Katalog

SON ARAŞTIRMALAR MANLIK DO UM KONTROL HAPININ ETK S N AZALTIYOR lerden bir kısmının orta vadede X kromozomu üzerindeki genler tarafından temsil edilemeyeceğini görmüş. Fakat bu durum milyonlarca yıl içinde değişebilir diyor. Y kromozomu üzerindeki bazı genler her ne kadar önemli olsalar da yine de kromozomun tamamen yok olma olasılığı söz konusu. Böyle bir gelişme yaşandığı taktirde erkekliğin sonu gelmeyecek, bu durumda en büyük ihtimalle yeni bir çift cinsellik kromozomu gelişir diyor araştırmacılar. Science dergisinde yayımlanan araştırma sonucunda da küçük bir popülasyonun olumsuz gelişmelere karşı daha duyarlı olduğunun altı çizilmekte. Bugüne kadarki tahminlere göre 30.000 yıl kadar önce yerini Homo Sapiens’e bırakmadan önce Avrupa’da en fazla 50.000 Neandertal insanı yaşıyordu. Fakat Schmitz ve on altı diğer araştırmacı bu sayının en fazla 10.000 olduğunu söylüyorlar şimdi. Çünkü eğer nüfus daha yoğun olsaydı DNA’larında da daha fazla varyasyon bulunmalıydı. Leipzig MaxPlanck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Adrian W.Briggs yönetiminde çalışan uluslararası grup altı Neandertal iskeletinin genetik malzemesini analiz etmiş. İncelenen Neandertal kalıntıları 60.00040.000 yıl önce İspanya, Almanya, Hırvatistan ve Kafkaslarda yaşayan insanlara aitti. İnceleme sırasında özellikle de anneden geçin DNA’ya yani mitokondriler üzerinde odaklanılmış. Mitokondriler üzerinde bugüne kadar 16.500 harf tümüyle okunabilmiş. Araştırmacılar ilk başta 1856 yılında bulunan ilk örneğin DNA’sını Hırvatistan’da ortaya çıkarılanla karşılaştırınca sürpriz bir sonuçla karşı karşıya kalmışlar: Örnekler tamamen aynı. Öyle ki araştırmacılar ilk başta hatalı ölçüm yaptıklarını düşünmüşler. Anlaşıldığı üzere bu iki insan ortak bir ataya (daha doğrusu “anaya”) sahipti ve yeni kuşaklar boyunca Avrupa’nın farklı bölgelerine göçmüşlerdi. Hazırlayan: Nilgün Özbaşaran Dede Doğum kontrol hapı en güvenilir korunma yöntemlerinden biridir. Fakat son bir araştırma kilolu kadınların hapın etkisine çok fazla güvenmemeleri gerektiği şeklinde sonuçlandı. Nitekim şişmanlık, ilacın etkisini zayıflatmakta. Oregon Eyalet Üniversitesi’nde Ganesh Cherala ile çalışan ekip, yaşları 1835 arasında değişen 20 sağlıklı kadını incelemişler. İki aylık araştırma süresince doğum kontrol hapı kullanan bu kadınların yarısı normal kilolu diğer yarısı ise otuzun üzerinde beden kitle indeksine sahipti diyor araştırmacılar. Normal kilolu kadınların kanında sadece beş günlük kullanımın ardından hapın maksimum etki yoğunluğu ölçülürken, şişman kadınlarda aynı seviyeye ancak on gün sonra ulaşılmış. Bu nedenle bu kadınlar hamilelikten yeterince korunmuş değillerdi. Araştırmayı yöneten Cherala, şişman kadınların doğum kontrol hapına rağmen her ay hamile kalma riskleri var diyor. Beden kitle endeksi 2530 arasında değişen kadınlarda doğum kontrol hapı tam etkisini göstermiyor. Hormon dozunun arttırılması hapın etkisini arttırabilir ama bu sefer de tromboz kalp/damar hastalıkları riski artıyor ki kadın doktorları bu nedenle şişman kadınlara genelde düşük hormonlu ilaç yazarlar. Kısa bir süre önce gerçekleştirilen bir araştırmaya göre Avrupa’da son pleistosen döneminde sanılandan çok daha az Neandertal yaşıyordu. Neandertal insanının soyu belki de bu yüzden tükenmiş olabilir. Bilim insanları son Neandertallerin salgın hastalığa yakalandıklarını düşünüyorlar. Salgın veya kötü beslenme yok oluşta önemli bir rol oynamış olabilir diyor Alman tarihöncesi uzmanı Ralf Schmitz. NEANDERTHAL NÜFUSU SANILANDAN DÜ ÜK Soldan Sağa Doç. Dr. Kürşat Kazmanlı, Prof. Dr. Mustafa Ürgen, Yrd. Doç. Dr. Özgül Keleş, Prof. Dr. Ali Fuat Çakır İTÜ’lülere 2009 ARGE Ödülü Teknoloji dünyasında merakla beklenen Amerika Birleşik Devletleri “2009 R&D 100 Ödülleri” açıklandı. