Katalog

www.iku.edu.tr BİLİM KÜLTÜR VE EĞİTİM Güney Kore Mucizesi: Eğitimde bire on alan ülke Prof. Dr. Hasan Şimşek İstanbul Kültür Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı OECD tarafından her üç yılda bir 15 yaş öğrencilerine uygulanan 2012 PISA [Program of International Student AssessmentUluslararası Öğrenci (Başarısını) Değerlendirme Programı] sonuçlarına göre Güney Kore değerlendirmeye katılan 64 ülke içinde en başarılı 5. ülke olma başarısını gösterdi. Güney Kore’nin üzerinde yer alan ülkelerin çoğunluğu da Doğu Asya’da yer almaktaydı; Örneğin Çin Şangay 1, Singapur 2, Çin Hong Kong 3 ve Tayvan 4. 1999 yılından uygulamaya başlanan başlangıçta 34 OECD üyesi ülkenin katıldığı ilk testlerde Finlandiya’lı çocuklar PISA testlerinde tartışmasız bir üstünlük elde etmişlerdi. Daha sonra OECD üyesi olmayan ülkelerin de sınava dahil olmasıyla Finlandiya bu üstünlüğünü kaybetti. Katılan üye sayısı arttıkça ilginç bir şekilde Uzakdoğu ülkeleri çocuklarının PISA testlerinde gösterdikleri başarı bütün dünyanın ilgisini çekti. Bunlar içinde Güney Kore özellikle dikkat çekiciydi, kıcı bir askeri rejim tarafından yönetildi. Bu yıllar içinde muhalefet partilerinin ve özellikle üniversite öğrencilerinin hükümet karşıtı gösterileri defalarca kanlı bir şekilde bastırıldı, pek çok muhalif öldürüldü veya uzun yıllar tutuklu kaldı. Güney Kore’de doğrudan halk seçimiyle iktidara gelen ilk başkan olan Roh Taewoo oldu ve 1988’de göreve başladı. Baskıcı askeri rejim 1960’lardan itibaren eğitime ve sanayileşmeye önem vermeye başladı. Bu nedenle Güney Kore’nin hem eğitim hamlesinin hem de sanayileşme hamlesinin yıllar içinde el ele gittiğine tanık olmaktayız. 1950’lerde %20’ler düzeyinde okuyan yazan bir nüfusa sahip olan Güney Kore’de 1960’lar ilkokulların, 1970’ler ortaokulların, 1980’ler liselerin ve nihayet 1990’ler ve 2000’ler yüksek öğretimin yaygınlaştırıldığı yıllar oldu. ve ortaöğretim düzeyinde SBS ve TEOG benzeri sınavlar da oldukça yaygın. Bu rekabetçi sistemde Türkiye’de olduğu gibi çocuklu ailelerin bütçelerinin ortalama olarak %10’u “hagwon” denilen ve ülke çapında sayıları 1,000’i bulan dershanelere ve özel kurslara akıyor. Bu açıdan bakıldığında Güney Kore’liler yılda yaklaşık olarak 17 milyar Dolar gibi bir kaynağı eğitime akıtıyorlar. Dolayısıyla eğitim harcamaları Güney Kore’lilerin tüm tüketim harcamalarının %21’ini oluşturuyor. Eğitime aktarılan bu özel kaynaklar da düşünüldüğünde Güney Kore büyük olasılıkla dünyada eğitime en fazla kaynak ayıran ülkelerin başında geliyor. BAŞARININ KÜLTÜREL KODLARI BAŞARI RASTLANTI DEĞİL çünkü 1950 ve 1960’larda Afrika ülkelerindeki yoksulluk ve az gelişmişlikle kıyaslanabilecek bir ekonomik ve toplumsal kalkınmışlık düzeyine sahip olan Güney Kore 40 yıl gibi bir süre içinde dünyanın en büyük 11. ekonomisi olmayı başarmıştı. Bütün dünya bu başarının nedenlerini araştırmaya başladı ve bugün Güney Kore, üzerine en çok yazılıp çizilen ülkelerin başında geliyor. Gerçekten de bu mucize nasıl başarılmıştı? BİRAZ TARİH 19101945 yılları arasında Japon istilasına uğrayan Kore, Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasıyla bu kez Sovyetler Birliği’nin başını çektiği Doğu Blokuyla ABD’nin başını çektiği Batı Bloku arasında bir mücadele alanı haline geldi. 1948’deki Birleşmiş Milletler kararıyla 38. paralelin kuzeyi Sovyet denetimine, güneyi ise ABD denetimine bırakıldı. 19501953 yılları arasında Türk ordusunun da Güney Kore saflarında katıldığı savaş sonucunda Kore, Kuzey ve Güney Kore olarak ikiye bölündü. 