Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Hücrelerdeki kromozom sayısını yarıya indiren bölünme – Tokyo’nun eski adı – AET bünyesinde yer alan Nükleer Enerji Ajansı’nın kısaltması. 2. Kuyruklular – Barındırma – Bir harfin okunuşu. 3. Kehkeşan – Baş, kumandan. 4. Talyumun simgesi – Kemik ucu – Tirsibalığı. 5. Gezegen – Kalıtsal. 6. Kaçma – Zeolit grubundan hidratlı doğal kalsiyum alüminosilikat. 7. Bir kan grubu – Kuzey ilginç SORULAR Pasif sigara içiciliği ve sinüzit Soru: Pasif sigara içicilerinde sinüzit olma riski ne kadardır? Yanıt: Amerikan Hastanesi Kulak Burun Boğaz Kliniği, Doç. Dr. Erkhan Genç. Sigara özellikle içerdiği zararlızehirli maddelerle kronik sinüzite zemin hazırlıyor ve insanların yaşam konforunda ciddi azalmalara yol açıyor. Türkiye’de her yıl yaklaşık 15 milyon kişi sinüzit nedeniyle tedavi görüyor. Kronik sinüzit hastaları normal insanlara göre yılda en az iki kez daha fazla doktora gitmekte ve beş kez daha fazla ilaç kullanıyor. Her bir sigaranın içinde tütün ve dışında kâğıt vardır. Sigara yakıldığında ucundaki sıcaklık 900 santigrad derece, çekilen nefesteki sıcaklık ise 30 derecedir. Dokuz yüz derece sıcaklıkta tütün bitkisi içindeki moleküllerde birtakım değişiklikler olması doğaldır. Pek çok yeni kimyasal madde bu sıcaklıkta oluşabilir veya zaten tütünde bulunan kimyasalların başka formları ortaya çıkabilir. Bu kimyasallardan bazıları kanserojendir. Kanserojen olan kimyasalların sayısı sigaranın tütününe, kâğıdına ve filtresine bağlı olarak değişir ve yaklaşık olarak 55 adet olduğu biliniyor. Polisiklik aromatik hidrokarbonlar, azaaranes, Nnitrozaminler, aromatik aminler, heterosiklik aromatik aminler, aldehidler, çeşitli organik maddeler ve inorganik bileşenler bu maddelerdendir. SOLDAN SAĞA 1. Oğuz Atay’ın Bir Bilim Adamının Romanı’nda yaşamını anlattığı ünlü mühendis ve mekanik bilgini – Ayıbalığı. 2. Takımada – Batıda Avicenna olarak tanınan, 9801037 yılları arasında yaşayan filozof, hekim. 3. Uğur, iyi haber – Praseodimin simgesi – Eski Yunan mitolojisinde, Girit Labirenti’ne girerek Minotauros’u öldüren kahraman. 4. İyi bir görüntü elde etmek, görüntüyü tam odak noktasına düşürmek için alıcı merceğinde yapılan düzenleme – Bir nota – Kısa anımsama yazısı. 5. Kadın – Siyasal çekişmelerin geçtiği yer – Yerine koyma. 6. Fransa’da bir kent – Öykü – Argoda esrar. 7. Yunan alfabesinde son harf – Dağlalesi. 8. Bir balık türü – Gökkuşağı – Bilinç. 9. Nefesli bir çalgı – Kaf dağının arkasında yaşadığı rivayet edilen kuş – Yılanın değri değiştirirken attığı deri. 10. Mikroskop camı – Büyüme evresini tamamlamış, fakat henüz döllenebilecek duruma gelmemiş dişi gamet. 11. “… Preminger” (sinema yönetmeni) – Şişmanlık – Katkı. 12. Kuzu sesi – Bir balık türü – Pasolini’nin bir filmi. 13. Iskarta mal – Mezar. 14. Kayak – Deprembilim. 15. Kürklü bir hayvan – “… Portakal” (Stanley Kubrick filmi). Afrika’da tek hörgüçlü deveye verilen ad – Irak’ta iktidardayken, ABD’nin istilasıyla kapanan parti. 8. Mikropla oluşan – Elektrik akımında şiddet birimi – Molibdenin simgesi. 9. “Koyan” anlamıyla sözcüğe ulanan sonek – Maun – Erkek ve dişi gametin birleşmesiyle oluşan döllenmiş hücre. 10. Bal – Bir tür barometre – İsveç işçi sendikası. 11. Kadın hastalıkları, jinekoloji – Ortaçağ’da Orta Avrupa’da yaşayan bir ulus – Kırgızistan para birimi. 12. Neonun simgesi – Büyük sıçan – Seda – Almanca evet. 13. Belli bir bölgede yetişen hayvanların tümü, direy – Argoda lira – Hamız. 14. Bir balık türü – Doğuştan meme ucu yokluğu. 15. “İç imdi iç şarabını / … bir yana hicabını” (Recaizade Ekrem) – Şikar – Bir asalağın üzerinde yaşadığı ve zarar verdiği hayvan ya da bitki. