Katalog

HUKUK POLİTİKASI Hayrettin Ökçesiz Uluslararası Birimler Sisteminde kaç temel büyüklük vardır? Prof. Dr. Y. Müh. İlhami Çetin okcesizhayrettin@gmail.com http://okcesizhayrettin.blogspot.com Ülkemizde ne vakıf ne de kamu üniversitesi diye bir şey vardır. Olan şey ya ticari ya da resmi üniversitedir. Bunu ilk önce kısaca söylemiş olalım ki, üzerlerine alınacak olanlar şimdiden dikkatlice okusunlar! Üniversitenizi Nasıl Alırdınız? Bir üniversitenin kamunun üniversitesi olabilmesi için, onun mali, idari ve bilimsel yönleriyle tam özerk olması, bilimin ve bilimcilerin önderliğinde yürümesi gerekir. “Kamu”, demokratik cumhuriyet değerleriyle örülmüş bir özgürlükler alanının nitemi olduğuna göre, bir “kamu üniversitesi”nden hiçbir güç, bu değerlerin dışında, kendini yadsımasına yol açacak bir iş, işlev, bir görev bekleyemez. Orada devletin ve ticaretin kodlarının, üniversitenin kodunu ezmesine izin verilemez. İsteyen her üniversite, bir bilim topluluğu olarak her şeye karşın, bir kamu üniversitesi olabilmek ve öyle kalabilmek için inatla direnebilir. Kamu üniversiteli olmak, devletin ya da para babalarının bağışlayacağı bir onur değildir. Öyle olursa, o zaten bir onur değildir. Bu onur, mücadeleyle gelir ve mücadeleyle kalır. Bu özerkliği ve özgürlüğü kıstığımız her aşamada, bir üniversite kendi değerlerine daha çok yabancılaşmaya, onlara daha çok ihanet etmeye başlar. En sonunda çok başarılı bir yalan fabrikasına dönüşür. Biz de ülkemizdeki üniversitelerimizi, halk arasındaki nitemleriyle, “özel üniversiteler” ve “devlet üniversiteleri” diye analım. Bu sanlarıyla üniversite olmadıklarını hemen gösterivermiyorlar mı? “Özel” ne demek? “Devlet” ne demek? Bunlar üniversitenin başına hiç yakışıyorlar mı? “Üniversite”nin önüne bir nitem getirecekseniz, ancak ve ancak “direnen” diyebilirsiniz! Gerçek bir Üniversite özünde, direnmekten başka bir iş yapmaz. İnsan da öyledir. “Direnen İnsan!” Kendisinin ve haklarının özünün direnmek ve direnme hakkı olduğunu bildiğimizden ötürü… Üniversite “İnsan”ın kendisini yarattığı ortaklaşa bir işliktir. Ben üniversite’den bunları anlıyorum. Öyle değil iseler, oldukları biçimiyle, yalnızca, ama yalnızca meslek okullarıdır. Kendilerine “üniversite” demekle, üniversite olduklarını kimseye yutturmasınlar. Hele bir de logolarını “Falanca Üniversite. Bir Dünya Üniversitesi!” gibi gülünçlüklerle süslemiyorlar mı, işte o zaman gerçekten çok, pek çok gülünç oluyorlar! Bu konuda çok yaratıcılar! Devlet üniversitelerinin rezaletinden bugün söz etmeyeceğim. Özel’de rektör bir arkadaşımla söyleşirken, hukuk fakültesinde bin öğrencilerinin bulunduğunu, öğrenci başına yirmi beş bin lira harç aldıklarını söyledi. Söz arasında fakültenin tüm giderlerinin iki milyon lirayı geçmediğini de öğrendim. Yaklaşık yirmi küsur milyon liranın nereye gittiğini herkes gibi, ben de merak ediyorum doğrusu. Üniversite kampusunda her köşede store’lar, kantinler, kafeler, restoranlar birer para makinesi gibi çalışıyorsa, bu vakıflar işlerini, doğrusu çok iyi biliyorlar. Buralarda okuyan çocuklar, zengin çocuğu falan da değil oysa. Dairesini, malını mülkünü