Katalog

Sa l k Bebeklerde işitme kaybı Bebeklerde işitme kaybının erken dönemde tanısı konulmaz, amplifikasyon uygulanmaz ve tedavi edilmezse konuşma ve dil gelişimi geri dönülmez zarar görür. D Doç. Dr. Sezer Külekçi – VKV Amerikan Hastanesi Odyoloji Bölümü testi değildir. ABR’den elde edilen verilere göre işitme yalnızca yordanabilir. Otoakustik emisyon testi, İç kulaktaki dış saç hücrelerinden yayılan enerjinin dış kulak kanalında kaydedilmesidir. Ses kaynağı ve hassas mikrofon kulak kanalına yerleştirilerek ölçülür. Otoakustik emisyonların varlığı normal işitmeyi destekler. Ancak emisyonun alınamayışı, tek başına işitme kaybının derecesi ve kaybın tipi hakkında bilgi vermez. Akustik İmmitansmetri, Kulak zarına gönderilen ses enerjisinin karşılaştığı direncin ölçülmesi orta kulak problemleri ile ilgili bilgi verir. Diğer objektif yöntemlerde olduğu gibi tek başına kullanıldığında işitme siseminin fonksiyonu hakkında yeterli bilgi vermez. Odyolojik incelemenin bir parçasıdır. Davranım odyometrisi, yaş gruplarına göre değişen farklı yöntemleri içerir. 06 ay arası bebekler davranımsal gözlem yöntemi ile sese olan refleksif davranımlarına göre değerlendirilir. 6 ay2.5 yaş arası bebekler görsel pekiştiricili odyometri yöntemi ve şartlanmış oryantasyon davranımı yöntemi ile; 2.5 yaş üstü olanlar da oyun odyometrisi ile değerlendirilirler. Davranımsal yöntemler, uygulanacak olan yaş grupları konusunda bazen esneklik gerektirir. Belirleyici olan her zaman yaş olmayabilir. Bebeğin veya çocuğun zekâ durumu, bilişsel gelişimi, sosyo kültürel seviyesi klinisyenin uygulayacağı yöntemi belirlemesinde etkilidir. Özellikle bebek ve çocuklarda sübjektif ve objektif test tekniklerinin tamamının kullanılması doğru tanıya gidilmesinde çok büyük önem taşır. Tek bir testle tanıya gitmek çok büyük yanlışlıklara neden olur. Her bir test bir diğerinin tamamlayıcısıdır. oğumdan itibaren ilk 3 yaş, çocuklarda özellikle alıcı dil gelişimi açısından en önemli dönemdir. Kulak, seslerin işitilmesinde esas organdır. Ama tek başına yeterli değildir. İşitme, kulağı olduğu kadar beyni de ilgilendirir. İlk 3 yıl beyin plastisitesi için kritik yıllardır. Beynin öğrenme süreci en hızlı bu dönemde gerçekleşir. Duyu organlarından birisi yetersizse, beyin bu organdan sağlanması gereken bilgiyi başka bir duyu organı ile sağlama yoluna gider. Bebeklerde işitme kaybının erken dönemde tanısı konulmaz, amplifikasyon uygulanmaz ve tedavi edilmezse konuşma ve dil gelişimi geri dönülmez zarar görür. İşitme kayıplı çocuğun geç dönemde sesi duyması sağlansa dahi işitsel uyaran artık beyindeki işitme merkezini aktive edemediği için konuşma gelişimi yeterli düzeye gelemez. 