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) mensubu ve mezunu altı araştırmacının geliştirdiği “Süper sert ve kaygan kaplama (SSKK)” isimli çalışmaları, nanoteknoloji biliminin en önemli alanlarından biri olan ince film dalında ödüle layık görüldü. İTÜ Kimya Metalurji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Ürgen, Prof. Dr. Ali Fuat Çakır, Doç. Dr. Kürşat Kazmanlı, Yar. Doç. Dr. Özgül Keleş ve halen Argonne Milli Laboratuvarı’nda çalışmalarını sürdüren Dr. Ali Erdemir ve Dr. Osman Levent Eryılmaz tarafından geliştirilen SSKK, Argonne Milli Laboratuvarı ile yapılan ortak çalışmalar sonucu 2007’de Argonne Milli Laboratuvarı adına alınan ABD patentine dayanıyor. İTÜ’lü akademisyenler ve İTÜ mezunu araştırmacıların ürettiği kaplamanın lisansını Galleon International Co., Brighton, Michigan (ABD) ve Hauzer Technocoating (Hollanda) alarak, uygulama çalışmalarına başladı. SSKK, motorlar dahil, her tür hareket eden mekanik sistemin performansını önemli boyutta iyileştirebilen “kristalkimyası” yaklaşımına uygun bir modele dayanıyor. Laboratuvar deneylerinde SSKK ile kaplanmış çelik yüzeyinde sürtünme, kaplanmamış çeliğe göre %80 azaldı. Daha da önemlisi, ağır sınır yağlama koşullarında çalışan kaymalı sistemlerde SSKK aşınmayı hemen hemen ortadan kaldırdı. Günümüzde sürtünme kayıpları, motorlarda harcanan yakıt enerjinin %1020’sine eşdeğer. Dolayısıyla sürtünme, motorların yakıt tüketimini artırmasının yanında atmosfere daha fazla kirletici gönderilmesine de neden oluyor. SSKK kullanılması enerji tüketimini ve çevre kirlenmesini büyük oranda azaltabilecek. Gelecekte motorlar daha ağır koşullarda çalışacağından, tribolojik (sürtünmeyi, aşınmayı azaltan) kaplamaların önemi daha da artacak. Araştırma Y KROMOZOMUNUN GELECE KARANLIK CBT 1167/ 4 31 Temmuz 2009 Y kromozomu evrim süresince hızla gelişerek çok sayıda gen kaybetti. Amerikalı genetikçiler bu nedenle bu kromozomun uzak bir gelecekte yok olabileceğini düşünüyorlar. X ve Y kromozomları ayrı ayrı cinsellik kromozomlarına dönüşmeden önce birbirlerine çok benziyordu. Fakat Y kromozomunda meydana gelen çok sayıda mutasyon yüzünden iki kromozom iyice farklılaştı. X kromozomunda 1.100 gen bulunurken Y kromozomunda sadece 200 gen vardır. Amerikalı genetikçi Kateryna Makova ve M e l i s s a Wilson’un PloS Genetics dergisinde yayımlanan araştırmaları Y kromozomuna hiç de parlak bir gelece vaat etmiyor. Y kromozomunun üzerindeki bazı genlerin önemli olduğunu biliyoruz, mesela sperm oluşumuyla ilgili olanlar. Fakat öte yandan da Y kromozomunun hâlâ genlerini köreltmeye devam ettiğini gösteren bulgular da söz konusu diyor Makova. Y kromozomunun üzerindeki genlerin işlevini ve etkinlik motiflerini inceleyen araştırmacı, gen YA LI NÜFUSU K YE KATLANACAK Dünya nüfusu birkaç on yıl öncesinde olduğu kadar hızlı büyümüyor ama buna karşın hızla yaşlanıyor. Son bir araştırmaya göre altmış beş yaş üzeri nüfus 2040 yılına kadar ikiye katlanacak. Amerika’daki Census Bureau kurumunun araştırma sonuçları, dünya nüfusunun şimdiye dek olmadığı kadar hızlı yaşlandığını gösteriyor. Yaşlı nüfusu 2040 yılına kadar 1,3 milyarı bulacak, bu dünya nüfusunun yüzde 14’ünün yaşlılardan oluşacağı anlamına geliyor. Dünya tarihinde ilk kez altmış beş yaş üzeri insan nüfusu, beş yaşın altındaki çocuk sayısını geçecek. Raporun yazarları Kevin Kinsella ve Wan He’nın hesaplarına göre çok yaşlı nüfus daha da hızlı artıyor. Tahminlere göre 20082040 yılları arasındaki artış yüzde 223 olacak. Bilim insanları bu yüzden ekonomi sistemlerinde yeni sorunlar yaşanacağını düşünüyorlar, üstelik de yalnızca endüstri ülkelerinde değil. Yaşlanma dünyanın her köşesindeki ülkeyi etkileyecek diyor Amerikan Ulusal Yaşlılık Enstitüsü’nden Richard Suzman. Her ne kadar birinci dünya ve gelişmekte olan ülkeler arasında önemli farklılıklar olacak olsa da küresel yaşlanma gezegenimizin sosyal ve ekonomi sistemimizi etkileyecek diyor uzmanlar. 2010 yılından sonra seksen yaşın üzerindeki yaşlı sayısı hem endüstri hem de gelişmekte olan ülkelerde artacak. Bu gelişme İkinci Dünya Savaşından sonraki yüksek doğum oranının bir sonucu diyor araştırmacılar. Ama insan ömrünün uzamasıyla da ilgili. Kalp/dolaşım ve kanser gibi hastalıklar hâlâ en önemli ölüm nedenleri olduğu için de söz konusu gelişme sağlık sistemlerini zorlayabilir. 2040 yılına dek altmış beş yaş üzeri nüfusun yüzde 76’sı gelişmekte olan ülkelerde yaşayacağı için özellikle de yoksul ülkeler zor durumda kalacak.