satan, bankadan kredi alan anne babaların çocukları... Üzülüyor insan. Özel’in iştah kabartan bu güzelliği her “müteşebbis”in ilgisini çekiyor. Her yerden mantar gibi bitiyorlar. Her türlü cemaat de, birkaç kampus kurmanın sevdasıyla yanıp tutuşuyor. Kazancın onda dokuzu ticarette değil miydi? Onda onunun özellerde olduğunu da biz söyleyelim. Özellerin de köleleri var. Devlet’in üç kuruşundan buralara iltica eden bilgi insanları birkaç kuruş fazlasına buralarda iş buluyorlar. Boyunları bükük, sesleri kısık, hesapları sıkı… Borç taksitlerini güvenceye aldıklarına çok seviniyorlar. Para kazanmak için geliyorlar. Alamancılar gibi. İnsanın yaptığı işten para kazanmasına diyecek bir şeyim yok elbette. Ama o işi yalnızca para kazanmak için yapıyorsa, orada ve onda çürüme başlıyor demektir. Bilim, adalet, sağlık, basın insanları bu yatağa, bu batağa sürüklenmişlerse, o ülke batıyor demektir. İşte üniversitelerin kamunun olması, onların kamu üniversitesi olması, onların direnmesi düşüncem, tüm bu nedenlerledir. B CBT 1386 19 / 11 Eylül 2013 edilen kısaltılmış adıdır. Öğretmeyi, öğrenmeyi ve uygulamayı önemli derecede kolaylaştıran SI ileri ilindiği gibi, fiziksel büyüklükler iki gruba ülkelerde çoktan genel olarak uygulandığı ve sayısız ayrılır: Temel büyüklükler ve türetilmiş bü karışıklıklara yol açan diğer bütün birim sistemleri yüklükler. Temel büyükler başka büyüklerle tamamen kaldırıldığı halde, ülkemizin 1977 yılında tanımlanamaz, fakat kendileri dışında kalan diğer bile artık tarihe karışmış eski birimlerin kullanılbüyüklüklerin yani türetilmiş büyüklüklerin tanım ması sürdürülmektedir. 1977 Üniversitelerarası Giriş Sınavında maglanmasını sağlar. Aşağıda bu bilgiye ayrıca değinilecektir. Örneğin uzunluk ve zaman birer temel netik alan şiddeti için oersted birimi kullanılmıştır. büyüklük, hız ise bir türetilmiş büyüklüktür, zira 1976’da yayımlanan bir kitapta frekans için per/ hız bir uzunluk olan yolun zamana bölümüdür. Bu san, endüksiyon için gauss, weber, döndürme mogünkü bilgilerimize göre temel büyüklüklerin sayısı menti için watt, joule, kg.m gibi yanlış veya eski yedidir. Her temel büyüklük bir boyut oluşturur. O birimler kullanılmakta, fakat Nm ye bütün kitapta rastlanmamaktadır! Bir başka kitapta güç için halde yedi boyut vardır. tahrikte atlar ile 13 Eylül 2013 SI birimleri üç sınıfa ayrılır: 1.Temel birimler, karşılaştırma yapılan gün ve 1382 sayılı 2.Türetilmiş birimler, 3.Ek birimler. devirden kalma BG Cumhuriyet Bilim 1 Temel birimler Teknoloji dergisinTemel Büyüklük Temel birim Simgesi birimi alınmaktadır. Bazı fizik kitaplarınde çıkan ve birim 1. Uzunluk l metre m da ise stat C, stat V öğretisinin son de2. Kütle m kilogram kg ve kapasite için cm rece ilginç bir uygu3. Zaman t saniye s gibi çağdışı birimlamasını yapan kısa 4. Akım şiddeti I amper A lere rastlanmaktabir notta ise “CGS, 5. Kelvin sıcaklığı T kelvin K dır. Yazar, öğretim MKS ve SI gibi diz6. Işık şiddeti I kandela cd üyeliğine başladığı gelerde üç temel fi7. Madde miktarı n mol mol 1965’ten beri Ulusziksel boyut vardır: 2 Türetilmiş birimler temel birimlerden elde edilir. lararası