Katalog

TEKNOLOJİPOLİTİK Baha Kuban Anadolu’da Kadın Anadolu’da KadınOn Bin Yıldır Eş, Anne, Tüccar, Kraliçe A .Muhibbe Darga Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Prof. A. Muhibbe Darga’nın hazırladığı Anadolu’da KadınOn Bin Yıldır Eş, Anne, Tüccar, Kraliçe, Prehistorik dönemden MS 7. yüzyıla uzanan zaman diliminde yaşamış kadınları anlatıyor. Tamamen bilimsel veriler ışığında kadını anlamaya çalışan bu kitap, ülkemizde bu alanda ilk çalışmayı yapan ünlü arkeolog, Hititolog ve dilbilimci Prof. A. Muhibbe Darga’nın kaynak eseri Eski Anadolu’da Kadın’ın genişletilmiş baskısı. Yeni keşiflerle ve konuk yazarlarla genişletilen bu eser, tarih öncesi dönemden Erken Bizans’a Koloni Çağı, Hitit, Urartu, Likya, Lidya, Helen ve Roma kadınlarının geçirdiği değişimleri gösterirken bu toprakların kadına bakış açısını anlamamızı da sağlıyor. Bu kitap, birbirinden ilginç mektupları, takıları, giyim kuşamları, banyo/yemek kapları, gelenekleri, âdetleriyle bu topraklarda binlerce yıl yaşamış, gizemler yüklenmiş, gücüne güvenilmiş, erkeğin yanında mührünü basmış, sosyal faaliyetleriyle topluma kendini kabul ettirmiş bütün kadınlara bir armağan niteliğinde. Prof. A. Muhibbe Darga kitabıyla ilgili “Her meslekten yeni ve genç okuyucularımız, öğrencilerimiz ilaveler katılmış, özellikle onlar için kaleme alınmış kitabımızı merak ve zevkle okur, Anadolumuzun zengin uygarlığını, ilgi çekici sosyal tarihini ve insan ilişkilerini biraz olsun algılayabilirlerse, bana meslek hayatımın son baharında, sonsuz bir mutluluk vermiş olacaklardır. Bu kitap onlar için tekrar yazıldı!” 357 Sayfa, 30 TL Yapı Kredi Yayınları [email protected] Hugo Chavez’in dünyaya veda etmesi ile Bolivarcı devrimin ve Güney Amerika’da sol dalganın geleceği tartışıladursun, biz petrol zengini Venezuela’da yenilenebilir enerji ve enerji etkinliği politikalarına bir göz atalım. Kaygılı Yıllar Gizli Belgelerle Kurtuluş Savaşının Perde Arkası (19181923) Salahi R. Sonyel Osmanlı topraklarında üstünlük, etki ve çıkar sağlamak için yarışan ve çatışan yayılmacı devletler, Büyük Savaş’tan yenik çıkan İstanbul Hükümeti’ne Mondros Bırakışması’nı dayatmışlardı. Amaç Anadolu’nun işgali ve Türklerin geldikleri bölgelere, Orta Asya’ya sürülmesiydi.. Sevr Antlaşması’yla ise can çekişen Osmanlı Devleti’ne son darbenin vurulması planlanmıştı. Ancak Türk ulusal güçleri, korkunç bir tehdit oluşturan bu oldu bittiye karşı halkı coşturarak direnişi başlatacaktı. Anadolu’da yaşanan bu kaygılı yılları, gizli İngiliz belgelerine dayanarak ele alan Selahi Sonyel’in yeni araştırması, yakın tarihimize ışık tutuyor. Bolivarcı Devrim ve Yenilenebilir Enerji 30 milyona yakın nüfusu ve yaklaşık 400 milyar ABD$ gayri safi milli hasılası ile Venezüella Latin Amerika’nın 7. büyük ülkesi. Venezüella ekonomisinin en önemli özelliği enerji sektörünün belirgin ağırlığı, toplam ulusal hasılanın %30’unu ve dışsatımın %80’ini petrol ve bağlantılı dallar oluşturuyor. Dolayısıyla üretimi ve ihracatı çeşitlendirmek, sosyalist yönetimin de başta gelen hedeflerinden biri olmuş. Chavez’in en büyük başarılarından biri, kişi başı milli geliri Latin Amerika ortalamasından en az %50 yüksek olan Venezuela’da gelir eşitsizliğini hatırı sayılır şekilde azaltması olmuş. Ülkede %70‘e yakın seyreden yoksulluk oranları, Chavez’in petrol gelirlerinin yeniden dağıtımı programları ile %20’lere indirilmiş. Chavez’in ekonomik ve politik programı çerçevesinde, halkın eğitim, sağlık barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak için, 10 yılda 300 milyar ABD$ kaynak aktarıldığı biliniyor. Misiones’ Venezüella hükümetinin en önemli politika araçlarından biri, ‘M adı verilen programlar. Chavez, ‘Misiones’ yolu ile geniş katılımlı eğitim, sağlık, tarım ve diğer sosyal politika uygulamaları hayata geçirmiş; Mision Robinson, okur yazarlığı arttırmak; Mision Rivas, yetişkin eğitimi; Mision Sucre, üniversite