Katalog

GÜNDEM TÜBA ve Açık Ders Programı ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1286 11 Kasım 2011 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Miyase İlknur GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul [email protected] http://orhanbursali.blogspot.com CBT 1286/ 3 11 Kasım 2011 Şüphesiz Türkiye Bilimler Akademisi’ni çeşitli açılardan eleştirmek mümkün. Örneğin ben tanınmışlık, yaygınlık ve sahip olduğu bilimsel niteliğe uygun önemli ölçüde önderlik yapabilecek duruma gelemedikleri için eleştiririm. Ayrıca, üye seçmede biraz daha genişleme konusunda kıskançlıklarını gündeme getirebilirim, en azından 138 üyelikten 175200’e yakın üyeye ulaşabilirlerdi ve bu potansiyel Türkiye’de bulunuyor. Toplumun çeşitli kurumlarıyla işbirlikleri geliştirebilirlerdi! Bunlar gerçekleşebilseydi, bugün siyasi dayatmalara karşı daha korunaklı bir kurum olurlardı! Ama hiç bir eleştiri, TÜBA’nın siyasi boyunduruk altına alınmasını haklı gösteremez. Eleştiri ve iktidara destek çıkmak, tamamen birbirinden farklı iki kategoridir! İktidar ve yandaş kaynaklar eleştiriüstelik lerini yöneltirken, TÜBA üzerinde yapılan (ü dinci ) siyasi operasyonu haklı gösteriyorlarsa, ahlâki temelden yoksunluk batağındalar demektir... *** “Ne yaptı, ne yapıyor ki,” diyenler TÜBA’nın internet sitesindeki çalışmalarına bile bakmıyor veya siyasi operasyonu haklı çıkarmak için gündeme getirmiyorlar. TÜBA çok iş yapıyor. Bunlar arasında genç araştırmacı bilim insanlarını yetiştirmeyi amaçlayan Ödül Programı (GEBİP) da var. Bu program, izlediğim için söyleyebilirim ki, çok etkin çalışmaktadır! Programa projeleriyle başvuran ve seçilen genç bilimciler, TÜBA üyelerinin danışmanlığında, bilimsel çalışmalarını üst düzeyde yürütüyor, üniversitelerinde de örnek oluyor. Ama önemle vurgulamak istediğim son çalışmaları, uluslararası işbirliği ile yürüttükleri açık ders malzemeleri programıdır; (www.acikders.org.tr) bu tam bir Bilgi Toplumu uygulamasıdır. Fizik, kimya, matematik, yer Bilimleri ve biyolojiyi kapsayan temel bilimlerde 32 ders ulaşılabilir ve özgürce ücretsiz öğrenci ve öğretim üyeleri tarafından kullanılabilir ve indirilebilir durumdadır. Ayrıca sosyal bilimlerde de 11 ders açılmıştır. Bu yılın sonuna kadar siteye yüklenen ders sayısı 80’i bulabilir. Açık ders programını çok sayıda izleyen var. Bu kadar yeni üniversite açıldı ve büyük çoğunluğunda özellikle yetişkin ve kaliteli akademisyen azlığı nedeniyle tatmin edici bir ders programı izlenemiyor. Programda, hem öğrenciler bilimin son bulgularıyla tanışıyor hem de kendilerini hayat boyu geliştireceklere bir olanak sunuluyor. Bu program aslında dünyada 2000 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nün (MIT) öncülüğünde “Açık Ders Malzemeleri” girişimi olarak başladı. Amaç, siteden özetliyorum, “yüksek öğrenim kurumlarında verilen derslerin internet üzerinden açık kullanıma sunulmasıydı. Günümüzde 19 ülkeden 200’e yakın kuruluşun yer aldığı “Open Courseware Consortium” (http://www.ocwconsortium.org/) adı altında uluslarası bir nitelik kazandı. Açık Ders Malzemeleri, öğrencilerin dersle ilgili kaynaklarını zenginleştirirken öğretim üyelerine de verdikleri derslerin içeriklerini benzer dersleri verenlerle karşılaştırma ve geliştirme olanağı sunmakta. Ayrıca açık ders malzemeleri yaşam boyu öğrenme için önemli bir kaynak. TÜBA girişimiyle “Ulusal Açık Ders Malzemeleri Konsorsiyumu (UADMK)”, 25 Mayıs 2007 tarihinde yapılan ve 45 üniversitenin temsil edildiği Genel Kurul Toplantısı’nda hayata geçti. Program, TÜBA’nın Bilim Toplumu Projesi’nin çok önemli ayaklarından biri. Konsorsiyumda, Hacettepe, ODTÜ, Ankara Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Ege Üniversitesi var…” Derslerin bir kısmını inceledim, iyi hazırlanmış ve öğrencilere temel bilgileri ilettiği gibi, merak edip daha fazla bilgiye ulaşmaya da teşvik edici buldum. Arada sırada derslere girerek bilgimi genişletmeye karar verdim! Dersler, akademik bir titizlikle hazırlandığı görülüyor. Derslerin belirli aralıklarla güncelleştirildiğini, durmadan yeni derslerin portala yüklendiğini de öğreniyoruz. Dersler için hem bir izleme takvimi öneriliyor hem de bir ölçme ve değerlendirme sunuluyor. Öğrenciler başka kaynaklara yönelmeleri, ödev vb. hazırlıklarına teşvik ediliyor. TÜBA ‘Açık Ders Kaynakları Ödül Programı’ da başlattı. Amaç akademisyenleri açık ders programına katılmaya teşvik etmek ve programı nicelik ve niteliksel olarak geliştirmek. Dersler bazen çeviri bazen de özgün olarak hazırlanıyor. Bir örnek olarak Prof. Bozkurt Güvenç’in çevirdiği Kültürel Antropolojiye Giriş (MIT) (Prof. James Howe) dersinin tanıtımına bir göz atalım: “Kursun amacı, öğrencileri kültür antropolojisinin yöntem ve bulgularıyla tanıştırmaktır. Okumalarda; bir nükleer silah laboratuvarı, Sudan’da hayvancılıkla geçinen bir toplum ve Los Angeles’teki bir Yahudi Huzurevi gibi çok farklı durum ve kurumlara yer verilmiştir. Antropolojinin bazı bulgu ve sonuçları tartışıldığı kursun asıl amacı: kültürel farklar ile farkların yarattığı sorunlar; toplum ve kültürlerin uzun süreli alan çalışmasıyla incelenmesi, ve hepsinden önemlisi, öteki toplumlarla kendi toplumumuzun yaşam farkları üzerinde analitik (bilimsel / karşılaştırmalı) düşünmeyi öğrenmektir.” Bunun gibi, sosyal bilimler araştırma yöntemleri, iletişim teknolojileri ve toplum, ekonometri, mikro iktisat, para teorisi ve politikası, halk bilimi, Türk mitolojisi, coğrafi bilgi sistemleri, petroloji, uzaktan algılama, yapısal jeoloji ve temel bilimler konuları… TÜBA, çevirisi yapılacak dersleri de sitesinde ilan ediyor, program ayrıca şimdi Kalkınma Bakanlığı olan DPT tarafından desteklendi. Telif dersler hazırlanması için de çağrı yapılıyor. Demek istediğim, açık ders malzemeleri programı devasa bir çalışmadır ve TÜBA bu programla da Türkiye’ye büyük bir katkı sağlamaktadır! İktidar tarafından azarlanan bir gazetecinin, TÜBA hakkında düzgün haber ve yorum yapamıyorsa eğer, ahlaken konuya hiç girmemesi gerekir! Gelecek Cuma’ya kadar, hoşçakalın..