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SİNÜS AÇILMA DELİKLERİ TIKANIYOR Bu maddeler kanserojen olmaları yanında burun ve sinüs mukozası için de toksik yani zararlı maddelerdir. Mukozanın kendi kendisini temizleyen, bakteri ve virüsleri uzak tutmaya çalışarak, vücuttan atan kendisine has bir savunma mekanizması vardır. Bu mekanizma o kadar etkindir ki pek çok kişi nezlegripli hastalarla karşılaşmalarına rağmen çoğu zaman bu sistem sayesinde bir sorun yaşamazlar. Bu savunma yolunu, yukarıda belirtilen, yanmakta olan sigaranın içinden çıkan maddeler sekteye uğratır ve virüs veya bakteriler kolayca yerleşerek burun ve sinüs mukozasında şişlik veya yara yaparak, zaten son derece dar olan sinüs açılma deliklerinin tamamen kapanmasına yol açarlar. Kapanan sinüs açılma delikleri sonrasında, sinüsler içerisinde kapalı kalan hava ve oksijen azalır. Bu sıcak, nemli, besin açısından zengin havasız ortamda bakteriler de hemen çoğalmaya başlayarak sinüslerin iltihaplanmasına yol açar. İltihap arttıkça şişlik ve tıkanıklık artacağından hasta kronik sinüzit dediğimiz kısır daire döngüsüne girmiş olur. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu M İ T O M A N S O M L A N A P A T İ T S İ K A T İ F X P L E R İ OM İ T T O Z N Ü S E C İ MA A C A İ L A Y İ R E S E İ A N A S A N C K T H E E GA L A P İ İ P N K L E E D E B V MO S A L D İ K U A N İ A N E E R E Z R İ E T İ L M E N O R A M A S A T C E AM T O Y M İ T M İ A K E T İ L T İ T A T İ R İ L İ İ Z MA D E Y ON E L B E T AG S E K N AMA N İ F A K S İ A İ L A N E TOPLUMUN TAMAMI PASİF İÇİCİ Sigara ile Savaşanlar Vakfı’nın 2004 yılında yaptığı bir araştırmaya göre ülkemizde on üç yaş üzerinde sigara kullanımı %45, 1825 yaş arasında üniversite gençliğinde ise bu oran %58. Aslında sorunun sadece bu rakamlarla sınırlı kalmadığı da açıktır. Sigara içenlerin yanında dolaşan kişiler, aynı evde yaşayan insanlar veya işyerinde çalışan mesai arkadaşları da hesaba katıldığında neredeyse toplumun tamamının zaman zaman yoğun olarak sigara dumanına maruz kaldığını düşünmek yanlış olmaz. Pasif içicilik dediğimiz bu durumda sigara dumanına karışan kimyasalların hepsinin solunması, solunanların da burun ve sinüs mukozasına yapışarak yerleşmesi söz konusudur. SORUNUN MALİ BOYUTU Türkiye’de her yıl yaklaşık 15 milyon kişi sinüzit nedeniyle tedavi görüyor. Kronik sinüzit hastaları normal insanlara göre yılda en az iki kez daha fazla doktora gidiyor ve beş kez daha fazla ilaç kullanıyor. Amerika’da sinüzit nedeniyle yıllık iş gücü kaybı maliyeti 73 milyon doları buluyor. İşgücü kaybının maliyetine, ilaç, ameliyat ve doktor için harcanan paraları da katınca, işin ekonomik boyutunun büyüklüğü ortaya çıkıyor. d ü ş ü n SORULAR 123 Kadar Kolay Düzenleyen: Naim Uygun Kaynak: Enigma 1588, New Scientist, Mart 27, 2010 Çarpma işleminde, farklı harfler farklı rakamların yerine kullanılmıştır. Çarpma işlemindeki her nokta herhangi bir rakam olabilir ve hiçbir sayının soldan birinci rakamı sıfır olamaz. SORU: ONE, TWO, THREE sayıları 13’e tam olarak bölünebiliyorsa, THREE ile temsil edilen sayı kaçtır? 1204.sayıdaki “İstanbul” isimli bilmecenin yanıtı: İSTANBUL = 31.460.725 YANIT = 28 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Naim Uygunİstanbul, Meltem Tiregölİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Yücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu GünLondra, Aydın BingölAnkara, Nur Dilara Sökmenİstanbul, Esvet Banu Yay İstanbul, Hüseyin ErgönülEdirne, Sait Eslekİzmir, Cuma OruçAntakya 1203.sayıdaki bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Yücel Gün – Denizli, Özen Gün – İstanbul, Duygu Gün Yargıcı Londra CBT 1206/16 30 Nisan 2010