Katalog

16 Bulmaca 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. “Alfred ...” (Modern koordinasyon kimyasının temellerini atan, 1913 Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan İsviçreli kimyager) – İnce, uzun ve kısa bedenli köpek ırklarına verilen ad – Aşıboyası. 2. Herkesçe kabul edilecek bir temele dayanamayıp yalnız bir kişinin kendi kanısına dayanan – Parola – Yüzme havuzu. 3. Sıvı ölçüm biriminin simgesi – Geri çekilme – Zehir – Şikar. 4. Kir izi – Namuslu – Banka otomatik veznesi – Göz. 5. Bir şeyin tersini söyleyerek alay etme – “Homo ...” (Modern insanın atası). 6. Laminarya adlı yosundan çıkarılan jelatin – Beyaz. 7. Patlayıcı bir madde – Bir yerde öteden beri tekrarlanan davranış biçimleri. 8. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Matematikte 3,14 sayısı – Ayak – O’nun eski biçimi. 9. Bir kan grubu – Kalp atışlarındaki eşitsizlik ve düzensizlik – Fotoğrafçılıkta bir terim. 10. Pürüzalır –Müstahkem yer – Mazdek dininde ateş. 11. Ve bunun gibi (kısa) – Azotölçer. 12. Belli orandaki kauçukla kükürtün işlenmesinden elde edilen plastik madde – Başına bir kötülük, felaket gelmiş olan – Kabaca evet. 13. “Irvin ...” (Nietzsche Ağladığında’yı da yaratan yazar) – Tiz ve çocuksu sese sahip olan erkek soprano. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1467/ 1 Mayıs 2015 ilginç SORULAR HEMOFİLİDE GEN TEDAVİSİ UMUDU Soru: Hemofilide gen tedavisi umudu var mı? Yanıt: Hemofili Federasyonu Genel Başkanı Prof. Dr. Kaan Kavaklı, Çukurova Hemofili Derneği Başkanı Prof. Dr. Ali Bülent Antmen. Hemofili, dünyada 400 bin, Türkiye’de kayıtlı olan 5 bin 450 kişide görülen ciddi bir kan hastalığıdır. Hastalığın bulaşıcı özelliği yoktur; ancak genetik geçişi nedeniyle anneden erkek çocuğuna geçer. Hayat boyu süren ve sürekli tedavi gerektiren bir hastalıktır ve bir hastanın yıllık maliyeti 100 bin doların üzerindedir ve SGK tedavinin tamamını karşılar. En etkin tedavi gen tedavisidir, ancak bu konuda deneme aşamasında çalışmalar yürütülüyor. Gen tedavisi ile hastalığın tamamen düzelmesinin mümkün olabilir. Gelecek 510 yılda gen tedavisi ile kurtulma imkanı olacak. Henüz Türkiye’de başlamadı ama ABD ve İngiltere’de başlayan merkezlerle ortak çalışmalar var. Türkiye’ye de getirme çalışmaları söz konusu. İlk etapta Türk hastaların ABD ya da İngiltere’ye gitmesi gerekiyor. Türkiye’de gen tedavisi konusunda gerekli bilgi birikimi var; İzmir ve Adana’daki iki hastanede araştırmalar yapılıyor. Tedavi henüz çok yeni, ama hemofili hastaları için ciddi umut ışığı taşıyor. Yeterince tedavi edilmeyen hastalarda sık rastlanan eklem içi kanamalar kalıcı eklem sakatlıkları sonucu engelli bir bireye dönüştürme tehlikesi vardır; beyin kanaması en çok görülen ölüm nedenidir. Hemofili hastalarındaki gen hastalığı nedeniyle normalde karaciğerden salgılanması gereken faktör 8 proteininin yetersizliği ve pıhtı oluşumunun yetersiz olması nedeniyle kanama durdurulamaz; faktör 8 eksikliğine HemofiliA, faktör 9 eksikliğine HemofiliB adı verilir; en sık görülen HemofiliA’dır Deride çarpılan yerlerde kolayca morarmalar oluşması, deri altında ve kas içinde kanamalar oluşması ile dizdirsek ve ayak bileği eklemlerinde eklem içi kanamaları oluşması hastalığın belirtileridir. Hastalara