19531987 yılları arasında Güney Kore bas Bugün Güney Kore 6 yıl ilkokul, 3 yıl ortaokul, 3 yıl lise ve 4 yıllık yükseköğretimden oluşan bir eğitim sistemine sahip. Zorunlu eğitim 9 yıl olmasına rağmen Güney Kore’lilerin eğitime düşkünlüğü lise düzeyinde de %98 gibi bir okullaşma oranının gerçekleşmesinin arkasındaki en büyük neden. Geçmişte de, sadece 6 yıllık ilkokul zorunlu iken Kore’liler eğitime verdikleri önem nedeniyle gönüllü olarak çocuklarını göndererek ortaokul düzeyinde de %100 okullaşma oranını yakalamışlardı. Aynı şey bugün yükseköğretim düzeyinde gözlemleniyor. Güney Kore %71 ile dünyada en yüksek yükseköğretim okullaşma oranına sahip ülkelerden birisi. Bu oran 20092011 arasında bir ara %80’lere kadar yükselmişti. Pek çok eğitim göstergeleri açısından Güney Kore ilginç bir ülke. Eğitimdeki bu göstergelere bakıldığında Güney Kore’nin hem PISA sınavlarında hem ekonomik alanda gösterdiği başarının rastlantısal olmadığı anlaşılıyor. İlk olarak, Güney Kore’nin nüfusu 2012 rakamlarına göre 50 milyon. Güney Kore bugün GSMH içinde eğitime %8 gibi bir pay ayırıyor ki bu oran OECD ülkeleri arasında ABD’den sonra ikinci sırada (Türkiye’de bu oran hiçbir zaman %4’ün üstüne çıkmadı; yıllar içindeki en yüksek oran 2011 yılında %4 idi; OECD ortalaması ise %5.96.0 civarında). Güney Kore öğrenci başına yılda (2009 rakamlarıyla) 7,500 dolar civarında bir harcama yapıyor (Bu Türkiye için 2009 rakamlarıyla 2,200 dolar civarında). Güney Kore sadece her yıl yükseköğretimine GSMH’sının %2.6’sını ayırıyor. Bu konuda OECD ortalaması %1.6. Türkiye’nin 2011’de eğitime ayırdığı %4’lük payın içinde yükseköğretimin payı sadece % 0.94! (Güngör ve Göksu, 2013, s. 66). Güney Kore’de eğitime ayrılan kaynakların %80’i kamu kaynaklarından, ancak dikkate değer bir katkı da öğrenci velilerinden geliyor. Güney Kore’de eğitim ve okul başarısı adeta bir saplantı. Türkiye’dekine benzer son derece stresli ve rekabetçi bir üniversite giriş sınavı var. İlk Sadece eğitime ayrılan kaynaklar tek başına Güney Kore’nin başarısını açıklayamaz. Güney Kore’nin tüm Uzakdoğu’ya özgü kültürel kalıpları da eğitimdeki başarının önemli tetikleyicilerinden. Başarının ancak yorulmadan çalışmakla mümkün olduğuna vurgu yapan Konfüçyüs felsefesi Uzakdoğu’da hayli etkili. Güney Kore gibi önemli bir doğal veya stratejik yer altı ve yer üstü kaynağı olmayan ve uzun yıllar işgal altında kalmış, yıkıcı savaşlar yaşamış ve baskıcı rejimlerin tahakkümü altında kalmış ülkede eğitimin en önemli ve belki de en kesin “yükselme” aracı olduğu konusunda yaygın bir inanç var. Yıllarca iyi eğitimliler toplumda saygın yerlere gelmişler ve iyi bir gelire sahip olmuşlar. Uzakdoğu’nun mükemmeliyetçi ve elitist kültüründe eğitimsizler ikinci sınıf görülmüş, toplumda ayrıcalıklı yere gelememişler ve daima daha az kazanmışlar. Güney Kore’nin tarihinde bu “denenmiş ve kanıtlanmış” hipotez özellikle anneler üzerinde ciddi bir motivasyon kaynağı. Bu nedenle, çocuklarının eğitimi konu olduğunda Güney Kore’li anneler “kaplan anneler” (Tiger Mom) olarak biliniyorlar ve çocuklarını adeta bir yarış atı yetiştirir gibi bu rekabetçi sistemde ayakta tutmaya çalışıyorlar. BBC’ye göre, tipik bir Güney Kore’li çocuğun Batı’da pek çok yetişkini yere serecek derecede yoğun ve yıpratıcı bir günlük programı var. Çocuklar 06:3007:00 gibi kalkıyor, 08:00’de okulda öğretim başlıyor, 16:00’da okul bitiyor, kısa bir yemek arasından sonra 17:0017:30 gibi dershanede derse başlıyor ve bu ders gece yarısı 10:0011:00’e kadar sürüyor. Eve dönüşte hemen yatmak yok. 12:00 veya 01:0002:00’ye tekrar ders çalışılıyor. Sabah aynı rutin hafta sonu da dahil olmak üzere devam ediyor. Durum o kadar abartılmış ki hükümet dershaneleri saat 22:00’de kapatıyor. Pek çok Uzakdoğu ülkesinde olduğu gibi böylesi bir eğitim sistemi artık toplumsal bir sorun halini almış ve Güney Kore hükümeti çocuklar üzerindeki bu sınav stresini azaltabilecek önlemler üzerinde düşünüyor. 2016’dan itibaren bütün ortaokul ve liselerde hiç sınavın yapılmadığı “sınavsız öğretim dönemleri” tasarlanmış. Yazının devamı gelecek haftaya Cazın Efsane Sesi Yıldız İbrahimova ve Tanini Trio AKINGÜÇ Oditoryum ve Tahir Aydoğdu Kanun Bilgin Canaz Ney Hakan Ali Toker Piyano 24 EYLÜL 2014 08 KASIM 2014 Tarih: 22 Ekim 2014 Saat : 19.00 Sanat Merkezi Etiknlik biletleri Biletix tarafından satılmaktadır. Çağrı Merkezi: 0216 556 98 00 Ataköy Yerleşkesi, 34156 Bakırköyİstanbul 0212 498 41 03