Katalog

En Kötü Senaryo Meksika Körfezi’ndeki petrol sızıntısını durdurma çabalarının daha büyük bir felaketin zeminini hazırlamasından korkuluyor. Sızıntıların deniz zeminini zayıflattığı ve bütün yapının çökme riski taşıdığı ifade ediliyor. 23 Haziran tarihinde bir robot denizaltının havalandırma borulardan birine çarpması nedeniyle BP, şimdiye kadar sızan petrolü toplayan supabı kaldırmak zorunda kaldı. Bu nedenle körfez yine petrole boğuldu. Günde ortalama 50 bin varilden fazla ham petrolün yayıldığı Körfez’de bunun 16 bin varilini topladığını duyuran BP, 24 saat aradan sonra kapağın yeniden takıldığını açıkladı, ancak sızıntının miktarı hakkında net bir rakam vermedi. Suya sızmakta olan ham petrolün kaynağı, kuyunun dibi ya da yanları. Eğer çarpışmadan sonra duyulan kuşkular yerindeyse sızıntıların yer altını oyması ve 450 tonluk önleyicinin üzerinde oturduğu zeminin altını boşaltması söz konusu. Eğer sızıntıların ağzı zamanında kapatılamazsa, dev kuyunun üzerindeki dev yapı yıkılabilir. da fazla bilgi sahibi değil. Buradaki hassas dengenin bozulmasının uzun vadede ne gibi bir felakete dönüşeceğini hesaplamak için de eldeki veriler yeterli değil. Biyolojik oşinografi uzmanı Andrew Juhl: “Denizdeki sızıntıdan en fazla zarar görecek olan organizmalar gıda zincirinin en altında yer alanlar. Fitoplankton gibi temel besin maddelerinin zarar görmesi daha büyük canlı türlerinin hayatta kalmalarını zorlaştıracak.” Bunun yanısıra küresel karbon döngüsü de bu felaketten payını alacak. Nevada Üniversitesi’nden deniz biyoloğu Jeffrey Baguley, küresel karbon döngüsünü oluşturan biyolojik parçaların en büyüğünün deniz tabanında bulunduğunu söylüyor: “Denizin üst tabakalarında ölen yaratıklardan artakalanları deniz tabanındaki organizmalar yer. Bunlar geri dönüşüm fabrikaları gibi çalışırlar. Bu organizmaların yok olması ölü deniz yaratıklarının tabanda birikmesine ve ekosistemin geride kalan kısmından kopmasına yol açar.” Tahliye kuyusu Yaklaşık 1,6 km. Petrol Taşıyıcı borunun çökmesi Sızıntılar PETROL SIZINTISI NASIL DURDURULACAK? YAYILMAYI ENGELLEYİCİ KUBBE Dört katlı, kubbe görünümünde devasa bir yapı sızıntının olduğu bölgenin üzerine yerleştirilecek. Amaç rezervuardan yüzeye petrolü taşıyan 1.500 metrelik hasarlı borudan sızan petrolü huni gibi emerek yüzeydeki gemiye yüklemektir. TAŞMAYI ÖNLEYEN TIKAÇLAR Sualtındaki robotlar, acil durumlarda otomatik olarak kuyunun ağzını kapatmak üzere tasarlanmış supabı tetiklemeye çalışıyor. TAHLİYE KUYUSU Orjinal kuyu ile kesişen ikinci bir kuyu açılıyor. Sızıntıyı durdurması için ağır bir sıvı borudan aşağı doğru pompalanacak. Bu işlem 23 ayda ancak tamamlanabilecek. BP uzmanlarına göre işlem Ağustos ayı ortalarında sonuçlanacak. Deniz tabanı Hasarlı kuyu Yaklaşık 5.5 km. Bazı raporlara göre rezervuarda milyonlarca varil petrol bulunuyor. ve Çin’in 2030 yılına kadar küresel enerjinin %28’ini tüketecekleri öngörülüyor. Bu da 1990’lardaki tüketimlerinin 3 misline eşit. Çin, bu hızda gelişmeye devam ederse ABD’nin enerji tüketimini 