Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. 1903’te, yeni araba fabrikasıyla seri üretim tekniğini getiren sanayici – Rey – Ateş. 2. Alkol – “Felix …” (1899’da, ateş düşürücü ve ağrı kesici aspirini mükemmel hale getirip piyasaya çıkaran Alman kimyager). 3. Mikropla bulaşan hastalıklar – Kalp atışlarındaki düzensizlik ve eşitsizlik. 4. Ateş – Trinidat ve Tobacco’nun plaka işareti – Yergi – Bağışlama. 5. Felsefeden bir durumdan başka bir duruma geçişe verilen ad – SLE olarak da bilinen hastalık – Aşıboyası. 6. İnandırma, kandırma – Bir birimin bölündüğü eşit parçalardan biri ya da birkaçı – Kıta (kısa). 7. Kalsiyumun simgesi – Güzel kokulu bir madde – Bazı cisimlerin, kendileri değişikliğe uğramadan başka maddeler üzerindeki kimyasal etkiyi hızlandırması. 8. “… Usta” (Masonluğun simgesi olan, Süleyman Tapınağını yapan duvar ustası) – Yankı – O yerde. 9. Hektometre (kısa) – İsviçre ve Fransa’da akan bir ırmak – Kısırlık, verimsizlik. 10. Buluş – Yasaklama – Şöhret. 11. Riziko – Alanı geniş – ABD doğumlu İngiliz şair Eliot’ın önadlarını simgeleyen harfler. 12. Üç anlamındaki önek – Voleybolda sevis kullanan taraf – Bir kömür türü. 13. Necati Cumalı’nın bir romanı – Hor görülen, aşağılanan – Ekokardiyografinin kısa adı. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 14. Luc Besson’un bir filmi – Ezanla ilgili. 15. Olgunluk sınavı – Sıçramış, fırlamış. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1885’te, elektromanyetik dalgaların varlığını gösteren Alman fizikçi. 2. Sicilya’daki yanardağ – Başka bir şeyin yerine geçen – Peri kuşu. 3. Eski Mısırlıların mumyaları korumak için kullandıkları, sodyum hidratlı doğal karbonat – Aşırı sıcaktan ya da terlemekten vücutta oluşan küçük pembe kabartılar. 4. Protein sentezine yardımcı olan asit türü – “Jean Baptiste …” (ilk büyük botanikçi) – Yapma, etme. 5. Heykel – Yok etme – Bir tendon türü. 6. Sinek, sivrisinek gibi böcekleri öldürmek için havaya püskürtülen ilaç – Kilosaykıl (kısa) – Kulak iltihabı – Japonya’da kullanılmış eski bir hacim ölçüsü birimi. 7. Kar ayaklığı – Asya’daki büyük göl. 8. Bir maymun türü – “Kabak …” (bir halk çalgısı). 9. Bir nota – Harekete hazır, tetikte – Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Yakup Peygamber’in karısı. 10. Satılan bir malın cinsini, miktarını, fiyatını bildiren ve satıcının alıcıya verdiği hesap pusulası – Çözümleme. 11. Çiçekleri çeşitli böcekleri andıran bir çiçek türü – Kalın ve gür ses – İngilizce “leylak”. 12. Eski İskandinav mitolojisinde, evrenin yaradılışında oluşan ilk canlı – Esmer – Bir soru sözü. 13. Astatin simgesi – 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Başkasının sır 1 T O R R İ C E L L İ T A B U tından geçin 2 R U A M İ T İ Y A T R A N 3 me – Karam 4 E T İ S N R O S E B U D V N Y A S A NOMO S B sarlık. 14. Şi 5 İ L M E K S F N A R E K E THAL ES AR D İ KEY fa bulmak – Öz 6 7 H A N E PARAF İ N S İ deş. 15. Salgı 8 İ S K A A M A A A D A Y – “Sharon …” 9 C A L E B A D İ Y Ö E F E 10 K ANAGRAM NA L E (aktris). 