6 yaş sonrası uygulanan amplifikasyon ve rehabilitasyonla çocuğun yaşıtlarının konuşma dil gelişimini yakalaması mümkün değildir. ERKEN TANI Yaşamın ilk yılında işitsel beyinsapındaki nöronlar gelişmeye devam eder. Ana nöral bağlantıların milyarlarcası ilk yılda organize olur. Dil gelişimiyle ilgili beyindeki alanlar ilk 12 ayda iyi gelişir. İşitsel sisteme uyaran girişi, özellikle erken dönemde kesintiye uğradığı zaman, merkezi işitme sisteminde nöronların morfolojisi ve fonksiyonel özellikleri bozulur. Mümkün olduğunca erken tanı konulup, işitme cihazına geçilirse ve ardından yoğun eğitim verilecek olursa işitme kaybı olan bebekte normal işiten yaşıtlarına yakın veya denk konuşma gelişimi sağlanabilir. Başka bir deyişle nöronların morfolojisi ve fonksiyonel özellikleri uyaranın tekrar girişiyle düzeltilebilir. Ancak uyaranın tekrar girişinin zamanlamasında çok hassas olunmalıdır. Hassas zaman ilk 3 aydır. Maksimum 6 aya kadar uzayabilir. 6 aylıktan önce tanı konup rehabilitasyona başlanmış çocuklarda dil ve konuşma gelişimi yaşıtlarına yakın gelişme gösterir. Yenidoğanlarda uygulanan işitme tarama programları en erken dönemde işitme değerlendirmesi yapılabilmesini sağlar. Tarama otoakustik emisyon (TOAE), tarama işitsel beyinsapı davranım odyometrisi (TABR) ve yüksek frekans prob ton içeren akustik immitansmetrik incelemeden oluşan ilk değerlendirme işitme kaybı şüphesi olan bebekleri ayırır. İşitme kaybının cinsi ve derecesine ilişkin bilgi vermez. İşitme kaybı şüphesi ile ayrılan ve işitme kaybı açısından risk taşıyan bebeklere tanısal odyolojik inceleme yapılması gereklidir. Bu şekilde işitme kayıplı bebek en erken dönemde tanı alacak, bu da konuşma ve dil gelişiminin normal bebeğin dil gelişimine yakın olmasını sağlayacaktır. Tanısal odyolojik inceleme, Otoakustik emisyon testi, işitsel beyinsapı davranım odyometrisi (ABR / BERA / BAEP), akustik immitansmetri, ASSR ve davranım odyometrisi gibi test tekniklerini içerir. İşitsel beyinsapı davranım odyometrisi (ABR), Sesin bilinçli algılaması olmaksızın işitme sisteminin fizyolojik duyarlılığının ölçüm metodudur. 8. sinirden beyinsapı yollarına kadar uzanan bölge içinde uyarılan elektriksel aktiviteye işitsel beyin sapı davranımı denir. ABR, bir işitme TANIDAN SONRAKİ SÜREÇ İŞİTSEL TARAMA PROGRAMLARI İşitme kaybı tanısını izleyen zamanda işitme cihazı seçimi titizlik gerektirir. İşitme kaybına uygun cihaz önerisinde bulunmak için, yine sübjektif cihaz seçim yöntemleri ve gerçek kulak ölçüm cihazının kullanıldığı objektif seçim yöntemleri ile cihaz seçimi yapılmalıdır. Çünkü bebek bize ne duyduğunu söyleyemez. Çok ileri derecede konjenital işitme kayıplı bebekler, sesi tanımaları için 3 ila 6 ay arası işitme cihazı ile izlenirler. Daha sonra gerek bebek/çocuğun genel durumu, gelişimi, ailenin konuya yaklaşımı, rehabilitasyon açısından kriterlere uygunsa koklear implant uygulamasına geçilir. Koklear implantın aday kişiye uygun olup olmadığına karar vermek için öncesinde Kulak Burun Boğaz doktoru, odyoloji uzmanı, eğitimci ve psikologdan oluşan bir kurul tarafından değerlendirilmesi gereklidir. Bu çekirdek ekiptir. Gerekirse ilgili diğer birimlerden konsültasyon istenir. Çok ileri derecede sonradan kazanılmış işitme kayıplarında bebek sesi tanıyorsa cihaz uygulamaksızın doğrudan koklear implant uygulamasına gidilir. İşitme cihazı ve koklear implanttan çocuğun yarar sağlayıp sağlamadığı davranım yöntemleri (fonksiyonel kazanç ölçümü) ve objektif yöntemler (işitsel uyarılmış geç potansiyeller) kullanılarak saptanır. İşitme cihazı ve koklear implant uygulamasını uygun rehabilitasyon programı izler. İyi bir eğitimin temelinde ses tanıtımı ve dinlemenin öğretilmesi vardır. İşitme eğitimi, odyolog, eğitimci ve ailenin işbirliğini gerektirir. Ailenin işitme kayıplı çocuğuna vereceği eğitim yaşamdan kopuk 1. Archbold SM, Lutman ME, Marshall DM. Categories of auditory performance. Ann Otol Rhinol Laryngol 1995;166 (Suppl): 312314. 