Aspirin ve Kumadin gibi kanı sulandırıcı ilaçları kullanmaması uyarısı yapılır. Travmalardan kaçınmasında yarar vardır. Çarpışmalı ve travmatik sporlar sakıncalıdır. Kesici aletlerden uzak durmalarında yarar vardır. Ancak ailedeki hemofili hastasının mutasyon testlerinin önceden yapılması gerekir. Böylece anne tekrar erkek çocuğa hamile kalmışsa yeni çocuğun hasta olup olmadığı annenin hamileliğinin ikinci ayından itibaren test edilebilir. Ancak kürtaj yaptırmak istemeyen birçok aile, istemeden ikinci kez hemofili hastası çocuk sahibi olabilmektedir. Hamilelikte tanı konulan çocukların hastalığının önlenebileceği teknolojiler de mevcuttur. 14. Sonbaharda yere düşen yaprak – Henrik Ibsen’in bir oyunu – Sümer gök tanrısı. 15. Şarap – İtalya’da bir kent – Doğalgazın bir bileşeni. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Kalpten başlayan kan dolaşımını ilk tanımlayan kişi olan, 15781657 yılları arasında yaşayan İngiliz tıp doktoru. 2. Bilgisayarda giriş tuşu – “Charles ...” (17911871 yılları arasında yaşayan, bilgisayarın öncüsü analitik makineyi yapan İngiliz matematikçi). 3. Radar (kısa) – Keseliayı – Hadise. 4. Bir alanı üçgenlere bölme işi – Siyah renkli bir tahta. 5. Para yardımı – Gidiş. 6. Arzu, istek – Gaetano Donizetti’nin bir operası – Küçük bitkilerin ortak adı – İsveç işçi sendikası. 7. Niyet – Bir otomobil parçası. 8. Gümüşün simgesi – Yangın çıkarma hastalığı. 9. Yabancı bir haber ajansı – Doğada bulunan, içinde flor ya da klor olan doğal kalsiyum fosfat – Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya’da etkili aralıksız yağış ve şiddetli rüzgarla belirgin olan iklim tipi. 10. Bir tahtanın üzerindeki ufak pürüzleri giderip onu dümdüz bir duruma getirmeye yarayan ince çelik lama – Orkestra şefi. 11. Mantık – Bir elma türü – Bağ budama bıçağı. 12. Alâmet – Büyüyüp gelişme – Buğdaygillerden bir bitki. 13. Bir sayı – Arseniğin simgesi – Dinsel inançları olmayan – Lezzet. 14. Kamer – Tirsibalığı – Erkek geyik. 15. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Parlaklık, göz 12 M A R İ E C U R İ E R E M A R A R A L AMOGOR DO alıcılık – Kurtçuk 3 R E S İ F U T S R Z A L – Öğütülmüş ta 4 C O S A R M A L İ R A E 5 OMA AU NEOL İ T İ K hıl. 6 N E S İ L OYAN NZ Ü 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YOL AÇTIĞI TEHLİKELER TEŞHİS VE KORUNMA YOLLARI Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu İ TAP RL MEGA A AR LAZA AUL KLAP İ RO TM T OKA AMA GL ALA OTO AL HERT Z REVAK İ F A İ KEN SA İ M GAN İ ME T KN İ DOS RA A E TU T E RAL BERTKOCH NP EMA T ROP İ KA DOĞUM ÖNCESİ TESPİT EDİLEBİLİYOR düşün BUL PİSAGOR IV Ender Aktulga [email protected] Dik üçgenleri konu alan bulmaca dizisinin dördüncüsündeyiz. Aradığımız dik üçgenin aşağıdaki koşulları sağlamasını istiyoruz: 1) Üçgenin kenar uzunluklarının üçü de üç basamaklı tam sayılar olmalı. 2) Üçgenin dik kenarlarının uzunluklarının toplamı asal olmalı. 3) Üçgenin hipotenüsünün uzunluğu asal olmalı. 4) Üçgenin üç kenar uzunluğunun toplamı üçgensel olmalı. SORU: Bu koşulları sağlayan üçgenin kenar uzunlukları kaçar birimdir? 1465. sayıdaki “Pisagor II” isimli bilmecenin yanıtı: 1536 Bilmeceyi doğru çözenler: Ahsen Canatİzmir, Naim Uygunİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Yücel GünDenizli