eğitiminin yoksul halk çocukları için daha kolay erişilir hale getirilmesi için yürütülmüş. Yerli halkların haklarını tesis etmek için başlatılan Mision Guaicaipuro ile herhangi bir bölgenin yerleşik yerli halkı, o bölgede çıkarılacak madenler ve diğer ticari yatırımlar ile ilgili olarak belirleyici son söze sahip... Şöyle bir ‘Mision Dereler’ biz de olsa nasıl olurdu diye düşünmekten kendimizi alamıyoruz... Çevre düzenlemeleri konusunda Venezüella’nın Latin Amerika’da öncü olduğu söylenebilir. Çevre Bakanlığı, Batı ülkeleri için bile erken bir tarih olan 1977’de kurulmuş. Ülke Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin, Kyoto Protokolü’nün ve Uluslararası Biyoçeşitlilik Konvansiyonu’nun erken imzacılarından. Yenilenebilir enerji potansiyeli bakımından Venezuela, aynı fosil yakıt kaynaklarında olduğu gibi, son derece şanslı bir ülke. Güneş, rüzgâr, biyokütle ve hidroelektrik kaynakları geniş . 2000 yılında “Yenilenebilir Enerji Eylem Planı”, 2003’de “Yenilenebilir Enerji Programı” ve 2006’da “Mision Enerji Devrimi” açıklanmış. Enerji Devrimi Programı çerçevesinde yoksul ailelerden başlayarak tam 160 milyon ücretsiz enerji verimli ampul dağıtılmış. Yalnızca enerji verimli ampul projesinin Venezuela’da %10 üzerinde bir enerji tasarrufu sağladığı belirtiliyor. Kentsel elektrik kullanımını artan biçimde yenilenebilir enerji kaynaklarından ve özellikle güneşten karşılamayı hedefleyen programın en iddialı unsurlarından birisi de, ‘Sembrando Luz’ ya da ‘ışık hasadı’ projesi. Bu proje ile kırsal bölgelerde yüzbinlerce haneye ve tesise fotovoltaik panelleri yerleştirilmiş. Proje başladığından bu yana Venezüella’da kurulmuş olan fotovoltaik sistemlerin 0.5 GW’ı aştığı belirtiliyor. Başta Paraguana’daki rüzgâr santralı olmak üzere, kısa vadeli rüzgâr enerjisi hedefinin 500 MW olduğu belirtilmiş. ‘Mision Enerji Devrimi’ kapsamında, güneş enerjisi teknolojilerine yönelik bir Teknoloji Geliştirme Merkezi’nin kurulması da var. Her alanda katılımcı toplumsal yaşam örnekleri için örgütlenen ülkede, hükümet yenilenebilir enerji alanında da kolektif mülkiyeti cesaretlendirerek, kooperatiflerin kurulmasını teşvik ediyor. Öte yandan, ulaşım kaynaklı seragazı salımlarını azaltmak için uzun vadeli bir demiryolu geliştirme programı başlatılmış. 2030’a kadar 210 milyon yolcu taşıyacak 15 yeni demiryolu hattı inşasına girişilmiş. Chavez, ölmeden önce yaptığı son konuşmalardan birinde, yerleşimlerde otonom, yerel esaslı yenilenebilir enerji üretimi için mikrojenerasyon teknolojilerini yaygınlaştırmanın yararlarından söz etmiş, Enerji Devriminin ikinci kısmı için hedef göstermişti. Bolivarcı devrimin bu alandaki politikalarını izlemeye devam edeceğiz. DÜNYA GÖSTERGELERİ Bazı bölgeler sanıldığından daha kalabalık CBT 1356/ 15 15 Mart 2013 Nüfus yoğunluğu standart yöntemlerle (nüfusun alan büyüklüğüne bölünmesiyle elde edilir) ölçüldüğü zaman Makao, Monako ve Singapur gibi küçük ülkeler ve bölgeler dünyanın en kalabalık yerleri sıralamasında başı çekiyor. Oysa Mısır’ın %95’ini oturmaya elverişli olmayan çöller ve Hong Kong’un dörtte birini heyelan riski taşıyan dağlar kaplamaktadır. Dolayısıyla bu yerler, yoğun kentleşmeye bağlı olarak standart yöntemlerin gösterdiğinden daha kalabalıktır. Standart yönteme alternatif olarak geliştirilen nüfus yoğunluğu ölçümünde, kent nüfusu, kentlerin kapladığı alana bölünür. Bu ölçümde Bangladeş’in kent nüfusu, kentin kapladığı alan olan 75.000 kilometrekareye bölünür çıkan sayıya göre Bangladeş’in dünyanın en kalabalık kenti. Dünya nüfusunun yarıdan fazlası kentlerde yaşadığı için –BM bu oranın 2050 yılında dünya nüfusunun üçte ikisine çıkacağını tahmin ediyor dünya kentlerinin ne kadar kalabalık olduğunu anlamının en doğru yolu bu alternatif yöntemdir. Bu sıralamada İstanbul, 13.576.000 (2012) nüfusu ve 1.399 km2’lik alanıyla yeni hesaplamaya göre 9.700’lük bir yoğunluğa sahip.