2. Archbold SM, Lutman ME, O’Donoghue GM. Categories of auditory performance:interuser reliability. Br J Audiol 1998;32:712. 3.Mason JA, Hermann KR; Universal infant hearing screening by automated auditory brain stem response measurement. Paediatrics 1998; 101:2218. 4. Morgan DE, Canalis RF. Auditory scrreening of infants. Otolaryngol Clin North Am 1991;24:27784. 5.Scalon PE, Bamford JM. Early identification of hearing loss, screening and surveillance methods. Arch Dis Child 1990;65:47985 6. Stach.BA.Clinical Audiology, An Introduction(1988) Singular Publishing Group Inc. San Diego.USA 7. Estabrooks.W.Cochlear Implants for Kids. Alexander Graham Bell Assoc. For The Deaf Inc. Washington DC, USAz (Ed), 1998. 8. Northern JL, Downs MP . Hearing in Children 3rd Edition. ) Williams &Wilkins Company. Baltimore, USA, 1984 9. Sininger YS, ConeWesson B. Threshold prediction using auditory brain stem response and steadystate evoked potentials with infants and young children. İn J. Katz (Ed) Handbook of Clinical Audiology, Lippincott Williams &Wilkins Philadelphia,2002, pp.298322 10. Hood L, Clinical Applications of the Auditory Brain Stem Response, Singular Publishing Group, San Diego, 1998. bir eğitim değildir. Bir yaşam şeklidir. Bu konuda ilgili uzmanlarca ailelerin bilinçlendirilmeleri, bilgilendirilmeleri gereklidir. Doğru tanı, doğru cihaz seçimi ve doğru işitsel eğitimle işitme kaybı engel olmaktan çıkar. Ve işitme kayıplı bebekler yaşamlarını normal işiten yaşıtları gibi sürdürebilirler.Tek farkları işitme cihazı veya koklear implant kullanıyor olmalarıdır. Yararlanılan Kaynaklar: Her yıl Prof. Dr. Burhan Feyzioğlu ile Prof. Dr. Mustafa Çetin’in başkanlığını yaptığı “New Trends in Hematology” toplantısının yedincisi bu yıl 22 Şubat Cumartesi günü İstanbul Swiss Otel’de yapılacaktır. Her yıl olduğu gibi bu yıl da kemik iliği ve lenf bezi kanserleri konusunda dünyanın en önemli otoritelerinin bir araya getirecek olan toplantıda kemik iliği ve lenf bezi kanserlerinde 2013 yılındaki gelişmeler tartışılacak. Toplantı akademik bir toplantı olacağından hasta ve hasta yakınları için değildir. Bilgi için: http://www.thd.org.tr/ bkucukcan@3genevent.vom,bferhan@gmail.com, cetiner.m@ superonline.com Hematolojide Yeni Eğilimler Bilim Akademisi Konferansları21 Topolojik Süperiletkenler ve Yalıtkanlar 21. Bilim Akademisi Konferans’ı 22 Şubat 2014 tarihinde Bahçeşehir Üniversitesi Beşiktaş Yerleşkesi Fazıl Say Salonu’nda saat 17:00’de yapılacak. Konferansın konusu Topolojik Süperiletkenler ve Yalıtkanlar. Konuşmacı ise Prof. Dr. İnanç Adagideli olacak, Ayrıntılı bilgi için: www.bilimakademisi.org CBT 1405 17 /21 Şubat 2014