2014 yılında yakalayacak. Son ekonomik krizin biraz gevşemeye başladığı şu günlerde Dünya’nın konvansiyonel petrol kaynakları tükenmek üzere. Uluslararası Enerji Ajansı’nın tahminlerine • Dünyadaki en büyük petrol kazaları: göre, dünya 2030 yılında 1991Körfez Savaşı: 9541272 milyon litre günde 65 milyon varil ila1979Ixtoc I: 530 milyon litre ve petrole ihtiyaç duya979 Atlantic Empress: 334 milyon litre cak. Bu da denizlerde 1983Nowruz: 303 milyon litre offshore platformlarının 1978 Amoco Cadiz: 257 milyon litre 1988Odyssey:163 milyon litre mantar gibi çoğalması an1989Exxon Valdez: 42 milyon litre lamına geliyor. RAKAMLARLA KÖRFEZ FELAKETİ NE KADAR ÇABUK UNUTUYORUZ! KONTROLDEN ÇIKMA TEHLİKESİ Felâketin boyutları Amerika kıtasındaki en büyük çevre felaketi sayılan Exxon Valdez’i geride bırakacak gibi duruyor. 1989 yılında Alaska’nın el değmemiş Prince William Boğazı’nda karaya oturan petrol tankeri Exxon Valdez, denize yaklaşık 11 milyon galon hampetrol akıttı (10 haftada 69 milyon ile 132 milyon galon arası tahmin edilen ham petrolün denize aktığı Meksika Körfez kazası birinciliği alabilir). Bu arada dünyanın en büyük petrol kazası 1991 yılında 252336 milyon galon hampetrolün denize döküldüğü Körfez Savaşı’nda yaşandı. Irak kuvvetleri Kuveyt’ten geri çekilirken, petrol kuyularının ve boru hatlarının musluklarını açmıştı. New Hampshiere Üniversitesi Kıyı Koruma Araştıma Merkezi başkan yardımcısı Nancy Kinner, kazanın kontrolden çıkması durumunda karada da çok büyük hasara yol açmasından korkuyor. Temizleme faaliyetlerini sürdüren BP’ye göre, tahliye kuyularının Ağustos ortalarında tamamlamlanmasına kadar sızıntı devam edecek. Petrol rezervuarı zervlerine ulaşabilmek için açık denizde ve her zamankinden daha derinlerde sondaj yapıyor. Denizel petrol aramalarında daha önce denenmemiş, “bakir” bölgeleri tercih ediyorlar. Kaldı ki petrol ve gaz aramaları, gezegenin en ücra köşelerine yayıldı. Teknoloji ilerledikçe daha derinlerdeki petrol rezervlerine ulaşılabilir oldu. Gana ve Nijerya kıyıları açıkları, Karadeniz’in derin suları, Venezüela’nın Orinoco Havzası şu anda petrolcülerin gözdesi. Halihazırda dünyadaki denizel petrol aramalarının dörttte birini Brezilya’nın Petrobras şirketi yürütüyor. Petrolcülerin dünyada son kalan rezervlere saldırmalarının nedeni basit. Şu anda hızla kalkınmakta olan ülkeler dünyanın enerji şebekesini alt üst etmiş durumdalar. Hindistan DENİZE DÖKÜLEN PETROLÜN YAYILMASI NASIL ENGELLENİYOR? 1)Kontrollü yakma Petrol bir çember içine alınır ve tutuşturulur. Ne var ki bu dumanlı ve kirletici yöntem yalnızca sakin havalarda uygulanabilir. Yakılan petrolden arta kalanlar daha sonra su yüzeyinden ayıklanır veya suya batar. 2)Yayılmayı engelleyen yüzen bariyerler Yüzeyde biriken petrol yaklaşık 160 km uzunluğunda yüzen bariyerler ile çember içine alındı. Daha sonra çevrilen petrol yüzey tarayıcılarla temizlendi. 