11 AN TR İ YAS SE TU Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 12 13 14 15 ilgin SORULAR Soru: Dünyanın bilinen en eski hastalıkları hangileridir? Yanıt: http://science.howstuffworks.com/life/cellularmicroscopic/10oldestknowndiseases.htm Loyola Üniversitesi’nden antropolog Dr. Anne Grauer, eski hastalıkları deşifre etmenin en iyi yolunun ölü kemiklerindeki anormallikler ve genomik veriler olduğunu söylüyor. Ancak bilinen en eski hastalıkları tanımlamanın en zor kısmı, “hastalık” sözcüğünün nasıl tanımlandığına bağlıdır. Bu bağlamda 10 hastalığın belirlenmesinde viral ve bakteriyel hastalıklar baz alınmıştır. Bu nedenle diş çürükleri, epilepsi, raşitizm, romatizma gibi hastalıklar sağlık sorunları başlığı altında toplanır. Ayrıca bu listede, veba, grip ve kızamık gibi toplu ölümlere yol açan, tarihin en büyük öldürücü hastalıklarına da yer verilmiyor, zira bu hastalıkların ortaya çıkması için insan popülasyonunun çok büyük bir yoğunluğa ulaşması gerekiyor. KOLERA: MÖ 400’lü yıllarda Atinalı Hipokrat dünyadaki hastalıklar listesine kolerayı da dahil etmişti. Ancak hastalığın ilk olarak Ganj Nehri kıyılarında ortaya çıktığı sanılıyor. TİFO: Tarihçi Tükidides hastalığın MÖ 430426 yılları arasında Atina’da kitlesel ölümlere yol açtığını belirtiyor. CÜZAM: Hastalık MÖ 1550 yıllarında yazılmış olduğu düşünülen Ebers Papirüsleri’nde tanımlanıyor. Cüzam, su kaynakları vasıtasıyla yayılan kolera ve tifodan farklı olarak, daha farklı bir yayılma stratejisi izler. ÇİÇEK HASTALIĞI: Genel olarak mumyalamanın amacı yumuşak dokuyu korumaktır. Dolayısıyla Mısır mumyaları yumuşak dokuyu tutan hastalıklar için inanılmaz bir bilgi kaynağıdır. Çiçek hastalığı izleri taşıyan en eski mumyalar MÖ 1580 ile MÖ.1157 (V. Ramses’in mumyası) yılları arasındaki döneme aittir. Bu hastalık kitleleri öldüren en büyük katildir. Yalnızca 20. yüzyılda 300500 milyon insan bu nedenle ölmüştür. KUDUZ HASTALIĞI: Kuduz, konakçı insana bulaşmakla kalmaz, o insanın beynini de etkileyerek, başkalarını ısırma arzusuna yol açar. SITMA: Taş Devri’nden bu yana sıtma, insan ölümlerinin yarısından sorumludur. Hastalık her yıl 300 milyon insana bulaşıyor ve bunların bir milyonunu öldürüyor. ZATÜRREE: Bu hastalık yumuşak dokuyu tuttuğu için arkeolojik kayıtları belirgin değildir. Akciğerlerin oluşumu ile birlikte bu hastalığın çeşitli şekillerinin ortaya çıkmış olabileceği düşünülüyor. TÜBERKÜLOZ: İsrail’de tarihi AlitYam kentinde yapılan kazılarda ortaya çıkan iskeletlerin incelenmesi sonucu kemiklerde tüberküloz belirtileri görüldü. Bu da tüberkülozun en az 9.000 yaşında olduğunu gösteriyor. TRAHOMA: Üst gözkapaklarını tutan bu hastalık zaman içinde körlüğe yol açar. Tarihte Büyük İskender, Horas ve Çiçero gibi ünlülerin bu hastalığa yakalandığı biliniyor. ROCKY DAĞI BENEKLİ HUMMASI: (Rocky Mountain Spotted Fever) : Rickettsia rickettsi’nın yol açtığı, durgunluk, çöküntü, yüksek ateş, kas ve eklem ağrısı, solunum güçlüğü, konjunktivitis, yüzde ve bacaklarda ödem, kusma ve ishalle belirgin, kenelerle aktarılan bir hastalık. Bu hastalığın hayvanların ortaya çıkışından önce varolduğu düşünülüyor. Dolayısıyla en eski hastalık bu değildir; ama adı konmamış, genetik benzerliği olan başka bir hastalıktır. En eski 10 hastalık İ S L İ MG E A L J İ PES İ F İ K H E ER İ S İ N RON İ K PAR L A T A E T A T EM İ İ OL KE T E düşün BUL Veli Akarsu [email protected] O1, O2 ve O3 merkezli daireler aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi birbirlerine dıştan, AB kirişine üstten, O merkezli ve yarıçapı rO = 63 m olan çembere ise içten teğettir. rO2 = rO3 = 7 m’dir. Sarı dairenin alanının, turkuaz renkli dairelerin alanları toplamına oranının yüzdebirler basamağına yuvarlanmış değeri ne kadardır? Sarı ve Turkuaz Renkli Daireler Kol Kola 1403.sayıdaki “Ayakkabı Kutuları” isimli bilmecenin yanıtı: 1375 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Ahsen Canatİzmir, 1402 sayılı bilmeceyi doğru bilenler: Celal Ererİzmir CBT 1405 16 /21 Şubat 2014