Katalog

AYLAK B LG Tahir M. Ceylan tahirmceylan@gmail.com Anneyle bebeğin adeta bedensel bir bütün oluşturduğu bebeğin hayattaki ilk yıllarına ait döneme, ikili yapı demeyi seçiyorum. Bu yapının sağlıklı biçimde sonlandırılıp bebeğin zamanla tekli yapıya (anneyle bedensel bütünlüğün sonlanması) düşürülmesi gerekir. Leonardo da Vinci ile ilgili bilmediklerimiz Leonardo, avukat ve toprak sahibi Ser Piero ile bir çiftçi kızı olan Caterina’nın evlilik dışı çocuğu olarak dünyaya geldi. Evde eğitilen Leonardo, Yunan ve Latin dilinde resmi bir eğitim almadı. Leonardo son derece yetenekli bir lir ustasıydı. Milano sarayına bir sanatçı ya da bulucu olarak değil, müzisyen kimliğiyle tanıştırıldı. Leonardo, Floransalı resmi görevliler tarafından bir olasılıkla erkek modellerinden biri yüzünden kendisine yöneltilen oğlancılık suçlamalarından güç bela kurtuldu. • • • • • İkili Yapı, Saldırganlık, Yaratıcılık Tekli yapıya geçişin gecikmesi nesnelere karşı bilgilenmeyi ve bu bilgi çerçevesinde “saldırganlığı” geliştirmekte benliğin elini zayıflatır, çünkü içgüdülerin nesneler aracılığıyla doyurulması hâlâ anne eliyle yapılır ve nesne bilgisine ulaşılamadığı için nesneye saldırı da başarısızlık kaçınılmaz olur. Tekli yapıya geçişi gecikmiş saldıramayan çocuklarla, bu geçişi erken dönemde tamamlanmış saldırgan çocuklar aynı ortama girip birbirleri için birer nesne durumuna düştüklerinde, birincilerin ikinciler için kolay saldırılan nesneler haline geleceği açıktır. Dolayısıyla tekli yapıya geç düşen çocukların yaşıtlarından daha küçük çocuklarla aynı ortamı paylaştırılması saldırganlıkta dengeleyici bir rol oynar. Diğer yönden ikili yapının uzun sürmesi yapının bütünlüğünü korumak için çocuğu yeni iç kuvvetler bulmaya zorlar. Bu kuvvetlerin en bilineni ilişkiyi erotik çerçeveye oturtmaktır. Bağımlılığın sürdüğü anne ve çocuklarda davranışların erotize olmasına bu nedenle sık rastlanır. Bir diğer nokta bu kişilerin nesne ilişkilerindeki geçiciliği bilmemeleridir. Adeta arkaik bir düşünceyle zannederler ki nesneyle ilişki anneyle olduğu gibi sıkı biçimde ilelebet devam eder. Bu da nesne bağımlılığını ve bazı durumlarda köleliğini beraberinde getirir. Halbuki nesne ilişkilerinde öğrenilmesi gereken temel yapı geçiciliktir. İnsanın doğum kadar ölümü de olağan karşılayamamasının nedeni belki de budur. Öte yandan narsisistik yapılanma içindeki çocukların annelerinin de önemli oranda narsisistik olduğunu varsayarsak ikili yapı içine yerleşik anne ve çocuğun bütünlük sağlamasında bir sorun meydana geldiğini kabul etmemiz gerekir, bu halde anne çocuğu için fedakâr olamaz, çocuk gerekli bakımı alamaz. Dolayısıyla sahiciliği sorgulanan bir ikili bütünlük meydana gelir ki bu durumda çocuk da kendi varlığını koruma altına alma, Kohut’un dediği gibi kendi bakımını kendi sağlama fantezisi gütmeye başlar, bunun yegane yolu da anne davranışlarının kopyalanmasıdır; bütünleşme yaratılamıyorsa simetri içinde karşıtlık yaratılır. Dolayısıyla narsistik yapı taşıyan çocuğun narsistik olmayan ve olan anneye sahip olduğu durumlarda iki ayrı gelişim çizgisi gelişeceğini söyleyebiliriz. İlk durumda çocuktaki benlik yapısının gerçekçi hedeflerle işlediğini, ikinci durumdaysa benliğin abartılı hedeflerle yapay biçimde iş gördüğünü, narsistik kırılmaların yersiz ve dengesiz biçimde ortaya çıktığını gözleriz. İkili yapıda denge korunması için annenin köşesine çekilip bir ağırlık merkezi yaratması, çocuğun da karşı köşeye çekilip ikinci bir ağırlık merkezi oluşturması söz konusudur. Bu durumda çocuk bütünlükte simetri sağlamak için narsistik hedeflerini büyüttükçe büyütür, talepkâr, suçlayıcı saldırgan hale gelir. Narsistik hedeflere yönelim geçici hevesler biçiminde kalır, amaçlara inanç ve onlar için yol tutuş sağlam olmaz. Anne karşı uçta zayıf bir yapı oluşturursa bazı çocukların kendi alanlarını anneye doğru genişletip onu da içine alarak abartılı bir iç güç kazandıklarına da tanık olabiliriz. Erken yaşta anneyi yutup sindirerek kendi gücüne hayranlık kazanmak, ona yüksek hedefler koyarak o yönde sıra dışı bir çaba göstermek de mümkün olabilir. Bazı üstün yaratıcıların bu yoldan geçtiğine tanığız. Burada annenin çevresi için