3)Kimyasal seyrelticiler Yüzeydeki petrol birikintisine kimyasal seyrelticiler serpildi. Ne var ki seyrelticiler de organizmaları zehirliyor. PETROL SANAYİSİ ENGEL TANIMIYOR Deepwater Horizon petrol sızıntısının yol açtığı çevre felaketi, offshore petrol arama faaliyetlerinin ne denli tehlikeli olabileceğini bir kez daha gündeme getiriyor. Denizsuyu, su altındaki malzeme için korosiv (aşındırıcı, çürütücü) bir özellik taşır; ayrıca açık denizde hava koşulları ile ilgili tahminde bulunmak zordur. Ani bir fırtına platformda büyük hasarlara yol açabilir. Sözgelimi 1980’li yıllarda Kuzey Denizi’nde meydana gelen bir fırtına Norveç Petrol Platformu’nun yıkılmasına ve 123 kişinin ölümüne neden olmuştu. Körfezde yaşanan bu trajediye karşın petrol sanayi, operasyonlarının ve teknolojilerinin en hassas doğal bölgelerde bile en ufak bir kirlilik yaratmayacak kadar “güvenli” olduğunu iddia ediyor. Petrol şirketleri dünyada son kalan petrol re CBT 1215/9 2 Temmuz 2010 Petrol sanayinin hız kesmeden aramalarına devam etmesinin yanı sıra, insanların çevre felaketleri konusunda balık hafızalı olması da çevre açısından olumsuz bir gelişme. Kamuoyu yaşanan felaketleri eskisine göre daha çabuk unutuyor ve enerji kaynaklarının tü• Petrole bulandıktan sonra uzun süre yaşamünün şöyle ya da böyle maya devam eden kuşların oranı: Yüzde 1 çevreye zarar verdiğine • Ölen deniz kaplumbağası sayısı: 353 inanıyor. Kömür maden• Ölen yunus ve diğer deniz memelilerinin cileri öldürüyor, doğal gaz sayısı: 41 boru hatlarında patlama• BP’nin verdiği bilgiye göre petrol temizleme çalışmalarına katıldıktan sonra hastalalar meydana gelebiliyor, nan işçi sayısı: 86 nükleer reaktörler hiçbir • Devlet kayıtlarına göre hastalanan işçi sazaman riskten arınmış deyısı:109 ğil. Rüzgar ve güneş ener• Bugüne kadarki temizlik çabalarının tahjisi gibi yenilenebilir mini maliyeti: 1 milyar dolar (1.562 milyar TL) enerjilerin üretimi mali• BP’nin faciadan etkilenen kişi ve kurumlar yetleri ise çok yüksek. için açılacak fona ödemeyi taahhüt ettiği “The Essential rakam: 20 milyar dolar (31.25 milyar TL) Engineer” isimli kitabın • Petrol çıkarmanın temiz enerji geliştiyazarı Duke rilmesinden daha önemli olduğunu düşünen Üniversitesi’nden müABD’lilerin oranı: Yüzde 74 • BP hisselerinin kazadan beri borsada hendis Henry Petroski kaybettiği değerin oranı: Yüzde 48 halkın risk kavramına Kaynak : ntvmsnbc karşı daha yüksek bir tolerans geliştirdiğini söyleyerek, şöyle konuşuyor: “İnsan beyni bu kadar fazla sayıda riskle karşılaşınca zaman içinde evrimsel olarak yeniden tasarlandı. Artık eskisi kadar felaketlerden etkilenmiyor. Bu da bir tür savunma mekanizması. Sonuçta enerji ile ilgili çevre felaketlerinin kamu bilinci üzerindeki etkisi çok çabuk siliniyor.” Kaynaklar: Newsweek, 17 Mayıs 201014 Haziran 2010; Time, 17 Mayıs 2010; www.bbc.co.uk ; www.msnbc.msn.com; www.time.com; www.denizhaber.com.tr; www.reuters.com • Deepwater Horizon’dan baştan beri sızan petrolün miktarı: 549 milyon litre • Araştırmacıların tahminine göre okyanusa sızan günlük petrol miktarı: 60 bin varil (Yaklaşık 9 milyon 540 bin litre) • Vahşi Yaşam Örgütü’ne göre kazadan beri ölen kuş sayısı: 783