Katalog

Son Araştırmalardan Zayıf manyetik alanlı ötegezegen CBT 1446/5 Aralık 2014 7 Kitap Serdar Şahinkaya Vatanın gözyaşlarını dindirmek için yola çıkan Mülkiyelilerin simge daha doğrusu kılavuz isimlerinden olan Tayfur Hocam, 25 Temmuz 2006 sabahı bulutlara yoldaş olmuştu. Yarın yani 6 Aralık, Tayfur Hocamın 70. doğum günü. Dostları, kardeşleri, öğrencileri, hocaları, meslektaşları bu yorulmak bilmeyen ödünsüz Cumhuriyetçi, karşılıksız yurtsever için 70. yaş armağanı çıkardılar. Tayfur Özşen Hocamın bir zamanlar lisans öğrencileri ve artık meslektaşları olan üç genç bilimci; Aytül Güneşer Demirci, Esra Ergüzeloğlu Kilim ve Esra Dik editör olarak bu yoğun, yorucu ve bir o kadar öğretici ve üretici olan süreci paylaşmışlar, yaratmışlar. Bu sürece önemli katkı veren bir başka isim de Tayfur Hocanın kız kardeşi sevgili Zeynepgül Özşen. 784 sayfalık bu dev yapıt, iki bölümden oluşuyor. Birinci bölümde 28 adet serbest an yazısı; ikinci bölümde de 37 adet akademik makale yer almakta. Gerçekten de kamu yönetiminin hem bilim hem de uygulama alanına önemli katkılar getirmiş bulunan Prof. Dr. Tayfur Özşen Hocama yakışır bir eser çıkmış ortaya. Hocanın kendisi ve eserleri gibi ardından yazılanlar da alanında uzunca bir zaman rotayı belirlemeyi sürdürecek gibi duruyor. Tüm emek verenleri kutlamak gerekiyor. Prof. Dr. Bilsay Kuruç, Armağan’da yer alan yazısında “bilim ve idareyi kurumsallaştırmak için ve birbirine pek yakın görünmeyen bu alanları tükenmeyen yapıcı enerjisiyle birbirine bağlayabilmek için koşan bir maratoncu” olarak tanımlıyor Tayfur Hocayı. Gerçekten de, Tayfur Hocanın hayatının satırbaşlarına, çalışmalarına göz attığınızda maratoncunun temposunu hissediveriyorsunuz. Ve “keşke tüm kaymakamlar ve kamu yöneticileri sizin gibi olsa; o zaman dünya da Türkiye’de daha yaşanılır olurdu” diye düşünmeden edemiyorsunuz. Malatya’nın Yeşilyurt İlçesinin beş küçük köyünü birleştirerek yepyeni bir Cumhuriyet Örnek Köyünün yaratıcısı kaymakam, Solhan’lı Kürt köylülerinin vatanperver kaymakamı, akademianın aydınlık yüzlü bilim insanı Tayfur Hocam, siz yorulduğunuzu bilmeden zamansızca aramızdan ayırıldınız ama ne mutlu ki gösterdiğiniz aydınlık yolda iz sürenleriniz giderek çoğalıyor. 1(*)YAYED, Yerel Yönetim Araştırma Yardım ve Eğitim Derneği. Memleket Yayınları: 9. Ankara. Mülkiyeliler Birliği’nin Katkıları İle. Ötegezegen HD 209458b bugüne kadar en iyi incelenen güneşötesi gezegen sayılır. 1999 yılında saptanan gökcisminin atmosferinde ilk kez oksijen ve karbon tespit edilmişti. Dünyamızdan 150 ışıkyılı uzaklıkta yer alan ötegezegen, Pegasus takımyıldızında yer alıyor ve Jüpiter’den üçte bir oranında daha büyük diye açıklıyor Graz Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nden (IWF) Kristina Kislyakova. Güneşe benzer merkezi yıldızının etrafını sadece 3,5 günde çevreleyen gökcismi, Dünya ve Güneş arasındaki mesafenin sadece yüzde beşi kadar bir mesafede dönüyor merkezi yıldızının çevresinde. Ana yıldızın morötesi ışını yüzünden gezegenin atmosferi her zaman çok sıcak. Manyetik alanı doğrudan doğruya dünyamızdan ölçmek mümkün değil. HD 209458b, yıldızlarına çok yakın mesafede hareket eden ve bu nedenle olağanüstü miktarda ışına ve yıldız rüzgârlarına maruz kalan Jüpiter benzere dev gaz gezegenleri için iyi bir örnek. Ana yıldızdan akan enerji atmosferinin uzayın derinliklerine uzanmasına neden oluyor. Güçlü bir manyetosfer bu nedenle plazma akınına karşı koruyucu bir kalkan oluşturarak gezegenin yaşanabilir bir dünyaya dönüşmesinde etkili olabilirdi. Doğu Himalayalar’da Brahmaputra nehir sistemine dahil olan Yarlung Tsangpo’da görmeye değer bir oluşum meydana geldi: At nalı şeklindeki Tsangpo kanyonu. Bölgenin güzelliği efsanevi ShangriLa’nın burası olduğu tahminini doğurmuştu. Amerikalı, Çinli ve Alman bilim insanlarından oluşan bir ekip şimdi nehrin yukarısında, Yarlung Tsangpo’nun günümüzdeki yatağının altında 500 metrelik bir tortulla dolu bir kanyon buldu. Bu keşif kanyonun oluşumu hakkında yeni bilgiler verdi. Buna göre Hindistan’nın Avrasya kıtasıyla çarpışması, kanallı bir