Birim SisteCGS’deki harfler sı3 Ek birimler, düzlemsel açı ve uzaysal açı birimleri mini kullanmakta, rasıyla, uzunluk biri radyan ve steradyandır. bu sistemin yaygın mi olan cm, kütle biuygulanması için öğrimi olan gram ve zaman birimi olan saniye sözcüklerinin başharfleridir. rencilerini sürekli uyarmakta ve ülkemizde yerleşBoyut Analizi (Dimensional Analysis) sözkonusu mesi için çaba harcamaktadır. Sonuç: Konuyu daha uzatmadan tekrar vurguolduğunda, C yerine uzunluk sözcüğünün İngilizcesi olan length sözcüğünün başharfi L, G yerine layalım ki, günümüzde ülkelerin çoğunda 1954’te kütle sözcüğünün İngilizcesi olan mass sözcüğünün uluslararası kabul edilen ve 1960’ta “Uluslararabaşharfi M ve S yerine de zaman sözcüğünün İngi sı Birimler Sistemi adı verilen yeni birim sistemi lizcesi olan time sözcüğünün başharfi T kullanılır. uygulanmaktadır. Gerçekleştirilen bu eşsiz birim Diğer fiziksel nicelikler bu üç temel fiziksel boyutla devrimi ile her alanda yaşanan birim kargaşası son bulmuştur. Yeni sistem yalnız eski birimleri değişrın birleşimlerinden oluşur.” denmektedir. Buradaki açıklama artık geçerli olmayan çok tirmekle kalmamakta, fizik ve tekniğe mantıksal ve eski bilgilere dayandığından, konuyu kısaca aydın daha açık bir yapı kazandırmakta, böylece öğretim latmak yararlı olabilir. Kırk yılı aşkın bir süredir ve öğrenim etkinliğini önemli derecede arttırmakbirim konusunu anlatmaya çalıştığımız halde, arzu tadır. O kadar ki, bu sistemi henüz kabul etmemeklanan sonuca ulaşabilmiş değiliz [18]. 1972’de çı te direnen ve inç, ayak, yarda gibi acayip birimleri kan bir yazımızın başlığı “Birim Karışıklığı içindeki yeğleyen ABD’de bile fizik kitapları SI’ye göre yaTürkiye”dir. Beş yıl sonra 1977’de yayımlanmaya zılmaktadır. Konuyla ilgili kimi yayınlarımız: başlanan “SI’ye göre Modern Elektrik Mühendis1)İ.ÇETİN: Birim karışıklığı İçindeki Türkiye, Milliyet liği” serimizin ilk kitabı Transformatör galiba ül13.09.1972. kemizde Uluslararası Birim Sistemine göre yazılan 2) İ.ÇETİN: Birim Yanlışlarıyla Çok Yerde Karşılaşıyoruz, ilk yapıt olmuştur. Aşağıdaki bölüm bu kitaptan Cumhuriyet Bilim Teknoloji 04.11.2011. alınmıştır. 3)İ.ÇETİN: Transformatör. İTÜ Yayınları No.1114, Uzun yıllar bütün ülkelerde maalesef birçok İstanbul 1978 (kitap). 4) İ.ÇETİN: Temel Elektrik Kullanım El Kitabı, İstanbul değişik birim sistemi (cgs, mks v.s.) uygulanmıştır. 2001 (kitap). Devamlı karışıklık yaratan, öğretmeyi ve öğren5) İ.ÇETİN: Kurallara ve Standartlara Uymamanın Dümeyi güçleştiren, uygulamalarda kolayca yanlış şündürdükleri, Düşün Yazıları Ocak 2012, S.46. lıklar yaptıran bu durum 1960’ta Uluslararası Bi6) İ.ÇETİN: Büyüklükler öğretisi bakımından birim rim Sisteminin bütün uluslarca kabul edilmesi ile sistemleri ve SI. İ.T.Ü. Dergisi 1979 (37) No.6, S.37….42. 7) İ.ÇETİN: Uluslararası Birim Sistemi ve Öğretim. İ.T.Ü. ortadan kalkmıştır. Fransızca adı “Le Système Inden Haberler 1980 No.9/10 S.32…33. ternational d’Unités” sözcüklerinin ilk harfleri SI 8) İ.ÇETİN: Uluslararası Birim Sistemi ve Türkiye. (se,i okunmalı) bu sistemin bütün dünyaca kabul Milliyet 8 Ağustos 1980