narsistik ama çocuğu için seçici biçimde narsisistik olmadığı yarı bencil bir halden bahsediyoruz. Bu durumda çocuğun kendi narsisizmini annenin köşesine ulaştıracak bir tolerans gördüğünü ve annenin dışarıya karşı olan narsisizmini kullanarak kendi büyüklenmeci benlik atraksiyonlarını ikiye katladığını görebiliriz. Annenin elinin kolunun, ayağının bacağının üstüne çocuğun kendi aklını yerleştirdiği özel bir durumdan bahsediyoruz. Erken yaşta erişkin gücüne ulaşmak yüksek narsisistik hedefleri ulaşılabilir olma fantezisi içine alarak yaşam boyu dinmeyen bir üstün iş” çıkarma tutkusuna dönüştürür. Gökyüzünün neden mavi olduğunu açıklayan ilk kişi Leonardo oldu. (Gökyüzünün maviliği havanın ışığı dağıtma biçiminden kaynaklanıyor.) Leonardo, ayrıca, hilal biçimindeyken ayın tümünün neden belirsiz olarak görülebildiğini de açıklığa kavuşturdu. Ayın karanlık yüzünün görülebilmesi dünyadan yansıyan ışığın aydan yansıyarak yeniden dünyaya dönmesinden kaynaklanır. Buna da Vinci parlaması adı verilir. ki elini de eşit bir beceriyle kullanabilen ve paranoid öğrenme bozukluğu olan Leonardo bir eliyle çizim yaparken öteki eliyle de tersten yazabiliyordu. Böylelikle, tam da hedeflediği gibi başkalarının kolay kolay içinden çıkamadıkları ayna görüntülü yazılar üretiyordu. Mona Lisa’nın bir süre önce asılı olduğu yerden alınarak yaklaşık iki metrelik ahşap bir çitin gerisindeki duvara oyulmuş vitrinin içine asılması Louvre müzesine 5.5 milyon dolara mal oldu. Leonardo da Vinci’nin uzmanlarca 65 milyon dolar değer biçilen Yün Eğiren Madonna adlı tablosu, 2003 yılının Ağustos ayında, turist skoçya’daki Drumlanrig Şatosu turistmiş gibi davranan iki adam tarafından çalındı. Adamlar, Volkswagen Golf marka bir arabayla kaçtı. Leonardo zırhlı bir araba, tırpanlı bir savaş arabası, kazık sökücüsü, döner vinç, makara, gölet kepçesi ve bir de uçan gemi tasarladı. Aralık 2000’de, hava dalışçısı Adrian Nicholas Leonardo’nun gerçekleştirdiği tasarımlardan biri olan bir paraşütle Güney Afrika’ya iniş yaptı. Leonardo kadavraları kesip biçtikten sonra kasların yerine ip koyarak nasıl işlediklerini kavramaya çalışırdı. Sözcük oyunları ve cinaslardan çok hoşlanan Leonardo’nun Kodeks Arundel Folyo 44’ü erkek cinsellik organı ile eşanlamlı sözcüklerden oluşan uzun bir listeyi içeriyor. Leonardo, henüz kimsenin aklına bile getirmediği bir dönemde, çok sayıda akıllı tasarıma imza attı. Irmakların aşınmasıyla ilgili çalışmalarının sonucunda yeryüzünün ncil’de belirtildiğinden çok daha eski olduğu ve dağlardaki deniz fosillerinin Nuh Tufanı’ndan değil, alçalan deniz düzeylerinden kaynaklandığı sonucuna vardı. Rita Urgan, kaynak: Discover • • Mona Lisa kuramı No.1: Gülüşü, gizlice gebe kaldığının dışa yansımasıydı. Kuram No. 2: Leonardo, Mona Lisa’nın portresini yaparken, o da kendisini eğlendirmeye çalışan müzisyen ve soytarıların etkisiyle neşelenmişti. (Çok daha bilinen bir başka kurama göre, Mona Lisa sanatçının kimliğini ustalıklı bir biçimde gizlediği kendi portresiydi.) Üniversitesi sanat tarihi uzmanlarından James Beck,” Ayın lor peynirinden oluşmadığından ne denli eminsem, Mona Lisa’nın da kadın kılığına girmiş Leonardo olmadığından o denli eminim,” dediği notlarında bu kuramla ilgili görüşüne dikkat çekiyordu. zin tersine, Leonardo’nun kendisini açıkça yansıttığı tek bir yapıtı bile yoktur. ve Illinois Üniversitesi araştırmacıları, yüz tanımlayıcı bir yazılımdan yararlanmak suretiyle Mona Lisa’nın yüzde 83 mutlu, yüzde 9 bıkkın, yüzde 6 ürkek ve yüzde 2 oranında da öfkeli olduğunu ortaya koydular. Bill Gates, 1995 yılında, Leonardo da Vinci’nin hidrolik, suyun devinimi ve ayrıca yerbilim ile gökbilim üzerine birtakım çalışmalarının yer aldığı defteri 30 milyon dolara satın aldı. Codex Leicester adıyla bilinen bu el yazması da Vinci’nin günümüzde Avrupa dışında bulunan tek el yazması. Leonardo suya tutkundu. Tasarımları arasında yüzen kar ayakkabıları, sualtı araştırmaları için bir soluma aygıtı, bir can yeleği, bir de gemilere suyun altından saldırıda bulunabilen bir dalgıç hücresi yer almaktaydı. • • • •Columbia •Gelgelelim, ressamlardan alışageldiğimi•Amsterdam Üniversitesi • • • • • CBT 1271/8 29 Temmuz 2011 • •