tektonik baraj oluşturmuş. Bilim insanları sondajlar sayesinde, kanyonun, Himalaya’daki hızlı bir tektonik bir yükselme sonu Levhaların kayması “tektonik baraj” oluşturmuş İngiltere’deki Crowdfunding insiyatifinin “Lunar Mission One” misyonu sayesinde on yıl içinde herkesin Ay’da 250 Avro değerinde bir yeri olabilecek ya da en azından DNA’sı için bir yer garantileyebilecek. İngiliz hükümetinin eski uzay yolculukları danışmanı David Iron tarafından başlatılan projenin amacı, insan saçı örneği içeren çok sayıda zaman kapsülünü dijital kayıtlarla Ay toprağına gömmek. Bu amacın gerçeğe dönüşmesi için Kickstarter platformunda yaklaşık olarak 625 milyon Avro’nun toplanması gerekiyor. Bağışçılar saç örneği dışında, yazılı metinleri, fotoğrafları, ses kayıtlarını ve videolarını gelecek kuşaklar için saklama olanağına kavuşacak. Zaman kapsülü girişimi, projeye gerekli finansmanı sağlayacak bir yan etkinlik sadece. Önemli olan Ay’la ilgili yeni bilgiler edinmek. Robotik sondanın hedef bölgesi Ay’ın güney kutbundaki Aitken havzası. Sonda indikten sonra beş santim genişliğinde ve 20100 metre derinliğine bir delik açıp, bugüne kadar ulaşılamamış malzeme örnekleri toplayıp, analiz edecek. İnsan kalıtımı Ay toprağına gömülecek Prof. Dr. Tayfur Özşen’e 70. Yaş Armağanı1(*) vitamini testosteron seviyesini yükseltiyor D vitamini, yeterli derecede güneş ışığı alındığında beden tarafından üretilir. Graz Üniversitesi’nde birkaç yıl önce gerçekleştirilen bir araştırmayla, D vitaminindeki mevsimsel oynamanın testosteron seviyesindeki iniş çıkışlarla paralellik gösterdiği ortaya çıkmıştı. Bu sonuçlardan yola çıkan bilim insanları şimdi D vitamini takviyesiyle, erbezi hücrelerindeki testosteron üretiminin tetiklenip tetiklenmeyeceğini araştırdı. Erkekte sertleşme kapasitesi, sperma oluşumu ve dolayısıyla da verimlilik dengeli bir testosteron seviyesini bağlıdır. Eril cinsellik hormonu erbezi hücrelerinde üretilir. Avusturyalı araştırmacı Daniela Hofer bu yüzden erbezi hücrelerini yalıttıktan sonra bunlara yüksek dozda D3 (1,25dihidroksi D3 vitamini) eklemiş. Daha sonra ise gen ekspresyonundaki yani gen bilgisinin ürüne dönüştürülmesi sürecini moleküler düzlemde incelenmiş. Bu şekilde D3 vitamini takviyesiyle 63 gendeki ekspresyonun değiştiği görülmüş. Özellikle de eril cinsellik hormonunun üretimi için uygun olan genlerdeki ayarların yükseldiği saptanmış. Sağlıklı erbezi hücreleriyle, D vitamininin testosteron seviyesini önemli ölçüde yükselmiş. Ayrıca enzimlerin mRNA ekspresyonu da eril cinsellik hormonlarının üretimi üzerinde etkili. Nilgün Özbaşaran Dede nilodede@hotmail.com Yaza Eylem Kitabı Hayrettin Ökçesiz Kanguru Yayınları Uzun yıllar dergimizde “Hukuk Politikası” adı altında haftalık yazılar yazan değerli bir hukuk bilimcisidir Hayrettin Ökçesiz. “Yaza Eylem Kitabı”, “Sonbahara Eylem Kitabı” ve “İlkbahara Eylem” kitabından sonra mevsimlere üçüncü eylem kitabını çıkardı. Bu kitabı da iç kitaplardan oluşuyor. “FLU(X)US IX. Bir Denizin Kıyısından Bir Avuç Çakıltaşı. “Soma’ya Politik Zamanlı Şiirler ile “Kullan At Şiirler.”Yazarın ağzından kitabın hikâyesi şöyle. Her iki kitabımı “Gezi” fitillemişti. Bunu da “Soma” fitilledi. Bundan sonra da kış gelecek. Epeyce güncel ve yerlerle dolular. Belki de bu yüzden bağlamını anımsayamayanlara ya da bilmeyenlere farklı anlama gelebilirler, herhangi bir anlama bile gelemeyebilirler. İnatçı okurların almanaklara bakmaları gerekebilecek. Tüm kitaplarımda zamandan bağımsız olmak isteyen, geniş zaman sözleri de var. Benim olsun olmasın tüm kısa sözler, şiirler, denemeler duygudüşündurumlarımın en uygun taşıyıcıları, anahtarları oldular. Yoldaşlarım oldular, insanlardan başka. Okuyunca kim bilir. Siz de yoldaşım olursunuz! cunda iki ila üç milyon yıl kadar önce sarp biçimine kavuştuğunu bulmuşlar. Kuvvetli akıntı nedeniyle nehir burada çok hızlı “yataklanıyor”. Buraya her yıl bir santimetre kayaç taşınıyor ki bu yıllık tektonik yükselme oranıyla da örtüşüyor. Üç milyon yıl önce nehir yaylanın derinliklerine yerleşmiş. Bu muazzam kanyon günümüzde bu tortulun altına gizlenmiş.