sadece sınava girecek adaylar bu işnun bilimsel bir başarı kriteri olarak kullanılması sadece sınav ten rahatsızlık duymaları daha sonra da jüri üyesi olduklarında için niteliksiz yayınlara neden olmaktadır. kendileri de durumu kabul edip hatta Bu kural Türkçe’yi bilim dili olarak geliştirsavunmaları, muhalefette iken YÖK’ü Türkçe’nin bilim dili olarak me amaçına ulaştırmadığı gibi, zaman ve kaldırma vaadinde bulunanların iktidakullanılıp geliştirilmesi bir emek kaybına neden olmakta, uluslararası ra geldiklerinde kurumun nimetlerinden gerekliliktir ancak bunun yararlanması durumu gibidir. yayınları olan başarılı kişileri de cezalanSonuç olarak tüm seçilenlerin kötü, dırmaktadır. bilimsel bir başarı kriteri tüm elenenlerin iyi olduğu gibi bir fikir Sınavın ikinci aşaması ise en acımaolarak kullanılması sadece vermek niyetinde değilim. Ancak bu sız bölümüdür. Bu aşama ilgili bilim alanı sınav için niteliksiz yayınlara sistem istismara çok açıktır ve subjekile ilgili her konunun sorulabildiği, hiç bir tiftir. Doçentlik sınavları; adayların zadeğerlendirme kriterinin olmadığı ve jüri neden olmaktadır. manlarını üzerinde çalıştıkları alanda üyelerinin kişilik özelliklerinin ve adaya değerlendirmek yerine bilim dünyasına olan duygusal yüklenimlerinin açığa çıktığı zamandır. Jüri üyesi, sınava girmeden önce okuduğu yeni katkısı olmayacak araştırmalara zaman harcamalarına, en aktif bir makaledeki bilgiyi de, kendi öğrenciliği zamanında geçerli ve üretken dönemlerinde kendileri için çok da gerekli olmayan olan bugün kullanılmayan bir bilgiyi de sorabilir. Adaydan bil bilgileri “hafızlamalarına” neden olmaktadır. Subjektif bu sınavmesi istenen bilgi alanı subjektiftir ve bu süreçte öğrenilen ve lar bilim dünyasına yeni katılacak adayları tartışan, görüşlerini günlük pratikte kullanılmayan bilgiler çok kısa sürede de unu savunan kendine güven duyan bireyler olmak yerine, hadi “itiat” demeyim ama uyum sağlayan bilim adamlarına dönüştüretulmaktadır. Değerlendirmenin büyük oranda sınav başarısından bağım rek en olumsuz katkıyı yapmaktadır. Bu sınav şeklinin değiştirilsız olması da diğer önemli bir sorundur. Genel olarak “hoca mesinin zamanı çoktan geldiğini düşünüyorum. KAYNAKLAR